The doctors, nurses and aid workers rebuilding Syria | Rola Hallam

Translator: Shajwan Muhammad Reviewer: Daban Q Jaff

"Five hospitals in Aleppo have been bombed."

"پێنج نەخۆشخانە لە حەلەب بۆمب باران کران."

That was a text message that I received on a dark winter night in November 2016.

ئەوە ئەو نامەیە بوو کە لە شەوێکی زستانی تاریکی تشرینی دووەمی ٢٠١٦ پێم گەشت.

One of them was a children's hospital

یەکێک لەوان نەخۆشخانەیەکی منداڵان بوو

run by my Syrian colleagues

ھاوڕێکانم بەڕێوەی دەبەن

at the Independent Doctors Association, IDA.

لە یەکێتی پزیشکانی سەربەخۆ، IDA.

It was the sixth time it had been bombed.

ئەوە شەشەم جار بوو کە بۆمب باران کرا بوو.

I watched in horror heartbreaking footage of the head nurse, Malak,

لە ڤیدیۆیەکی جەرگبڕی ترسناکی پەرستاری سەرۆک بینیم، مەلەک،

in the aftermath of the bombing,

لە ئەنجامی کاری بۆمب باران کردن،

grabbing premature babies out of their incubators,

منداڵی پێنەگەشتووی لە دەزگای ئاگاداری منداڵان دەردەکرد،

desperate to get them to safety,

بێ ھیوا لە مانەوەیان بە سەلامەتی،

before she broke down in tears.

پێش ئەوەی بکەوێتە سەر زەوی بۆ ناو فرمێسک.

And I felt devastated.

و ھەستم بە ڕووخاوی دەکرد.

Fellow humanitarians and I have spent blood, sweat and tears

من و ھاوەڵی خێرخواز خوێن، ئارەق و فرمێسکمان بەخشیوە

rebuilding hospitals

بۆ بنیادنانەوەی نەخۆشخانەکان

so that our patients may live, not die.

بۆیە ڕەنگە نەخۆشەکانمان بژین، نەک بمرن.

And through this work, I made a discovery.

و بەھۆی ئەم کارە، شتێکم دۆزییەوە.

The reason that people survive in crisis

ھۆکاری زیندوو مانەوەی خەڵکی لە کاتی قەیراندا

is because of the remarkable work of the people in crisis themselves.

بریتییە لە کاری خەڵکەکە بۆ خۆیان لە کاتی قەیراندا.

People survive because of the local doctors, nurses and aid workers

خەڵکی زیندو دەمێننەوە بەھۆی پزیشک، پەرستار و یاریدەرانی تەندروستی ناوخۆییەوە

who are from the very heart of the affected community,

کە لەناو جەرگەی کۆمەڵە تووش بووەکەن،

the people who dare to work where others can't or won't.

ئەوانەی کە بوێری کار کردنیان ھەیە لە کاتێکدا ئەوانیتر ناتوانن یا نایکەن.

People survive because of people like Malak,

خەڵکی زیندوو دەمێننەوە بەھۆی کەسی وەکو مەلەک،

who, despite sustaining a severe burns injury in the line of duty,

کە، سەرەڕای بەردەوامی ئازاری توندی سوتانیان لە ھێڵی پیسیدا،

the first thing she did when discharged from hospital

یەکەم شت کە کردی لە کاتی دوورخستنەوەی لە نەخۆشخانە

was to go back caring for small children.

گەڕانەوە بوو بۆ ئاگادار بوون لە منداڵانی بچووک.

From the rubble of death and devastation

لە وردە بەردی مەرگ و وێرانی

arise the most gallant and noble human beings.

ئازاترین و خانەدانترین مرۆڤ پەیدا دەبێت.

Local humanitarians are the beacons of light

خێرخوازە ناوخۆییەکان ڕووناکی ڕێ پیشاندەرن

in the darkness of war.

لە تاریکایی جەنگدا.

Now, the data shows that Syrian organizations carry out

ئێستا، زانیارییەکە پیشانی دەدات کە ڕێکخراوی سوری

75 percent of the humanitarian work in Syria.

٧٥ لەسەدی کارە خێرخوازییەکان لە سوریا جێبەجێ دەکات.

