Kevin Kelly: How technology evolves

Tłumaczenie: Michał Graff Korekta: Rysia Wand

I don't know about you, but I haven't quite figured out

Nie wiem jak wy, ale niezupełnie mogę zrozumieć,

exactly what technology means in my life.

co technika oznacza w moim życiu.

I've spent the past year thinking about what it really should be about.

Cały zeszły rok rozmyślałem, czym powinna być.

Should I be pro-technology? Should I embrace it full arms?

Czy powinienem ją przyjąć z otwartymi ramionami?

Should I be wary? Like you, I'm very tempted by the latest thing.

Czy mieć się na baczności? Ku temu się skłaniam.

But at the other hand, a couple of years ago

Jednak z drugiej strony, parę lat temu

I gave up all of my possessions,

porzuciłem cały swój dobytek,

sold all my technology -- except for a bicycle --

sprzedałem całą technikę, oprócz roweru,

and rode across 3,000 miles on the U.S. back roads under the power of my one body,

i pokonałem prawie 5 tys. km podrzędnych dróg USA,

fuelled mostly by Twinkies and junk food.

napędzany ciasteczkami i niezdrową żywnością.

(Laughter)

(Śmiech)

And I've since then tried to keep technology

Usiłuję trzymać technikę na dystans,

at arm's length in many ways, so it doesn't master my life.

żeby nie zdominowała mi życia.

At the same time, I run a website on cool tools,

Ale prowadzę też stronę o fajnych narzędziach,

where I issue a daily obsession of the latest things in technology.

dając co dzień ujście obsesji na temat nowinek technicznych.

So I'm still perplexed about what the true meaning of technology is

Nadal konsternuje mnie prawdziwe znaczenie techniki

as it relates to humanity, as it relates to nature,

w odniesieniu do ludzkości, do natury

as it relates to the spiritual.

i do sfery duchowej.

And I'm not even sure we know what technology is.

Chyba nie do końca wiemy, czym jest technika.

And one definition of technology is that which is first recorded.

Jedną z definicji techniki jest ta, którą napisano jako pierwszą.

This is the first example of the modern use of technology that I can find.

To najstarszy znany mi przykład współczesnego zastosowania techniki.

It was the suggested syllabus for dealing with

To propozycja programu studiów Sztuk Stosowanych

the Applied Arts and Science at Cambridge University in 1829.

i Nauk Ścisłych Uniwersytetu Cambridge w 1829 r.

Before that, obviously, technology didn't exist. But obviously it did.

Przedtem najwyraźniej technika nie istniała. Ale przecież istniała.

I like one of the definitions that Alan Kay has for technology.

Lubię jedną z definicji techniki Alana Kaya:

He says technology is anything that was invented after you were born.

technika to wszystko, co wynaleziono po naszym urodzeniu.

(Laughter)

(Śmiech)

So it sums up a lot of what we're talking about.

To podsumowuje wiele z tego, o czym mówimy.

Danny Hillis actually has an update on that --

Danny Hills podaje pewne uaktualnienie:

he says technology is anything that doesn't quite work yet.

technika to wszystko, co jeszcze całkiem nie działa.

(Laughter)

(Śmiech)

Which also, I think, gets into a little bit of our current idea.

Co też odnosi się do naszego tematu.

But I was interested in another definition of technology.

Interesowała mnie inna definicja techniki.

Something, again, that went back to something more fundamental.

Nawiązanie do czegoś bardziej fundamentalnego.

Something that was deeper. And as I struggled to understand that,

Czegoś głębszego. Usiłując to zrozumieć,

I came up with a way of framing the question

doszedłem do sposobu sformułowania pytania,

that seemed to work for me in my investigations.

które pasuje do mojego dochodzenia.

And I'm, this morning, going to talk about this for the first time.

Dziś zamierzam mówić o tym po raz pierwszy.

So this is a very rough attempt to think out loud.

To bardzo pobieżna próba myślenia na głos.

