The new science of personalized vaccines | Ofer Levy

Transcriber: Ivana Korom Reviewer: Krystian Aparta

Translator: Myo Aung Reviewer: Sanda Aung

It is hard to overstate the beneficial effects of immunization.

ကာကွယ်ဆေးထိုးမှုရဲ့ သက်ရောက်မှု အကျိုးကျေးဇူးတွေ သိပ်ကို အရေးပါကြတယ်။

According to the US Centers for Disease Control,

အမေရိကန် ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးစင်တာက

US children born over the last 20 years --

နောက်ဆုံး အနှစ် ၂၀ အတွင်း မွေးခဲ့ကြတဲ့ အမေရိကန်ကလေးတွေကို

for those children, vaccines will prevent greater than 322 million illnesses,

ကာကွယ်ဆေးတွေ ထိုးပေးခဲ့လို့ ရောဂါဖြစ်မှု ၃၂၂ သန်းကျော်၊

greater than 21 million hospitalizations

ဆေးရုံတင် ကုသရမှု ၂၁ သန်းကျော်၊

and greater than 730,000 deaths,

ပြီးတော့ သေဆုံးရမှု ၇၃၀,၀၀၀ ကျော်တို့မှ

with the societal cost savings of nearly 1.4 trillion dollars.

ကာကွယ်ပေးနိုင်လို့ လူမှုရေးစရိတ်စုစုပေါင်း ဒေါ်လာ ၁.၄ ထရီလီယံနီးပါး ချွေတာခဲ့တယ်။

ဧရာမ ကြီးမားတဲ့ ကိန်းဂဏန်းတွေပါ။

Those are big numbers.

But let's zoom in and look at a particular example.

ဒါပေမဲ့ ဥပမာတစ်ခုကို အသေးစိတ် လေ့လာကြည့်ကြရအောင်။

Vaccines have nearly eliminated

ကာကွယ်ဆေးရဲ့ ကျေးဇူးကြောင့်

Haemophilus တုပ်ကွေးဆိုတဲ့ ဘက်တီးရီးယား ကူးစက်ရောဂါ လုံးဝပျောက်သွားပါပြီ။

a bacterial infection called Haemophilus influenzae.

This bacterium used to infect young infants

အဲဒီဘက်တီးရီးယားက ကလေးငယ်တွေကို ကူးစက်တတ်ခဲ့ပြီး

causing bloodstream infections,

သွေးလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ကူးစက်ရောဂါတွေ၊

pneumonia, meningitis, death

အဆုတ်ရောင်၊ ဦးနှောက်အမြှေးရောင်မှု ဖြစ်စေခဲ့ပြီး

or permanent disability.

သေဆုံးမှု သို့မဟုတ် အမြဲတမ်းမသန်စွမ်းမှုကို ဖြစ်စေခဲ့တယ်။

As a young pediatrician, I saw a few cases.

ကလေးအထူးကုဆရာ၀န် အနေနဲ့ အဲဒီလို ရောဂါတချို့ကို လေ့လာခဲ့ဘူးပါတယ်။

You folks probably have never heard of this disease,

ခင်ဗျားတို့က အဲဒီရောဂါအကြောင်း ကြားချင်မှကြားခဲ့ကြမှာပါ၊

because vaccines have been so effective.

ကာကွယ်ဆေးတွေ သိပ်ကိုထိရောက်ခဲ့လို့ မတွေ့နိုင်တော့ပါဘူး။

You could see in the graph on the right

ဒီဂရပ်ပုံရဲ့ ညာဘက်တွင် မြင်နိုင်သလို

that since the introduction of vaccines,

ကာကွယ်ဆေးကို စသုံးကတည်းက

the incidence of Haemophilus bacterial infections

Haemophilus ဘက်တီးရီးယား ကူးစက်တဲ့ ဖြစ်ရပ်တွေဟာ

has plummeted like a rock, and it's nearly vanished.

ဇောက်ထိုးကျဆင်းသွားကာ လုံးဝနီးပါး ပျောက်သွားခဲ့တယ်။

ဒီတော့ ကာကွယ်ဆေးတွေဟာ အောင်မြင်မှု သာဓကပါ။

So vaccines are generally a success story.

တချိန်တည်းမှာ ကျုပ်တို့ဟာ စိန်ခေါ်မှုတွေကိုပါ ရင်ဆိုင်ရပါတယ်။

But we also face challenges.

For one, for most vaccines, we need to give multiple doses

လိုအပ်တဲ့ ကာကွယ်မှုကို ပေဖို့ သို့မဟုတ် ထိန်းသိမ်းထားဖို့ ကျုပ်တို့ဟာ

to achieve or maintain protection.

ကာကွယ်ဆေး အများစုကို အကြိမ်ကြိမ် ပေးဖို့ လိုပါတယ်။

သိပ္ပံပညာရှင်တို့ တစ်ကြိမ်တည်းထိုးရမယ့် ကာကွယ်ဆေးတွေကို တီထွင်ဖို့ အားထုတ်နေကြတယ်။

The scientific community is working on developing single-shot vaccines.

တစ်သက်မှာ တစ်ကြိမ်သာ တုပ်ကွေး ကာကွယ်ဆေးထိုးလိုက်တဲ့နောက်

Imagine being able to get only one influenza shot your whole life

and not having to get a seasonal flu vaccine.

