Noah Feldman: Politics and religion are technologies

Tłumaczenie: Agnieszka Kubica Korekta: Marek Kasiak

I want to argue to you that in fact, politics and religion,

Chcę wam pokazać, że w rzeczywistości polityka i religia,

which are the two primary factors --

które są dwoma zasadniczymi czynnikami –

not the sole, but overwhelmingly, the primary factors --

nie jedynymi, ale przytłaczająco pierwotnymi –

which are driving towards a war which looks extremely likely --

prowadzącymi do wojny, która wydaje się być wielce prawdopodobną -

bordering on the inevitable at this point,

balansującą w tym momencie na granicy nieuniknionego,

whether one is in favor of that or not --

czy to się komuś podoba czy nie –

that politics and religion are, in fact, themselves

że polityka i religia są w istocie

better conceptualized as kinds of technology,

bardziej zrozumiałe kiedy rozpatrywane są jako rodzaje technologii

and subject to kinds of questions that we regularly consider

i stają się przedmiotem pytań, które zwyczajowo rozważamy

in the space of conceptual design.

w obszarze projektu koncepcyjnego.

Here's what I mean. Politics and --

Oto co myślę. Polityka -

let's focus on the political system in particular question here,

skupmy się tutaj na konkretnym systemie politycznym,

which is the system of democracy.

jakim jest demokracja.

Democracy, as a type of politics, is a technology

Demokracja, jako typ polityki, jest technologią

for the control and deployment of power.

kontroli i stosowania władzy.

You can deploy power in a wide range of ways.

Władzę można sprawować na przeróżne sposoby.

The famous ones -- despotism is a good one;

Dobrym przykładem jest szeroko znany despotyzm.

anarchy is a way to not deploy the power in any organized way,

Anarchia jest metodą stosowania władzy nie w sposób zorganizowany,

to do it in a radically diffused fashion;

lecz całkowicie rozproszony.

and democracy is a set of technologies,

A demokracja jest zestawem technologii,

which have the effect of, in principle,

które, w założeniu, skutkują

diffusing the power source to a large number of people

rozproszeniem władzy na ogromna liczbę obywateli,

and then re-concentrating it in a smaller group of people who govern,

a następnie ponownie ją skupiają na mniejszej grupie ludzi rządzących,

and who themselves are, in principle, authorized to govern

którzy są z zasady uprawnieni do sprawowania rządów

by virtue of what the broader public has done.

na mocy wcześniejszych działań podjętych przez społeczeństwo.

Now, consider religion -- in this case Islam,

Teraz rozważmy religię – w tym wypadku islam

which is the religion that, in some direct sense,

będący religią, o której można powiedzieć wprost,

can be said to be precipitating what we're about to enter.

że przyśpiesza to, do czego się właśnie zbliżamy.

Let me say parenthetically why I think that's the case,

Pozwólcie, że wyjaśnię na marginesie, dlaczego uważam, że właśnie to jest tym istotnym punktem,

because I think it's a potentially controversial statement.

ponieważ sądzę, że jest to potencjalnie kontrowersyjne stwierdzenie.

I would put it in the following equation: no 9/11, no war.

Ująłbym to w następujące równanie: brak 11 września, brak wojny.

At the beginning of the Bush administration,

Na początku rządów Busha,

when President Bush, now President Bush, was running for president,

kiedy - obecnie prezydent - Bush dopiero startował w wyborach,

he made it very clear that he was not interested in intervening broadly in the world.

stanowczo zapowiedział, że nie jest zainteresowany szeroką ingerencją w sprawy światowe.

In fact, the trend was for disengagement with the rest of the world.

Głównym trendem było w istocie odcinanie się od reszty świata.

That's why we heard about the backing away from the Kyoto protocol, for example.

Dlatego, na przykład, słyszeliśmy o wycofywaniu się z protokołu w Kioto.

After 9/11, the tables were turned.

Po 11 września karta się odwróciła.

And the president decided, with his advisors,

A prezydent i jego doradcy zdecydowali się

to undertake some kind of an active intervention in the world around us.

bardziej zaangażować w sprawy otaczającego świata.

