Luca Turin: The science of scent

Μετάφραση: Chryssa Takahashi Επιμέλεια: Toula Papapantou

The fragrance that you will smell, you will never be able to smell this way again.

Το άρωμα που θα μυρίσετε εδώ, δεν θα μπορέσετε να το ξαναμυρίσετε έτσι.

It’s a fragrance called Beyond Paradise,

Είναι ένα άρωμα που ονομάζεται «Πέρα από τον Παράδεισο»

which you can find in any store in the nation.

και μπορείτε να το βρείτε σε κάθε μαγαζί στη χώρα.

Except here it’s been split up in parts by Estée Lauder

Μόνο που εδώ έχει χωριστεί σε τμήματα από την Εστέ Λόντερ

and by the perfumer who did it, Calice Becker,

και την αρωματοποιό που το έφτιαξε, την Καλίς Μπέκερ,

and I'm most grateful to them for this.

και τους είμαι ιδιαίτερα ευγνώμων γι'αυτό.

And it’s been split up in successive bits and a chord.

Έχει διαχωριστεί σε διαδοχικά κομμάτια και μια συγχορδία.

So what you’re smelling now is the top note.

Αυτό που μυρίζετε αυτή τη στιγμή είναι η υψηλή νότα.

And then will come what they call the heart, the lush heart note.

Ακολουθεί αυτό που ονομάζουν μεσαία νότα, η πλούσια νότα της καρδιάς.

I will show it to you.

Θα σας τη δείξω.

The Eden top note is named after the Eden Project in the U.K.

Η υψηλή νότα της Εδέμ, λέγεται έτσι από το Πρόγραμμα Εδέμ στο Ηνωμένο Βασίλειο.

The lush heart note, Melaleuca bark note -- which does not contain any Melaleuca bark,

Η πλούσια μεσαία νότα, η νότα «κορμού του Μελαλούκα», δεν περιέχει κορμό Μελαλούκα,

because it’s totally forbidden.

επειδή είναι τελείως απαγορευμένο.

And after that, the complete fragrance.

Και μετά από αυτό, το ολοκληρωμένο άρωμα.

Now what you are smelling is a combination of --

Τώρα, αυτό που μυρίζετε είναι ένας συνδυασμός -

I asked how many molecules there were in there, and nobody would tell me.

ρώτησα πόσα μόρια υπάρχουν μέσα, και κανένας δεν μου έλεγε.

So I put it through a G.C., a Gas Chromatograph that I have in my office,

Οπότε το έβαλα σε έναν χρωματογράφο αερίων που έχω στο γραφείο μου,

and it’s about 400.

και είναι περίπου 400.

So what you’re smelling is several hundred molecules

Αυτό που μυρίζετε, λοιπόν, είναι μερικές εκατοντάδες μόρια

floating through the air, hitting your nose.

που αιωρούνται στον αέρα και φτάνουν στη μύτη σας.

And do not get the impression that this is very subjective.

Και μη νομίζετε πως αυτό είναι και πολύ υποκειμενικό.

You are all smelling pretty much the same thing, OK?

Μυρίζετε όλοι πάνω-κάτω το ίδιο πράγμα, εντάξει;

Smell has this reputation of being somewhat different for each person.

Η οσμή θεωρείται ότι είναι διαφορετική σε κάθε άνθρωπο.

It’s not really true.

Δεν ισχύει αυτό.

And perfumery shows you that can’t be true,

Και η αρωματοποιία το αποδεικνύει,

because if it were like that it wouldn’t be an art, OK?

γιατί αν ήταν διαφορετική, τότε δεν θα ήταν τέχνη, εντάξει;

Now, while the smell wafts over you, let me tell you the history of an idea.

Όσο μυρίζετε, ας σας διηγηθώ την ιστορία μιας ιδέας.

Everything that you’re smelling in here

Όλα όσα μυρίζετε εδώ μέσα

is made up of atoms that come from what I call

αποτελούνται από άτομα που προέρχονται από αυτό που εγώ αποκαλώ

the Upper East Side of the periodic table -- a nice, safe neighborhood.

την κυριλέ γειτονιά του περιοδικού πίνακα - μια ασφαλή, καλή γειτονιά.

(Laughter)

(Γέλια)

You really don’t want to leave it if you want to have a career in perfumery.

Αυτό δεν θέλετε να το ξεχάσετε αν θέλετε να ακολουθήσετε καριέρα αρωματοποιού.

Some people have tried in the 1920s

Τη δεκαετία του 1920, μερικοί προσπαθησαν

to add things from the bad parts, and it didn’t really work.

να προσθέσουν πράγματα από τα κακά μέρη, και δεν δούλεψε και τόσο καλά.

