Talks Scott Kim takes apart the art of puzzles

Tłumaczenie: Kinga Skorupska Korekta: Rysia Wand

For the last 20 years I've been designing puzzles.

Od 20 lat projektuję łamigłówki.

And I'm here today to give you

Chcę was dziś zabrać w podróż

a little tour, starting from the very first puzzle I designed,

od pierwszej łamigłówki mojego pomysłu,

through what I'm doing now.

aż do bieżącego projektu.

I've designed puzzles for books, printed things.

Projektowałem zagadki dla książek, wydawnictw.

I'm the puzzle columnist for Discover Magazine.

Jestem felietonistą miesięcznika Discover.

I've been doing that for about 10 years.

Robię to już od 10 lat.

I have a monthly puzzle calendar.

Tworzę kalendarz zagadek, zabawki.

I do toys. The bulk of my work is in computer games.

Głównie pracuję nad grami komputerowymi.

I did puzzles for "Bejeweled."

Projektowałem dla Bejeweled.

(Applause)

(Brawa)

I didn't invent "Bejeweled." I can't take credit for that.

Ale to nie ja wymyśliłem Bejeweled.

So, very first puzzle,

Pierwsza łamigłówka,

sixth grade, my teacher said,

szósta klasa, nauczyciel powiedział:

"Oh, let's see, that guy, he likes to make stuff.

"Dzieciak lubi tworzyć,

I'll have him cut out letters out of construction paper

niech powycina litery z kartonu na tablicę"

for the board."

niech powycina litery z kartonu na tablicę"

I thought this was a great assignment.

Byłem zachwycony.

And so here is what I came up with. I start fiddling with it.

Bawiąc się wymyśliłem coś takiego.

I came up with this letter. This is a letter of the alphabet

Taką literę. To jest litera alfabetu,

that's been folded just once.

którą złożono tylko raz.

The question is, which letter is it if I unfold it?

Co to za litera, jeśli ją rozłożyć?

One hint: It's not "L."

Podpowiem: to nie "L".

(Laughter)

(Śmiech)

It could be an "L," of course.

To mogłoby być "L".

So, what else could it be?

Ale co jeszcze?

Yeah, a lot of you got it.

Już wiecie.

Oh yeah. So, clever thing.

Sprytne, prawda?

Now, that was my first puzzle. I got hooked.

Moja pierwsza zagadka. Złapałem bakcyla.

I created something new, I was very excited

Stworzyłem coś nowego; cudowne uczucie.

because, you know, I'd made crossword puzzles,

Wcześniej robiłem już krzyżówki,

but that's sort of like filling in somebody else's matrix.

ale to wypełnianie czyjejś matrycy.

This was something really original. I got hooked.

Mój twór był oryginalny.

I read Martin Gardner's columns in Scientific American.

Czytałem Gardnera w Scientific American.

Went on, and eventually decided to devote myself, full time, to that.

Poświęciłem się całkowicie łamigłówkom.

Now, I should pause and say, what do I mean by puzzle?

Co mam na myśli mówiąc: łamigłówka?

A puzzle is a problem that is fun to solve

To problem, którego prawidłowe rozwiązanie sprawia frajdę,

and has a right answer.

To problem, którego prawidłowe rozwiązanie sprawia frajdę,

"Fun to solve," as opposed to everyday problems,

w przeciwieństwie do codziennych problemów,

which, frankly, are not very well-designed puzzles.

zaprojektowanych raczej marnie.

You know, they might have a solution.

Rozwiązanie niepewne.

It might take a long time. Nobody wrote down the rules clearly.

Zajmują mnóstwo czasu. Nikt nie spisał zasad.

Who designed this?

Kto to zaprojektował?

It's like, you know, life is not a very well-written story

Życie nie zostało dobrze napisane,

so we have to hire writers to make movies.

więc scenarzystom nie zabraknie pracy.

Well, I take everyday problems, and I make puzzles out of them.

Z przyziemnych problemów robię zagadki.

And "right answer," of course there might be more than one right answer;

Prawidłowych odpowiedzi może być wiele,

many puzzles have more than one.

jak się często zdarza.

But as opposed to a couple other forms of play,

Łamigłówki różnią się

toys and games --

od zabawek i gier.

by toy I mean, something you play with that doesn't have a particular goal.

Zabawka to coś, czym manipulujemy bez celu.

You can create one out of Legos.

Można ją zrobić z Lego.

You know, you can do anything you want.

Można zrobić, co się chce.

