Rayma Suprani: Dictators hate political cartoons -- so I keep drawing them | TED

Επιμέλεια: Vasiliki Soultani

[Η ομιλία παραδίδεται στα Ισπανικά με διαδοχική μετάφραση στα Αγγλικά]

(Ράιμα Σουπράνι: Μιλάει Ισπανικά)

[This talk is delivered in Spanish with consecutive English translation]

Κλόι Σάσα: Όταν ήμουν μικρή,

συνήθιζα να ζωγραφίζω στους τοίχους του σπιτιού μου.

(Rayma Suprani: Speaks Spanish)

(ΡΣ: Μιλάει Ισπανικά)

Cloe Shasha: When I was a little girl,

I used to draw on all the walls of my house.

ΚΣ: Μέχρι που μια μέρα, η μητέρα μου θύμωσε και μου είπε,

(RS: Speaks Spanish)

«Μπορείς να ζωγραφίζεις μόνο σε έναν τοίχο.

Μην ζωγραφίζεις σε άλλους».

(Γέλια)

(Μιλάει Ισπανικά)

CS: Until one day, my mother got angry and told me,

"You can only draw on one wall.

Αυτή ήταν η πρώτη μου εμπειρία με λογοκρισία ολοκληρωτικού χαρακτήρα.

Don't draw on any others."

(Laughter)

(Γέλια)

(Speaks Spanish)

(Μιλάει Ισπανικά)

That was the first time I experienced an act of totalitarian censorship.

(Laughter)

Όμως, η έλλειψη ελευθερίας διεγείρει και ενδυναμώνει τη δημιουργικότητα.

(Speaks Spanish)

(Μιλάει Ισπανικά)

But a lack of freedom stimulates creativity and empowers it.

(Speaks Spanish)

Έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε,

αλλά στα φοιτητικά μου χρόνια,

σχεδίαζα στα περιθώρια των τετραδίων μου

αντί να παρακολουθώ τους καθηγητές.

Many years have passed since my childhood,

Σπούδασα δημοσιογραφία στο κολέγιο

but throughout my formal studies,

με σκοπό να βελτιώσω τις ικανότητές μου στην επικοινωνία και στη συγγραφή,

I found myself drawing in the margins of my notebooks

instead of paying attention to my professors.

αλλά το μόνο μέσο με το οποίο αισθανόμουν πως επικοινωνώ στη ζωή

I studied journalism in college

ήταν το σχέδιο.

(Μιλάει Ισπανικά)

with the intention of expanding my communication and writing skills,

but the only thing that I felt connected to in life

Γεννήθηκα σε μια δημοκρατία,

was drawing.

σε μια χώρα που ονομάζεται Βενεζουέλα και που τώρα έχει δικτατορία.

(Speaks Spanish)

(Μιλάει Ισπανικά)

I was born in a democracy,

in a country called Venezuela, which is now a dictatorship.

(Speaks Spanish)

Για 19 χρόνια,

ήμουν η καθημερινή σκιτσογράφος για την «El Universal»,

μια από τις μεγαλύτερες εφημερίδες της Βενεζουέλας.

Μου άρεσε να αποδίδω τα σύγχρονα πολιτικά και πολιτιστικά γεγονότα σε σκίτσα.

For 19 years,

I was the daily cartoonist for "El Universal,"

(Μιλάει Ισπανικά)

one of the biggest newspapers in Venezuela.

I really enjoyed translating political and cultural current events into drawings.

(Speaks Spanish)

Το 2014,

με απέλυσαν από την εφημερίδα εξαιτίας ενός σκίτσου μου

που αναφερόταν στο σύστημα υγείας της Βενεζουέλας.

Σχεδίασα ένα καρδιογράφημα με ευθεία γραμμή,

In the year 2014,

I got fired from my job at the newspaper over a cartoon that I drew

αλλά σκοπίμως έκανα τη γραμμή

να μοιάζει με την υπογραφή του Ούγκο Τσάβες,

alluding to the health care system in Venezuela.

του πρώην Προέδρου της Βενεζουέλας.