These are the five atoms from which just about everything

Σχεδόν οτιδήποτε μυρίζετε στη ζωή σας,

that you’re going to smell in real life, from coffee to fragrance, are made of.

από καφέ μέχρι άρωμα, είναι φτιαγμένο από αυτά τα πέντε άτομα.

The top note that you smelled at the very beginning,

Η υψηλή νότα που μυρίσατε στην αρχή,

the cut-grass green, what we call in perfumery -- they’re weird terms --

αυτό που αποκαλούμε πράσινο της κομμένης χλόης στην αρωματοποιΐα - παράξενοι όροι -

and this would be called a green note,

και αυτό ονομάζεται πράσινη νότα

επειδή μυρίζει σαν κάτι πράσινο, όπως το φρεσκοκομμένο γρασίδι.

because it smells of something green, like cut grass.

This is cis-3-hexene-1-ol. And I had to learn chemistry on the fly

Αυτή είναι η (Ζ)-3-εξενόλη. Χρειάστηκε να μάθω χημεία στα γρήγορα

in the last three years. A very expensive high school chemistry education.

τα τελευταία τρία χρόνια. Ένα πανάκριβο πρόγραμμα χημείας λυκείου.

This has six carbon atoms, so "hexa," hexene-1-ol.

Έχει έξι άτομα άνθρακα, οπότε "εξ-", εξενόλη.

It has one double bond, it has an alcohol on the end,

Έχει ένα διπλό δεσμό, έχει μια αλκοόλη στο τέλος,

so it’s "ol," and that’s why they call it cis-3-hexene-1-ol.

Επομένως, είναι "-όλη", και γι'αυτό αποκαλείται (Ζ)-3-εξενόλη.

Once you figure this out, you can really impress people at parties.

Όταν πιάσετε τη μέθοδο, μπορείτε να εντυπωσιάζετε εύκολα κόσμο σε πάρτι.

This smells of cut grass. Now, this is the skeleton of the molecule.

Αυτή λοιπόν μυρίζει σαν κομμένο γρασίδι. Αυτός είναι ο σκελετός του μορίου.

If you dress it up with atoms, hydrogen atoms --

Αν τον ντύσουμε με άτομα υδρογόνου

that’s what it looks like when you have it on your computer --

-έτσι φαίνεται στην οθόνη του υπολογιστή-

but actually it’s sort of more like this, in the sense that the atoms have a certain

αλλά είναι περισσότερο έτσι, από την άποψη πως τα άτομα έχουν

sphere that you cannot penetrate. They repel.

μια αδιαπέραστη σφαίρα. Απωθούν.

OK, now. Why does this thing smell of cut grass, OK?

Γιατί όμως η ένωση μυρίζει σαν κομμένο γρασίδι;

Why doesn’t it smell of potatoes or violets? Well, there are really two theories.

Γιατί δεν μυρίζει σαν πατάτα ή σαν βιολέτες; Υπάρχουν δύο θεωρίες.

But the first theory is: it must be the shape.

Η πρώτη είναι πως εξαρτάται από το σχήμα.

And that’s a perfectly reasonable theory in the sense that

Απόλυτα λογική θεωρία από την άποψη πως

almost everything else in biology works by shape.

σχεδόν τα πάντα στη βιολογία λειτουργούν με το σχήμα τους.

Enzymes that chew things up, antibodies, it’s all, you know,

Τα ένζυμα που τρώνε, τα αντισώματα, είναι όλα αυτά που δημιουργούνται

the fit between a protein and whatever it is grabbing, in this case a smell.

μεταξύ μιας πρωτεΐνης και ό,τι ακουμπάει, στην περίπτωση αυτή, μια μυρωδιά.

And I will try and explain to you what’s wrong with this notion.

Θα προσπαθήσω να σας εξηγήσω το σφάλμα σε αυτή την αντίληψη.

And the other theory is that we smell molecular vibrations.

Η άλλη θεωρία είναι πως μυρίζουμε μοριακές δονήσεις.

Now, this is a totally insane idea.

Ακούγεται εντελώς παράλογη ιδέα.

And when I first came across it in the early '90s, I thought my predecessor,

Όταν την πρωτοσυνάντησα στις αρχές του '90, νόμιζα πως οι προκάτοχοί μου,

Malcolm Dyson and Bob Wright, had really taken leave of their senses,

ο Μάλκομ Ντάισον και ο Μπόμπ Ράιτ, είχαν χάσει τα μυαλά τους

and I’ll explain to you why this was the case.

και θα σας εξηγήσω το γιατί.

However, I came to realize gradually that they may be right --

Ωστόσο, σταδιακά συνειδητοποίησα πως μπορεί να έχουν δίκιο -

and I have to convince all my colleagues that this is so, but I’m working on it.