The question that I came up with was this question:

Otóż doszedłem do pytania:

what does technology want? And by that, I don't mean,

czego technika chce? Nie chodzi mi o to,

does it want chocolate or vanilla? By what it wants, I mean,

czy chce czekolady, czy wanilii, lecz o to,

what are its inherent trends and biases?

jakie są jej wrodzone trendy i uprzedzenia,

What are its tendencies over time? One way to think about this is

i tendencje w czasie. Można to przyrównać

thinking about biological organisms, which we've heard a lot about.

do biologicznych organizmów, o których tyle słyszeliśmy.

And the trick that Richard Dawkins does, which is to say,

Ten trik stosuje Richard Dawkins,

to look at them as simply as genes, as vehicles for genes.

postrzegając organizmy jako nośniki genów.

So he's saying, what do genes want? The selfish gene.

Pyta: "Czego chcą geny?" Samolubny gen.

And I'm applying a similar trick to say,

Stosuję tutaj podobny trik proponując,

what if we looked at the universe in our culture

byśmy spojrzeli na wszechświat w naszej kulturze

through the eyes of technology? What does technology want?

oczami techniki. Czego technika chce?

Obviously, this in an incomplete question,

Oczywiście, jest to niepełne pytanie,

just as looking at an organism as only a gene

tak samo jak traktowanie organizmu

is an incomplete way of looking at it.

jako genu jest niekompletne.

But it's still very, very productive. So I'm attempting to say,

Niemniej to bardzo produktywne pytanie.

if we take technology's view of the world, what does it want?

Czego chce technika w swoim postrzeganiu świata?

And I think once we ask that question

Zadając to pytanie musimy wrócić

we have to go back, actually, to life. Because obviously,

do samego życia. Ponieważ, oczywiście,

if we keep extending the origins of technology far back,

cofając się do początków techniki,

I think we come back to life at some point.

dochodzimy do życia.

So that's where I want to begin my little exploration, is in life.

Chcę zacząć to małe dociekanie właśnie od życia.

And like you heard from the previous speakers,

Jak słyszeliście od poprzednich mówców,

we don't really know what life there is on Earth right now.

tak naprawdę nie znamy życia na Ziemi.

We have really no idea.

Zupełnie nie mamy pojęcia.

Craig Venter's tremendous and brilliant attempt

Craig Venter porywa się

to DNA sequence things in the ocean is great.

na sekwencjonowanie DNA stworzeń morskich.

Brian Farrell's work is all part of this agenda to try

Praca Briana Farrella jest częścią planu,

and actually discover all the species on Earth.

by odkryć wszystkie gatunki na Ziemi.

And one of the things that we should do is just make a grid of the globe

Warto by zrobić siatkę kartograficzną globu

and randomly go and inspect all the places that the grid intersects,

i losowo posprawdzać miejsca na przecięciu linii,

just to see what's on life. And if we did that

żeby zobaczyć, co tam żyje. Posługując się w tym celu

with our little Martian probe, which we have not done on Earth,

naszą małą marsjańską sondą, czego nie zrobiliśmy na Ziemi,

we would begin to see some incredible species.

zaczęlibyśmy dostrzegać niesamowite gatunki.

This is not on another planet. These are things

To nie jest inna planeta. To są stworzenia,

that are hidden away on our planet.

ukryte w zakamarkach naszej planety.

This is an ant that stores its colleagues' honey in its abdomen.

Oto mrówka, która przechowuje miód od koleżanek we własnym odwłoku.

Each one of these organisms that we've described -- that you've seen

Każdy z tych organizmów, które opisuję,

from Jamie and others, these magnificent things --

które pokazywał Jamie i inni,

what they're doing, each one of them,

te wspaniałe stworzenia

is they're hacking the rules of life.

łamią zasady życia.

I can't think of a single general principle of biology

Nie znam ani jednej ogólnej zasada biologii,

that does not have an exception somewhere by some organism.

dla której jakiś organizm nie stanowi wyjątku.