နောက်ထပ် ရာသီအလိုက် ဆေးထိုးဖို့ မလိုတာကို စိတ်ကူးကြည့်ကြပါ။

တချို့ ပိုးမွှားတွေအတွက် ကိုယ်ခံစွမ်းအားကို ဖန်တီးဖို့ မလွယ်ပါဘူး။

Certain microbes are difficult to immunize against.

A classic example is human immunodeficiency virus, or HIV.

အဲဒါ့အတွက် ထင်ရှားတဲ့ သာဓကမှာ HIV ခေါ် ကိုယ်ခံစွမ်းအား ချို့တဲ့စေတဲ့ ဗိုင်းရပ်ပါ။

အရေးတကြီး လိုအပ်ချက် ဖြစ်လို့ ကြိုးပမ်းနေရဆဲပါ၊

The need is urgent, progress is being made;

we're not there yet.

လိုတဲ့ ရလဒ် မရှိသေးပါဘူး။

Another critical element in vaccine research right now

ကာကွယ်ဆေး သုတေသနထဲတွင် နောက်အရေးကြီးတဲ့ အချက်က

is optimizing vaccines for the most vulnerable among us,

အထိခိုက်လွယ်ဆုံးသူများ၊ လူငယ်များနဲ့ သက်ကြီးများအတွက်

the very young and the elderly.

အသင့်တော်ဆုံး ကာကွယ်ဆေးတွေကို ထုတ်လုပ်ပေးဖို့ပါ။

And this is an active area of research.

သုတေသနတွေ တက်ကြွစွ ပြုလုပ်နေကြတဲ့ နယ်ပယ်ပါ။

Finally, one of the biggest challenges we unfortunately face right now

ကျုပ်တို့ ဒီနေ့ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ နောက်ဆုံး စိန်ခေါ်မှုကို ပြောရရင်၊

are anti-vax attitudes.

ကာကွယ်ဆေး ဆန့်ကျင်ရေး ခံယူချက်ပါ။

In fact, it's alarming that over 100,000 infants and children in the United States

အမေရိကန် ပြည်ထောင်ထဲတွင် ကလေး ၁၀၀၀၀၀ ကျော်တို့ဟာ

ကာကွယ်ဆေး အထိုးမခံခဲ့ကြဘဲ

have not received any vaccines,

အဲဒီလိုသူတို့ရဲ့ ဦးရေတိုးလာနေခြင်းဟာ ကြောက်လန့်စရာကြီးပါ။

and that number is growing.

တကယ်တော့ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့၊ တနည်း WHO က

In fact, the World Health Organization, or WHO,

has declared anti-vax attitudes

ဒီနေ့ လူသားရဲ့ ကျန်းမာရေးကို ကမ္ဘာပေါ်မှာ ခြိမ်းခြောက်နေကြတဲ့

as one of the 10 most important threats to human health

အရေးကြီးဆုံး ၁၀ ချက်ထဲမှာ ကာကွယ်ဆေး ဆန့်ကျင်မှုကို

in the world today.

ထည့်သွင်း ဖေါ်ပြထားပါတယ်။

This graphic illustrates the spread of anti-vax sentiment

ဒီဂရပ်ပုံက ကာလီဖိုနီးယား ပြည်နယ်မှာ ကာကွယ်ဆေး ဆန့်ကျင်ရေး

သဘောထား ကျယ်ပြန့်လာမှုကို ဖော်ပြနေတယ်။

in the state of California,

from the year 2000 to 2013,

၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်မှ ၂၀၁၃ ခုနှစ် အတွင်းမှာ

by looking at the percentage of public kindergarten students

ကလေးထိန်းဌာနတွေမှာ ကာကွယ်ဆေး ထိုးမှုမှ ကင်းလွတ်ခွင့်

who claim the personal exemption against immunization.

တောင်းဆိုခဲ့ကြတဲ့ ရာခိုင်နှုန်းအရ ဒီလိုသိလာရတာပါ။

ကာကွယ်ဆေးကို ဆန့်ကျင်ရေး စိတ်ဓါတ်တွေ မြင့်တက်လာနေရာ

Anti-vax sentiment is on the rise,

and it has very real consequences.

တကယ့် အကျိုးဆက်တွေ ရင်ဆိုင်ကြရမှာပါ။

ကျုပ်တို့က လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်များစွာကတည်းက အောင်မြင်ခဲ့ကြပြီလို့

Many of you may be aware of the fact

that we're seeing infections that we thought we conquered long ago

ကျုပ်တို့ ယူဆခဲ့ကြတဲ့ ကူးစက်ရောဂါတွေ ပြန်ဖြစ်ပွားလာနေတာ

coming back.

ခင်ဗျားတို့သတိထားမိကြမယ် ထင်တယ်။

Measles outbreaks have been reported in multiple US states.

ဝက်သက်ရောဂါ ဖြစ်ပွားမှုတွေကို အမေရိကန် ပြည်နယ် အများကြီးမှာ အစီရင်ခံနေကြတယ်။

And many have forgotten,

ဝက်သက်ဟာ သိပ်ကို ကူးစက်လွယ်ပြီး အန္တရာယ်များတာ

but measles is very infectious and dangerous.

ကျုပ်တို့ မေ့တောင် မေ့နေကြပါပြီ။

Just a few viral particles can infect an individual.