και πρέπει να πείσω όλους τους συναδέλφους μου γι'αυτό, αλλά το δουλεύω.

Here’s how shape works in normal receptors.

Ορίστε πώς λειτουργεί το σχήμα σε φυσιολογικούς υποδοχείς.

You have a molecule coming in, it gets into the protein, which is schematic here,

Έρχεται ένα μόριο, μπαίνει στην πρωτεΐνη, την οποία βλέπουμε εδώ σε απλή απεικόνιση,

and it causes this thing to switch, to turn, to move in some way

και προκαλεί αλλαγές, στροφές, ορισμένες κινήσεις

by binding in certain parts.

με το να συνδέεται σε συγκεκριμένα σημεία.

Η έλξη, οι δυνάμεις μεταξύ του μορίου και της πρωτεΐνης

And the attraction, the forces, between the molecule and the protein

cause the motion. This is a shape-based idea.

προκαλούν την κίνηση. Αυτή η ιδέα βασίζεται στο σχήμα.

Now, what’s wrong with shape is summarized in this slide.

Σε αυτή την εικόνα βλέπουμε πού είναι το πρόβλημα του σχήματος.

The way --I expect everybody to memorize these compounds.

Περιμένω να απομνημονεύσετε όλοι αυτές τις ενώσεις.

This is one page of work from a chemist’s workbook, OK?

Αυτή είναι μία μόνο σελίδα από τη δουλειά ενός χημικού, εντάξει;

Working for a fragrance company.

Εργάζεται για μια εταιρία αρωμάτων.

He’s making 45 molecules, and he’s looking for a sandalwood,

Φτιάχνει 45 μόρια, και ψάχνει για σανδαλόξυλο,

something that smells of sandalwood.

κάτι που να μυρίζει σαν σανδαλόξυλο.

Because there’s a lot of money in sandalwoods.

Γιατί το σανδαλόξυλο βγάζει πολύ χρήμα.

And of these 45 molecules, only 4629 actually smells of sandalwood.

Από αυτά τα 45 μόρια, μόνο το 4629 μυρίζει σαν σανδαλόξυλο.

And he puts an exclamation mark, OK? This is an awful lot of work.

Και βάζει δίπλα ένα θαυμαστικό, εντάξει; Χρειάζεται πολλή δουλειά.

This actually is roughly, in man-years of work, 200,000 dollars roughly,

Αυτό σε ανθρωποέτη εργασίας είναι, περίπου 150.000 ευρώ,

if you keep them on the low salaries with no benefits.

αν παραμείνει χαμηλόμισθος και χωρίς παροχές.

Πρόκειται λοιπόν για μια εξαιρετικά αναποτελεσματική διαδικασία.

So this is a profoundly inefficient process.

And my definition of a theory is, it’s not just something

Ο ορισμός μου για την έννοια της θεωρίας, είναι πως

that you teach people; it’s labor saving.

δεν είναι κάτι που απλά διδάσκεται αλλά σε γλιτώνει φόρτο εργασίας.

A theory is something that enables you to do less work.

Θεωρία είναι κάτι που σου επιτρέπει να κάνεις λιγότερη δουλειά.

I love the idea of doing less work. So let me explain to you why -- a very simple fact

Μου αρέσει η ιδέα της λιγότερης δουλειάς. Ας σας εξηγήσω γιατί --

that tells you why this shape theory really does not work very well.

έναν απλούστατο λόγο για τον οποίον η θεωρία του σχήματος δεν δουλεύει.

This is cis-3-hexene-1-ol. It smells of cut grass.

Αυτή είναι η (Ζ)-3-εξενόλη, και μυρίζει σαν κομμένο γρασίδι.

This is cis-3-hexene-1-thiol, and this smells of rotten eggs, OK?

Αυτή είναι η (Ζ)-3-εξενοδιόλη, και μυρίζει σαν σάπιο αυγό, εντάξει;

Now, you will have noticed that vodka never smells of rotten eggs.

Θα έχετε παρατηρήσει πως η βότκα δε μυρίζει ποτέ σαν σάπιο αυγό.

If it does, you put the glass down, you go to a different bar.

Αν σας τύχει κάτι τέτοιο, κατεβάζετε το ποτήρι και πάτε σε άλλο μπαρ.

This is -- in other words, we never get the O-H --

Με άλλα λόγια, ποτέ δεν μπερδεύουμε την -όλη

we never mistake it for an S-H, OK?

με τη -διόλη, εντάξει;

Like, at no concentration, even pure, you know,

Σε καμία συγκέντρωση, ακόμη και καθαρή

if you smelt pure ethanol, it doesn’t smell of rotten eggs.

