The new science of personalized vaccines | Ofer Levy

Transcriber: Ivana Korom Reviewer: Krystian Aparta

Translator: Nhien Nguyen Reviewer: Nguyen Quoc Khanh Phan

It is hard to overstate the beneficial effects of immunization.

Thật khó để nói quá tác dụng có lợi của tiêm chủng.

According to the US Centers for Disease Control,

Theo Trung tâm kiểm soát dịch bệnh ở Mỹ,

US children born over the last 20 years --

đối với trẻ em Mỹ sinh ra trong 20 năm qua --

for those children, vaccines will prevent greater than 322 million illnesses,

vắc-xin sẽ ngăn ngừa hơn 322 triệu ca bệnh,

greater than 21 million hospitalizations

hơn 21 triệu lượt nhập viện

and greater than 730,000 deaths,

và hơn 730.000 người chết,

with the societal cost savings of nearly 1.4 trillion dollars.

tiết kiệm chi phí xã hội gần 1,4 nghìn tỷ đô la.

Those are big numbers.

Đó là những con số lớn.

But let's zoom in and look at a particular example.

Nhưng hãy phóng to ra và nhìn vào một ví dụ cụ thể.

Vaccines have nearly eliminated

Vắc-xin đã gần như loại bỏ

a bacterial infection called Haemophilus influenzae.

một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn được gọi là cúm Haemophilus.

This bacterium used to infect young infants

Loại vi khuẩn này đã lây nhiễm cho trẻ nhỏ

causing bloodstream infections,

gây nhiễm trùng máu,

pneumonia, meningitis, death

viêm phổi, viêm màng não, tử vong

or permanent disability.

hoặc thương tật vĩnh viễn.

As a young pediatrician, I saw a few cases.

Là một bác sĩ nhi khoa, tôi đã thấy một vài trường hợp.

You folks probably have never heard of this disease,

Bạn có lẽ chưa bao giờ nghe nói về căn bệnh này,

because vaccines have been so effective.

bởi vì vắc-xin đã rất hiệu quả.

You could see in the graph on the right

Bạn có thể thấy trong biểu đồ bên phải

that since the introduction of vaccines,

kể từ khi vắc-xin ra đời,

the incidence of Haemophilus bacterial infections

tỷ lệ nhiễm trùng do Haemophilus

has plummeted like a rock, and it's nearly vanished.

đã giảm mạnh, và nó gần như biến mất.

So vaccines are generally a success story.

Vì vậy, nhìn chung vắc-xin là một câu chuyện thành công.

But we also face challenges.

Nhưng chúng tôi phải đối mặt thử thách.

For one, for most vaccines, we need to give multiple doses

Đầu tiên, đối với hầu hết các vắc-xin, chúng ta cần tiêm nhiều liều

to achieve or maintain protection.

để đạt được hoặc duy trì sự bảo vệ.

The scientific community is working on developing single-shot vaccines.

Cộng đồng khoa học đang phát triển loại vắc-xin một mũi.

Imagine being able to get only one influenza shot your whole life

Hãy tưởng tượng chỉ cần chích ngừa cúm một lần cho cả đời

and not having to get a seasonal flu vaccine.

và không phải chích vắc-xin cúm theo mùa.

Certain microbes are difficult to immunize against.

Một số vi sinh vật rất khó để chủng ngừa.

A classic example is human immunodeficiency virus, or HIV.

Một ví dụ kinh điển là virus gây suy giảm miễn dịch ở người, HIV.

The need is urgent, progress is being made;

Nhu cầu là cấp bách, đã có nhiều tiến bộ rõ rệt,

we're not there yet.

nhưng ta chưa đến đích.

Another critical element in vaccine research right now

Một yếu tố quan trọng khác trong nghiên cứu vắc-xin bây giờ là

is optimizing vaccines for the most vulnerable among us,

tối ưu hóa vắc-xin cho những người dễ tổn thương nhất trong số chúng ta,

the very young and the elderly.

trẻ em và người già.

And this is an active area of research.

Và đây là một lĩnh vực nghiên cứu năng động.