Every single thing that we can think of --

Każde stworzenie, jakie przychodzi na myśl,

and if you heard Olivia's talk about the sexual habits,

i jeśli słyszeliście wykład Oliwii o zwyczajach seksualnych,

you'll realize that there isn't anything we can say that's true for all life,

wiecie już, że nie ma prawd dotyczących wszystkich form życia,

because every single one of them is hacking something about it.

gdyż każdy organizm stanowi jakiś wyjątek.

This is a solar-powered sea slug. It's a nudibranch

Oto napędzany słońcem nagoskrzelny ślimak morski.

that has incorporated chloroplast inside it to drive its energy.

W środku ma zintegrowany chloroplast i napędza się jego energią.

This is another version of that. This is a sea dragon,

A to inna wersja: wieloszczet z rodziny Syllidae.

and the one on the bottom, the blue one, is a juvenile that has not yet

Ten niebieski poniżej to młody osobnik,

swallowed the acid, has not yet taken in

który jeszcze nie połknął kwasu,

the brown-green algae pond scum into its body to give it energy.

nie wchłonął brązowo-zielonych alg, dających energię.

These are hacks, and if we looked at the general shape

To droga na skróty.

of the approaches to hacking life there are, current consensus,

Obecnie przyjmuje się istnienie sześciu królestw zwierząt.

six kingdoms. Six different broad approaches: the plants,

Sześć różnych podejść: rośliny,

the animals, the fungi, the protests -- the little things -- the bacteria

zwierzęta, grzyby, małe organizmy, tzw. protisty,

and the Archaea bacteria. The Archaeas.

bakterie i archeobakterie. Archeony.

Those are the general approaches to life. That's one way to look at life on Earth today.

To sposób klasyfikacji dzisiejszego życia na Ziemi.

But a more interesting way,

Ale bardziej interesującym sposobem

the current way to take the long view,

jest długofalowa perspektywa,

is to look at it in an evolutionary perspective.

czyli spojrzenie z perspektywy ewolucji.

And here we have a view of evolution where rather than having evolution

W tym schemacie, zamiast rozwijać się wzdłuż linii czasu,

go over the linear time, we have it coming out from the center.

ewolucja rozchodzi się od centrum.

So in the center is the most primitive, and this is a genealogical chart

Centrum jest najbardziej prymitywne. To wykres genealogiczny

of all life on earth. This is all the same six kingdoms.

wszelkiego życia na Ziemi. Te same sześć królestw.

You see 4,000 representative species, and you can see where we are.

4 tys. reprezentatywnych gatunków, a ludzie tutaj.

But what I like about this is it shows that

Lubię ten schemat, bo pokazuje,

every living organism on Earth today is equally evolved.

że wszystkie współczesne organizmy wyewoluowały równomiernie.

Those fungi and bacteria are as highly evolved as humans.

Grzyby i bakterie są równie rozwinięte jak ludzie.

They've been around just as long and gone through

Istnieją równie długo i przeszły przez takie same

just the same kind of trial and error to get here.

próby i błędy, aby być tutaj.

But we see that each one of these is actually hacking,

Każdy z nich używa skrótów

and has a different way of finding out how to do life.

i inaczej odkrywa, jak żyć.

And if we take the long-term trends of life, if we begin to say,

Biorąc pod uwagę długoterminowe trendy życia,

what does evolution want? There's several things that we see.

czego ewolucja chce? Oto kilka rzeczy.

One of the things about evolution is that nowhere on Earth

Otóż nigdzie na Ziemi

have we ever been where we don't find life.

nie ma miejsca pozbawionego życia.

We find life at the bottom of every long-term,

Znajdujemy życie na spodzie każdego odwiertu,

long-distance drilling core into the center of rock

głęboko w rdzeniu skały.

that we bring up -- and there's bacteria in the pores of that rock.