Or competitive games like chess where,

W grach strategicznych, jak szachy,

well, you're not trying to solve ... You can make a chess puzzle,

nie szukamy rozwiązania. Są zagadki szachowe,

but the goal really is to beat another player.

ale naprawdę chodzi o pokonanie przeciwnika.

I consider that puzzles are an art form.

Łamigłówki są formą sztuki.

They're very ancient. It goes back as long as there is written history.

Są stare. Słyszymy o nich, odkąd sięga historia.

It's a very small form, like a joke,

Są zwięzłe, jak dowcip,

a poem, a magic trick or a song, very compact form.

wiersz, magiczna sztuczka lub piosenka.

At worst, they're throwaways, they're for amusement.

Czasem są tylko jednorazową rozrywką,

But at best they can reach for something more

ale mogą aspirować wyżej

and create a memorable impression.

i zapaść w pamięć.

The progression of my career that you'll see

Swoją karierę

is looking for creating puzzles that have a memorable impact.

kierowałem w stronę takich właśnie zagadek.

So, one thing I found early on, when I started doing computer games,

Pisząc gry komputerowe zauważyłem,

is that I could create puzzles that will alter your perception.

że potrafię wpływać na percepcję graczy.

I'll show you how. Here is a famous one.

Zaraz zademonstruję. Oto znany rysunek.

So, it's two profiles in black, or a white vase in the middle.

Dwa czarne profile albo biały wazon.

This is called a figure-ground illusion.

Taką iluzję nazywamy "obiekt i tło".

The artist M.C. Escher exploited that

M.C Escher wykorzystywał to w swoich wspaniałych pracach.

in some of his wonderful prints.

M.C Escher wykorzystywał to w swoich wspaniałych pracach.

Here we have "Day and Night."

Tu widzimy "Dzień i noc".

Here is what I did with figure and ground.

A tu, co zrobilem z obiektem i tłem.

So, here we have "figure" in black.

Tutaj słowo „figure” czarnymi literami,

Here we have "figure" in white.

tutaj białymi.

And it's all part of the same design.

Oba wpasowane w ten sam wzór.

The background to one is the other.

Tło jednego tworzy drugie.

Originally I tried to do the words "figure" and "ground."

Zacząłem od obu słów: "obiekt" i "tło".

But I couldn't do that, I realized. I changed the problem.

Nie dałem rady. Zmieniłem problem.

It's all "figure."

Został sam "obiekt".

(Laughter)

(Śmiech)

A few other things. Here is my name.

Tutaj moje imię i nazwisko.

And that turns into the title of my first book, "Inversions."

Po odwróceniu: tytuł mojej pierwszej książki, "Inwersje".

These sorts of designs now go by the word "ambigram."

Dziś tę stylistykę nazywamy ambigramem.

I'll show you just a couple others. Here we have

Pokażę wam kilka innych.

the numbers one through 10, the digits zero through nine, actually.

Numery od 1 do 10, a raczej cyfry od 0 do 9.

Each letter here is one of these digits.

Wszystkie litery są zrobione z cyfr.

Not strictly an ambigram in the conventional sense.

Nie jest to typowy ambigram.

I like pushing on what an ambigram can mean.

Lubię przekraczać granice wyobraźni.

Here's the word "mirror." No, it's not the same upside-down.

A tu słowo "mirror" (lustro). Nie wygląda tak samo do góry nogami.

It's the same this way.

Wygląda tak samo w ten sposób.

And a marvelous fellow from the Media Lab

Wspaniały gość z Media Lab,

who just got appointed head of RISD, is John Maeda.

właśnie został prezesem RISD, John Maeda.

And so I did this for him. It's sort of a visual canon.

To na jego cześć. Rodzaj wizualnego kanonu.

(Laughter)

(Śmiech)

And recently in Magic magazine

Niedawno dla magazynu "Magic"

I've done a number of ambigrams on magician's names.

zrobiłem kilka ambigramów z imionami iluzjonistów.

So here we have Penn and Teller, same upside-down.

Tutaj Penn i Teller, tak samo do góry nogami.

This appears in my puzzle calendar.

Ten pojawił się w kalendarzu z łamigłówkami.

Okay, let's go back to the slides.

Wróćmy teraz do slajdów.

Thank you very much.

Bardzo dziękuję.

Now, those are fun to look at.

Przyjemnie się ogląda.

Now how would you do it interactively?

Ale jak się tym bawić?

For a while I was an interface designer.

Jakiś czas projektowałem interfejsy.