That began with Afghanistan,

Rozpoczęło się od Afganistanu,

and when Afghanistan went extremely smoothly and quickly,

a kiedy ta operacja przebiegła gładko,

a decision was made through the technology of democracy --

podjęto decyzję, przy użyciu technologii demokracji –

again, notice, not a perfect technology --

i zauważcie ponownie, nie do końca doskonałej technologii –

but through the technology of democracy

ale jednak przy jej użyciu,

that this administration was going to push in the direction of another war --

że ten rząd będzie popychał w kierunku kolejnej wojny.

this time, a war in Iraq.

Tym razem wojny w Iraku.

Now, the reason I begin by saying "no 9/11, no war"

Powodem, dla którego rozpocząłem stwierdzeniem, że bez 11 września nie byłoby wojny,

is that we have to acknowledge that Islam,

jest fakt, że musimy przyjąć do wiadomości, iż islam,

as interpreted by a very, very small, extremely radical group of people,

interpretowany przez bardzo wąską grupę radykalnych ekstremistów,

was a precipitating cause of the 9/11 attacks --

był gwałtowną przyczyną ataków 11 września -

the precipitating cause of the 9/11 attacks --

decydującą gwałtowną przyczyną tych ataków –

and as a consequence, at one degree of remove,

a w konsekwencji, w nieco odległy sposób,

the precipitating cause of the coming war that we're about to be engaged in.

decydującą gwałtowną przyczyną nadchodzącej wojny, do której się przygotowujemy.

And I would add that bin Laden and his followers

Dodałbym również, że bin Laden i jego zwolennicy

are consciously devoted to the goal of creating a conflict between democracy,

świadomie dążą do wykreowania konfliktu pomiędzy demokracją,

or at least capitalist democracy, on the one hand,

a przynajmniej demokracją kapitalistyczną, z jednej strony,

and the world of Islam as they see and define it.

i światem islamu, takim, jakim go postrzegają i definiują.

Now, how is Islam a technology in this conceptual apparatus?

Zatem, w jaki sposób islam jest technologią w tym koncepcyjnym mechanizmie?

Well, it's a technology for, first, salvation in its most basic sense.

Cóż, po pierwsze jest on technologią, a w swoim najbardziej podstawowym sensie – zbawieniem.

It's meant to be a mechanism for construing the universe

Został obmyślony jako mechanizm do konstruowania wszechświata

in a way that will bring about the salvation of the individual believer,

w sposób, który przyniesie zbawienie pojedynczemu wiernemu,

but it's also meant by the Islamists --

ale jest także uważany przez swoich wyznawców -

and I use that term to mean people who believe that Islam --

i używam tego terminu na oznaczenie ludzi, którzy wierzą, że islam,

they follow the slogan, Islam is the answer to a wide range of questions,

podążając za sloganem - jest odpowiedzią na szerokie spektrum pytań

whether they're social, or political, or personal, or spiritual.

o charakterze społecznym, politycznym, osobistym lub duchowym.

Within the sphere of people who have that view,

Pomiędzy tymi, którzy mają taki pogląd,

and it's a large number of people in the Muslim world

a w świecie muzułmańskim istnieje duża liczba ludzi,

who disagree with bin Laden in his application,

którym nie odpowiada proponowany przez bin Ladena sposób zastosowania wykładni islamu,

but agree that Islam is the answer.

ale zgadzają się, że islam jest właściwą odpowiedzią.

Islam represents a way of engaging the world

Islam reprezentuje taki modus operandi w świecie,

through which one can achieve certain desirable goals.

który pozwala osiągnąć pewne pożądane cele.

And the goals from the perspective of Muslims are, in principle,

A celami tymi, z muzułmańskiej perspektywy, są z zasady

peace, justice and equality,

pokój, sprawiedliwość i równość,

but on terms that correspond to traditional Muslim teachings.

ale na warunkach, które nawiązują do tradycyjnych muzułmańskich nauk.