ဗိုင်းရပ်စ် အမှုန်နည်းနည်းလေးကိုက လူတွေဆီ ကူးစက်နိုင်ကြတယ်။

And there have been even reports

အားကစားပွဲတွေမှာ၊ အိုလံပစ် အားကစားရုံကြီးမှာ

at sporting events and at an Olympic stadium

ဗိုင်းရပ်စ်ဟာ လေနဲ့အတူ အတော့ကို ဝေးအောင် သွားနိုင်ပြီး

ကျန်းမာရေး ချို့တဲ့သူ တစ်ဦးဦးကို ကူးစက်နိုင်ခဲ့တဲ့

where the virus, through the air, travels long distances

and infects a vulnerable person in the crowd.

အစီရင်ခံစာတွေ ရှိပါတယ်။

တကယ်ပြောရရင်၊ အခုကို ကျွန်တော့ဆီမှာ ဝက်သက်ရောဂါ ဖြစ်နေတယ်။

In fact, if I had a measles cough right now,

(Coughs)

(ချောင်းဆိုးခြင်း)

somebody in the back of this auditorium could get infected.

ဒီခန်းမထဲ နောက်ဆုံးတန်းမှာ ထိုင်နေသူ ကူးစက်နိုင်တယ်။

ကျုပ်တို့ ကမ္ဘာကြီးမှာ တကယ့်ကို အဲဒီလို ဖြစ်ခဲ့ဘူးတယ်။

And this has had very real-world consequences.

လွန်ခဲ့တဲ့ လအနည်းငယ်တုန်းက

Just a few months ago,

an airline stewardess contracted measles on a flight,

လေယာဉ်မယ် တစ်ဦးဟာ ပျံသန်းနေခိုက်မှာကို

the virus entered her brain and caused encephalitis,

ဝက်သက်ရောဂါ ကူးစက်ခံရလို့ ဦးနှောက်ရောင်ရောဂါဖြစ်ပြီး

and she died.

သေဆုံးသွားခဲ့တယ်။

So people are now dying due to this anti-vax sentiment.

ဒီတော့ လူတွေဟာ ကာကွယ်ဆေး ဆန့်ကျင်ရေး စိတ်ဓာတ်ကြောင့် သေနေကြရတယ်။

ကာကွယ်ဆေးကို မယုံကြည်ကြလို့

I do want to take a few minutes

to address those who don't believe in vaccines

ကာကွယ်ဆေးကို မထိုးလိုကြသူတို့အတွက်

ကျွန်တော် မိနစ်အနည်းငယ်ယူပြီး ရှင်းပြချင်တယ်။

and who resist vaccines.

As a pediatrician who receives my yearly flu vaccination,

ကလေးသုံးယောက် ရှိနေတဲ့ ကလေးဆရာဝန် တစ်ဦးအနေနဲ့၊

as a parent of three children

ကလေးတွေအားလုံးကို အကြံပြုထားတဲ့

who have been vaccinated according to the recommended schedule,

အချိန်ဇယားနဲ့အညီ မှန်မှန် ကာကွယ်ဆေးတွေ အထိုးခံနေသူအဖြစ်၊

and as a pediatric infectious disease consultant

ပြီးတော့ ကလေးကူးစက်ရောဂါ အကြံပေးအဖြစ်၊

who has taken care of young children with meningitis

မိဘတွေကသာ ကာကွယ်ဆေးကို ထိုးပေးခဲ့ကြမယ်ဆိုရင်

that would have been preventable had their parents accepted immunization,

ဦးနှောက်အမြှေးရောင်ရောဂါ မဖြစ်ခဲ့ကြမယ့် ကလေးတွေကို ကုသပေးခဲ့ရသူ အဖြစ်

this is a personal matter to me.

ဒါဟာ ကျွန်တော့အတွက် သိပ်ကို အရေးကြီးပါတယ်။

Let's take a look at who is going to pay the price

ကျုပ်တို့ လူ့အဖွဲ့အစည်းအနေနဲ့ ကာကွယ်ဆေးအတွက် ပေးဆပ်ရတဲ့

if we start dialing back the amount of vaccination in our society.

တန်ဖိုးကို ကျုပ်တို့ နောက်ကိုပြန်ပြီး တွက်ကြည့်ကြပါစို့။

This graph depicts, on the Y axis,

ဒီဂရပ်မှာ ဝင်ရိုး Y ဝင်ရိုးပေါ်တွင်

the number of individuals dying of infection in the world.

ကူးစက်ရောဂါကြောင့် ကမ္ဘာမှာ သေဆုံးသွားသူ အရေအတွက်ပါ။

And on the X axis,

ဝင်ရိုး X မှာကျတော့၊

the age of the individuals who are dying.

သေဆုံးသွားသူရဲ့ အသက်အရွယ်ပါ။

And as you can see, it's very much a U-shaped distribution,

ဒါကို လေ့လာကြည့်ရင် U-ပုံစံမျိုး ဖြစ်နေတာ တွေ့ရပါမယ်။

and it's particularly stark in the very young ages.

ပြီးတော့ ငယ်ရွယ်တဲ့သူတွေ​​အကြားမှာ သိပ်ထင်ရှားပါတယ်။

So vaccines shield the very young from infection.