I drew a flat line of a heartbeat monitor,

(Γέλια)

but I intentionally drew the heartbeat line

(Μιλάει Ισπανικά)

in a way that resembled the signature of Hugo Chavez,

the former president of Venezuela.

(Laughter)

(Speaks Spanish)

Όλα συνέβησαν αφού η εφημερίδα εξαγοράστηκε

από μια άγνωστη εταιρεία,

και κάποιοι από εμάς υποπτευόμασταν

πως ήταν η κυβέρνηση της Βενεζουέλας πίσω από αυτή τη συμφωνία.

All of this happened after the newspaper was bought

(Μιλάει Ισπανικά)

by an unknown company,

and some of us suspect

that it was the Venezuelan government who was behind that deal.

(Speaks Spanish)

Η δουλειά μου ως σκιτσογράφος γινόταν όλο και πιο ενοχλητική

για τη δικτατορία.

Δεν δείχνουν καμία ανοχή στην ελευθερία έκφρασης

ή στην ελεύθερη σκέψη.

My work as a cartoonist became more and more of a nuisance

(Μιλάει Ισπανικά)

for the dictatorship.

They have no tolerance for any freedom of expression

or free thinking.

(Speaks Spanish)

Αφού απολύθηκα,

άρχισα να αισθάνομαι ανασφάλεια στην ίδια μου τη χώρα.

Έπαιρνα ανώνυμα τηλεφωνήματα και απειλές για τη ζωή μου.

Με χλεύασαν δημόσια στην κρατική τηλεόραση.

After I got fired,

I started to feel unsafe in my own country.

Στο τέλος, με ανάγκασαν να φύγω από τη Βενεζουέλα

I received anonymous calls and death threats.

και τώρα ζω στο Μαϊάμι, στη Φλόριντα,

όπου είμαι ελεύθερη να εκδίδω η ίδια τη δουλειά μου.

I was mocked publicly on national television.

(Μιλάει Ισπανικά)

I was eventually forced out of Venezuela,

and I now live in Miami, Florida,

where I am free to be my own editor for my work.

(Speaks Spanish)

Η πολιτική γελοιογραφία είναι το βαρόμετρο της ελευθερίας σε μια χώρα.

Γι′ αυτό οι δικτάτορες μισούν τους σκιτσογράφους

και προσπαθούν να εξαφανίσουν οτιδήποτε περιλαμβάνει χιούμορ

A political cartoon is a barometer of freedom in a country.

ως καθρέφτη κοινωνικών και πολιτικών ζητημάτων.

That's why dictators hate cartoonists

(Μιλάει Ισπανικά)

and try to eradicate everything that involves humor

as a mirror for social and political issues.

Ένα σκίτσο περιλαμβάνει μια λεπτή ισορροπία από ιδέες και σχέδια

(Speaks Spanish)

που αποκαλύπτουν μια κρυφή αλήθεια.

(Μιλάει Ισπανικά)

A cartoon involves a delicate balance of ideas and drawings

Ένα σκίτσο είναι καλό όταν εκφράζει την πλοκή ολόκληρης ταινίας

that reveal a hidden truth.

(Speaks Spanish)

με ένα καρέ.

(Μιλάει Ισπανικά)

And a good cartoon is one that conveys a plot of a full-length movie

in a single frame.

(Speaks Spanish)

Ένα σκίτσο χρειάζεται να επικοινωνήσει τον πυρήνα της ιστορίας με ακρίβεια.

Και όταν το πετυχαίνει,

το μήνυμά του μπορεί να εμβολιάσει τον κόσμο

A cartoon needs to communicate the core of a story with its precision.

με μια δόση σκεπτικισμού.

(Μιλάει Ισπανικά)

And when it succeeds,

its message can have the effect of inoculating people

with a dose of skepticism.

(Speaks Spanish)

Τα σκίτσα γίνονται ύστερα από παρατήρηση και ανάλυση.

Τα εμπνέουν οι μούσες της μυθολογίας,

καθώς και κλασικά, μοντέρνα και παλαιολιθικά παραμύθια.