And so I think a lot about interaction.

Interesuje mnie oddziaływanie wzajemne.

Well, let's first of all simplify the vases illusion,

Po pierwsze, trzeba uprościć iluzję z wazonami,

make the thing on the right.

tak, jak z prawej.

Now, if you could pick up the black vase,

Gdyby "unieść" czarny wazon,

it would look like the figure on top.

wyglądałby jak kształt na górze.

If you could pick up the white area,

A biała przestrzeń,

it would look like the figure on the bottom.

wyglądałaby jak kształt na dole.

Well, you can't do that physically,

Coś takiego można zrobić tylko na komputerze.

but on a computer you can do it. Let's switch over to the P.C.

Coś takiego można zrobić tylko na komputerze.

And here it is, figure-ground.

Tak jak tutaj.

The goal here is to take the pieces on the left

Należy przemieścić części z lewej strony tak,

and make them so they look like the shape on the right.

by utworzyły figurę widoczną po prawej.

And this follows the rules I just said:

Zgodnie z zasadami, o których mówiłem,

any black area that is surrounded by white can be picked up.

czerń, którą okala biel można wyodrębnić.

But that is also true of any white area.

Ale tak samo dotyczy bieli.

So, here we got the white area in the middle,

Ten biały kawałek w środku,

and you can pick it up.

można złapać.

I'll just go one step further.

Jeszcze tylko jeden krok.

So, here is --

No i proszę.

here is a couple pieces. Move them together,

Przenosimy razem kilka kawałków

and now this is an active piece.

i wtedy ten fragment się aktywuje.

You can really get inside somebody's perception

Dzięki wykorzystaniu sposobów postrzegania,

and have them experience something.

można dostarczyć prawdziwych wrażeń.

It's like the old maxim of

Jak w starej maksymie:

"you can tell somebody something

"Uczymy się nie przez słowa

and show them, but if they do it they really learn it."

ale przez doświadczenie."

Here is another thing you can do.

Coś jeszcze.

There is a game called Rush Hour.

Gra "Godziny szczytu".

This is one of the true masterpieces in puzzle design

Arcydzieło wśród łamigłówek,

besides Rubik's cube.

na równi z kostką Rubika.

So, here we have a crowded parking lot

Zatłoczony parking,

with cars all over the place.

wszędzie samochody.

The goal is to get the red car out. It's a sliding block puzzle.

Trzeba odsunąć je tak, żeby czerwony mógł wyjechać.

It's made by the company Think Fun.

Twórcą jest firma Think Fun.

It's done very well. I love this puzzle.

Świetne wykonananie. Uwielbiam tę grę.

Well, let's play one. Here. So, here is a very simple puzzle.

Zagrajmy. Prosta łamigłówka.

Well, that's too simple, let's add another piece.

Zbyt prosta, dodajmy jeden samochód.

Okay, so how would you solve this one?

Jak to rozwiązać?

Well, move the blue one out of the way.

Odsuwamy niebieski.

Here, let's make it a little harder. Still pretty easy.

Trzeba trochę utrudnić. Ciągle zbyt latwe.

Now we'll make it harder, a little harder.

Jeszcze trudniej.

Now, this one is a little bit trickier.

To będzie bardziej podchwytliwe.

You know? What do you do here?

Co należy zrobić?

The first move is going to be what?

Jaki będzie pierwszy ruch?

You're going to move the blue one up in order to get the lavender one to the right.

Niebieskie auto w górę, lawendowe w prawo.

And you can make puzzles like this one that aren't solvable at all.

Można też tworzyć zagadki nie do rozwiązania.

Those four are locked in a pinwheel; you can't get them apart.

Ustawiamy je w wiatraczek. Nie do ruszenia.

I wanted to make a sequel.

Chciałem stworzyć kontynuację.

I didn't come up with the original idea. But this is another way

Nie wymyśliłem nic nowego, tylko innego.

I work as an inventor is to create a sequel.

Pracując nad tym projektem

I came up with this. This is Railroad Rush Hour.

wymyśliłem "Kolejowe godziny szczytu".

It's the same basic game except I introduced a new piece,

Zasada jest taka sama, plus nowy element:

a square piece that can move both horizontally and vertically.

kwadrat poruszający się na boki i w pionie.

In the other game the cars can only move forward and back.

W oryginale samochody jadą tylko w przód i w tył.

Created a whole bunch of levels for it.

Stworzyłem całą masę poziomów.

Now I'm making it available to schools.