Finally, one of the biggest challenges we unfortunately face right now

Cuối cùng, một trong những thách thức lớn chúng tôi không may phải đối mặt bây giờ

are anti-vax attitudes.

là thái độ chống vắc-xin.

In fact, it's alarming that over 100,000 infants and children in the United States

Trên thực tế, điều đáng báo động là hơn 100.000 trẻ sơ sinh và trẻ em ở Mỹ

have not received any vaccines,

chưa nhận được bất kì vắc-xin nào,

and that number is growing.

và con số đó đang tăng lên.

In fact, the World Health Organization, or WHO,

Trên thực tế, Tổ chức Y tế Thế giới - WHO,

has declared anti-vax attitudes

đã tuyên bố thái độ chống vắc-xin

as one of the 10 most important threats to human health

là một trong mười mối đe dọa quan trọng đối với sức khỏe con người

in the world today.

trong thế giới ngày nay.

This graphic illustrates the spread of anti-vax sentiment

Biểu đồ này minh họa sự lây lan của phong trào chống vắc-xin

in the state of California,

ở bang California,

from the year 2000 to 2013,

từ năm 2000 đến 2013,

by looking at the percentage of public kindergarten students

bằng cách nhìn vào tỷ lệ phần trăm của học sinh mẫu giáo ở trường công lập

who claim the personal exemption against immunization.

đã yêu cầu miễn trừ tiêm chủng cá nhân.

Anti-vax sentiment is on the rise,

Phong trào chống vắc-xin đang gia tăng,

and it has very real consequences.

và nó có những hậu quả rất thực tế.

Many of you may be aware of the fact

Nhiều bạn có thể nhận thức được thực tế

that we're seeing infections that we thought we conquered long ago

ta thấy bệnh nhiễm trùng mà ta nghĩ là đã diệt trừ từ lâu

coming back.

quay trở lại.

Measles outbreaks have been reported in multiple US states.

Dịch sởi đã được báo cáo ở nhiều bang của Hoa Kỳ.

And many have forgotten,

Và nhiều người đã quên,

but measles is very infectious and dangerous.

nhưng bệnh sởi rất dễ lây nhiễm và nguy hiểm.

Just a few viral particles can infect an individual.

Chỉ cần một vài hạt virus có thể lây nhiễm cho một cá nhân.

And there have been even reports

Và thậm chí đã có báo cáo

at sporting events and at an Olympic stadium

tại các sự kiện thể thao và sân vận động Olympic

where the virus, through the air, travels long distances

nơi virus, qua không khí, di chuyển quãng đường dài

and infects a vulnerable person in the crowd.

và lây nhiễm cho một người dễ bị bệnh trong đám đông.

In fact, if I had a measles cough right now,

Thực tế, bây giờ nếu tôi bị sởi và ho,

(Coughs)

(Ho)

somebody in the back of this auditorium could get infected.

ai đó ở phía sau khán phòng này có thể bị nhiễm bệnh.

And this has had very real-world consequences.

Và điều này mang đến những hậu quả thực tế.

Just a few months ago,

Chỉ vài tháng trước,

an airline stewardess contracted measles on a flight,

một tiếp viên hàng không mắc sởi trên một chuyến bay,

the virus entered her brain and caused encephalitis,

virus xâm nhập vào não cô và gây ra viêm não,

and she died.

và cô ấy đã mất.

So people are now dying due to this anti-vax sentiment.

Vì vậy, mọi người đang chết vì trào lưu chống vắc-xin này.

I do want to take a few minutes

Tôi muốn dành vài phút

to address those who don't believe in vaccines

để đề cập đến những ai không tin vào vắc-xin

and who resist vaccines.

và những ai chống vắc-xin.