ဒီတော့ ကာကွယ်ဆေးတွေက လူငယ်တွေကို ကူးစက်မှုမှ ကာကွယ်ပေးပါတယ်။

ဒီတော့ မိတ်ဆွေတို့က ကာကွယ်ဆေးရဲ့ သက်ရောက်မှု အကြောင်းကို ပြောချင်ကြရင်

And if we want to talk, my friends, about what vaccines cause,

အဲဒါနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ယုန်ထင်ကြောင်ထင် ပြောနေကြတာတွေ

because there's a lot of speculation,

unfounded speculation on the internet, of what vaccines cause,

အင်တာနက်ပေါ်မှာ အကျိုးမဲ့အကြောင်းမဲ့ ကာကွယ်တွေကြောင့်

ဖြစ်လာနိုင်တယ်ဆိုပြီး ရေးနေကြလို့ပါ။

vaccines cause adults, OK?

That's what they cause.

ကာကွယ်ဆေးရဲ့ သက်ရောက်မှုက ဒီလိုပါ။

And the other thing that they cause is for elderly individuals to live longer.

နောက်တစ်ခုက ၎င်းတို့ဟာ ရွယ်အိုများရဲ့ အသက်ကို ပိုရှည်လာစေပါတယ်။

Because they are shielded against influenza

ရွယ်အိုတွေကို သတ်ပစ်နိုင်တဲ့ တုပ်ကွေးနဲ့ အခြားရောဂါတွေမှ

and other killers of the elderly.

ထိုးဆေးတွေက ကာကွယ်ပေးနေကြလို့ပါ။

ဆက်ပြီး ကာကွယ်ဆေးတွေကို

Now, let's talk a little bit

about how we can improve vaccines even further.

ပိုလို့ကို ကောင်းလာအောင် လုပ်ပေးနိုင်ပုံကို ဆွေးနွေးကြပါစို့။

We can create vaccines that can immunize the most vulnerable among us

ကျုပ်တို့အကြားက ထိခိုက်လွယ်သူတွေကို ကာကွယ်ပေးမယ့် ကာကွယ်ဆေးတွေကို

and perhaps even vaccines that protect with single shots.

ကျုပ်တို့ဖန်တီးနိုင်ကြပြီး တစ်ခါထိုးပေး ရုံနဲ့ ကာကွယ်ပေးနိုင်ဖွယ်ရာ ရှိပါတယ်။

Let me go over a little bit of the immunology.

ကိုယ်ခံစွမ်းအား အကြောင်း နည်းနည်းလေး ပြောပါရစေ။

In the top panel, what you see is a simple vaccine.

ဟောဒီ ထိပ်မှာ ခင်ဗျားတို့ မြင်ရတာက ရိုးရိုးကာကွယ်ဆေးပါ။

All vaccines contain something called an antigen.

ကာကွယ်ဆေး အားလုံးတို့ထဲမှာ ပဋိဇာတ် ဆိုတာ ပါပါတယ်။

The antigen is like a piece of a germ, of a microbe,

အဲဒီပဋိဇာတ်ဟာ ပိုးမွှား အပိုင်းအစမျိုး ဖြစ်ပြီး

that your body remembers, right?

ကျုပ်တို့ ခန္ဓာကိုယ်က မှတ်မိတဲ့ အရာပါ။

It forms antibodies and those antibodies can protect you.

အဲဒါက ပဋိပစ္စည်းတွေကို ဖန်တီးပေးလို့ ကျုပ်တို့ ခန္ဓာကိုယ်ကို ကာကွယ်ပေးတယ်။

So those kind of vaccines can induce an immune response,

ဒီလိုနည်းဖြင့် အဲဒီလို ကာကွယ်ဆေးတွေက ကိုယ်ခံစနစ်ကို တုံ့ပြန်စေပါတယ်။

but as you see here,

ဒါပေမဲ့ ဒီမှာ မြင်ကြရတဲ့အတိုင်း၊

that immune response tends to go up and back down,

အဲဒီ ကိုယ်ခံစွမ်းအား တုံ့ပြန်မှုဟာ အတက်အကျရှိတယ်၊

and you need to get another dose and another dose

အဲဒါကြောင့်မို့လို့ ကျုပ်တို့ဟာ ကာကွယ်နိုင်စွမ်း ရှိနေဖို့အတွက်

to maintain protection.

ကာကွယ်ဆေးကို ထိုးပြီးရင် ထပ်ထိုးဖို့ လိုတယ်။

What can we do?

ကျုပ်တို့ ဘယ်လိုများ လုပ်နိုင်ကြမလဲ။

We and other scientists around the world

ကျုပ်တို့နဲ့ ကမ္ဘာတဝမ်းရှိ အခြားသိပ္ပံပညာရှင်တွေက

are finding molecules that can boost a vaccine response.

ကာကွယ်ဆေး တုံ့ပြန်မှုကို တိုးမြှင့်ဖို့ မော်လီကျူးတ​ွေကို ရှာကြံနေကြတယ်။

Those are called adjuvants,

အဲဒါတွေကို adjuvant လို့ ခေါ်တယ်၊

from the Latin "adjuvare," to help or aid.

ကူပေးရန် ဆိုတဲ့ လက်တင် စကားလုံး "adjuvare" မှ လာတဲ့ ကစားလုံးပါ။

Adjuvants are molecules we might add to a vaccine

Adjuvant တွေဟာ မော်လီကျူးတွေ ဖြစ်ကြပြီး ကာကွယ်ဆေးထဲကို

to get a stronger response.