Cartoons are drawn from observation and analysis.

(Γέλια)

Όταν μας λένε πως ένας σύγχρονος αυτοκράτορας φοράει καινούργια ρούχα,

They are inspired by muses of mythology,

as well as classical, modern and paleolithic tales.

τα σκίτσα αποκαλύπτουν πως ο αυτοκράτορας μπορεί να είναι ακόμα γυμνός.

(Laughter)

When we are told that a modern-day emperor is wearing new clothes,

(Μιλάει Ισπανικά)

cartoons reveal that the emperor just might still be naked.

(Speaks Spanish)

Κάποια στιγμή στην καριέρα μου,

σχεδίασα γουρούνια και τα σύγκρινα με τους πολιτικούς και τους εθνοφρουρούς

που είναι υπεύθυνοι να σταματούν τις ειρηνικές διαδηλώσεις φοιτητών.

At one point in my career,

I drew pigs and compared them with politicians and national guards

Μια μέρα, όταν επέστρεψα στο γραφείο μου,

είχα ένα γράμμα.

who were responsible for stopping peaceful student demonstrations.

(Μιλάει Ισπανικά)

One day, when I got back to my office,

Το γράμμα ήταν από την Ομοσπονδία Χοίρων της Βενεζουέλας.

I had a letter on my desk.

(Γέλια)

(Speaks Spanish)

(Μιλάει Ισπανικά)

The letter was from the Venezuelan Swine Federation.

(Laughter)

(Speaks Spanish)

Το γράμμα έλεγε,

«Παρακαλούμε, μην συγκρίνετε ένα υπέροχο ζώο όπως το γουρούνι με πολιτικούς.

(Γέλια)

Τα γουρούνια είναι φιλικά και συμπαθητικά,

μπορούν να γίνουν μασκότ,

The letter said,

υπέροχα κατοικίδια

"Please do not compare an animal as wonderful as a pig with politicians.

και αποτελούν μέρος της διατροφής μας».

(Laughter)

Pigs are very friendly and noble,

(Μιλάει Ισπανικά)

they can be a great mascot,

they make good pets

and they provide sustenance to us in the form of pork."

Νομίζω ότι είχαν δίκιο.

Δεν ξανασχεδίασα γουρούνια,

(Speaks Spanish)

αλλά συνέχισα να σχεδιάζω πολιτικούς.

(Γέλια)

(Μιλάει Ισπανικά)

I think they were absolutely right.

I didn't draw any more pigs,

but I did keep drawing politicians.

(Laughter)

(Speaks Spanish)

Ένα σκίτσο ταξιδεύει στη λεωφόρο της πληροφορίας,

που μοιάζει να έχει πολλές λωρίδες,

αλλά στην πραγματικότητα, όλες αυτές οι λωρίδες

οδηγούν σε δύο απαντήσεις είτε θετικότητας είτε οργής.

A cartoon travels on an information highway,

«Μου αρέσει» ή «Δεν μου αρέσει».

which seems like it has multiple lanes,

but in reality, all of these lanes

Αυτές είναι οι μόνες απαντήσεις

lead to a binary response of either positivity or rage.

που κυριαρχούν στη δημοκρατική σκέψη στο διαδικτύου.

(Μιλάει Ισπανικά)

"I like it" or "I don't like it."

Those are the only responses

that govern democratic thinking on the internet.

(Speaks Spanish)

Δεν υπάρχει χώρος για μικροδιαφορές στον διάλογο,

δεν υπάρχει χρόνος,

οπότε απαντάμε με επιδοκιμασία ή περιφρόνηση,

και αφήνουμε τους αλγόριθμους να πάρουν τον έλεγχο.

We have lost the space for nuanced debate,

(Μιλάει Ισπανικά)

we have no time,

so we simply respond with approval or disdain,

and we let algorithms take over.

(Speaks Spanish)

Η γελοιογραφία όμως, γεννήθηκε από βαθιά, διαφοροποιημένη σκέψη.