Now, I don't want to leave a misimpression

Nie chcę w tym momencie sprawiać błędnego wrażenia

by identifying either of these propositions --

utożsamiając którąkolwiek z tych propozycji,

rather, either of these phenomena, democracy or Islam -- as technologies.

czy raczej którekolwiek z tych zjawisk – demokrację lub islam – z technologiami.

I don't want to suggest that they are a single thing that you can point to.

Nie chcę sugerować, że są one pojedynczymi rzeczami, na które można wskazać.

And I think a good way to prove this

I sądzę, że dobrym sposobem, aby to dowieść,

is simply to demonstrate to you what my thought process was

jest zademonstrowanie wam, jak przebiegał mój proces myślowy,

when deciding what to put on the wall behind me when I spoke.

kiedy decydowałem, co umieścić na ścianie za moimi plecami w trakcie swojego wystąpienia.

And I ran immediately into a conceptual problem:

I natychmiast napotkałem problem konceptualny –

you can't show a picture of democracy.

nie można pokazać obrazu demokracji.

You can show a slogan, or a symbol, or a sign that stands for democracy.

Można pokazać slogan albo symbol, albo znak reprezentujący demokrację.

You can show the Capitol --

Można pokazać Kapitol –

I had the same problem when I was designing the cover

miałem ten sam problem, kiedy projektowałem okładkę

of my forthcoming book, in fact --

do mojej mającej się niedługo ukazać książki; właściwie –

what do you put on the cover to show democracy?

co umieścić na okładce, aby zaprezentować demokrację?

And the same problem with respect to Islam.

Ten sam problem pojawia się w odniesieniu do islamu.

You can show a mosque, or you can show worshippers,

Można pokazać meczet albo wyznawców,

but there's not a straightforward way of depicting Islam.

ale nie ma bezpośredniego sposobu, aby zobrazować islam.

That's because these are the kinds of concepts

Jest tak, ponieważ są to te rodzaje pojęć,

that are not susceptible to easy representation.

które nie poddają się oczywistym przedstawieniom.

Now, it follows from that, that they're deeply contestable.

Wypływa to z faktu, że są one głęboko sporne.

It follows from that that all of the people in the world

Z tego, że wszyscy ci ludzie na świecie,

who say that they are Muslims can, in principle,

którzy twierdzą, że są muzułmanami, mogą, z zasady,

subscribe to a wide range of different interpretations

podpisać się pod przeróżnymi interpretacjami

of what Islam really is, and the same is true of democracy.

tego, czym naprawdę jest islam i to samo dotyczy demokracji.

In other words, unlike the word hope,

Innymi słowy, przeciwnie do słowa nadzieja,

which one could look up in a dictionary and derive origins for,

które można wyszukać w słowniku i dotrzeć do jego pierwotnego znaczenia,

and, perhaps, reach some kind of a consensual use analysis,

oraz prawdopodobnie uzyskać pewien rodzaj analizy konsensusu co do jego zastosowania,

these are essentially contested concepts.

te pojęcia są pojęciami dyskusyjnymi w swojej istocie.

They're ideas about which people disagree in the deepest possible sense.

Są ideami, co do których ludzie spierają się w najgłębszym możliwym sensie.

And as a consequence of this disagreement,

I w konsekwencji tej niezgodności

it's very, very difficult for anyone to say,

niezwykle trudno jest komukolwiek powiedzieć:

"I have the right version of Islam."

„Moja wersja islamu jest właściwa.”

You know, post-9/11, we were treated to the amazing phenomenon

Po wydarzeniach 11 września byliśmy świadkami niesamowitego zjawiska,

of George W. Bush saying, "Islam means peace."

jakim było następujące stwierdzenie George W. Busha: „Islam oznacza pokój.”

Well, so says George W. Bush.

No cóż, tak twierdzi George W. Bush.

Other people would say it means something else.

Inni ludzie powiedzieliby, że to oznacza co innego.

Some people would say that Islam means submission.

Niektórzy rzekliby, że islam oznacza poddanie.

