Katie Mack: The death of the universe -- and what it means for life | TED Fellows

Μετάφραση: Maria Sofi Επιμέλεια: Vaia Katsarou

[SHAPE YOUR FUTURE]

I love the universe.

[ΔΩΣΤΕ ΜΟΡΦΗ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΣΑΣ]

The vastness, the mystery,

Αγαπώ το Σύμπαν.

the astonishing beauty of the stars.

Την απεραντοσύνη, το μυστήριο,

I love everything about it,

and I've devoted my life to studying it.

την εκπληκτική ομορφιά των αστεριών.

Αγαπώ τα πάντα γύρω από αυτό

From atoms to galaxies,

και αφιέρωσα τη ζωή μου στο να το μελετώ.

from beginning to end.

Από τα άτομα στους γαλαξίες,

But lately, I've gotten stuck on that last bit.

απ’ την αρχή ως το τέλος.

The fact that the universe is dying.

Τελευταία, έχω κολλήσει στο δεύτερο.

I know this may come as a shock.

Στο γεγονός ότι το Σύμπαν πεθαίνει.

I mean, it's the universe, it's everything.

Μπορεί να σας φαίνεται απίστευτο.

It's supposed to be eternal, right?

Πρόκειται για Σύμπαν, για τα πάντα.

But it isn't.

We know the universe had a beginning

Υποτίθεται ότι είναι αιώνιο, σωστά;

and everything that begins ends.

Αλλά δεν είναι.

The start of the story is a familiar one.

Ξέρουμε ότι το Σύμπαν είχε μια αρχή

και ό,τι έχει αρχή, έχει και τέλος.

In the beginning, there was light.

Η αρχή της ιστορίας είναι γνωστή.

We know that because we can see it directly.

Στην αρχή υπήρχε το φως.

The cosmos today is filled with low-energy background radiation

Το γνωρίζουμε διότι το βλέπουμε άμεσα.

left over from a time

Στο Σύμπαν, σήμερα, υπάρχει παντού χαμηλής ενέργειας ακτινοβολία υποβάθρου,

when the whole universe was an all-encompassing inferno.

κατάλοιπο μιας εποχής,

In its first 380,000 years, space wasn't cold or dark.

όπου όλο το Σύμπαν ήταν μία καθολική κόλαση φωτιάς.

Στα πρώτα 380.000 χρόνια, το Διάστημα δεν ήταν ούτε κρύο ή σκοτεινό.

It was thick with a churning, humming plasma.

It was hot and dense.

Ήταν ένα ανακάτεμα από παχύρευστο, βομβώδες πλάσμα.

It was loud.

But it was also expanding.

Ήταν καυτό και πυκνό.

Over time, the fire dissipated and space cooled.

Ήταν εκκωφαντικό.

Επίσης επεκτεινόταν.

Με τον καιρό, η φωτιά εξαντλήθηκε και το Διάστημα κρύωσε.

Clouds of gas pulled together by their own gravity

formed stars and galaxies and planets and us.

Σύννεφα αερίων συμπυκνώθηκαν εξαιτίας της βαρύτητά τους

και σχημάτισαν αστέρια και γαλαξίες και πλανήτες και εμάς.

And one day,

astronomers using a microwave receiver detected a bit of static

Και μια μέρα,

coming from every direction in the sky,

οι αστρονόμοι με έναν δέκτη μικροκυμάτων ανίχνευσαν κάτι στατικό,

the leftover radiation from that primordial fire.

που προερχόταν από κάθε κατεύθυνση στον ουρανό.

Ήταν η εναπομείνασα ακτινοβολία από την αρχέγονη φωτιά.

We can now map out the cosmos

to the farthest reaches of the observable universe.

Μπορούμε να χαρτογραφήσουμε το Διάστημα,

We can see distant galaxies

μέχρι τις πιο μακρινές περιοχές του παρατηρήσιμου Σύμπαντος.

whose light has taken billions of years to reach us.

Μπορούμε να δούμε μακρινούς γαλαξίες,

So by looking at them, we are looking deep into the past.

των οποίων το φως κάνει δισεκατομμύρια χρόνια να φτάσει σε μας.

We can watch how the expansion of the universe has slowed down

Κοιτώντας τους κοιτάμε βαθιά στο παρελθόν.

since that hot early phase 13.8 billion years ago.

Παρατηρούμε πώς η επέκταση του Σύμπαντος είχε επιβραδυνθεί,

από εκείνη την καυτή, πρώιμη φάση, 13,8 δισ. χρόνια πριν.

We can see collisions of entire galaxies

and watch the bursts of star formation,

Μπορούμε να δούμε συγκρούσεις γαλαξιών

that result from the sudden conflagration of all that cosmic hydrogen.