ထည့်ပေးခြင်းဖြင့် ပိုအားကောင်းတဲ့ တုံ့ပြန်မှုကို ရနိုင်တယ်။

And in the presence of the adjuvant, depicted here in red,

ဒီမှာ အနီရောင်နဲ့ ပြထားတဲ့ adjuvant ရှိနေရင်၊

you have a much more profound activation of the white blood cells

ခင်ဗျားတို့ရဲ့ ကိုယ်ခံစနစ်ထဲက သွေးဖြူဆဲလ်တွေ ပိုကောင်းမွန်စွာ

of your immune system,

လှုပ်ရှားနိုင်စွမ်း ရှိလာလို့၊

ပိုအားကောင်းတဲ့ ကိုယ်ခံစွမ်းအား တုံ့ပြန်မှုကို ထုတ်လွတ်ပေးနိုင်ပြီး

and generate a much more profound immune response,

with much higher antibody levels, more rapidly,

ပဋိပစ္စည်းတွေ ပိုများပြားစွာနဲ့ ပိုမြန်ဆန်စွာ ပေါ်လာစေလျက်

and that lasts a long time for durable immunity.

ပိုပြီးရေရှည်ခံနိုင်မယ့် ကိုယ်ခံစွမ်းအား ဖန်တီးပေးနိုင်မှာပါ။

အဲဒီ adjuvant တွေရဲ့ သက်ရောက်မှုဟာ အသက်အရွယ်

Interestingly, these adjuvants have different effects

depending on the age or other demographic factors of the individual.

သို့မဟုတ် ပုဂ္ဂိုလ်ရဲ့ အခြားအချက်တွေကို လိုက်ပြီး ကွဲပြားနိုင်တာ စိတ်ဝင်စားစရာပါ။

Which brings me to the notion of precision vaccines.

အဲဒါကြောင့်မို့လို့ ကာကွယ်ဆေးတွေ တိကျ မှန်ကန်ဖို့ လိုအပ်တာ ထောက်ပြချင်ပါတယ်။

This is the idea that we will take precision medicine --

ကျုပ်တို့ဟာ တိကျမှုမြင့် ဆေးပညာ ယူဆချက်ကို ယူမယ် --

you know what precision medicine is, right,

တိကျမှုမြင့်မားတဲ့ ဆေးပညာ ဆိုတာက

that's the idea that populations may vary

ဆေးတစ်ခုခုဆိုင်ရာ လူတွေရဲ့ တုံ့ပြန်မှုဟာ

in their response to a particular medicine --

တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး မတူကွဲပြားနိုင်ကြောင်း ယူဆချက်ကို

and apply that to vaccines.

ကာကွယ်ဆေးတွေ အတွက်ပါ ကျင့်သုံးဖို့ပါပဲ။

Right?

ဟုတ်ပြီနော်။

And here in Boston Children's Hospital

ဒီ Boston Children's Hospital မှာ

at the Precision Vaccines Program I direct,

ကျွန်တော် ဦးဆောင်တဲ့ Precision Vaccines Program မှာ

we have five approaches, stepwise approaches we take,

ကျွန်တော်တို့ဟာ ကျန်းမာရေး ချို့တဲ့ကြသူတို့နဲ့ အံဝင်ခွင်ကျရှိအောင်

to build precision vaccines

တိကျကိုက်ညီတဲ့ ကာကွယ်ဆေးတွေကို

that are tailored to vulnerable populations.

ဖန်တီးထုတ်လုပ်ဖို့ ချဉ်းကပ်နည်း ငါးခု ချမှတ်ထားကြတယ်။

Number one,

နံပတ်တစ်က၊

we need to understand what the attitude of a given population is

သက်ဆိုင်ရာ လူတွေရဲ့ ကာကွယ်ဆေးဆိုင်ရာ သဘောထားက

towards a vaccine.

ဘယ်လိုမျိုးလဲ။

ကိုယ်က ကမ္ဘာ့ အကောင်းမွန်ဆုံး ကာကွယ်ဆေးကို ဖန်တီးပေးနိုင်တောင်

You could build the most sophisticated vaccine in the world,

but if nobody wants to take it, you're going nowhere.

ဘယ်သူကမှ အထိုးမခံချင်ကြဘူးဆိုရင် ဘာမှအကျိုးထူးမှာ မဟုတ်လို့ပါ။

Number two,

နံပါတ်နှစ်က၊

we have to think of the route of immunization.

ကာကွယ်ဆေးထိုးရေး လမ်းကြောင်းကို စဉ်းစားထားဖို့ လိုတယ်။

Most vaccines are intramuscular, or IM,

ကာကွယ်ဆေးအများစုက ကြွက်သားထိုးဆေး၊ တနည်း IM တွေပါ၊

but there are others, intranasal, oral and others.

ဒါပေမဲ့၊ နှာခေါင်းမှ၊ ပါးစပ်မှ စတဲ့ အခြားပုံစံလည်း ရှိကြတယ်။

အဲဒီနောက်မှာ ပြောပြခဲ့သလို ကာကွယ်ဆေးတွေမှာ ပါဝင်တဲ့အရာတွေ ရှိပါသေးတယ်။

Then, as I just described to you, vaccines have components.