Udostępniam to szkołom.

And it includes exercises that show you

Dodatkowe ćwiczenia nie tylko pomagają rozwiązywać zagadki,

not just how to solve these puzzles,

Dodatkowe ćwiczenia nie tylko pomagają rozwiązywać zagadki,

but how to extract the principles that will let you solve

ale również demonstrują zasady

mathematical puzzles or problems in science, other areas.

rozwiązywania zagadek z innych dziedzin nauki.

So, I'm really interested in you learning how to make your own puzzles

Chcę namawiać do robienia łamigłowek

as well as just me creating them.

równie mocno, jak robić je samemu.

Garry Trudeau calls himself an investigative cartoonist.

Gary Trudeau mówi o sobie "rysownik śledczy".

You know, he does a lot of research before he writes a cartoon.

Zanim narysuje komiks, bada materiały.

In Discover Magazine, I'm an investigative puzzle maker.

W Discover jestem śledczym projektantem łamigłówek.

I got interested in gene sequencing.

Zainteresowałem się sekwencjonowaniem genów.

And I said, "Well, how on Earth can you come up with a sequence

Jak, u licha, wymyślić sekwencję

of the base pairs in DNA?"

podstawowych par DNA?

Cut up the DNA, you sequence individual pieces,

Trzeba pociąć je na kawałki,

and then you look for overlaps,

a potem szukać, co się pokrywa,

and you basically match them at the edges. And I said,

dopasowując krawędzie.

"This is kind of like a jigsaw puzzle, except the pieces overlap."

Jak puzzle, tyle że fragmenty zachodzą na siebie.

So, here is what I created for Discover Magazine.

Oto co wymyśliłem dla miesięcznika Discover.

And it has to be solvable in a magazine.

Można to rozwiązać na papierze,

You know, you can't cut out the pieces and move them around.

bez wycinania części i przenoszenia.

So, here is the nine pieces. And you're supposed to put them into this grid.

Dziewięć kawałków trzeba przenieść na siatkę.

And you have to choose pieces that overlap on the edge.

Wybieramy fragmenty, których krawędzie zachodzą na siebie.

There is only one solution. It's not that hard.

Jest tylko jedno rozwiązanie.

But it takes some persistence.

Potrzeba wytrwałości.

And when you're done, it makes this design,

Na końcu wychodzi wzór.

which, if you squint, is the word "helix."

Jeśli wytężyć wzrok, widać słowo "helix" (helisa).

So, that's the form of the puzzle coming out of the content,

Forma zagadki wyłania sie z treści.

rather than the other way around.

a nie odwrotnie.

Here is a couple more. Here is a physics-based puzzle.

Kilka innych. Łamigłówka fizyczna.

Which way will these fall?

W którą stronę spadną odważniki?

One of these weighs 50 pounds, 30 pounds and 10 pounds.

Ważą odpowiednio 20 kg, 12 kg i 4kg.

And depending on which one weighs which amount,

Zależnie od tego, ile który waży,

they'll fall different directions.

pospadają w różne strony.

And here is a puzzle based on color mixing.

Sercem tej zagadki jest mieszanie kolorów.

I separated this image into cyan, magenta, yellow, black,

Rozdzieliłem obrazek na podstawowe kolory drukarskie,

the basic printing colors, and then mixed up the separations,

a potem pomieszałem warstwy,

and you get these peculiar pictures.

by otrzymać te dziwaczne obrazki.

Which separations were mixed up to make those pictures?

Które warstwy zostały złożone?

Gets you thinking about color.

Prowokuje do myślenia o kolorach.

Finally, what I'm doing now. So, ShuffleBrain.com,

A tym zajmuję się teraz: ShuffleBrain.com,

website you can go visit, I joined up with my wife, Amy-Jo Kim.

strona, którą tworzę z żoną, Amy-Jo Kim.

She could easily be up here giving a talk about her work.

Ona też mogłaby opowiadać tu o swojej pracy.

So, we're making smart games for social media.

Tworzymy gry dla serwisów społecznościowych.

I'll explain what that means. We're looking at three trends.

Już wyjaśniam. Widzimy trzy trendy w przemyśle gier.

This is what's going on in the games industry right now.

Już wyjaśniam. Widzimy trzy trendy w przemyśle gier.

First of all, you know, for a long time

Po pierwsze, bardzo długo

computer games meant things like "Doom,"

gry komputerowe były jak Doom,

where you're going around shooting things, very violent games, very fast,

czyli szybka, brutalna strzelanina

aimed at teenage boys. Right? That's who plays computer games.

dla nastoletnich chłopców, bo tak postrzegano rynek gier.