και τις εκρήξεις σχηματισμού αστέρων,

που προκλήθηκαν από την ξαφνική πύρινη λαίλαπα του κοσμικού υδρογόνου.

And we can see that these collisions are happening less and less.

Βλέπουμε, όμως, ότι αυτές οι συγκρούσεις συμβαίνουν όλο και λιγότερο.

The expansion of the universe isn't slowing down anymore.

A few billion years ago, it started speeding up.

Η επέκταση του Σύμπαντος δεν επιβραδύνεται πλέον.

Distant galaxies are getting farther apart

Πριν από μερικά δισεκατομύρια χρόνια, άρχισε να επιταχύνεται.

faster and faster.

Μακρινοί γαλαξίες απομακρύνονται περισσότερο,

Star formation has slowed.

όλο και πιο γρήγορα.

In fact, we can calculate exactly how much.

Ο σχηματισμός αστέρων έχει επιβραδυνθεί.

And when we do, we find something shocking.

Μπορούμε να υπολογίσουμε ακριβώς πόσο.

Of all the stars that have ever been born or that ever will be,

Και τότε ανακαλύπτουμε κάτι σοκαριστικό.

Απ′ όλα τα αστέρια που έχουν γεννηθεί ή πρόκειται να γεννηθούν,

around 90 percent have already come into being.

From now until the end of time,

περίπου το 90% έχουν, ήδη, υπάρξει.

the universe is working on just that last 10 percent.

Από τώρα έως το τέλος του χρόνου,

το Σύμπαν υπάρχει για αυτό το τελευταίο 10%.

The end of the universe is coming.

There are a few ways it could happen,

Το τέλος του Σύμπαντος πλησιάζει.

but the most likely is called the heat death,

Υπάρχουν λίγοι τρόποι που θα μπορούσε να συμβεί,

and it's an agonizing, slow languishing of the cosmos.

ο πιο πιθανός, όμως, είναι ο θερμικός θάνατος.

Είναι ένας οδυνηρός, αργός μαρασμός.

Stars burn out and leave smoldering ash.

Galaxies become increasingly isolated in their own dim pools of light.

Τα αστέρια σβήνουν και αφήνουν μια στάχτη που σιγοκαίει.

Οι γαλαξίες όλο και απομακρύνονται μέσα σε μια αμυδρή λιμνούλα φωτός.

Particles decay.

Even black holes evaporate into the void.

Τα σωματίδια αποσυντίθενται.

Of course, we still have some time.

Ακόμη και οι μαύρες τρύπες εξατμίζονται στο κενό.

The heat death is so far in the future, we hardly have words to describe it.

Φυσικά, έχουμε ακόμη χρόνο.

Ο θερμικός θάνατος είναι τόσο μακρυά που δύσκολα μπορούμε να τον περιγράψουμε.

Long past a billion years,

when the sun expands and boils off the oceans of the Earth.

Θα περάσουν δισεκατομμύρια χρόνια,

Long past 100 billion years,

ώσπου ο Ήλιος να διασταλεί και να βράσει τους ωκεανούς της Γης.

when we lose the ability to see distant galaxies

Θα περάσουν 100 δισ. χρόνια,

and that faint trace of Big Bang light.

μέχρι να μην μπορούμε να βλέπουμε μακρινούς γαλαξίες

Long after we are left alone in the darkness

και το αμυδρό ίχνος φωτός της Μεγάλης Έκρηξης.

watching the Milky Way fade.

Μένοντας μόνοι στο σκοτάδι,

βλέποντας τον Γαλαξία μας να σβήνει.

It's OK to be sad about it,

even if it is trillions of years in the future.

Είναι λυπηρό,

No one wants to think about something they love coming to an end.

ακόμη κι αν συμβεί σε τρισεκατομμύρια χρόνια από τώρα.

As disconnected as it may be to us here and now,

Κανείς δε θέλει να σκεφτεί πως κάτι που αγαπά θα τελειώσει.

it is somehow more profound than personal death.

Όσο αλλόκοτο και αν μας φαίνεται τώρα,

We have strategies for accepting the inevitability of that.

είναι κάτι πιο βαθύ από τον προσωπικό μας θάνατο.

After all, we tell ourselves, something of us will live on.

Έχουμε στρατηγικές για να αποδεχτούμε το αναπόφευκτο του θανάτου μας.

Λέμε στους εαυτούς μας, πως κάτι από μας θα συνεχίσει να ζει.

Maybe it will be our great works.

Maybe it will be our children, carrying on our genetic material

Ίσως θα είναι τα σπουδαία έργα μας.

or perhaps our basic outlook on life.