αν μυρίζατε καθαρή αιθανόλη, δεν μυρίζει σαν σάπιο αυγό.

Conversely, there is no concentration at which the sulfur compound will smell like vodka.

Αντίθετα, δεν υπάρχει συγκέντρωση όπου η ένωση θείου μυρίζει σαν βότκα.

It’s very hard to explain this by molecular recognition.

Είναι πολύ δύσκολο να εξηγηθεί αυτό με μοριακή αναγνώριση.

Now, I showed this to a physicist friend of mine who has a profound distaste

Το έδειξα αυτό σε έναν φίλο μου φυσικό, που αντιπαθεί ιδιαίτερα

for biology, and he says, "That’s easy! The things are a different color!"

τη βιολογία, και μου είπε «Είναι εύκολο! Αυτά έχουν διαφορετικό χρώμα!»

(Laughter)

(Γέλια)

We have to go a little beyond that. Now let me explain why vibrational theory has

Πρέπει να πάμε λίγο παραπέρα. Ακούστε γιατί η θεωρία των δονήσεων

some sort of interest in it. These molecules, as you saw in the beginning,

έχει ένα κάποιο ενδιαφέρον. Αυτά τα μόρια, όπως είδατε στην αρχή,

the building blocks had springs connecting them to each other.

τα δομικά στοιχεία είχαν ελατήρια που τα συνδέουν μεταξύ τους.

In fact, molecules are able to vibrate at a set of frequencies

Στην πραγματικότητα, τα μόρια δονούνται σε μια ομάδα συχνοτήτων

which are very specific for each molecule and for the bonds connecting them.

που είναι πολύ συγκεκριμένες για κάθε μόριο και για τους δεσμούς μεταξύ τους.

So this is the sound of the O-H stretch, translated into the audible range.

Έτσι ακούγεται ο δεσμός του οξυγόνου και υδρογόνου, σε συχνότητα που ακούμε.

S-H, quite a different frequency.

Ο ήχος του δεσμού του θείου και του υδρογόνου, πολύ διαφορετική συχνότητα.

Now, this is kind of interesting, because it tells you

Τώρα, αυτό είναι ενδιαφέρον, επειδή δείχνει

that you should be looking for a particular fact, which is this:

πως πρέπει να ψάχνουμε κάτι συγκεκρίμενο, δηλαδή

nothing in the world smells like rotten eggs except S-H, OK?

τίποτα στον κόσμο δε μυρίζει σαν σάπιο αυγό εκτός από το θείο-υδρογόνο.

Now, Fact B: nothing in the world has that frequency except S-H.

Δεύτερον: τίποτα στον κόσμο δεν έχει τη συχνότητα του θείου-υδρογόνου.

If you look on this, imagine a piano keyboard.

Φανταστείτε ένα πιάνο.

The S-H stretch is in the middle of a part of the keyboard

Η έκταση θείου-υδρογόνου βρίσκεται στη μέση του πιάνου

that has been, so to speak, damaged,

το οποίο είναι, ας πούμε, κατεστραμμένο,

and there are no neighboring notes, nothing is close to it.

έτσι ώστε δεν υπάρχουν γειτονικές νότες,

Υπάρχει μια μοναδική οσμή, μια μοναδική δόνηση.

You have a unique smell, a unique vibration.

So I went searching when I started in this game

Έτσι, όταν ξεκίνησα αυτό το παιχνίδι,

to convince myself that there was any degree of plausibility

άρχισα την αναζήτηση για να πειστώ για το αν υπήρχε κάποιος βαθμός αληθοφάνειας

to this whole crazy story.

σ' αυτή την τρελή ιστορία.

I went searching for a type of molecule, any molecule,

Άρχισα να αναζητώ έναν τύπο μορίου, οποιουδήποτε μορίου,

that would have that vibration and that -- the obvious prediction

που θα είχε τους ίδιους κραδασμούς και η πρόβλεψη ήταν πως

was that it should absolutely smell of sulfur.

θα έπρεπε οπωσδήποτε να μυρίζει θείο.

If it didn’t, the whole idea was toast, and I might as well move on to other things.

Αν δε μύριζε έτσι, όλη η ιδέα κατέρρεε, και θα ήταν ώρα να κάνω κάτι άλλο.

Now, after searching high and low for several months,

Μετά από αναζητήσεις πολλών μηνών

I discovered that there was a type of molecule called a Borane

ανακάλυψα πως υπάρχει ένα είδος μορίου που ονομάζεται βοράνιο

which has exactly the same vibration.

το οποίο έχει ακριβώς τους ίδιους κραδασμούς.