Yet, they receive 0.3 percent of the Syria aid budget.

کەچی، ٠.٣ لەسەدی بودجەی ھاوکاری سوریایان پێ دەگات.

And what's more, the same is happening across the crises of the world.

و ھەروەھا، ھەمان شت لە قەیرانەکانی جیھاندا ڕوودەدات.

I have witnessed this reality.

من گەواھی ئەم ڕاستییەم کردووە.

It means those with the knowledge, skill and ability

واتا ئەوانەی خاوەن زانیاری، کارامەیی و توانان

to respond on the front lines

بۆ وەڵامدانەوە لە ھێڵی پێشەوە

have little of the necessary tools, equipment and resources

ئامراز، کەل و پەل و سەرچاوە پێویستەکانیان کەمن

they need to save lives.

بۆ پاراستنی ژیانی خەڵکی.

It means groups like IDA don't have funds to rebuild their hospital.

واتا گروپی وەکو IDA پارەیان نییە بۆ بنیادنانەوەی نەخۆشخانەکانیان.

The humanitarian system is failing the most vulnerable communities

سیستەمی خێرخوازی شکست دەھێنێت بە لاوازترین کۆمەڵەکان

in their darkest hours.

لە تاریکترین کاتژمێرەکانیاندا.

Now, at the time of receiving that message,

ئێستا، لە کاتی گەشتنی ئەو نامەیە،

I was on sabbatical from my clinical work,

من لە پشوودا بووم،

setting up CanDo,

‏CanDoم دادەمەزراند،

a start-up determined to address this imbalance

دەستپێکەری ھەتەر بۆ پێدانی ناونیشانی ئەم نا ھاوسەنگییە

and enable local responders to provide health care

و توانادان بە وەڵامدەرەوە ناوخۆییەکان بۆ پێدانی

to their war-devastated communities.

چاودێری تەندروستی بۆ کۆمەڵگا وێران بوەکانی جەنگ.

We had devised a simple model:

نمونەیەکی سادەمان داھێناوە:

source trusted and impactful local groups,

سەرچاوە باوەڕپێکراوەکان و گروپە ناوخۆییە کاریگەرەکان،

support their development through an accelerator program

پشتگیری گەشەپێدانیان بکەن لە ڕێی بەرنامەیەکی بەھێز

and connect them to you via our crowdfunding platform,

و بەستنەوەیان بە تۆوە لەڕێی سەکۆی پارەدانی جەماوەری،

where they can fund-raise for their health needs.

دەتوانن لەوێوە پارە بدەن بە پێداویستی تەندروستی.

So when IDA asked for help,

بۆیە کە IDA داوای یارمەتی کرد،

I decided to launch CanDo seven months early,

بڕیارمدا حەوت مانگ زووتر دەست بە CanDo بکەم،

with very little money,

بە پارەیەکی زۆر کەمەوە،

and many people, including myself, thought I had finally gone mad.

و خەڵکێکی زۆر، یەک لەوان خۆم، بیرمان دەکردەوە کە لە کۆتاییدا شێت بووم.

I wanted to do something that transformed our collective anger

دەمویست شتێک بکەم کە توڕەیی بەکۆمەڵی ئێمە بگۆڕێت

into something beautiful.

بە شتێکی جوان.

And that's how the People's Convoy was born.

و بەو شێوەیە چاودێری خەڵکی لەدایک بوو.

It was a global crowdfunding campaign

کەمپینێکی پارەدانی جەماوەری جیھانی بوو

to enable IDA to rebuild a whole new children's hospital,

بۆ توانادان بە IDA بۆ بنیادنانەوەی نەخۆشخانەیەکی منداڵانی نوێ،

and, if successful, we the people would take the medical equipment

و، ئەگەر سەرکەوتوو بوو، ئێمە خەڵکەکە کەل و پەلە پزیشکیەکان دەھێنین

all the way from London to the Syria border.

لە لەندەنەوە بۆ سنوری سوریا.

And we did it.

و ئەنجاممان دا.

Thousands of people came together from across the world

ھەزاران کەس لە سەرانسەری جیھان یەکیان گرت

to achieve a global first:

بۆ بەدەستھێنانی یەکەمەکانی جیھان:

we built the first-ever crowdfunded hospital.