As a pediatrician who receives my yearly flu vaccination,

Là một bác sĩ nhi khoa nhận được vắc-xin cúm hàng năm,

as a parent of three children

là bố của ba đứa trẻ

who have been vaccinated according to the recommended schedule,

người đã được tiêm phòng theo lịch trình đề nghị,

and as a pediatric infectious disease consultant

và là một nhà tư vấn bệnh truyền nhiễm nhi

who has taken care of young children with meningitis

người đã chăm sóc trẻ nhỏ bị viêm màng não

that would have been preventable had their parents accepted immunization,

điều có thể ngăn chặn được nếu cha mẹ của họ chấp nhận tiêm chủng,

this is a personal matter to me.

đây là vấn đề cá nhân với tôi.

Let's take a look at who is going to pay the price

Hãy xem ai sẽ trả giá

if we start dialing back the amount of vaccination in our society.

nếu chúng ta bắt đầu giảm tỉ lệ tiêm chủng trong xã hội.

This graph depicts, on the Y axis,

Biểu đồ này mô tả, trên trục Y,

the number of individuals dying of infection in the world.

số người chết vì nhiễm trùng trên thế giới.

And on the X axis,

Và trên trục X,

the age of the individuals who are dying.

tuổi của những cá nhân chết.

And as you can see, it's very much a U-shaped distribution,

Và như bạn thấy, nó rất giống phân phối hình chữ U,

and it's particularly stark in the very young ages.

và nó đặc biệt cao ở độ tuổi rất trẻ.

So vaccines shield the very young from infection.

Vì vậy, vắc-xin che chắn cho trẻ nhỏ khỏi bị nhiễm trùng.

And if we want to talk, my friends, about what vaccines cause,

Nếu chúng ta muốn bàn về những gì vắc-xin gây ra,

because there's a lot of speculation,

bởi vì có rất nhiều suy đoán vô căn cứ trên mạng

unfounded speculation on the internet, of what vaccines cause,

về những gì vắc-xin gây ra,

vaccines cause adults, OK?

vắc-xin giúp ta sống đến tuổi trưởng thành, vậy nhé?

That's what they cause.

Đó là những gì nó gây ra.

And the other thing that they cause is for elderly individuals to live longer.

Và một điều khác mà nó gây ra là cho những người già sống lâu hơn.

Because they are shielded against influenza

Bởi vì họ được bảo vệ chống lại cúm

and other killers of the elderly.

và những bệnh giết người già khác.

Now, let's talk a little bit

Bây giờ, hãy nói một chút nữa

about how we can improve vaccines even further.

về cách chúng ta có thể cải thiện vắc-xin hơn nữa.

We can create vaccines that can immunize the most vulnerable among us

Ta có thể tạo ra vắc-xin cho những ai dễ bị bệnh nhất trong chúng ta

and perhaps even vaccines that protect with single shots.

và thậm chí các vắc-xin có thể bảo vệ chỉ với một lần tiêm.

Let me go over a little bit of the immunology.

Xin phép nói về miễn dịch học một chút.

In the top panel, what you see is a simple vaccine.

Ở bảng trên, những gì bạn thấy là một loại vắc-xin đơn giản.

All vaccines contain something called an antigen.

Tất cả các loại vắc-xin có chứa một thứ gọi là kháng nguyên.

The antigen is like a piece of a germ, of a microbe,

Kháng nguyên giống như một mảnh của vi sinh vật, của vi khuẩn,

that your body remembers, right?

mà cơ thể bạn nhớ, phải không?

It forms antibodies and those antibodies can protect you.

Nó tạo thành kháng thể và các kháng thể đó có thể bảo vệ bạn.

So those kind of vaccines can induce an immune response,

Vì vậy, các loại vắc-xin này có thể gây ra đáp ứng miễn dịch,

but as you see here,

nhưng như bạn thấy ở đây,

that immune response tends to go up and back down,

đáp ứng miễn dịch có xu hướng tăng lên rồi giảm xuống,

and you need to get another dose and another dose

và bạn cần phải có một liều khác và một liều khác

to maintain protection.

để duy trì sự bảo vệ.

What can we do?

Chúng ta có thể làm gì?

We and other scientists around the world

Chúng tôi và các nhà khoa học khác trên thế giới

are finding molecules that can boost a vaccine response.

đang tìm kiếm các phân tử có thể tăng cường đáp ứng vắc-xin.