Other people would say it means an acknowledgement

Inni powiedzieliby, że oznacza to potwierdzenie

or recognition of God's sovereignty.

albo uznanie rządów Boga.

There are a wide range of different things that Islam can mean.

Islam może oznaczać cały szereg przeróżnych rzeczy.

And ostensibly, the same is true of democracy.

I jest to pozornie prawdą również w odniesieniu do demokracji.

Some people say that democracy consists basically in elections.

Niektórzy powiedzieliby, że demokracja opiera się na wyborach.

Other people say no, that's not enough,

Inni mówią: nie, to nie wystarczy,

there have to be basic liberal rights: free speech, free press, equality of citizens.

muszą istnieć podstawowe liberalne prawa: wolność wypowiedzi, wolne media, równość obywateli.

These are contested points, and it's impossible to answer them by saying,

Są to kwestie dyskusyjne i nie da się udzielić jednoznacznej odpowiedzi mówiąc:

"Ah ha, I looked in the right place, and I found out what these concepts mean."

„Aha, zajrzałem we właściwe miejsce, i już wiem, co oznaczają te pojęcia.”

Now, if Islam and democracy are at present

Jeśli islam i demokracja znajdują się w tej chwili

in a moment of great confrontation,

w fazie wielkiej konfrontacji,

what does that mean?

to co to oznacza?

Well, you could fit it into a range of different interpretative frameworks.

Cóż, można tę kwestię umieścić w szerokim kontekście interpretacyjnym.

You could begin with the one that we began with a couple of days ago,

Można przywołać ten, od którego rozpoczęliśmy kilka dni temu,

which was fear.

czyli strach.

Fear is not an implausible reaction with a war just around the corner

Nie jest to przesadzona reakcja na zbliżającą się wojnę,

and with a very, very high likelihood that many, many people are going to die

w wyniku której prawdopodobnie

as a consequence of this confrontation --

zginie bardzo wielu ludzi –

a confrontation which many, many people

wojnę, której nie chce bardzo wielu ludzi

in the Muslim world do not want,

w świecie islamu,

many, many people in the American democracy do not want,

której nie chce bardzo wielu ludzi w świecie amerykańskiej demokracji,

many people elsewhere in the world do not want,

i której nie chce także wielu ludzi nigdzie indziej na świecie,

but which nonetheless is favored by a large enough number of people --

ale która, pomimo to, jest opcją faworyzowaną przez wystarczająco wielką liczbę ludzi -

at least in the relevant space, which is the United States --

przynajmniej na związanym ze sprawą obszarze, którym są Stany Zjednoczone –

to actually go forward. So fear is not a crazy response at all.

aby do niej doprowadzić. Zatem strach wcale nie jest szaloną odpowiedzią.

And I think that that's, in fact, probably the first appropriate response.

W istocie, sądzę, że jest to zupełnie stosowna reakcja.

What I want to suggest to you, though, in the next couple of minutes

W ciągu następnych kilku minut spróbuję wam pokazać,

is that there's also a hopeful response to this.

że istnieje także optymistyczna odpowiedź na to zagadnienie.

And the hopeful response derives from recognizing

Optymistyczna odpowiedź wypływa z faktu rozpoznania

that Islam and democracy are technologies.

islamu i demokracji jako technologii.

And by virtue of being technologies, they're manipulable.

A ponieważ są one technologiami, są też kontrolowalne.

And they're manipulable in ways

Są kontrolowalne w sposób,

that can produce some extremely positive outcomes.

który może przynieść niezmiernie pozytywne wyniki.

What do I have in mind?

Co mam na myśli?

Well, all over the Muslim world there are people

Cóż, w całym muzułmańskim świecie są ludzie,

who take Islam deeply seriously, people who care about Islam,

którzy traktują islam niezwykle poważnie, którzy czują w stosunku do niego dużą odpowiedzialność,

for whom it's a source either of faith, or of civilization, or of deep values,

dla których jest on albo źródłem wiary, albo cywilizacji, albo głębokich wartości

or just a source of powerful personal identity,

lub po prostu źródłem potężnej osobistej siły, z którą mogą się utożsamić,

who think and are saying loudly that Islam and democracy

którzy myślą i głośną mówią o tym, że islam i demokracja

are in fact not in conflict, but are in fact deeply compatible.

nie są w konflikcie, lecz że są w rzeczywistości głęboko ze sobą zgodne.

