Rayma Suprani: Dictators hate political cartoons -- so I keep drawing them | TED

Vertaald door: Rik Delaet

[This talk is delivered in Spanish with consecutive English translation]

[Deze talk werd gegeven in het Spaans met opeenvolgende vertaling in het Engels]

(Rayma Suprani: Speaks Spanish)

(Rayma Suprani: Spreekt Spaans)

Cloe Shasha: When I was a little girl,

Cloe Shasha: Toen ik een klein meisje was,

I used to draw on all the walls of my house.

tekende ik vaak op de muren van mijn huis.

(RS: Speaks Spanish)

(RS: Spreekt Spaans)

CS: Until one day, my mother got angry and told me,

CS: Tot mijn moeder boos werd en tegen me zei:

"You can only draw on one wall.

"Je mag maar op één muur tekenen.

Don't draw on any others."

Niet op de andere muren."

(Laughter)

(Gelach)

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

That was the first time I experienced an act of totalitarian censorship.

Dat was de eerste keer dat ik totalitaire censuur ervoer.

(Laughter)

(Gelach)

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

But a lack of freedom stimulates creativity and empowers it.

Maar gebrek aan vrijheid stimuleert de creativiteit en maakt ze sterker.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

Many years have passed since my childhood,

Vele jaren zijn verstreken sinds mijn kindertijd,

but throughout my formal studies,

maar op school

I found myself drawing in the margins of my notebooks

tekende ik in de marge van mijn schriften

instead of paying attention to my professors.

in plaats van op te letten.

I studied journalism in college

Ik studeerde journalistiek

with the intention of expanding my communication and writing skills,

om mijn communicatie- en schrijfvaardigheid te verbeteren,

but the only thing that I felt connected to in life

maar het enige waartoe ik me aangetrokken voelde in het leven

was drawing.

was tekenen.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

I was born in a democracy,

Ik ben geboren in een democratie,

in a country called Venezuela, which is now a dictatorship.

in Venezuela, nu een dictatuur.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

For 19 years,

19 jaar lang

I was the daily cartoonist for "El Universal,"

was ik de dagelijkse cartoonist voor ‘El Universal’,

one of the biggest newspapers in Venezuela.

een van de grootste kranten in Venezuela.

I really enjoyed translating political and cultural current events into drawings.

Ik genoot er echt van

om de politieke en culturele actualiteit in tekeningen te vertalen.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

In the year 2014,

In 2014

I got fired from my job at the newspaper over a cartoon that I drew

verloor ik mijn baan bij de krant

door een cartoon over de gezondheidszorg in Venezuela.

alluding to the health care system in Venezuela.

I drew a flat line of a heartbeat monitor,

Ik tekende een vlakke lijn van een hartslagmonitor,

but I intentionally drew the heartbeat line

maar opzettelijk tekende ik een hartslaglijn

in a way that resembled the signature of Hugo Chavez,

die leek op de handtekening van Hugo Chavez,

the former president of Venezuela.

de voormalige president van Venezuela.

(Laughter)

(Gelach)

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

All of this happened after the newspaper was bought

Dit gebeurde nadat de krant werd opgekocht

by an unknown company,

door een onbekend bedrijf.

and some of us suspect

Sommigen van ons vermoedden

that it was the Venezuelan government who was behind that deal.

dat de Venezolaanse regering erachter zat.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

My work as a cartoonist became more and more of a nuisance

Mijn werk als cartoonist

werd meer en meer een luis in de pels van de dictatuur.

for the dictatorship.

They have no tolerance for any freedom of expression

Ze hebben geen tolerantie voor vrije meningsuiting

or free thinking.

of vrijdenken.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

After I got fired,

Na mijn ontslag

I started to feel unsafe in my own country.

begon ik me onveilig te voelen in mijn eigen land.

I received anonymous calls and death threats.

Ik kreeg anonieme telefoons en doodsbedreigingen.

I was mocked publicly on national television.

Ik werd openlijk bespot op de nationale televisie

I was eventually forced out of Venezuela,

en uiteindelijk weggepest uit Venezuela.

and I now live in Miami, Florida,

Nu woon ik in Miami in Florida,

where I am free to be my own editor for my work.

waar ik mijn eigen uitgever kan zijn.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

A political cartoon is a barometer of freedom in a country.