یەکەمین نەخۆشخانەی پارەدانی جەماوەرمان بنیادنا.

The location was carefully chosen by the local experts, IDA,

شوێنەکە بە وریاییەوە لەلایەن شارەزا ناوخۆییەکانەوە، IDA ھەڵبژێردرا

where they knew it would be safe

کە دەیانزانی لەوێ سەلامەت دەبێت

and serve the greatest number of displaced children.

و خزمەتی زۆرترین ژمارەی منداڵی دوورخراوە دەکات.

IDA was so moved by people's response,

‏IDA لەلایەن وەڵامدانەوەی خەڵکی زۆر جوڵێنرا،

they named it "Hope Hospital."

ناویان نا "نەخۆشخانەی ھیوا."

It's been open for exactly one year,

بۆ یەک ساڵی تەواو کراوە بوو،

and they have treated over 15,000 children.

و زیاتر لە ١٥،٠٠٠ منداڵیان چارەسەر کرد.

(Applause)

(چەپڵە)

We can provide lifesaving assistance in the most volatile places on earth.

دەتوانین یارمەتی ژیان پارێز بۆ خراپترین شوێنەکانی سەر زەوی دابین بکەین.

The system needs to change,

سیستەمەکە پێویستی بە گۆڕانە،

and change starts with us all sharing a new humanitarian vision,

و گۆڕان لە ئێمەوە دەست پێدەکات بە بڵاوکردنەوەی بینینێکی نوێی خێرخوازی،

one where you, global citizens with skills, expertise and resources,

یەکێک کە تۆ، ھاوڵاتیانی جیھانی کارامە، شارەزای تایبەت و سەرچاوەکان،

stand together with the local responders;

یەک بگرن لەگەڵ وەڵامدەرەوە ناوخۆییەکان؛

one where we are all humanitarians,

یەکێک کە ئێمەی خێرخواز،

putting the necessary resources in the hands of those who need them most

سەرچاوە پێویستەکان لەناو دەستی ئەوانە دابنێین کە پێویست ترینن

and are best placed to use them effectively and efficiently.

و باشترین شوێنن بۆ بەکارھێنانیان بەشێوەیەکی کاریگەر و چالاک.

We need to support the people who are not only saving lives now,

پێویستە پشتگیری ئەوانە بکەین کە ئێستا نەک ھەر ژیان دەپارێزن،

but it will also be them stitching their wounded communities back together,

بەڵکو سەر لە نوێ برینەکانی کۆمەڵ بەیەکەوە دەدورنەوە،

once a conflict is over to help them heal.

کێشەکە بۆ یارمەتیدانیان لە چارەسەرکردن کۆتایی ھات.

Local humanitarians have the courage to persist,

خێرخوازە ناوخۆییەکان ئازایەتیان ھەیە بۆ بەردەوام بوون،

to dust themselves off from the wreckage

بۆ چاککردنەوەی خۆیان لە شکاوی

and to start again, risking their lives to save others.

و دووبارە دەست پێکردنەوە، بە خستنە مەترسی خۆیان بۆ پاراستنی ئەوانی تر.

And we can match their courage by not looking away or turning our backs,

و دەتوانین یارمەتیان بدەین و بگونجێنین لەگەڵیان بەوەی سەیری دور یا دواوە نەکەین،

by helping those who are helping themselves,

بە یارمەتیدانی ئەوانەی کە یارمەتی خۆیان دەدەن،

and together, save more lives.

و بەیەکەوە، ژیانی زیاتر دەپارێزن.

Thank you.

سوپاس.

(Applause)

(چەپڵە)

(Cheers)

(بەخۆشی)

(Applause)

(چەپڵە)

Shoham Arad: Come over here, please.

شوھام ئەراد: تکایە، وەرە ئێرە.

Why are hospitals being bombed?

نەخۆشخانەکان بۆچی بۆمب باران دەکران؟

Rola Hallam: Yeah, good question.

ڕۆڵا ھاڵم: بەڵێ، پرسیارێکی باشە.