Ένα καλό σκίτσο περιλαμβάνει επαναλαμβανόμενες αποτυχίες,

σχέδιο μετά το σχέδιο.

But a cartoon is born from a space of deep, nuanced thinking.

Και ο σκιτσογράφος πρέπει να αποβάλλει τα ταμπού του

για να πυροδοτήσει ένα διάλογο, κι όχι μια αντιπαράθεση

Creating a good cartoon involves repeated failures,

με τη δουλειά του.

draft after draft.

(Μιλάει Ισπανικά)

And a cartoonist must shed their own taboos

to spark a conversation, rather than a confrontation,

through their work.

(Speaks Spanish)

Το 2013, ο Πρόεδρος Τσάβες πέθανε,

και έπρεπε να σκεφτώ τι να σχεδιάσω ως σκίτσο της ημέρας

για την «El Universal».

Προσωπικά ήμουν χαρούμενη που πέθανε,

In the year 2013, President Chavez died,

γιατί σκέφτηκα πως το τέλος της εξουσίας του

and I had to think about what to draw as the cartoon of the day

θα μπορούσε να φέρει τη χώρα μας στην ελευθερία και σε καλύτερους καιρούς.

at "El Universal."

I was personally happy that he had passed away,

(Μιλάει Ισπανικά)

because I thought that the end of his power

would potentially bring our country closer to freedom and better times.

(Speaks Spanish)

Όμως, υπήρχαν πολλοί που θρηνούσαν για τον Τσάβες,

οπότε τα συναισθήματα ήταν διχασμένα στη Βενεζουέλα.

Κάποιοι πανηγύριζαν,

και άλλοι έκλαιγαν για τον ηγέτη που έχασαν.

But there were many other people who were mourning the death of Chavez,

(Μιλάει Ισπανικά)

so there was a divided sentiment in Venezuela.

Some were celebrating,

and others were crying at the loss of their leader.

(Speaks Spanish)

Ένιωσα παγιδευμένη,

δεν ήξερα τι να σχεδιάσω σε αυτή την ιστορική στιγμή.

Ήξερα πως δεν μπορούσα να αφήσω την ευτυχία να περάσει στη δουλειά μου,

πως έπρεπε να κάνω το σωστό και να σεβαστώ το πένθος των ανθρώπων.

I felt stuck,

I really didn't know what to draw in this historic moment.

Οπότε τι μπορούσα να σχεδιάσω;

And I knew that I couldn't allow my happiness to seep into my work,

(Μιλάει Ισπανικά)

that I should take the higher road and respect people's grief.

So what could I draw?

(Speaks Spanish)

Πέρασα πολύ ώρα κάνοντας προσχέδια και πετώντας χαρτί.

Ο συντάκτης μου με κάλεσε και είπε,

πως όλα είχαν καθυστερήσει για την εφημερίδα της ημέρας

και ρώτησε πότε θα τελείωνα.

I spent many hours drafting and throwing out papers.

Ήταν μεσάνυχτα, όταν μου ήρθε η ιδέα.

My editor called me and said

Και τότε δημοσιεύσαμε μια γελοιογραφία

everything was late for that day's newspaper

που αντιπροσώπευε μια ιστορική στιγμή εγκαίρως.

and asked me when I'd be done.

It was in the middle of the night that the idea came to me.

(Μιλάει Ισπανικά)

And we then published a cartoon

Ένας κόκκινος βασιλιάς σκάκι πεσμένος.

that represented a historical moment in time.

(Μιλάει Ισπανικά)

(Speaks Spanish)

A fallen king chess piece in red.

(Speaks Spanish)

Ένα καλό σκίτσο έχει πολύ δύναμη.

Μπορεί να προκαλέσει δράση και αντίδραση.

Γι′ αυτό ο γελοιογράφος πρέπει να ασκεί τη δύναμή του υπεύθυνα,

A good cartoon has a lot of power.

αναδεικνύοντας την αλήθεια

και σκιτσάροντας χωρίς φόβο για τις συνέπειες.

It can generate action and reaction.