W porach skały zawsze znajdujemy bakterie.

And wherever life is, it never retreats. It's ubiquitous and it wants to be more.

Raz powstałe życie nie zanika. Jest wszędzie.

More and more of the inert matter of the globe

Coraz więcej bezwładnej materii naszego globu

is being touched and animated by life.

ma kontakt z życiem.

The second thing is is we see diversity. We also see specialization.

Widzimy różnorodność i specjalizację.

We see the movement from a general-purpose cell

Komórki z ogólnych

to the more specific and specialized.

stają się bardziej wyspecjalizowane.

And we see a drift towards complexity that's very intuitive.

Zmiany idą w stronę złożoności.

And actually, we have current data that does show

Bieżące dane pokazują

that there is an actual drift towards complexity over time.

przesunięcie w kierunku złożoności w czasie.

And the last thing, I bring back this nudibranch.

Wracając do ślimaka nagoskrzelnego.

One of the things we see about life is that it moves

Życie przesuwa się od ograniczonej

from the inner to increasing sociability. And by that it means

do narastającej wspólnotowości. To oznacza,

that there is more and more of life whose entire environment is other life.

że istnieje coraz więcej form życia wewnątrz innych organizmów.

Like those chloroplast cells --

Na przykład chloroplasty

they're completely surrounded by other life.

są całkowicie otoczone przez inne formy życia.

They never touch the inner matter. There is more and more co-evolution.

Nie mają kontaktu z materią nieożywioną. Jest coraz więcej koewolucji.

And so the general, long-term trends of evolution

Ogólnych, długoterminowych trendów ewolucji jest pięć:

are roughly these five: ubiquity, diversity, specialization,

wszechobecność, różnorodność, specjalizacja,

complexity and socialization. Now, I took that and said,

kompleksowość i socjalizacja.

OK, what are the long-term trends in technology?

Jakie są długoterminowe trendy w technice?

And again, my question is, what does technology want?

Czego chce technika?

And so, remarkably, I discovered

Odkryłem, co jest godne uwagi,

that there's also a drift toward specialization.

że istnieje dążenie w kierunku specjalizacji.

That we see there's a general hammer,

Zaczynamy od młotka ogólnego użytku

and hammers become more and more specific over time.

a z czasem młotki się specjalizują.

There's obviously diversity. Huge numbers of things.

Różnorodność jest oczywista.

This is all the contents of a Japanese home.

Oto cała zawartość japońskiego domu.

I actually had my daughter -- gave her a tally counter,

Dałem córce licznik

and I gave her an assignment last summer to go around

i kazałem policzyć

and count the number of species of technology in our household.

gatunki techniki w naszym domu.

And it came up with 6,000 different species of products.

Odkryła 6 tys. gatunków produktów.

I did some research and found out that the King of England, Henry VIII,

Znalazłem informację, że król Anglii Henryk VIII

had only about 7,000 items in his household.

miał na swoim dworze tylko 7 tysięcy przedmiotów.

And he was the King of England,

A przecież był królem Anglii.

and that was the entire wealth of England at the time.

W tym czasie było to bogactwo całej Anglii.

So we're seeing huge numbers of diversity in the kinds of things.

Mamy wielką różnorodność przedmiotów.

This is a scene from Star Wars where the 3PO comes out

W Gwiezdnych Wojnach 3PO patrzy ze zgrozą

and he sees machines making machines. How depraved!

na maszyny produkujące maszyny.

Well, this is actually what we're headed towards: world machines.

Ale właśnie do świata maszyn zdążamy.

And the technology is only being thrown out by other technologies.

Jedną technikę zastępujemy drugą.

Most machines will only ever be in contact with other technology

Większości maszyn będzie stykać się wyłącznie z inną techniką,

and not non-technology, or even life.

a nie z nie-techniką, i nawet nie z życiem.