Now the good news is, Boranes you can get hold of.

Τα καλά νέα είναι ότι μπορείτε να βρείτε βοράνιο.

The bad news is they’re rocket fuels.

Τα κακά νέα είναι ότι είναι καύσιμα πυραύλων.

Most of them explode spontaneously in contact with air,

Τα περισσότερα από αυτα εκρήγνυνται αυτογενώς σε επαφή με τον αέρα

and when you call up the companies, they only give you minimum ten tons, OK?

και αν ρωτήσετε τους προμηθευτές του, το πουλάνε σε ποσότητες τουλάχιστον δέκα τόνων.

(Laughter)

(Γέλια)

So this was not what they call a laboratory-scale experiment,

Αυτό δεν ήταν αυτό που λέμε πείραμα εργαστηριακής κλίμακας,

and they wouldn’t have liked it at my college.

και δεν θα άρεσε στο κολέγιό μου.

However, I managed to get a hold of a Borane eventually, and here is the beast.

Ωστόσο, κατάφερα τελικά να βρω βοράνιο, και ιδού το τέρας.

And it really does have the same -- if you calculate,

Και πραγματικά έχει την ίδια -- εάν υπολογίσετε,

if you measure the vibrational frequencies, they are the same as S-H.

εάν μετρήσετε τις δονητικές συχνότητες, είναι ίδιες με το θείο-υδρογόνο.

Now, does it smell of sulfur? Well, if you go back in the literature,

Τώρα, μυρίζει θείο; Εάν επιστρέψετε στη βιβλιογραφία,

there’s a man who knew more about Boranes than anyone

υπάρχει κάποιος που γνώριζε περισσότερα από οποιονδήποτε για το βοράνιο

alive then or since, Alfred Stock, he synthesized all of them.

ζωντανό τότε ή έκτοτε, ο Άλφρεντ Στοκ, αυτός τα σύνθεσε όλα.

And in an enormous 40-page paper in German he says, at one point --

Και σε μια τεράστια 40σελίδη δημοσίευση στα γερμανικά λέει σε ένα σημείο

my wife is German and she translated it for me --

--η γυναίκα μου είναι Γερμανίδα και μου το μετέφρασε--

and at one point he says, "ganz widerlich Geruch,"

και σε ένα σημείο λέει, «ganz widerlich Geruch»

an "absolutely repulsive smell," which is good. Reminiscent of hydrogen sulfide.

μία «απολύτως αποκρουστική οσμή», που είναι καλό. Θυμίζει υδρόθειο.

So this fact that Boranes smell of sulfur

Έτσι το γεγονός ότι το βοράνιο μυρίζει σαν θείο

had been known since 1910, and utterly forgotten until 1997, 1998.

ήταν γνωστό από το 1910, και εντελώς ξεχασμένο μέχρι το 1997-1998.

Now, the slight fly in the ointment is this: that

Τώρα, το μελανό σημείο είναι το εξής:

if we smell molecular vibrations, we must have a spectroscope in our nose.

Εάν μυρίζουμε μοριακούς κραδασμούς, τότε έχουμε ένα φασματοσκόπιο στη μύτη μας.

Now, this is a spectroscope, OK, on my laboratory bench.

Τώρα, αυτό είναι ένα φασματοσκόπιο στο πάγκο του εργαστηρίου μου.

And it’s fair to say that if you look up somebody’s nose,

Και μπορώ να πω ότι αν κοιτάξετε μέσα στη μύτη κάποιου,

you’re unlikely to see anything resembling this.

μάλλον δεν θα δείτε κάτι που να μοιάζει με αυτό.

And this is the main objection to the theory.

Και αυτός είναι ο κύριος αντίλογος στην θεωρία.

OK, great, we smell vibrations. How? All right?

Λοιπόν, μυρίζουμε κραδασμούς. Πώς γίνεται; Εντάξει?

Now when people ask this kind of question, they neglect something,

Τώρα όταν οι άνθρωποι ρωτούν τέτοια πράγματα, αμελούν κάτι,

which is that physicists are really clever, unlike biologists.

δηλαδή ότι οι φυσικοί είναι πραγματικά έξυπνοι, σε αντίθεση με τους βιολόγους.

(Laughter)

(Γέλια)

This is a joke. I’m a biologist, OK?

Αυτό είναι αστείο. Είμαι βιολόγος, εντάξει;

So it’s a joke against myself.

Είναι λοιπόν ένα αστείο εις βάρος μου.