Een politieke cartoon is een barometer van de vrijheid in een land.

That's why dictators hate cartoonists

Daarom haten dictators cartoonisten

en proberen ze een einde te maken

and try to eradicate everything that involves humor

aan humor als spiegel voor sociale en politieke kwesties.

as a mirror for social and political issues.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

A cartoon involves a delicate balance of ideas and drawings

Een cartoon gaat om een delicaat evenwicht van ideeën en tekeningen

that reveal a hidden truth.

om een verborgen waarheid te onthullen.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

And a good cartoon is one that conveys a plot of a full-length movie

Een goede cartoon is er een die het thema van een volledige film

in a single frame.

in één enkel frame vastlegt.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

A cartoon needs to communicate the core of a story with its precision.

Een cartoon moet de kern van een verhaal precies communiceren.

And when it succeeds,

Als het lukt,

its message can have the effect of inoculating people

kan de boodschap mensen inenten met een dosis scepsis.

with a dose of skepticism.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

Cartoons are drawn from observation and analysis.

Cartoons ontstaan uit observatie en analyse.

They are inspired by muses of mythology,

Ze zijn geïnspireerd door de muzen van de mythologie,

as well as classical, modern and paleolithic tales.

evenals door klassieke, moderne en paleolithische verhalen.

(Laughter)

(Gelach)

When we are told that a modern-day emperor is wearing new clothes,

Als we horen dat een hedendaagse keizer nieuwe kleren draagt,

cartoons reveal that the emperor just might still be naked.

laten cartoons zien dat de keizer nog altijd gewoon naakt is.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

At one point in my career,

Op een gegeven moment in mijn carrière

I drew pigs and compared them with politicians and national guards

tekende ik varkens en vergeleek ik ze met politici en politieagenten

who were responsible for stopping peaceful student demonstrations.

die vreedzame demonstraties van studenten stopten.

One day, when I got back to my office,

Op een dag lag er in mijn kantoor

I had a letter on my desk.

een brief op mijn bureau.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

The letter was from the Venezuelan Swine Federation.

De brief kwam van de Venezolaanse Varkensbond.

(Laughter)

(Gelach)

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

The letter said,

In de brief stond:

"Gelieve een prachtig dier als een varken niet te vergelijken met politici.

"Please do not compare an animal as wonderful as a pig with politicians.

(Laughter)

(Gelach)

Pigs are very friendly and noble,

Varkens zijn vriendelijk en edel,

they can be a great mascot,

zijn geweldige mascottes

they make good pets

en goede huisdieren,

and they provide sustenance to us in the form of pork."

en ze houden ons in leven in de vorm van varkensvlees."

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

I think they were absolutely right.

Ze hadden helemaal gelijk.

I didn't draw any more pigs,

Ik teken geen varkens meer,

but I did keep drawing politicians.

maar wel nog politici.

(Laughter)

(Gelach)

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

A cartoon travels on an information highway,

Een cartoon bereist de informatie-snelweg

which seems like it has multiple lanes,

alsof er meerdere rijstroken zijn,

but in reality, all of these lanes

maar in werkelijkheid leiden al deze rijstroken

lead to a binary response of either positivity or rage.

naar een binaire reactie van hetzij positiviteit of woede.

"I like it" or "I don't like it."

"Ik vind het leuk" of "Ik vind het niet leuk."

Those are the only responses

Dat zijn de enige reacties

that govern democratic thinking on the internet.

die het democratische denken op het internet bepalen.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

We have lost the space for nuanced debate,

Genuanceerd debatteren lukt niet meer,

we have no time,

we hebben geen tijd,

so we simply respond with approval or disdain,

dus reageren we gewoon met goedkeuring of minachting

and we let algorithms take over.

en we laten het over aan de algoritmen.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

But a cartoon is born from a space of deep, nuanced thinking.

Maar een cartoon wordt geboren uit diep, genuanceerd denken.