Ίσως θα είναι τα παιδιά μας, που θα συνεχίσουν το γενετικό μας υλικό,

Maybe it will be some idea worth spreading.

ή, ίσως, η βασική μας αντίληψη για τη ζωή.

Humanity might venture out into the stars and evolve and change,

’Ισως να είναι μια ιδέα που αξίζει να διαδοθεί.

Η ανθρωπότητα, ίσως, εξερευνήσει τα άστρα και εξελιχθεί και αλλάξει,

but something of us will survive.

But if the universe ends,

αλλά κάτι από εμάς θα επιζήσει.

at some point we have no legacy.

Όμως, αν το Σύμπαν τελειώσει,

There will come a time when, in a very real sense,

δε θα υπάρξει καμιά κληρονομιά.

our existence will not have mattered.

Θα έρθει η στιγμή που, με την πραγματική έννοια,

The slate will be wiped clean completely.

η ύπαρξή μας δε θα έχει καμιά σημασία.

Why should we spend our lives

Όλα θα ξεχαστούν εντελώς.

seeking answers to the ultimate questions of reality

Γιατί ξοδεύουμε τις ζωές μας

if eventually there will be no one left to tell?

ψάχνοντας απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα για την πραγματικότητα,

Why build a sandcastle when you can see that the tide is coming in?

αν στο τέλος δε θα μείνει κανείς για να του τις πούμε;

Γιατί να χτίσεις ένα κάστρο στην άμμο αφού βλέπεις ότι έρχεται παλίρροια;

I've asked a dozen other cosmologists

and they all had different answers.

Ρώτησα δεκάδες άλλους κοσμολόγους

To some, the death of the cosmos just seems right.

και όλοι απάντησαν διαφορετικά.

Για κάποιους, το τέλος του Σύμπαντος φαίνεται σωστό.

It's freeing to know that we are temporary.

"I very much like our blipness," one told me.

Είναι απελευθερωτικό να ξέρεις ότι είμαστε προσωρινοί.

To others, the question itself motivates the search for some alternative theory.

«Μου αρέσει η προσωρινότητά μας», μου είπε κάποιος.

Σε άλλους, η ερώτηση αυτή καθεαυτή είναι κίνητρο για εναλλακτικές θεωρίες.

There must be some way to carry on.

The slow fade to black just cannot be how our story ends.

Πρέπει να υπάρχει τρόπος να συνεχίσουμε.

Το αργό σβήσιμο προς το σκοτάδι δεν μπορεί να είναι το τέλος της ιστορίας.

One found comfort in the possibility of the multiverse.

"It's not all about us," he said.

Κάποιος βρήκε παρηγοριά στη θεωρία του Πολυσύμπαντος.

Personally, I feel lucky.

«Δεν έχει να κάνει μόνο με εμάς», είπε.

Our cosmos existed for billions of years before us

Προσωπικά, νιώθω τυχερή.

and it will carry on long after we are gone.

Το Σύμπαν υπήρχε δισεκατομμύρια χρόνια πριν από εμάς

For this brief moment, we are here.

και θα συνεχίσει για πολύ ακόμη αφότου θα έχουμε φύγει.

We may be insignificant to the cosmos as a whole,

Για μια ελάχιστη στιγμή, είμαστε εδώ.

but we have an immense power to understand it,

Μπορεί να είμαστε ασήμαντοι για το Σύμπαν ως σύνολο,

to see the beginning,

αλλά έχουμε τεράστια δύναμη, να το καταλάβουμε,

to contemplate the end,

να δούμε το ξεκίνημα,

to look up into the sky

and see ourselves reflected in every tiny point of light.

να αναλογιστούμε το τέλος,

να κοιτάξουμε τον ουρανό

και να δούμε τους εαυτούς μας να αντανακλώνται σε κάθε κουκίδα φωτός.

There is a kind of luxury in the freedom to look beyond our own little lives

Έχουμε την πολυτέλεια της ελευθερίας να δούμε πέρα από τις μικρές ζωές μας

and contemplate the end of everything.

We, fragile, doomed humans

και να αναλογιστούμε το τέλος των πάντων.

carry within us a sense of discovery and wonder.

Εμείς, οι ευάλωτοι, καταδικασμένοι άνθρωποι,

φέρουμε μέσα μας την ανακάλυψη και την απορία.

It will persist as long as there are thinking beings in the cosmos.

Θα συνεχίσουν να υπάρχουν για όσο υπάρχουν σκεπτόμενα όντα στο Σύμπαν.

And we can decide how to use it.

Μένει εμείς να αποφασίσουμε πώς να τις χρησιμοποιήσουμε.

Thank you.

Σας ευχαριστώ.