Bob Jacklovich and John Lamb at Ford Motor Company,

Ο Μπομπ Τζάκλοβιτς και ο Τζον Λαμπ, στην αυτοκινητοβιομηχανία Φορντ,

in the days when Ford Motor was spending vast amounts of money

τον καιρό που η Φορντ δαπανούσε τεράστια χρηματικά ποσά

on fundamental research, discovered a way

για βασική έρευνα, ανακάλυψαν έναν τρόπο

to build a spectroscope that was intrinsically nano-scale.

να κατασκευάσουν ένα φασματοσκόπιο εγγενώς νανομετρικής κλίμακας.

In other words, no mirrors, no lasers, no prisms, no nonsense,

Με άλλα λόγια, ούτε καθρέπτες, ούτε λέιζερ, ούτε πρίσματα, ούτε ανοησίες,

just a tiny device, and he built this device. And this device uses electron tunneling.

μόνο μία μικροσκοπική συσκευή, και την έφτιαξαν. Χρησιμοποιεί σήραγγα ηλεκτρονίων.

Now, I could do the dance of electron tunneling,

Τώρα, θα μπορούσα να κάνω το χορό της σήραγγας ηλεκτρονίων

but I’ve done a video instead, which is much more interesting. Here’s how it works.

αλλά έφτιαξα ένα πιο ενδιαφέρον βίντεο. Να πώς λειτουργεί.

Electrons are fuzzy creatures, and they can jump across gaps,

Τα ηλεκτρόνια είναι ασαφή όντα και μπορούν να πηδήξουν τα χάσματα,

but only at equal energy. If the energy differs, they can’t jump.

αλλά μόνο με ίση ενέργεια. Αν η ενέργεια διαφέρει, δεν μπορούν να πηδήξουν.

Unlike us, they won’t fall off the cliff.

Αντίθετα με μας, δεν θα πέσουν από τον γκρεμό.

OK. Now. If something absorbs the energy, the electron can travel.

Τώρα, αν κάτι απορροφά την ενέργεια το ηλεκτρόνιο μπορεί να ταξιδέψει.

So here you have a system, you have something --

Έτσι εδώ έχετε ένα σύστημα, έχετε κάτι --

and there’s plenty of that stuff in biology --

και υπάρχουν πολλά από αυτά στη βιολογία --

some substance giving an electron, and the electron tries to jump,

κάποια ουσία που δίνει ένα ηλεκτρόνιο, και το ηλεκτρόνιο προσπαθεί να πηδήξει,

and only when a molecule comes along that has the right vibration

και μόνο όταν έρχεται ένα μόριο με τη σωστή δόνηση

does the reaction happen, OK?

γίνεται η αντίδραση.

This is the basis for the device that these two guys at Ford built.

Αυτή είναι η βάση για την συσκευή που έφτιαξαν αυτοί οι τύποι στη Φορντ.

And every single part of this mechanism is actually plausible in biology.

Και κάθε μέρος του μηχανισμού είναι πραγματικά εύλογο στη βιολογία.

In other words, I’ve taken off-the-shelf components,

Με άλλα λόγια, πήρα εμπορικά διαθέσιμα κομμάτια

and I’ve made a spectroscope.

κι έφτιαξα ένα φασματοσκόπιο.

What’s nice about this idea, if you have a philosophical bent of mind,

Το ωραίο με αυτή την ιδέα, εάν έχετε μυαλό με φιλοσοφική κλίση,

is that then it tells you that the nose,

είναι ότι μετά σας λέει ότι η μύτη,

the ear and the eye are all vibrational senses.

το αυτί και το μάτι είναι όλα δονητικές αισθήσεις.

Of course, it doesn’t matter, because it could also be that they’re not.

Φυσικά, δεν έχει σημασία, επειδή μπορεί και να μην είναι.

But it has a certain --

Άλλά είναι κάπως --

(Laughter)

(Γέλια)

-- it has a certain ring to it which is attractive to people

-- είναι κάπως ελκυστικό σε όσους

who read too much 19th-century German literature.

διαβάζουν πολλή Γερμανική λογοτεχνία του 19ου αιώνα.

And then a magnificent thing happened:

Και τότε συνέβη κάτι υπέροχο:

I left academia and joined the real world of business,

Άφησα τα ακαδημαϊκά και πήγα στον πραγματικό κόσμο των επιχειρήσεων,

and a company was created around my ideas

και δημιουργήθηκε μια εταιρία από τις ιδέες μου

to make new molecules using my method,

για να δημιουργεί νέα μόρια χρησιμοποιώντας τη μέθοδό μου,

along the lines of, let’s put someone else’s money where your mouth is.

σα να λέμε, πάρτι με τα λεφτά των άλλων.