And these Muslims -- and it's the vast majority of Muslims --

I ci muzułmanie – a stanowią oni ogromną większość –

disagree profoundly with bin Laden's approach, profoundly.

głęboko sprzeciwiają się podejściu bin Ladena.

And they furthermore think overwhelmingly --

Ponadto w przytłaczającej mierze sądzą –

again one can't speak of every person, but overwhelmingly,

i ponownie, nie mówię tu o każdej pojedynczej osobie, ale jest to przytłaczająca większość

and one can find this by reading any of the sources

i można się o tym przekonać sięgając do źródeł,

that they have produced, and they're all over the Internet

które stworzyli, a które są ogólnodostępne w internecie

and in all sorts of languages -- one can see that they're saying

w różnych językach – można się łatwo przekonać, że twierdzą,

that their concern in their own countries is primarily to free up themselves

iż główną troską w ich krajach jest przede wszystkim uzyskanie wolnego wyboru

to have choice in the spheres of personal life,

w osobistej sferze życia,

in the sphere of economics, in the sphere of politics,

w sferze ekonomicznej, w sferze polityki,

and, yes, in the sphere of religion,

i, o tak, w sferze religii,

which is itself closely regulated in most of the Muslim world.

która jest sama w sobie ściśle kontrolowana w większej części muzułmańskiego świata.

And many of these Muslims further say

Wielu z tych muzułmanów twierdzi też,

that their disagreement with the United States

że rozbieżność ich opinii ze zdaniem Stanów Zjednoczonych

is that it, in the past and still in the present,

wynika z tego, że USA, w przeszłości jak i obecnie,

has sided with autocratic rulers in the Muslim world

stawało po stronie autokratycznych muzułmańskich władców,

in order to promote America's short-term interests.

aby promować swoje krótkoterminowe interesy.

Now, during the Cold War, that may have been

W trakcie zimnej wojny,

a defensible position for the United States to take.

USA mogło przyjąć pozycję obronną.

That's an academic question.

To jest zagadnienie akademickie.

It may be that there was a great war to be fought between West and East,

Możliwe, że była tam do rozegrania wielka wojna pomiędzy Wschodem i Zachodem,

and it was necessary on the axis of democracy against communism.

która była konieczna na osi: demokracja przeciwko komunizmowi.

And it was necessary in some way for these to contradict each other,

Konieczne było też, w pewnym sensie, zaprzeczanie sobie nawzajem przez te dwa systemy,

and as a consequence you have to make friends wherever you can get them.

w konsekwencji czego każdy z nich pozyskiwał przyjaciół, gdzie tylko mógł.

But now that the Cold War is over,

Ale teraz, kiedy zimna wojna się skończyła,

there's nearly universal consensus in the Muslim world --

istnieje niemalże powszechna zgoda w muzułmańskim świecie –

and pretty close to the same here in the United States,

podobnie jak tu, w Stanach,

if you talk to people and ask them --

jeśli zapytasz ludzi –

that in principle, there's no reason that democracy and Islam cannot co-exist.

że, w zasadzie, nie ma powodu, aby demokracja i islam nie mogły współistnieć.

And we see this among activist, practical Muslims,

Widać to pomiędzy aktywistami, rozsądnymi muzułmanami,

like the Muslims who are presently the elected,

jak na przykład tymi, którzy zostali obecnie wybrani

parliamentary, democratic government of Turkey,

do parlamentarnego demokratycznego rządu Turcji,

who are behaving pragmatically, not ideologically,

którzy postępują pragmatycznie, nie ideologicznie,

who are promoting their own religious values,

którzy promują swoje własne religijne wartości,

who are elected by their own people

którzy zostali wybrani przez swoich własnych ludzi,

because they were perceived as honest and sincere

ponieważ postrzegano ich jako uczciwych i szczerych

because of their religious values,

z powodu ich religijnych wartości,

but who do not think that Islam and a democratic system of governance

i którzy nie uważają, że islam i demokratyczny system rządów

are fundamentally incompatible.

są fundamentalnie nie do pogodzenia.