Creating a good cartoon involves repeated failures,

Het creëren van een goede cartoon gaat met herhaaldelijk falen,

draft after draft.

ontwerp na ontwerp.

And a cartoonist must shed their own taboos

Goede cartoonisten moeten hun eigen taboes afgooien

to spark a conversation, rather than a confrontation,

om aan te sturen op een dialoog -- geen confrontatie --

through their work.

met hun werk.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

In the year 2013, President Chavez died,

In 2013 stierf president Chavez

and I had to think about what to draw as the cartoon of the day

en ik moest nadenken over de cartoon van die dag

at "El Universal."

bij ‘La Universal’.

I was personally happy that he had passed away,

Persoonlijk was ik blij dat hij was overleden,

because I thought that the end of his power

want ik dacht dat het einde van zijn macht

would potentially bring our country closer to freedom and better times.

ons land dichter bij vrijheid en betere tijden zou brengen.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

But there were many other people who were mourning the death of Chavez,

Maar velen rouwden om de dood van Chavez,

dus de gevoelens waren verdeeld in Venezuela.

so there was a divided sentiment in Venezuela.

Some were celebrating,

Sommigen vierden het

and others were crying at the loss of their leader.

en anderen huilden om het verlies van hun leider.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

I felt stuck,

Ik zat vast.

I really didn't know what to draw in this historic moment.

Ik wist echt niet wat te tekenen op dit historische moment.

And I knew that I couldn't allow my happiness to seep into my work,

Ik wist dat ik mijn vreugde niet mocht laten doorsijpelen in mijn werk,

that I should take the higher road and respect people's grief.

dat ik het verdriet van de mensen moest respecteren.

So what could I draw?

Wat kon ik dan tekenen?

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

I spent many hours drafting and throwing out papers.

Ik bracht uren door met schetsen en weer weggooien.

My editor called me and said

Mijn redacteur belde me

everything was late for that day's newspaper

en zei dat die dag alles later was voor de krant.

and asked me when I'd be done.

Hij vroeg me wanneer ik het af zou hebben.

It was in the middle of the night that the idea came to me.

Om middernacht kreeg ik het idee.

And we then published a cartoon

We publiceerden een cartoon

that represented a historical moment in time.

die een historisch moment in de tijd voorstelde.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

A fallen king chess piece in red.

Een omgevallen rood koningsschaakstuk.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

A good cartoon has a lot of power.

Een goede cartoon heeft veel macht.

It can generate action and reaction.

Hij kan actie en reactie oproepen.

That's why a cartoonist must exercise their power responsibly,

Daarom moet een cartoonist verantwoordelijk met zijn macht omgaan,

showcasing the truth

de waarheid vertellen

and drawing without the fear of consequences.

en tekenen zonder angst voor de gevolgen.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

Having an opinion has a cost,

Een mening hebben heeft een prijs

and in some countries, that cost is high.

en in sommige landen is die prijs hoog.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

In Venezuela,

In Venezuela

werden veel jonge mensen gedood om vreedzaam protesteren.

many young people have been killed for protesting peacefully.

There are men and women who are stuck behind bars

Mannen en vrouwen zitten vast achter tralies

as political prisoners.

als politieke gevangenen.

Doorheen de jaren tekende ik de gezichten van gevangen vrouwen,

So over the years,

I've drawn the faces of imprisoned women,

because I don't want them to be forgotten by the community.

want ik wil niet dat ze vergeten worden.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

This year at an event called El Foro Penal,

Dit jaar was er een evenement, El Foro Penal genaamd.

which is a criminal forum

Dat is een misdaadforum

where a group of lawyers do pro bono work

waar een groep advocaten gratis werkt

for Venezuelan political prisoners,

voor Venezolaanse politieke gevangenen.

a young woman approached me and she said,

Een jonge vrouw kwam naar me toe en zei:

"I was imprisoned,

"Ik zat gevangen

and then you drew my face and my story.

en toen tekende jij mijn gezicht en mijn verhaal.

It's because of that drawing that people knew who I was.

Door die tekening wisten de mensen wie ik was.

Your cartoon helped me survive my days in prison.

Jouw cartoon hielp me om de gevangenis te overleven.

Thank you."

Dank je."