And thirdly, the idea that machines are becoming biological and complex

Idea, że maszyny stają się biologiczne i kompleksowe

is at this point a cliche. And I'm happy to say,

to pusty frazes. Z przyjemnością przyznaję,

I was partly responsible for that cliche

że ponoszę za to częściową odpowiedzialność.

that machines are becoming biological, but that's pretty evident.

co jest to całkiem oczywiste.

So the major trends in technology evolution actually

Główne trendy w ewolucji technicznej,

are the same as in biological evolution. The same drives that we see

podobnie jak w ewolucji biologicznej, kierują się

towards ubiquity, towards diversity, towards socialization,

ku wszechobecności, różnorodności, socjalizacji,

towards complexity. That is maybe not a big surprise

kompleksowości. To nic dziwnego.

because if we map out, say, the evolution of armor,

Gdy rozrysowujemy ewolucję np. zbroi,

you can actually follow a sort of an evolutionary-type cladistic tree.

to wynikiem jest ewolucyjne, kladystyczne drzewo.

I suggest that, in fact, technology is the seventh kingdom of life.

Sugeruję, że technika to 7 królestwo b.

That its operations and how it works is so similar

Działa tak podobnie,

that we can think of it as the seventh kingdom.

że można uznać ją za 7 królestwo.

And so it would be sort of approximately up there,

Byłoby ono gdzieś tutaj,

coming out of the animal kingdom. And if we were to do that,

wychodząc z królestwa zwierząt.

we would find out -- we could actually approach technology in this way.

Tak można podchodzić do techniki.

This is Niles Eldredge. He was the co-developer with Stephen Jay Gould

Niles Eldredge wraz z Stephenem Jay Gouldem

of the theory of punctuated equilibrium.

stworzył teorię przerywanej równowagi.

But as a sideline, he happens to collect cornets.

Kolekcjonuje dla przyjemności klarnety.

He has one of the world's largest collections -- about 500 of them.

Ma unikalną kolekcję ok. 500 klarnetów.

And he has decided to treat them as if they were trilobites, or snails,

Potraktował je jak trylobity albo ślimaki,

and to do a morphological analysis,

i dokonał analizy morfologicznej,

and try to derive their genealogical history over time.

sporządzając historię genealogiczną klarnetów,

This is his chart, which is not quite published yet.

która jeszcze nie została opublikowana.

But the most interesting aspect about this

Interesującym aspektem,

is that if you look at those red lines at the bottom,

jeśli spojrzeć na czerwone linie,

those indicate basically a parentage of a type of cornet

jest pochodzenie od klarnetów, które wyszły z użytku.

that was no longer made. That does not happen in biology.

W biologii tak się nie zdarza.

When something is extinct, you can't have it as your parent.

Wymarły gatunek nie może mieć potomstwa.

But that does happen in technology. And it turns out

Natomiast w technice

that that's so distinctive that you can actually look at this tree,

jest to charakterystyczne.

and you can actually use it to determine

Patrząc na wykres można ustalić,

that this is a technological system versus a biological system.

czy jest to system techniczny, czy też biologiczny.

In fact, this idea of resurrecting the whole idea is so important

Idea ożywiania jest na tyle ważna,

that I began to think about what happens with old technology.

że zastanowiło mnie, co się dzieje ze starą techniką.

And it turns out that, in fact, technologies don't die.

Okazuje się, że techniki nie wymierają.

So I suggested this to an historian of science, and he said,

Pewien historyk zapytał mnie:

"Well, what about, you know, come on, what about steam cars?

"A co z pojazdami parowymi? Już nie istnieją".

They're not around anymore." Well actually, they are.

Okazuje się jednak, że istnieją.

In fact, they're so around that you can buy new parts for a Stanley steam automobile.

Można kupić nowe części do parowego automobilu Stanleya.

And this is a website of a guy who's selling brand new parts

Oto strona internetowa, gdzie można nabyć

for the Stanley automobile. And the thing that I liked

nowiuteńkie części do automobilu Stanleya.

is sort of this one-click, add-to-your-cart button --

Tak jak lubię: "Klik", dodaj do koszyka...