All vaccines have an antigen,

ကာကွယ်ဆေးအားလုံးမှာ ပဋိပစ္စည်း ပါရှိတယ်၊

ကျုပ်တို့ ခန္ဓာကိုယ်က မှတ်မိနေတဲ့ ပိုးမွှားရဲ့အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်ပြီး

that's the part of the microbe that your body remembers,

that you might make antibodies or cell-mediated immunity against.

ပဋိပစ္စည်းတွေ သို့မဟုတ် ဆဲလ်အခြေခံ ကိုယ်ခံ အားကို ပြန်ပြီး ထုတ်လုပ်ပေးနိုင်မှာပါ။

And we might add an adjuvant, as we talked about,

ခုနက ပြောခဲ့သလို adjuvant ကိုလည်း ထည့်ပေးနိုင်တယ်၊

to boost an immune response.

ကိုယ်ခံတုံ့ပြန်မှုကို မြှင့်တင်ပေးဖို့ပါ။

But guess what?

ဆက်စဉ်းစားစရာ ရှိပါသေးတယ်။

There are many different antigens to choose from

ရွေးစရာ ပဋိပစ္စည်းတွေ အများကြီး၊

and many different adjuvants.

ပြီးတော့ adjuvant အမျိုးမျိုး ရှိကြလို့ ရွေးဖို့ လိုပါမယ်။

How are we going to make that decision?

အဲဒါ ကျုပ်တို့ ဘယ်လို ဆုံးဖြတ်ရွေးကြမှာလဲ။

And the menu of these keeps growing.

အဲဒါတွေရဲ့ မီနူးစာရင်းဟာ နေ့စဉ် တိုးတိုးလာနေသေးတယ်။

So on our team,

we've developed ways to test vaccines outside the body --

ကျုပ်တို့ အဖွဲ့ထဲမှာကျတော့၊

ကာကွယ်ဆေးတွေကို ခန္ဓာကိုယ်ပြင်ပမှာ စမ်းသပ်နည်းတွေကို ပြုစုထားကြတယ် --

in Latin, that's "in vitro" --

လက်တင်လို "in vitro" ခေါ်ပါတယ် --

in a tissue culture dish.

So we use tissue engineering with blood cells

တစ်ရှူးပွားယူတဲ့ ပန်းကန်လုံးထဲမှာပါ။

သွေးဆဲလ်တွေနဲ့ တစ်ရှူး အင်ဂျင်နီယာနည်းကို သုံးပြီး

to immunize outside the body

ကိုယ်ခန္ဓာ အပြင်မှာ ကာကွယ်ဆေးကို ထိုးပေးကာ

and study the effect of the vaccine

အဲဒီ ကာကွယ်ဆေးကနေပြီး၊ ဥပမာ၊ ကလေးအား

against, for example, infants or elderly individuals or others.

သို့မဟုတ် သက်ကြီးရွယ်အိုတို့အား သက်ရောက်မှုကို လေ့လာကြပါတယ်။

ဒီအကြောင်းကို ကျုပ်တို့ စဉ်းစားကြည့်ရင်၊ သိပ်ကို အရေးကြီးပါတယ်၊

And if you think about it, this is critical,

because if you look at all the infections we want to build vaccines against,

ကျုပ်တို့က ကာကွယ်ဆေး ထုတ်လုပ်ပေးချင်ကြတဲ့ ကူးစက်ရောဂါ အားလုံးကို၊

like Zika virus and Ebola virus and HIV and others,

Zika ဗိုင်းရပ်စ်၊ Ebola ဗိုင်းရပ်စ်၊ HIV နဲ့ အခြားရောဂါတွေ အတွက်

all the candidate antigens,

တွဲသုံးရနိုင်မယ့် ပဋိပစ္စည်းတွေ၊

all the candidate adjuvants,

သင့်တော်မယ့် adjuvant တွေ၊

all the different populations,

အမျိုးမျိုးသော လူတွေ အတွက် ရွေးစမ်းကြည့်ရမယ် ဆိုတော့

it's going to be impossible to do large, phase III clinical trials

လူဦးရေ အများကြီးနဲ့ လုပ်ရမယ့် တတိယအဆင့် စမ်းသပ်မှုကို

for every combination.

ခုနက အတွဲတိုင်းအတွက် လုပ်ဖို့ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။

This is where we think being able to test vaccines outside the body

ဒီနေရာမှာ ခန္ဓာကိုယ်ပြင်ပတွင် ကာကွယ်ဆေးတွေကို စမ်းသပ်နိုင်မှုက

can make a big difference to accelerate vaccine development.

ကာကွယ်ဆေး ပြုစုရေးလုပ်ငန်း မြန်ဆန်ရေးကို များစွာမှ ကူပေးနိုင်မယ်လို့ ယုံကြည်ရပါတယ်။

And finally, this whole effort is to drive an immune response

နောက်ဆုံးမှာတော့၊ ဒီလိုအားထုတ်မှု အားလုံးက

that will protect against that particular pathogen,

တိကျတဲ့ ရောဂါပိုးမှာမှ ကာကွယ်ပေးဖို့ ဖြစ်ပြီး

getting antibodies and other cells to defend the body.