Well, guess what? That's changing.

Ale to się zmienia.

"Bejeweled" is a big hit. It was the game that really broke open

Bejeweled okazała się hitem i przełamała lody

what's called casual games.

dla tzw. gier rekreacyjnych.

And the main players are over 35, and are female.

Grają głównie kobiety po trzydziestce.

Then recently "Rock Band" has been a big hit.

Najnowszy przebój to Rock Band.

And it's a game you play with other people.

Gra się z innymi ludźmi.

It's very physical. It looks nothing like a traditional game.

Trzeba się ruszać. Gra, jakiej dotąd nie było.

This is what's becoming the dominant form of electronic gaming.

Takie gry zdominowały rynek.

Now, within that there is some interesting things happening.

Dzieją się ciekawe rzeczy.

There is also a trend towards games that are good for you.

Ludzie chcą grać w gry, które ich rozwijają.

Why? Well, we aging Boomers,

Czemu? Moje pokolenie się starzeje.

Baby Boomers, we're eating our healthy food,

Zdrowo się odżywiamy, ćwiczyczymy,

we're exercising. What about our minds?

ale co z umysłem?

Oh no, our parents are getting Alzheimer's. We better do something.

Ojej, rodziców atakuje Alzheimer. Musimy działać.

Turns out doing crossword puzzles can stave off some of the effects of Alzheimer's.

Rozwiązywanie krzyżówek łagodzi skutki Alzheimera.

So, we got games like "Brain Age" coming out for the Nintendo DS, huge hit.

Stąd wielki sukces Brain Age na Nintendo DS.

A lot of people do Sudoku. In fact some doctors prescribe it.

Popularne sudoku bywa zalecane przez lekarzy.

And then there is social media, and what's happening on the Internet.

Serwisy społecznościowe, internet,

Everybody now considers themselves a creator,

wszyscy są teraz twórcami,

and not just a viewer.

nie tylko odbiorcami.

And what does this add up to?

Do czego zmierzam?

Here is what we see coming.

Patrzymy na narodziny,

It's games that fit into a healthy lifestyle.

gier pasujących do zdrowego trybu życia.

They're part of your life. They're not necessarily a separate thing.

Stają się jego częścią, a nie czymś osobnym.

And they are both, something that is good for you, and they're fun.

Są i dobroczynne, i fajne.

I'm a puzzle guy. My wife is an expert in social media.

Domeną mojej żony są media społeczne.

And we decided to combine our skills.

Połączyliśmy siły,

Our first game is called "Photo Grab." The game takes about a minute and 20 seconds.

by stworzyć Photo Grab. Gra zajmuje 80 sekund.

This is your first time playing my game. Okay.

Po raz pierwszy publicznie.

Let's see how well we can do. There are three images.

Ciekawe jak mi pójdzie. Mamy trzy obrazki.

And we have 24 seconds each.

24 sekundy na każdy.

Where is that?

Gdzie to jest?

I'll play as fast as I can.

Postaram się grać szybko.

But if you can see it, shout out the answer.

Jeśli widzicie, to krzyczcie.

You get more -- Down, okay, yeah where is that?

Na dole? Dobra, a to gdzie?

Oh, yeah. There, okay. J-O and --

Ach, tutaj...

I guess that's that part. We got the bow. That bow helps.

Chyba to ten kawałek. Mamy smyczek, to pomaga.

That's his hair. You get a lot of figure-ground problems.

To są włosy. Mamu tu problem typu "obiekt -tło".

Yeah, that one is easy. Okay. So, ahhh! Okay on to the next one.

No, ten jest prosty. Ach! Dalej.

Okay, so that's the lens.

To obiektyw.

Anybody?

Gdzie to będzie?

Looks like a black shape. So, where is that?

Czarny kształt, no więc?

That's the corner of the whole thing.

Tu mamy róg całości.

Yeah, I've played this image before,

Grałem już na tym obrazku,

but even when I make up my own puzzles --

ale mimo to...

and you can put your own images in here.

Można używać własnych zdjęć.

And we have people all over the world doing that now.

Wiele osób właśnie tak robi.

There we are. Visit ShuffleBrain.com

Spróbujcie sami na ShuffleBrain.com. Dziękuję.

if you want to try it yourself. Thank you.

Spróbujcie sami na ShuffleBrain.com. Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)