That's why a cartoonist must exercise their power responsibly,

(Μιλάει Ισπανικά)

showcasing the truth

Το να έχεις άποψη κοστίζει,

and drawing without the fear of consequences.

και σε κάποιες χώρες, κοστίζει πολύ.

(Speaks Spanish)

(Μιλάει Ισπανικά)

Having an opinion has a cost,

and in some countries, that cost is high.

(Speaks Spanish)

Στη Βενεζουέλα,

πολλοί νέοι άνθρωποι σκοτώθηκαν, επειδή διαμαρτύρονταν ειρηνικά.

Υπάρχουν άνδρες και γυναίκες στις φυλακές

ως πολιτικοί κρατούμενοι.

In Venezuela,

Τα τελευταία χρόνια,

ζωγράφισα τα πρόσωπα φυλακισμένων γυναικών,

many young people have been killed for protesting peacefully.

γιατί δεν θέλω να ξεχαστούν από την κοινωνία.

There are men and women who are stuck behind bars

as political prisoners.

(Μιλάει Ισπανικά)

So over the years,

I've drawn the faces of imprisoned women,

because I don't want them to be forgotten by the community.

(Speaks Spanish)

Φέτος, κατά τη διάρκεια του El Foro Penal,

ενός ποινικό φόρουμ,

όπου μια ομάδα δικηγόρων εργάζεται αφιλοκερδώς,

για τους πολιτικούς κρατούμενους της Βενεζουέλας,

This year at an event called El Foro Penal,

με πλησίασε μια νεαρή γυναίκα και μου είπε,

which is a criminal forum

«Με φυλάκισαν,

και μετά εσύ ζωγράφισες το πρόσωπο και την ιστορία μου.

where a group of lawyers do pro bono work

for Venezuelan political prisoners,

Εξαιτίας αυτού του σκίτσου ο κόσμος ήξερε ποια ήμουν.

a young woman approached me and she said,

Το σχέδιό σου με βοήθησε να επιβιώσω όσο ήμουν στη φυλακή.

"I was imprisoned,

and then you drew my face and my story.

Ευχαριστώ».

(Μιλάει Ισπανικά)

It's because of that drawing that people knew who I was.

Your cartoon helped me survive my days in prison.

Thank you."

Αυτή η στιγμή σήμαινε πολλά για μένα,

(Speaks Spanish)

επειδή βρήκα ένα τρόπο να συνεργαστώ

με τις μνήμες και τους ανθρώπους της χώρας μου.

(Μιλάει Ισπανικά)

This was a moment that meant a lot to me,

because I had found a way to collaborate

with the memories of my country and its people.

(Speaks Spanish)

Πέρυσι, άρχισα να σχεδιάζω για τη μετανάστευση.

Σχεδίασα τον δικό μου κόσμο, τους φόβους μου,

τη βαλίτσα μου, τις ρίζες μου

Last year, I started making drawings about immigration.

και όλα όσα χρειάστηκε να αφήσω πίσω στη Βενεζουέλα.

I drew my own world, my fears,

Επίσης, σχεδίασα τη χαρά μου για αυτή τη νέα ευκαιρία

my suitcase, my roots

ως μετανάστρια στις Ηνωμένες Πολιτείες.

and everything that I had to leave behind in Venezuela.

(Μιλάει Ισπανικά)

I also drew my joy in the face of this new opportunity

as an immigrant in the United States.

Στη συνέχεια, έκανα και άλλα σκίτσα

(Speaks Spanish)

που παρουσίαζαν την εμπειρία και την ψυχολογία της μετανάστευσης.

(Μιλάει Ισπανικά)

From there, I worked on a series of drawings

that represented the experience and psychology of immigration.

(Speaks Spanish)

Το να είστε μετανάστης είναι σαν να πηγαίνετε σε άλλο πλανήτη.

Στην αρχή, δεν καταλαβαίνετε τίποτα για τον νέο κόσμο.

Υπάρχουν νέοι κώδικες, νέα γλώσσα

Being an immigrant is like moving to another planet.