ခန္ဓာကိုယ်ကို ခုခံကာကွယ်ဖို့ ပဋိပစ္စည်း တွေနဲ့ အခြားဆဲလ်တွေ ပေါ်လာဖို့ အတွက်ပါ။

ကျုပ်တို့ဟာ နောက်ဆုံးပေါ် သိပ္ပံနည်းပညာတွေ ကို ကာကွယ်ဆေး ထုတ်လုပ်ရေးထဲမှာ

We are also using additional innovative approaches

to bring the most cutting-edge science to vaccine development.

အသုံးချနိုင်ဖို့ ဆန်းသစ်တဲ့ ချဉ်းကပ်မှုတွေကိုပါ သုံးနေကြပါတယ်။

We're taking a deeper dive as to how current vaccines protect.

လက်ရှိ ကာကွယ်ဆေးတွေ ကာကွယ်ပေးကြပုံကို ကျုပ်တို့ဟာ နက်ရှိုင်းစွာ လေ့လာခဲ့ကြတယ်။

We've formed an international consortium

မွေးကင်းစ ကလေးတွေ အသည်းရောင်ရောဂါ B မကူးစက်ဖို့

to study how hepatitis B vaccine protects newborns

အသည်းရောင်ရောဂါ B ကာကွယ်ဆေးက ကာကွယ်ပေးပုံကို လေ့လာဖို့

ကျုပ်တို့ဟာ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြတယ်။

from hepatitis B infection.

And to do this,

အဲဒီလို လေ့လာနိုင်ဖို့အေတွက်

we've developed a technique called small sample, big data.

ကျုပ်တို့ဟာ သေးငယ်တဲ့ နမူနာ၊ ကြီးမားတဲ့ ဒေတာလို့ ခေါ်တဲ့ နည်းပညာ တီထွင်ခဲ့ကြတယ်။

We can get a tiny little drop of baby blood before immunization,

ကျုပ်တို့ဟာ ကာကွယ်ဆေးမထိုးမီ ကလေးဆီကနေပြီး သွေးတစ်စက် ယူပြီး

and take a tiny little drop after immunization,

ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးတဲ့ နောက်မှာ ထပ်ပြီး တစ်စက်ကို ယူကြတယ်၊

and we can measure the inventory of all the cells,

ပြီးရင် ကျုပ်တို့ဟာ ဆဲလ်တွေအားလုံးကို တိုင်းတာ ရေတွက်နိုင်တယ်၊

and all the genes and all the molecules in that drop of blood,

သွေးစက်ထဲက ဗီဇတွေ၊ မော်လီကျူးတွေ အားလုံးကို တိုင်းနိုင်ကြတယ်၊

and we can compare after the vaccine

အဲဒီ ကလေးရဲ့ ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးနောက်နဲ့

to before the vaccine in that same baby

ကာကွယ်ဆေးမထိုးမီ အခြေအနေကို ယှဉ်ကြည့်နိုင်လို့

and understand in a deep way

ကာကွယ်ဆေးဟာ ဘယ်လောက် ထိရ​ောက်စွာ ကာကွယ်ပေးပုံကို

exactly how that successful vaccine protects.

နက်ရှိုင်းစွာ သိရှိနားလည်နိုင်စွမ်း ရှိလာကြမှာပါ။

And those lessons we can use to build the next vaccines in the future.

သိလာရတဲ့ အချက်တွေကို ကျုပ်တို့ဟာ အနာဂတ် ကာကွယ်ဆေး ထုတ်လု့ပ်ဖို့ သုံးနိုင်ကြမယ်။

So this diagram is really illustrating a tiny drop of blood

ဒီဇယားပုံက လက်တွေ့မှာ သွေးတစ်စက်နဲ့ အဲဒီကနေပြီး

yielding huge amounts of information,

ရယူနိုင်ခဲ့တဲ့ များပြားလှတဲ့ အချက်အလက်တွေ

tens of thousands of analytes,

ဆန်းစစ်စရာ အချက်တွေ သောင်းချီကို ဖေါ်ပြနေပြီး

and that hairball is meant to depict the gene pathways that are turned on

ဆံမျှင်အထုံးကြီးလို မြင်နေရတာက ပွင့်နေကြတဲ့ ဗီဇ လမ်းကြောင်းတွေနဲ့

and the molecular pathways that are turned on.

ပွင့်နေကြတဲ့ မော်လီကျူးလမ်းကြောင်း​တွေပါ။

So much more to come on that, and very exciting science.

ရှေ့ဆက် ပေါ်လာမှာတွေ အမျးကြီးမို့လို့ အရမ်းစိတ်လှုပ်ရှားစရာ သိပ္ပံပညာပါ။

So we are partnering with scientists around the world

ကျုပ်တို့ဟာ ကမ္ဘာတဝမ်း သိပ္ပံပညာရှင်တွေနဲ့ လက်တွဲ လုပ်ကိုင်နေကြပြီး

to bring all these new technologies to invigorate vaccine development

နည်းပညာသစ်တွေကို ကာကွယ်ဆေး ပြုစုမှုထဲ ထည့်သုံးပြီး

တိကျမှန်ကန်တဲ့ ကာကွယ်ဆေးများရဲ့ ကွန်ရက်ကို ဖေါ်ထုတ်ကြမှာပါ။

in a Precision Vaccines network.