Now, you may say, but surely, what we've seen on television about Saudi Islam

Możecie jednak powiedzieć, że to, czego dowiedzieliśmy się z telewizji na temat saudyjskiego islamu

convinces us that it can't possibly be compatible

pokazuje nam, że to z całą pewnością nie może być zgodne z tym,

with what we consider the core of democracy --

co my uważamy za rdzeń demokracji,

namely, free political choice, basic liberty and basic equality.

mianowicie wolne polityczne wybory, podstawowe wolności i podstawowa równość.

But I'm here to tell you that technologies

Ale jestem tu właśnie po to, by wam powiedzieć, że technologie

are more malleable than that.

są bardziej plastyczne.

I'm here to tell you that many, many Muslims believe --

Jestem tu, aby wam powiedzieć, że wielu muzułmanów wierzy –

the vast majority, in fact -- in fact I think I would go so far as to say

w istocie, ogromna większość – a poszedłbym jeszcze dalej i powiedziałbym,

that many Muslims in Saudi Arabia believe that the core values of Islam,

że wielu muzułmanów w Arabii Saudyjskiej wierzy, że podstawowe wartości islamu,

namely acknowledgement of God's sovereignty

czyli uznanie boskiej suwerenności

and basic human equality before God,

i podstawowej ludzkiej równości w obliczu Boga,

are themselves compatible with liberty, equality and free political choice.

są same w sobie zgodne z wolnością, równością i wolnym politycznym wyborem.

And there are Muslims, many Muslims out there, who are saying precisely this.

Istnieje wielu muzułmanów, którzy tak się właśnie wypowiadają.

And they're making this argument wherever they're permitted to make it.

Przywołują ten argument, kiedy tylko mogą.

But their governments, needless to say, are relatively threatened by this.

Nie ma potrzeby wspominać też, że ich rządy czują się w dużym stopniu przez to zagrożone.

And for the most part try to stop them from making this argument.

I w większości próbują powstrzymać ich przed tą argumentacją.

So, for example, a group of young activists in Egypt

Przykładowo, grupa młodych aktywistów w Egipcie

try to form a party known as the Center Party,

próbowała utworzyć partię znaną jako Partia Centrum,

which advocated the compatibility of Islam and democracy.

która postulowała kompatybilność islamu i demokracji.

They weren't even allowed to form a party.

Nie pozwolono im nawet utworzyć partii.

They were actually blocked from even forming a party

Uniemożliwiono im nawet uformowanie partii

under the political system there. Why?

w tamtejszym systemie politycznym. Dlaczego?

Because they would have done extraordinarily well.

Ponieważ radziliby sobie niezwykle dobrze.

In the most recent elections in the Muslim world --

W ostatnich wyborach w muzułmańskim świecie –

which are those in Pakistan, those in Morocco

tych w Pakistanie, Maroku

and those in Turkey -- in each case,

i Turcji – w każdym z tych przypadków

people who present themselves to the electorate as Islamic democrats

ludzie, którzy występowali jako islamscy demokraci

were far and away the most successful vote-getters

zdobyli zdecydowanie największą liczbę głosów

every place they were allowed to run freely.

w każdym miejscu, w którym pozwolono im swobodnie startować.

So in Morocco, for example, they finished third in the political race

Na przykład w Maroku zdobyli trzecie miejsce w politycznym wyścigu,

but they were only allowed to contest half the seats.

ale pozwolono im ubiegać się tylko o połowę miejsc.

So had they contested a larger number of the seats,

Jeśli pozwolono by im walczyć o większą liczbę miejsc,

they would have done even better.

poradziliby sobie o wiele lepiej.