Those are called adjuvants,

Chúng được gọi là tá dược (adjuvants),

from the Latin "adjuvare," to help or aid.

lấy từ "adjuvare" trong tiếng Latin, nghĩa là giúp đỡ hoặc hỗ trợ.

Adjuvants are molecules we might add to a vaccine

Tá dược là các phân tử chúng ta có thể thêm vào vắc-xin

to get a stronger response.

để có được một đáp ứng mạnh hơn.

And in the presence of the adjuvant, depicted here in red,

Và khi có tá dược, được mô tả ở đây bằng màu đỏ,

you have a much more profound activation of the white blood cells

bạn có một sự hoạt hoá bạch cầu mạnh mẽ hơn

of your immune system,

trong hệ miễn dịch,

and generate a much more profound immune response,

và tạo ra một đáp ứng miễn dịch mạnh mẽ hơn nhiều,

with much higher antibody levels, more rapidly,

với nồng độ kháng thể cao hơn nhiều, nhanh hơn,

and that lasts a long time for durable immunity.

và tồn tại lâu hơn cho một miễn dịch kéo dài.

Interestingly, these adjuvants have different effects

Thật thú vị, những tá dược này có tác dụng khác nhau

depending on the age or other demographic factors of the individual.

tùy thuộc vào độ tuổi hoặc các yếu tố nhân khẩu học khác của cá nhân.

Which brings me to the notion of precision vaccines.

Điều này đưa tôi đến khái niệm vắc-xin chính xác.

This is the idea that we will take precision medicine --

Đây là ý tưởng dùng thuốc chính xác (precision medicine),

you know what precision medicine is, right,

bạn biết thuốc chính xác là gì, phải không,

that's the idea that populations may vary

đó là ý tưởng rằng mỗi bệnh nhân có thể có phản ứng khác nhau

in their response to a particular medicine --

với cùng một loại thuốc

and apply that to vaccines.

và áp dụng điều đó cho vắc-xin.

Right?

Đúng không?

And here in Boston Children's Hospital

Và tại bệnh viện nhi Boston

at the Precision Vaccines Program I direct,

tại Chương trình Vắc-xin chính xác do tôi chỉ đạo,

we have five approaches, stepwise approaches we take,

chúng tôi có năm cách tiếp cận, từng bước chúng tôi thực hiện,

to build precision vaccines

phát triển vắc-xin chính xác

that are tailored to vulnerable populations.

được điều chỉnh cho những người dễ bị bệnh.

Number one,

Thứ nhất,

we need to understand what the attitude of a given population is

chúng ta cần hiểu thái độ của một dân số nhất định

towards a vaccine.

với vắc-xin là gì.

You could build the most sophisticated vaccine in the world,

Bạn có thể tạo ra loại vắc-xin tinh vi nhất trên thế giới,

but if nobody wants to take it, you're going nowhere.

nhưng nếu không ai muốn dùng nó, bạn sẽ chẳng đi đến đâu.

Number two,

Thứ hai,

we have to think of the route of immunization.

ta phải nghĩ đến đường tiêm ngừa.

Most vaccines are intramuscular, or IM,

Hầu hết các vắc-xin là tiêm bắp (IM),

but there are others, intranasal, oral and others.

nhưng có các loại khác, qua mũi, miệng và các đường khác.

Then, as I just described to you, vaccines have components.

Sau đó, như tôi vừa mô tả với bạn, vắc-xin có các thành phần.

All vaccines have an antigen,

Tất cả vắc-xin có một kháng nguyên,

that's the part of the microbe that your body remembers,

đó là một phần của vi sinh vật mà cơ thể bạn nhớ,

that you might make antibodies or cell-mediated immunity against.

mà bạn có thể tạo kháng thể hoặc miễn dịch qua trung gian tế bào.

And we might add an adjuvant, as we talked about,

Chúng ta có thể thêm tá dược, như ta đã nói,

to boost an immune response.

để tăng cường đáp ứng miễn dịch.

But guess what?

Nhưng đoán xem?