We are going to advance personalized vaccines

ကျုပ်တို့ဟာ တစ်ကမ္ဘာလုံးရှိ ကျန်းမာရေး အားနည်းကြတဲ့ လူတွေအတွက်

for vulnerable populations around the world.

လူတိုင်းအတွက် ထုတ်လုပ်ပေးမယ့် ကာကွယ်ဆေးကို ထုတ်လုပ်ပေးလိုပါတယ်။

Our team includes scientists, technical experts and physicians.

ကျုပ်တို့အဖွဲ့မှာ သိပ္ပံပညာရှင်တွေ၊ နည်း ပညာ ကျွမ်းကျင်သူတွေနဲ့ ဆရာဝန်တွေ ပါကြတယ်။

And we're developing vaccines against infectious diseases

ကျုပ်တို့ဟာ ကူးစက်ရောဂါတွေ အတွက် ကာကွယ်ဆေးတွေကို ပြုစုနေကြရာ

like pertussis, which is whooping cough.

ကြက်ညှာချောင်းဆိုးလို ရောဂါ ပါပါတယ်။

ကြက်ညှာချောင်းဆိုး ရောဂါ ကာကွယ်ဆေး ကျုပ်တို့မှာ ရှိနေပေမဲ့

We have a whooping cough vaccine,

အကြိမ်ကြိမ် ထိုးပေးဖို့ လိုတဲ့ ဆေးမျိုးပါ၊

but it requires multiple doses,

ပြီးတော့ ကိုယ်ခံစွမ်းအားဟာ ကျဆင်းလာတတ်တယ်။

and the immunity keeps dropping.

We want to develop a single-shot pertussis vaccine.

တစ်ကြိမ်ပဲ ထိုးဖို့လိုမယ့် ကြက်ညှာချောင်း ဆိုးရောဂါ ကာကွယ်ဆေး တီထွင်ချင်တယ်။

We're working on a vaccine for respiratory syncytial virus,

အသက်ရှူလမ်းကြောင်း syncytial ဗိုင်းရပ်စ် ကာကွယ်ဆေးထွင်ဖို့ ကျုပ်တို့ ကြိုးစားနေတယ်၊

the number one cause of infant hospitalization in the United States.

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ မွေးစကလေးတွေ ဆေးရုံ တင်ရတာ နံပါတ်တစ် အကြောင်းရင်း ဖြစ်လို့ပါ။

A better vaccine against influenza,

and, of course, HIV.

တုပ်ကွေး ကာကွယ်ဆေး ပိုကောင်းတာ လိုနေသလို

HIV အတွက်လဲ လိုအပ်တာ အမှန်ပါပဲ။

We're also looking at vaccines against cancer, allergy

ပြီးတော့ ကင်ဆာ၊ ဓာတ်မတည့်မှု အတွက်နဲ့

and, interestingly, opioid overdose.

မူးယစ်ဆေး အလွန်အကျွံသုံးစွဲမှု အတွက်တောင် ကာကွယ်ဆေးကို ကျုပ်တို့ ရှာကြံနေကြတယ်။

So, this is my final message to you.

ဒီတော့ ကျွန်တော် ခင်ဗျားတို့ကို မှာချင်တဲ့ နောက်ဆုံး အချက်က

ကာကွယ်ဆေးတွေဟာ ခင်ဗျားတို့ကို၊ ခင်ဗျားတို့ ချစ်တဲ့ သူတွေကို

Vaccines protect you and your loved ones

ခင်ဗျားတို့ ဝန်းကျင်က လူတွေကို ကာကွယ်ပေးပါတယ်။

and the people around you.

Not only do they protect you against infection,

၎င်းတို့ဟာ ခင်ဗျားတို့ကို ကူးစက်ရောဂါမှ ကာကွယ်ပေးရုံသာမကပဲ

they prevent you from spreading it to others.

အဲဒီရောဂါတွေ ခင်ဗျားတို့က သူများဆီ ကူးစက်စေမှုမှပါ ဟန့်တားပေးကြပါတယ်။

Get immunized.

Scientific progress is fragile and can be lost.

ကာကွယ်ဆေး ထိုးယူကြပါ။

သိပ္ပံပညာရဲ့ တိုးတက်မှုဟာ ထိရှလွယ်လို့ ဆုံးရှုံးသွားနိုင်ပါတယ်။

We must foster accurate and respectful public dialogue.

ကျုပ်တို့ မှန်ကန်ပြီး လေးစားမှုရှိတဲ့ ​ပြည်သူ့ ဆွေးနွေးတွေ အားပေး လုပ်ကြရပါမယ်။

And finally, we're on the verge of great things,

နောက်ဆုံးအနေနဲ့ ကျုပ်တို့ဟာ ဧရာမ အောင်မြင်မှုတွေ ရှေ့ကို ရောက်နေကြပါပြီ၊

a new era of vaccination.

We've just scratched the surface of what can be accomplished.

ကာကွယ်ဆေးတွေရဲ့ ခေတ်သစ်ပါ။

ကျုပ်တို့ဟာ လက်တွေ့လုပ်လို့ ရနိုင်တဲ့ မျက်နှာစာကို ဖွင့်ဟလိုက်ရုံပဲ ရှိပါသေးတယ်။

Please advocate for this research.

Thank you.

ဒီလေ့လာမှုတွေကို ပါဝင်အားပေးကြပါ။

(Applause)

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(လက်ခုပ်သံများ)