και άγνωστα εργαλεία που πρέπει να μάθετε να χρησιμοποιείτε

At first, you don't understand anything about your new world.

έτσι ώστε, να προσαρμοστείτε στη νέα ζωή.

There are new codes, a new language

(Μιλάει Ισπανικά)

and unfamiliar tools you need to learn how to use

in order to adapt to your new life.

Το να είστε μετανάστης είναι ό,τι πιο κοντινό στον αστροναύτη

(Speaks Spanish)

που προσγειώθηκε στο φεγγάρι.

(Μιλάει Ισπανικά)

Being an immigrant is the closest thing to being an astronaut

who landed on the moon.

(Speaks Spanish)

Με τον καιρό, αυτή η σειρά σκίτσων έγινε μια περιοδεύουσα έκθεση,

που ονομαζόταν «Εγώ, Μετανάστρια».

Και η έκθεση ταξίδεψε σε διάφορες πόλεις,

όπως το Μαϊάμι, το Χιούστον, τη Μαδρίτη, τη Βαρκελώνη,

Over time, that series of drawings became a traveling exhibition,

και ελπίζουμε και σε άλλες.

called "I, Immigrant."

And the exhibition traveled to multiple cities,

(Μιλάει Ισπανικά)

including Miami, Houston, Madrid, Barcelona,

and we're hoping for more places.

Η έκθεση έγινε τόπος συνάντησης για τη διασπορά,

(Speaks Spanish)

για ανθρώπους που διαπίστωσαν πως ο πόνος είναι κοινή εμπειρία

για όσους μεταναστεύουν.

The show has become a meeting space for the diaspora,

(Μιλάει Ισπανικά)

for people to gather and recognize their shared experiences of suffering

that come with immigration.

(Speaks Spanish)

Αυτό που θέλω να μεταφέρουν αυτά τα σχέδια

είναι πως ένας μετανάστης δεν είναι εγκληματίας.

Ένας μετανάστης είναι ένα άτομο που η ζωή του έχει διαλυθεί.

Ένα άτομο που πιθανόν χωρίστηκε από την οικογένειά του

What I want these drawings to convey

is that an immigrant is not a criminal.

με απάνθρωπες συνθήκες.

Κάποιος που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα του για μια καλύτερη ζωή.

An immigrant is a person whose life has been broken.

A person who has very likely been separated from their family

(Μιλάει Ισπανικά)

under inhumane conditions.

Who has been forced to leave their country in search of a better life.

(Speaks Spanish)

Ένα σκίτσο μπορεί να είναι μια σύνθεση ενός τόπου,

ενός κόσμου, μια χώρας ή μιας κοινωνίας.

Μπορεί ακόμα, να παρουσιάζει το πως λειτουργεί το μυαλό κάποιου.

A drawing can be a synthesis of a place,

Για μένα, να δημιουργείς σκίτσα είναι μορφή αντίστασης.

a universe, a country or a society.

(Μιλάει Ισπανικά)

It can also represent the inner workings of someone's mind.

For me, drawing cartoons is a form of resistance.

(Speaks Spanish)

Ένα σκίτσο είναι όπως η Στήλη της Ροζέτας.

Αν τη ρίξουμε στο διάστημα,

ένας μελλοντικός εξωγήινος θα μπορεί να γνωρίζει με βεβαιότητα

πως στο παρελθόν,

A cartoon is like a Rosetta stone.

είχαμε ένα πολιτισμένο κόσμο με ελεύθερη σκέψη.

If we throw it into outer space,

(Μιλάει Ισπανικά)

a future alien would be able to know with certainty

that in the past,

we once had a civilized world with free thinking.

Αυτός ο τοίχος που έδωσε την ελευθερία η μητέρα μου να ζωγραφίζω μοιάζει άπειρος.

(Speaks Spanish)

Και για αυτό το λόγο ακόμα σκιτσάρω.

Ευχαριστώ πολύ.

That one wall that my mother gave me the freedom to draw on feels infinite.

(Επευφημίες και χειροκροτήματα)

And it's for that reason that I am still drawing.

Thank you very much.

(Cheers and applause)