(Laughter) --

(Śmiech)

for buying steam valves. I mean, it was just -- it was really there.

...np. parowe zawory.

And so, I began to think about, well, maybe that's just a random sample.

Pomyślałem jednak: a może to przypadek?

Maybe I should do this sort of in a more conservative way.

Może trzeba to zbadać bardziej tradycyjnie?

So I took the great big 1895 Montgomery Ward's catalog

W katalogu Montgomery'ego Warda z 1895 r.

and I randomly went through it. And I took a page -- not quite a random page --

celowo wybrałem stronę trudniejszą niż pozostałe.

I took a page that was actually more difficult than others

Ponieważ wiele stron zawierało

because lots of the pages are filled with things

przedmioty w powszechnej produkcji.

that are still being made. But I took this page

Wybrałem stronę i zadałem pytanie,

and I said, how many of these things are still being made?

które rzeczy nadal się produkuje.

And not antiques. I want to know how many of these things are still in production.

Nie jako antyki. Które są wciąż produkowane?

And the answer is: all of them.

Okazało się, że wszystkie.

All of them are still being produced. So you've got corn shellers.

Wszystkie są wciąż produkowane; łuszczarki do ziarna,

I don't know who needs a corn sheller.

na co komu łuszczarka do ziarna?

Be it corn shellers -- you've got ploughs; you've got fan mills;

Łuszczarki, pługi, młyny wiatrakowe,

all these things -- and these are not, again, antiques. These are --

nie jako antyki, ale jako przedmioty użytkowe,

you can order these. You can go to the web and you can buy them now,

które można zamówić przez Internet, nowiuteńkie.

brand-new made. So in a certain sense, technologies don't die.

Zatem techniki nie umierają.

In fact, you can buy, for 50 bucks, a stone-age knife

Można kupić nóż z epoki kamienia za 50 dolarów,

made exactly the same way that they were made 10,000 years ago.

wykonany tak samo jak 10 tysięcy lat temu.

It's short, bone handle, 50 bucks. And in fact,

Krótki nóż, kościany trzonek, 50 dolarów.

what's important is that this information actually never died out.

Co istotne, ta informacja nigdy nie wymarła.

It's not just that it was resurrected. It's continued all along.

Ta technika nigdy nie zaginęła.

And in Papua New Guinea, they were making stone axes

Kamienne topory wytwarzano w Papui Nowej Gwinei

until two decades ago, just as a course of practical matters.

jeszcze 20 lat temu.

Even when we try to get rid of a technology, it's actually very hard.

Techniki trudno się pozbyć.

So we've all heard about the Amish giving up cars.

Amisze nie używający samochodów.

We've heard about the Japanese giving up guns.

Japończycy rezygnujący z broni palnej.

We've heard about this and that. But I actually went back and

O tym wszyscy słyszeliśmy.

took what I could find, the examples in history

Wyszukałem historyczne przykłady

where there have been prohibitions against technology,

prohibicji rozmaitych technik,,

and then I tried to find out when they came back in,

oraz kiedy dany zakaz upadł,

because they always came back in. And it turns out that the time,

gdyż technika zawsze powraca. Okazało się,

the duration of when they were outlawed and prohibited,

że okresy prohibicji i wyjęcia spod prawa

is decreasing over time. And that basically, you can delay technology,

z czasem są coraz krótsze.

but you can't kill it. So this makes sense, because in a certain sense

Czyli technikę można opóźnić, ale nie można unicestwić.

what culture is, is the accumulation of ideas.

Co ma sens, gdyż kultura jest akumulacją idei.

That's what it's for. It's so that ideas don't die out.

I dlatego idee nie wymierają.