There are many different antigens to choose from

Có nhiều loại kháng nguyên khác nhau để lựa chọn

and many different adjuvants.

và nhiều tá dược khác nhau.

How are we going to make that decision?

Làm thế nào ta đưa ra quyết định?

And the menu of these keeps growing.

Và ngày càng có nhiều hoạt chất mới.

So on our team,

Vì vậy, trong nhóm tôi,

we've developed ways to test vaccines outside the body --

chúng tôi phát triển các cách để thử nghiệm vắc-xin bên ngoài cơ thể -

in Latin, that's "in vitro" --

trong tiếng Latin, là "in vitro" -

in a tissue culture dish.

trong một đĩa nuôi cấy mô.

So we use tissue engineering with blood cells

Chúng tôi sử dụng công nghệ mô trên các tế bào máu

to immunize outside the body

để tạo miễn dịch bên ngoài cơ thể

and study the effect of the vaccine

và nghiên cứu tác dụng của vắc-xin

against, for example, infants or elderly individuals or others.

đối với trẻ sơ sinh hoặc người già hoặc người khác.

And if you think about it, this is critical,

Và nếu bạn nghĩ về nó, điều này rất quan trọng

because if you look at all the infections we want to build vaccines against,

vì nếu bạn xem tất cả bệnh nhiễm trùng chúng tôi muốn tạo vắc-xin,

like Zika virus and Ebola virus and HIV and others,

như virus Zika và virus Ebola và HIV và những virus khác,

all the candidate antigens,

tất cả các ứng viên kháng nguyên,

all the candidate adjuvants,

tất cả các ứng viên tá dược

all the different populations,

tất cả các quần thể khác nhau,

it's going to be impossible to do large, phase III clinical trials

sẽ không thể thực hiện các thử nghiệm lâm sàng giai đoạn III lớn

for every combination.

cho mọi tổ hợp.

This is where we think being able to test vaccines outside the body

Đây là lúc chúng tôi nghĩ có thể thử nghiệm vắc-xin bên ngoài cơ thể

can make a big difference to accelerate vaccine development.

có thể tạo sự khác biệt lớn để đẩy nhanh quá trình phát triển vắc-xin.

And finally, this whole effort is to drive an immune response

Và cuối cùng, toàn bộ nỗ lực này nhằm tạo đáp ứng miễn dịch

that will protect against that particular pathogen,

chống lại một mầm bệnh cụ thể đó,

getting antibodies and other cells to defend the body.

tạo kháng thể và các tế bào khác để bảo vệ cơ thể.

We are also using additional innovative approaches

Chúng tôi cũng sử dụng thêm các phương pháp tân tiến

to bring the most cutting-edge science to vaccine development.

để đưa khoa học tiên tiến nhất vào phát triển vắc-xin.

We're taking a deeper dive as to how current vaccines protect.

Chúng tôi đang đi sâu hơn vào cách vắc-xin hiện tại bảo vệ cơ thể.

We've formed an international consortium

Chúng tôi đã thành lập một tổ chức quốc tế

to study how hepatitis B vaccine protects newborns

nghiên cứu cách vắc-xin viêm gan B bảo vệ trẻ sơ sinh

from hepatitis B infection.

khỏi nhiễm viêm gan B.

And to do this,

Và để làm điều này,

we've developed a technique called small sample, big data.

chúng tôi đã phát triển một kỹ thuật gọi là mẫu nhỏ, dữ liệu lớn.

We can get a tiny little drop of baby blood before immunization,

Chúng ta có thể lấy một giọt máu nhỏ bé trước khi chủng ngừa,

and take a tiny little drop after immunization,

và lấy một giọt nhỏ sau khi chủng ngừa,

and we can measure the inventory of all the cells,

và chúng ta có thể đo số lượng của tất cả các tế bào,

and all the genes and all the molecules in that drop of blood,

và tất cả các gen và tất cả các phân tử trong giọt máu đó,

and we can compare after the vaccine

và chúng ta có thể so sánh sau khi tiêm vắc-xin

to before the vaccine in that same baby

với trước khi tiêm vắc-xin trên bé đó

and understand in a deep way

và hiểu một cách sâu sắc

exactly how that successful vaccine protects.

chính xác làm thế nào mà vắc-xin bảo vệ thành công.