And one of the first things that happened was

Και ένα από τα πρώτα πράγματα που συνέβησαν, ήταν ότι

we started going around to fragrance companies

αρχίσαμε να πηγαίνουμε σε εταιρίες αρωμάτων

asking for what they needed, because, of course,

ρωτώντας τί χρειάζονται, επειδή, φυσικά,

if you could calculate smell, you don’t need chemists.

αν μπορείτε να υπολογίσετε την μυρωδιά, δεν χρειάζεστε χημικούς.

You need a computer, a Mac will do it, if you know how to program the thing right,

Χρειάζεστε έναν υπολογιστή, ένα mac κάνει, αν ξέρετε να το προγραμματίσετε.

OK? So you can try a thousand molecules,

Εντάξει; Μπορείτε να δοκιμάστε χίλια μόρια,

you can try ten thousand molecules in a weekend,

μπορείτε να δοκιμάσετε δέκα χιλιάδες μόρια σε ένα Sαββατοκύριακο,

and then you only tell the chemists to make the right one.

και μετά λέτε στους χημικούς να φτιάξουν μόνο το σωστό.

And so that’s a direct path to making new odorants.

Και αυτό είναι ένα απευθείας μονοπάτι στη δημιουργία νέων οσμογόνων ουσιών.

And one of the first things that happened was

Και ένα από τα πρώτα πράγματα που συνέβησαν ήταν

we went to see some perfumers in France --

ότι πήγαμε να δούμε αρωματοποιούς στη Γαλλία

and here’s where I do my Charles Fleischer impression --

--κι εδώ μιμούμαι τον Σάρλς Φλάισερ--

and one of them says, "You cannot make a coumarin."

κι ένας από αυτούς λέει, «Δεν μπορείτε να φτιάξετε κουμαρίνη».

He says to me, "I bet you cannot make a coumarin."

Μου λέει, «Βάζω στοίχημα ότι δεν μπορείτε να φτιάξετε μια κουμαρίνη».

Now, coumarin is a very common thing, a material,

Τώρα, η κουμαρίνη είναι πολύ κοινή, ένα υλικό

in fragrance which is derived from a bean that comes from South America.

στην αρωματοποιία, παράγωγο ενός φασολιού της Νότιας Αμερικής.

And it is the classic synthetic aroma chemical, OK?

Και είναι το κλασικό συνθετικό χημικό άρωμα, εντάξει;

It’s the molecule that has made men’s fragrances

Είναι το μόριο που έχει κάνει τα αντρικά αρώματα

smell the way they do since 1881, to be exact.

να μυρίζουν έτσι από το 1881, για να είμαι ακριβής.

And the problem is it’s a carcinogen.

Και το πρόβλημα είναι ότι είναι καρκινογόνο.

So nobody likes particularly to -- you know, aftershave with carcinogens.

Και σε κανέναν δεν αρέσει ιδιαίτερα το άφτερ σέιβ με καρκινογόνα.

(Laughter)

(Γέλια)

There are some reckless people, but it’s not worth it, OK?

Υπάρχουν κάποιοι απερίσκεπτοι, αλλά δεν αξίζει τον κόπο, εντάξει;

So they asked us to make a new coumarin. And so we started doing calculations.

Μας ζήτησαν να φτιάξουμε μια νέα κουμαρίνη. Και αρχίσαμε τους υπολογισμούς.

And the first thing you do is you calculate the vibrational spectrum

Και το πρώτο πράγμα που κάνετε είναι να υπολογίσετε το φάσμα της δόνησης

of coumarin, and you smooth it out,

της κουμαρίνης, και το εξομαλύνετε,

so that you have a nice picture of what the sort of chord, so to speak, of coumarin is.

ώστε να έχετε μια ωραία εικόνα του τί είδους συγχορδία είναι η κουμαρίνη.

And then you start cranking the computer to find other molecules,

Και μετά βάζετε τον υπολογιστή να βρει άλλα μόρια,

related or unrelated, that have the same vibrations.

σχετικά ή άσχετα, που έχουν τις ίδιες δονήσεις.

And we actually, in this case, I’m sorry to say,

Και όντως, σε αυτή την περίπτωση, και λυπάμαι που το λέω,

it happened -- it was serendipitous.

έγινε -- ήταν ευτυχής σύμπτωση.

Because I got a phone call from our chief chemist

Επειδή έλαβα ένα τηλεφώνημα από τον αρχιχημικό μας

and he said, look, I’ve just found this such a beautiful reaction,

και είπε, κοίτα, βρήκα μια πανέμορφη αντίδραση,

that even if this compound doesn’t smell of coumarin,

και ακόμη και αν αυτή η χημική ένωση δεν μυρίζει κουμαρίνη,

I want to do it, it’s just such a nifty,

θέλω να το κάνω, είναι τόσο φίνο,

one step -- I mean, chemists have weird minds --

ένα βήμα --θέλω να πω, οι χημικοί είναι περίεργοι--

one step, 90 percent yield, you know, and you get this lovely

ένα βήμα, 90 τοις εκατό απόδοση, ξέρετε, και έχετε αυτή την υπέροχη

crystalline compound. Let us try it.