And when we take that, we take this idea of what culture is doing

Biorąc kulturę i to, jak działa

and add it to what the long-term trajectory -- again, in life's evolution --

w kontekście długoterminowej ewolucji życia,

we find that each case -- each of the major transitions in life --

okazuje się, że w każdym przypadku

what they're really about is accelerating and changing

chodzi o przyśpieszenie i zmiany metody

the way in which evolution happens.

zachodzenia ewolucji.

They're actually changing the way in which ideas are generated.

Kultura zmienia sposób powstawania idei.

So all these steps in evolution are increasing, basically,

Kolejne kroki w ewolucji przyśpieszają

the evolution of evolvability.

ewolucję ewoluowalności.

So what's happening over time in life is

Czyli z czasem szybkość generowania

that the ways in which you generate these new ideas, these new hacks,

nowych idei i metod

are increasing. And the real tricks are ways

narasta.

in which you kind of explore the way of exploring.

Wynajdujemy nowe sposoby eksploracji.

And then what we see in the singularity,

Rozpatrując techniczną osobliwość

that prophesized by Kurzweil and others --

przepowiedzianą przez Kurzweila i innych,

his idea that technology is accelerating evolution.

widać, że technika to przyśpieszająca ewolucja,

It's accelerating the way in which we search for ideas.

akceleracja sposobu, w jaki szukamy idei.

So if you have life hacking --

Rozszyfrowując tajniki życia,

life means hacking, the game of survival --

a życie oznacza grę przetrwania,

then evolution is a way to extend the game by changing the rules of the game.

ewolucja przedłuża grę przez zmianę jej zasad.

And what technology is really about is better ways to evolve.

Technika to coraz lepsze sposoby ewoluowania.

That is what we call an "infinite game."

Nazywamy to "grą nieskończoną".

That's the definition of "infinite game." A finite game is play to win,

Gra skończona kończy się wygraną.

and an infinite game is played to keep playing.

W grze nieskończonej celem jest kontynuacja gry.

And I believe that technology is actually a cosmic force.

Sądzę, że technika jest kosmiczną siłą.

The origins of technology was not in 1829,

Początek techniki to nie 1829 r.

but was actually at the beginning of the Big Bang,

ale początek Wielkiego Wybuchu,

and at that moment the entire huge billions of stars in the universe

kiedy wszystkie gwiazdy i wszechświat

were compressed. The entire universe was compressed into a little quantum dot,

były skompresowane w kwantowym punkcie,

and it was so tight in there, there was no room for any difference at all.

tak małym, że nie było miejsca na zróżnicowanie.

That's the definition. There was no temperature.

To definicja. Brak temperatury.

There was no difference whatsoever. And at the Big Bang,

Brak różnicy. To właśnie potencjał zróżnicowania

what it expanded was the potential for difference.

pojawił się podczas Wielkiego Wybuchu.

So as it expands and as things expand what we have

Wraz z ekspansją czasoprzestrzeni

is the potential for differences, diversity, options, choices,

pojawił się potencjał dla różnic, różnorodności, opcji, wyborów,

opportunities, possibilities and freedoms.

sposobności, możliwości i wolności.

Those are all basically the same thing.

To jedno i to samo.

And those are the things that technology brings us.

Technika niesie ze sobą

That's what technology is bringing us: choices, possibilities, freedoms.

wybory, możliwości, wolność.

That's what it's about. It's this expansion of room to make differences.

Oto ekspansja niosąca możliwość zmian.

And so a hammer, when we grab a hammer, that's what we're grabbing.

Gdy potrzebujemy użyć młotka, chwytamy młotek.

And that's why we continue to grab technology --

Wciąż uciekamy się do techniki,

because we want those things. Those things are good.

bo potrzebujemy użytecznych rzeczy.

Differences, freedom, choices, possibilities.

Różnice, wolności, wybory, możliwości.

And each time we make a new opportunity place,

Realizując jakąś sposobność

we're allowing a platform to make new ones.

otwieramy drogę do następnych.