And those lessons we can use to build the next vaccines in the future.

Và những bài học đó ta có thể sử dụng để xây dựng loại vắc-xin trong tương lai.

So this diagram is really illustrating a tiny drop of blood

Sơ đồ này minh họa một giọt máu nhỏ

yielding huge amounts of information,

mang lại một lượng lớn thông tin,

tens of thousands of analytes,

hàng chục ngàn phân tích,

and that hairball is meant to depict the gene pathways that are turned on

và vòng tròn đó là để mô tả các gen được kích hoạt

and the molecular pathways that are turned on.

và các con đường phân tử được kích hoạt.

So much more to come on that, and very exciting science.

Còn nhiều điều đang nghiên cứu, và khoa học rất thú vị.

So we are partnering with scientists around the world

Vì vậy, chúng tôi hợp tác với các nhà khoa học khắp thế giới

to bring all these new technologies to invigorate vaccine development

mang tất cả những công nghệ mới này để tiếp thêm sự phát triển vắc-xin

in a Precision Vaccines network.

trong một Mạng lưới vắc-xin chính xác.

We are going to advance personalized vaccines

Chúng tôi sẽ tiến tới vắc-xin cá nhân

for vulnerable populations around the world.

cho những người dễ bị bệnh trên toàn thế giới.

Our team includes scientists, technical experts and physicians.

Nhóm của chúng tôi bao gồm nhà khoa học, chuyên gia kỹ thuật và bác sĩ.

And we're developing vaccines against infectious diseases

Chúng tôi phát triển vắc-xin chống lại bệnh truyền nhiễm

like pertussis, which is whooping cough.

như bệnh ho gà.

We have a whooping cough vaccine,

Chúng ta có một vắc-xin ho gà,

but it requires multiple doses,

nhưng nó cần tiêm nhiều liều,

and the immunity keeps dropping.

và khả năng miễn dịch giảm dần.

We want to develop a single-shot pertussis vaccine.

Chúng tôi muốn phát triển một loại vắc-xin ho gà một mũi.

We're working on a vaccine for respiratory syncytial virus,

Chúng tôi nghiên cứu một vắc-xin cho virus hợp bào hô hấp,

the number one cause of infant hospitalization in the United States.

nguyên nhân nhập viện hàng đầu của trẻ sơ sinh tại Mỹ,

A better vaccine against influenza,

một vắc-xin chống bệnh cúm tốt hơn,

and, of course, HIV.

và, tất nhiên, HIV.

We're also looking at vaccines against cancer, allergy

Chúng tôi cũng đang xem xét vắc-xin chống ung thư, dị ứng

and, interestingly, opioid overdose.

và, thật thú vị, quá liều opioid.

So, this is my final message to you.

Đây là thông điệp cuối cùng của tôi dành cho bạn.

Vaccines protect you and your loved ones

Vắc-xin bảo vệ bạn và người thân

and the people around you.

và những người xung quanh.

Not only do they protect you against infection,

Không chỉ bảo vệ bạn chống lại nhiễm trùng,

they prevent you from spreading it to others.

chúng ngăn bạn lây bệnh cho người khác.

Get immunized.

Hãy tiêm ngừa.

Scientific progress is fragile and can be lost.

Tiến bộ khoa học là mong manh và có thể bị mất.

We must foster accurate and respectful public dialogue.

Chúng ta phải thúc đẩy đối thoại tôn trọng và chuẩn xác.

And finally, we're on the verge of great things,

Cuối cùng, ta đang đến gần những điều tuyệt vời,

a new era of vaccination.

một kỷ nguyên mới của tiêm chủng.

We've just scratched the surface of what can be accomplished.

Ta chỉ vừa thấy bề mặt của những gì có thể đạt được.

Please advocate for this research.

Hãy ủng hộ cho nghiên cứu này.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)