So, Physicians for Human Rights have documented

پزیشکی مافەکانی مرۆڤ تۆماری کردووە

nearly 500 attacks on hospitals

نزیکەی ٥٠٠ پەلاماری نەخۆشخانەکان

and over 800 medical personnel who have been killed --

و زیاتر لە ٨٠٠ دەستەی دەزگای پزیشکی کە کوژراون --

over 90 percent of it by the Syrian regime --

زیاتر لە ٩٠ لەسەدیان لەلایەن ڕژێمی سوریاوە بووە --

and they say this is part of a systemic targeting

و دەڵێن ئەمە بەشێکە لە بەئامانجگرتنی گشتی

and destruction of health care,

و وێرانکاری چاودێری تەندروستی،

using it as a weapon of war.

بەکارھێنانی وەکو چەکی جەنگ.

And the thing with this is that it's not just our problem,

و ئەوە تەنھا کێشەی ئێمە نییە،

it's yours, too, and everyone's,

کێشەی تۆشە، و، کێشەی ھەمووانە.

because A, it exacerbates the refugee situation --

چونکە A، ئەمە بارودۆخی پەنابەری زیاد دەکات --

when you have a decimated health care system,

کە سیستەمێکی چاودێری تەندروستی بکوژت ھەیە،

it means the next Ebola-type epicenter of disease is going to be Syria;

ئەوە دەگەیەنێت کە ناوەندی نەخۆشی جۆری ئیبۆلای داھاتوو سوریا دەبێت؛

and unfortunately, it sets a very dangerous precedent

و بەداخەوە، ئەوە پێشھاتێکی زۆر ترسناک دادەنێ

that makes all of our hospitals anywhere in the world dangerous,

کە ھەموو نەخۆشخانەکانمان لە سەرانسەری جیھان مەترسیدار دەکات،

and that is not how it should be.

و نابێت بەو شێوەیە بێت.

SA: So this actually isn't just about money, either,

‏SA: کەواتە بابەتەکە تەنھا دەربارەی پارە نییە،

CanDo isn't just about money.

‏CanDo بەس دەربارەی پارە نیە.

Tell me what it means to you that 5,000 people all over the world

پێم بڵێ ئەمە چی دەگەیەنێت بۆت کە ٥،٠٠٠ کەسی جیھان

contributed 350,000 dollars to build Hope Hospital.

٣٥،٠٠٠ دۆلاریان بەخشیوە بۆ بنیادنانی نەخۆشخانەی ھیوا.

RH: I think the answer is in that word, it's in hope.

‏RH: پێم وایە وەڵامەکە لەم وشەیەدایە، لە وشەی ھیوا.

I think everyone who donated, they had their faith in humanity renewed,

پێم وایە ھەر کەس کە بەخشیویەتی، باوەڕیان بە مرۆڤایەتی نوێ بۆتەوە،

knowing there are people like IDA and those doctors,

دەزانن کەسانی وکو IDA و ئەو پزیشکانە ھەن،

who are exhibiting the absolute best of humanity,

کە باشترین مرۆڤایەتی بێ خەوش پیشان دەدەن،

and it was like an absolute reciprocation.

و وەکو گۆڕینەوەی تەواو بوو.

IDA and these Syrians and many people in places of conflict

‏IDA و ئەو سوریانە و زۆر خەڵکی لە شوێنەکانی کێشەکە

feel very unheard and unseen.

ھەست بە نەبیستراوی و نەبینراوی خۆیان دەکەن.

And I think the fact that --

پێم وایە ڕاستیەکە ئەوەیە --

and they see things through the prism of government,

کە ئەوان شتەکان لە ئاوێزەی حکومەتەوە دەبینن،

so when they see government's not acting,

بۆیە کە دەبینن حکومەت ھەڵوێستی نییە،

they assume everyone who lives in those places doesn't care.

وا دادەنێن کە ھەموو ئەوانەی لەو شوێنە دەژین گرنگی نادەن.

So when they see that display,

بۆیە کاتێک ئەوە دەبینن،

it really does just renew everyone's faith in humanity.

بەڕاستی باوەڕی ھەمووان بە مرۆڤایەتی نوێ دەکاتەوە.

SA: Thank you, Rola.

‏SA: سوپاس، ڕۆڵا.

RH: Thank you. SA: Thank you for everything.

‏RH: سوپاس. ‏SA: سوپاس بۆ ھەموو شتێک.

(Applause)

(چەپڵە)