And I think it's really important. Because if you can imagine

Co istotniejsze, wyobraźcie sobie

Mozart before the technology of the piano was invented --

Mozarta przed wynalezieniem fortepianu.

what a loss to society there would be.

Cóż to by była za strata.

Imagine Van Gogh being born

Wyobraźcie sobie Van Gogha

before the technologies of cheap oil paints.

przed powstaniem tanich, olejnych farb.

Imagine Hitchcock before the technologies of film.

Hitchcocka przed techniką filmową.

Somewhere, today, there are millions of young children being born

Codziennie rodzą się miliony dzieci

whose technology of self-expression has not yet been invented.

bez możliwości wyrażania się z braku odpowiedniej techniki.

We have a moral obligation to invent technology

Tworzenie nowych technik jest moralnym obowiązkiem.

so that every person on the globe has the potential

Każdy powinien mieć możliwość

to realize their true difference.

do realizacji swego potencjału.

We want a trillion zillion species of one individuals.

Biliony indywidualnych gatunków,

That's what technology really wants.

oto czego technika chce.

I'm going to skip through some of the objections

Pominę niektóre obiekcje.

because I don't have answers to why there's deforestation.

Nie mam odpowiedzi na problem deforestacji.

I don't have an answer to the fact that there seem to be

Nie wiem, czemu Istnieją złe techniki.

bad technologies. I don't have an answer to

Nie wiem, w jaki sposób

how this impacts on our dignity, other than to suggest that

wpływają na naszą godność.

maybe the seventh kingdom, because it's so close to what life is about,

Być może 7 królestwo będące tak blisko życia,

maybe we can bring it back and have it help us monitor life.

pozwoli temu zapobiegać i monitorować życie.

Maybe in some ways

Być może pod pewnymi względami

the fact that what we're trying to do with technology is find a good home for it.

usiłujemy znaleźć właściwe zastosowanie dla techniki.

It's a terrible thing to spray DDT on cotton fields,

To okropne spryskiwać pole bawełny DDT,

but it's a really good thing to use

ale świetnie nadaje się

to eliminate millions of cases of death due to malaria in a small village.

do eliminacji zgonów z powodu malarii w małych wioskach.

Our humanity is actually defined by technology.

Nasze człowieczeństwo jest definiowane przez technikę.

All the things that we think that we really like about humanity

Wszystko, co myślimy i co lubimy,

is being driven by technology. This is the infinite game.

jest napędzane przez technikę. To nieskończona gra.

That's what we're talking about.

O tym właśnie mowa.

You see, technology is a way to evolve the evolution.

Technika to sposób ewoluowania ewolucji.

It's a way to explore possibilities and opportunities and create more.

To sposób eksploracji możliwości i szans, i kreowania nowych.

And it's actually a way of playing the game, of playing all the games.

To sposób grania w grę, grania we wszystkie gry.

That's what technology wants.

Tego właśnie technika chce.

And so when I think about what technology wants,

Myśląc o tym, czego technika chce,

I think that it has to do with the fact that every person here -- and I really believe this --

wierzę, że każdy ma zadanie do wykonania.

every person here has an assignment. And your assignment is

A tym zadaniem jest spędzić życie

to spend your life discovering what your assignment is.

odkrywając, na czym polega to zadanie.

That recursive nature is the infinite game.

To odnosząca się do samej siebie, rekursywna natura nieskończonej gry.

And if you play that well, you'll have other people involved,

Grając dobrze angażujemy innych ludzi

so even that game extends and continues even when you're gone.

i gra jest kontynuowana nawet po naszym odejściu.

That is the infinite game. And what technology is

To nieskończona gra. Technika jest środkiem,

is the medium in which we play that infinite game.

dzięki któremu możemy kontynuować grę.

And so I think that we should embrace technology

A zatem przyjmijmy technikę z otwartymi ramionami

because it is an essential part of our journey

bo jest niezbędną częścią naszej podróży

in finding out who we are.

do odnalezienia samych siebie.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Oklaski)