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

This was a moment that meant a lot to me,

Dat moment betekende veel voor me.

Ik had een manier gevonden om samen te werken

because I had found a way to collaborate

met de herinneringen van mijn land en zijn bevolking.

with the memories of my country and its people.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

Last year, I started making drawings about immigration.

Vorig jaar begon ik te tekenen over immigratie.

I drew my own world, my fears,

Ik tekende mijn wereld, mijn angsten,

my suitcase, my roots

mijn koffer, mijn wortels

and everything that I had to leave behind in Venezuela.

en alles wat ik moest achterlaten in Venezuela.

I also drew my joy in the face of this new opportunity

Ik tekende ook mijn vreugde over deze nieuwe kans

as an immigrant in the United States.

als immigrant in de Verenigde Staten.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

From there, I worked on a series of drawings

Van daaruit werkte ik aan een serie tekeningen

that represented the experience and psychology of immigration.

die de ervaring en de psychologie van de immigratie weergaven.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

Being an immigrant is like moving to another planet.

Immigrant zijn is als reizen naar een andere planeet.

At first, you don't understand anything about your new world.

Eerst begrijp je niets van je nieuwe wereld.

There are new codes, a new language

Er zijn nieuwe wetten, een nieuwe taal

and unfamiliar tools you need to learn how to use

en onbekende gereedschappen die je moet leren te gebruiken

in order to adapt to your new life.

om je aan te passen aan je nieuwe leven.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

Being an immigrant is the closest thing to being an astronaut

Immigrant zijn is bijna als een astronaut zijn

who landed on the moon.

die op de maan is geland.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

Over time, that series of drawings became a traveling exhibition,

Na verloop van tijd werd die reeks tekeningen

een reizende tentoonstelling,

called "I, Immigrant."

‘I, Immigrant’ genaamd.

And the exhibition traveled to multiple cities,

De tentoonstelling reisde naar meerdere steden,

including Miami, Houston, Madrid, Barcelona,

met inbegrip van Miami, Houston, Madrid, Barcelona

and we're hoping for more places.

en we hopen op meer plaatsen.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

De tentoonstelling is uitgegroeid tot een ontmoetingsruimte voor de diaspora,

The show has become a meeting space for the diaspora,

for people to gather and recognize their shared experiences of suffering

waar mensen samenkomen en hun gedeelde ervaringen van lijden,

that come with immigration.

eigen aan de immigratie, herkennen.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

Met deze tekeningen wil ik overbrengen

What I want these drawings to convey

is that an immigrant is not a criminal.

dat een immigrant geen crimineel is.

An immigrant is a person whose life has been broken.

Een immigrant is een persoon met een gebroken leven.

A person who has very likely been separated from their family

Een persoon die zeer waarschijnlijk werd gescheiden van zijn familie

under inhumane conditions.

onder onmenselijke omstandigheden

Who has been forced to leave their country in search of a better life.

en die zijn land moest verlaten op zoek naar een beter leven.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

A drawing can be a synthesis of a place,

Een tekening kan een synthese zijn

a universe, a country or a society.

van een plaats, een universum, een land of een samenleving.

It can also represent the inner workings of someone's mind.

Ze kan ook de innerlijke werking van iemands geest vertegenwoordigen.

For me, drawing cartoons is a form of resistance.

Voor mij is het tekenen van cartoons een vorm van verzet.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

A cartoon is like a Rosetta stone.

Een cartoon is als een steen van Rosetta.

Als we hem de ruimte in zouden sturen,

If we throw it into outer space,

a future alien would be able to know with certainty

zou een toekomstige alien met zekerheid weten

that in the past,

dat wij in het verleden

we once had a civilized world with free thinking.

ooit een beschaafde wereld met vrij denken hadden.

(Speaks Spanish)

(Spreekt Spaans)

That one wall that my mother gave me the freedom to draw on feels infinite.

Die éne muur waar ik van mijn moeder op mocht tekenen,

voelt oneindig aan.

And it's for that reason that I am still drawing.

En daarom teken ik nog steeds.

Thank you very much.

Hartelijk dank.

(Cheers and applause)

(Gejuich en applaus)