Now what I want to suggest to you is that the reason for hope in this case

Chcę wam podpowiedzieć, że powodem do nadziei w tym wypadku

is that we are on the edge of a real transformation in the Muslim world.

jest to, że znajdujemy się u progu prawdziwej przemiany w muzułmańskim świecie.

And that's a transformation in which many sincerely believing Muslims --

I jest to przemiana, w którą wierzy wielu szczerze oddanych muzułmańskich wiernych –

who care very, very deeply about their traditions,

którzy głęboko troszczą się o swoją tradycję,

who do not want to compromise those values --

którzy nie chcą narażać tych wartości –

believe, through the malleability of the technology of democracy

wierzy w nią dzięki plastyczności technologii demokracji

and the malleability and synthetic capability of the technology of Islam,

oraz plastyczności i syntetycznej zdatności technologii islamu,

that these two ideas can work together.

do umożliwienia współpracy między tymi dwoma ideami.

Now what would that look like?

Jak miałoby to wyglądać?

What does it mean to say that there's an Islamic democracy?

Co oznacza stwierdzenie, że istnieje coś takiego jak islamska demokracja?

Well, one thing is, it's not going to look identical

Cóż, pewne jest, że nie będzie ona wyglądać tak samo,

to democracy as we know it in the United States.

jak demokracja w Stanach Zjednoczonych.

That may be a good thing, in light of some of the criticisms we've heard today --

Może to być dobrą rzeczą, w świetle pewnych krytycznych uwag, które dziś usłyszeliśmy,

for example, in the regulatory context -- of what democracy produces.

na przykład w kontekście nadzorczym dotyczącym tego, co produkuje demokracja.

It will also not look exactly the way either the people in this room,

Nie będzie to także przypominać dokładnie tego, w jaki sposób ludzie w tym pomieszczeniu

or Muslims out in the rest of the world --

albo muzułmanie w pozostałych częściach świata –

I don't mean to imply there aren't Muslims here, there probably are --

nie chcę insynuować, że nie ma tu muzułmanów; prawdopodobnie są –

conceptualize Islam.

definiują islam.

It will be transformative of Islam as well.

Będzie to także wymagało przemiany po stronie islamu.

And as a result of this convergence,

W rezultacie tej konwergencji,

this synthetic attempt to make sense of these two ideas together,

owej syntetycznej próby uczynienia sensownej całości z tych dwóch idei,

there's a real possibility that, instead of a clash

pojawi się realna szansa, że zamiast zderzenia

of Islamic civilization -- if there is such a thing --

islamskiej cywilizacji – jeśli takie coś w ogóle istnieje –

and democratic civilization -- if there is such a thing --

z cywilizacją demokratyczną – jeśli istnieje także coś takiego –

we'll in fact have close compatibility.

otrzymamy w istocie bliską zgodność.

Now, I began with the war because it's the elephant in the room,

Zacząłem to wystąpienie od wojny, ponieważ jest to temat tabu,

and you can't pretend that there isn't about to be a war

i nie można udawać, że nie zanosi się na wojnę,

if you're talking about these issues.

jeśli dyskutuje się o tych sprawach.

The war has tremendous risks for the model that I'm describing

Wojna jest olbrzymim ryzykiem w modelu, który opisuję,

because it's very possible that as a consequence of a war,

ponieważ jest wielce prawdopodobne, że – jako konsekwencja wojny –

many Muslims will conclude that the United States

wielu muzułmanów dojdzie do wniosku, że Stany Zjednoczone

is not the kind of place that they want to emulate

nie są miejscem, któremu chcieliby dorównać

with respect to its forms of political government.

w odniesieniu do ich form politycznych rządów.

On the other hand, there's a further possibility that many Americans,

Z drugiej strony istnieje też możliwość, że wielu Amerykanów,

swept up in the fever of a war, will say, and feel, and think

dotkniętych wojenną zawieruchą, powie, poczuje i pomyśli,

that Islam is the enemy somehow --

że islam jest w jakiś sposób wrogiem –

that Islam ought to be construed as the enemy.

że musiał być skonstruowany jako wróg.