κρυσταλλική ένωση. Ας το προσπαθήσουμε.

And I said, first of all, let me do the calculation on that compound, bottom right,

Και είπα, πρώτα απ' όλα, άσε με να υπολογίσω αυτή την ένωση, κάτω δεξιά,

which is related to coumarin, but has an extra pentagon inserted into the molecule.

που σχετίζεται με την κουμαρίνη, αλλά έχει ένα επιπλέον πεντάγωνο στο μόριο.

Calculate the vibrations, the purple spectrum is that new fellow,

Υπολόγισα τις δονήσεις, το μοβ φάσμα είναι το καινούργιο,

the white one is the old one.

το λευκό είναι το παλιό.

And the prediction is it should smell of coumarin.

Και η πρόβλεψη είναι ότι θα πρέπει να μυρίζει κουμαρίνη.

They made it ... and it smelled exactly like coumarin.

Το έφτιαξαν... και μύριζε ακριβώς όπως η κουμαρίνη.

And this is our new baby, called tonkene.

Και αυτό είναι το νέο μας μωρό, ονομάζεται τονκίνη.

You see, when you’re a scientist, you’re always selling ideas.

Βλέπετε, όταν είσαι επιστήμονας, πάντα πουλάς ιδέες.

And people are very resistant to ideas, and rightly so.

Και οι άνθρωποι αντιστέκονται στις ιδέες, και με το δίκιο τους.

Why should new ideas be accepted?

Γιατί να γίνουν αποδεκτές νέες ιδέες;

But when you put a little 10-gram vial on the table in front of perfumers

Αλλά όταν βάζετε έναν μικρό φιαλίδιο 10 γραμμαρίων μπροστά από αρωματοποιούς,

and it smells like coumarin, and it isn’t coumarin,

και μυρίζει σαν κουμαρίνη, και δεν είναι κουμαρίνη,

and you’ve found it in three weeks,

και το βρήκατε σε τρεις εβδομάδες,

this focuses everybody’s mind wonderfully.

κάνει το μυαλό όλων να εστιάσει με υπέροχο τρόπο.

(Laughter)

(Γέλια)

(Applause)

(Χειροκρότημα)

And people often ask me, is your theory accepted?

Και ο κόσμος συχνά με ρωτά, «είναι αποδεκτή η θεωρία σου;»

And I said, well, by whom? I mean most, you know -- there’s three attitudes:

Και απαντάω, «από ποιον;» Θέλω να πώ, υπάρχουν τρεις απόψεις:

You’re right, and I don’t know why, which is the most rational one at this point.

Έχεις δίκιο, και δεν ξέρω γιατί, το οποίο είναι το πιο λογικό αυτή τη στιγμή.

You’re right, and I don’t care how you do it, in a sense;

Έχεις δίκιο, και δε με νοιάζει πώς το κάνεις,

you bring me the molecules, you know.

μου φέρνεις τα μόρια, ξέρεις.

And: You’re completely wrong, and I’m sure you’re completely wrong.

Και: Κάνεις λάθος και είμαι ότι κάνεις εντελώς λάθος.

OK? Now, we’re dealing with people who only want results,

Εντάξει; Τώρα έχουμε να κάνουμε με ανθρώπους που θέλουν μόνο αποτελέσματα,

and this is the commercial world.

και αυτός είναι ο εμπορικός κόσμος.

And they tell us that even if we do it by astrology, they’re happy.

Και μας λένε ότι και με αστρολογία να τα παράγουμε, είναι ευχαριστημένοι.

But we’re not actually doing it by astrology.

Αλλά δεν χρησιμοποιούμε αστρολογία.

But for the last three years, I’ve had what I consider to be

Αλλά τα τελευταία τρία χρόνια έχω αυτό που εγώ θεωρώ

the best job in the entire universe, which is to put my hobby --

την καλύτερη δουλειά στο σύμπαν, δηλαδή να βάζω το χόμπι μου

which is, you know, fragrance and all the magnificent things --

--το οποίο είναι, τα αρώματα και όλα τα υπέροχα πράγματα--

plus a little bit of biophysics, a small amount of self-taught chemistry

συν λίγη βιοφυσική, λίγη αυτοδίδακτη χημεία

at the service of something that actually works.

στην υπηρεσία ενός πράγματος που πραγματικά λειτουργεί.

Thank you very much.

Σας ευχαριστώ πολύ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)