And even though, for political tactical reasons,

I mimo że, z powodów politycznych i taktycznych,

the president has been very, very good about saying that Islam is not the enemy,

prezydent w bardzo ugodowy sposób zapewniał, że islam nie jest wrogiem,

nonetheless, there's a natural impulse when one enters war

to istnieje jednakże naturalny odruch, kiedy uczestniczy się w wojnie,

to think of the other side as an enemy.

aby myśleć o drugiej stronie jak o wrogu.

And one furthermore has the impulse to generalize, as much as possible,

Co więcej, istnieje ogromna tendencja, aby tworzyć uogólnienia

in defining who that enemy is.

odnośnie tego, kto jest tym wrogiem.

So the risks are very great.

Zatem ryzyko jest bardzo duże.

On the other hand, the capacities for positive results in the aftermath of a war

Z drugiej strony, nie powinno się umniejszać możliwości pozytywnych rozwiązań

are also not to be underestimated,

w następstwie wojny,

even by, and I would say especially by, people

zwłaszcza przez ludzi,

who are deeply skeptical about whether we should go to war in the first place.

którzy są głęboko sceptyczni w kwestii dotyczącej tego, czy w ogóle powinniśmy brać udział w wojnie.

Those who oppose the war ought to realize that if a war happens,

Przeciwnicy wojny powinni sobie uświadomić, że jeśli wojna się wydarzy,

it cannot be the right strategy,

właściwą strategią nie może być,

either pragmatically, or spiritually, or morally, to say after the war,

ani z praktycznego punktu widzenia, ani duchowego, czy moralnego, stwierdzenie:

"Well, let's let it all run itself out, and play out however it wants to play out,

„Cóż, pozwólmy, aby to dobiegło końca samo z siebie i rozegrało się, jak tam sobie będzie chciało,

because we opposed the war in the first place."

ponieważ my byliśmy przeciwko wojnie od samego początku.”

That's not the way human circumstances operate.

Ludzkie okoliczności nie działają w taki sposób.

You face the circumstances you have in front of you

Stawia się czoło okolicznościom, które się pojawiają

and you go forward.

i idzie się naprzód.

Well, what I'm here to say then is,

Chciałbym jeszcze powiedzieć

for people who are skeptical about the war,

ludziom, którzy są sceptycznie nastawieni wobec wojny, iż

it's especially important to recognize that in the aftermath of the war

szczególnie ważne jest uświadomienie sobie, że na skutek wojny

there is a possibility for the government of the United States

może pojawić się szansa dla rządu USA

and the Muslim peoples with whom it interacts

i muzułmanów, z którymi wchodzi on w interakcję,

to create real forms of government that are truly democratic

aby stworzyć formy rządów, które są prawdziwie demokratyczne

and also truly Islamic.

i prawdziwie islamskie.

And it is crucial -- it is crucial in a practical, activist way --

Jest to kluczowe, w praktyczny, aktywistyczny sposób

for people who care about these issues to make sure

dla ludzi, którzy dbają o te kwestie, aby upewnić się,

that within the technology of democracy, in this system,

że za pomocą technologii demokracji, w tym systemie,

they exercise their preferences, their choices and their voices

ćwiczą swoje preferencje, swoje wybory i swoje głosy,

to encourage that outcome.

aby wesprzeć ten wynik.

That's a hopeful message,

Jest to wiadomość pełna nadziei,

but it's a message that's hopeful only if you understand it

ale tylko wtedy, kiedy się ją zrozumie

as incurring serious obligation for all of us.

jako ponoszenie poważnych zobowiązań przez nas wszystkich.

And I think that we are capable of taking on that obligation,

Myślę, że jesteśmy w stanie podjąć to zobowiązanie,

but only if we put what we can into it.

ale tylko wówczas, kiedy włożymy w to wszystko, co będziemy mogli.

And if we do, then I don't think that the hope will be unwarranted altogether.

A jeśli to zrobimy, wtedy nie sadzę, że nadzieja pozostanie całkowicie nieuzasadniona.

Thanks.

Dziękuję.