Grammar's great divide: The Oxford comma - TED-Ed

Tranh cãi lớn trong ngữ pháp: Dấu phẩy Oxford - TED-Ed

Translator: Mai Phương Huỳnh Trần Reviewer: Nhu PHAM

Say you're helping plan a friend's party,

Hãy tưởng tượng bạn đang lên kế hoạch tổ chức một buổi tiệc cho một người bạn

and he sends you a text

và anh ấy nhắn tin cho bạn

asking you to "bring Bob, a DJ and a clown."

bảo rằng "Nhớ dẫn theo Bob, DJ và chú hề."

You're pretty impressed.

Bạn khá là ngạc nhiên

You had no idea Bob was so multitalented.

vì không hề biết rằng Bob có nhiều tài lẻ đến vậy

But when the day arrives,

Nhưng khi đến buổi tiệc,

it turns out that he's not,

mọi chuyện không như bạn nghĩ. Bob không phải là người có nhiều tài lẻ

and you were supposed to bring three different people.

và lẽ ra bạn phải dẫn theo 3 người khác nhau.

As you and Bob sit at the silent, clownless party,

Đến khi các bạn đã an toạ trong một buổi tiệc chán ngắt,

it occurs to you that the confusion could've been avoided

bạn mới chợt nhận ra rằng mình có thể tránh được sự nhầm lẫn tai hại này

simply by using another comma after DJ.

đơn giản bằng cách dùng thêm một dấu phẩy sau từ DJ.

This final comma in a list,

Dấu phẩy cuối cùng trong danh sách

placed directly before the main conjunction,

được đặt trực tiếp trước liên từ chính

such as and, or, or nor,

như là and, or, hoặc nor,

is called the serial comma,

được gọi là dấu phẩy thứ tự

or Oxford comma.

hay còn gọi là dấu phẩy Oxford.

And it has long driven grammar nerds crazy

Điều này đã khiến cho nhiều người kém ngữ pháp phát điên

because even major language institutions

bởi vì thậm chí ngay cả những viện ngôn ngữ lớn

can't agree on whether it should be used.

cũng không đồng ý với việc dùng dấu phẩy Oxford này.

Ironically, the Oxford comma

Mỉa mai thay, dấu phẩy Oxford

is more common in the United States,

lại được sử dụng phổ biến ở Mỹ.

where it's recommended by

nơi mà nó được khuyên dùng bởi

the MLA, the Chicago Style Manual,

MLA (Hiệp hội ngôn ngữ hiện đại), Chicago Style Manual,

and the US Government Printing Office,

và cả văn phòng in ấn của chính phủ.

though not by the AP Style Book.

ngoại trừ AP Style Book (hãng truyền thông nổi tiếng ở Mỹ)

In the UK and other English-speaking countries,

Ở vương quốc Anh và các nước sử dụng tiếng Anh khác,

most style guides do not support the comma's use,

hầu hết các chỉ dẫn phong cách đều không ủng hộ việc sử dụng dấu phẩy

with the exception of its namesake,

ngoại trừ một nơi trùng tên với nó,

the Oxford University Press.

nhà xuất bản đại học Oxford.

Why not use the serial comma?

Tại sao lại không dùng dấu phẩy thứ tự?

One of the main arguments

Một trong những tranh cãi chính ở đây là

is that the conjunction is usually enough

bản thân liên từ cũng đã đủ

to denote a separate entity.

để chỉ rõ phần tách biệt.

And where it's not,

Và khi nó không đủ rõ ràng để chỉ ra điều đó

like in your ill-fated invite list,

như trong danh sách khách mời xui xẻo của bạn,

changing the order of terms will usually do the job.

thì việc thay đổi trật tự các danh mục vẫn sẽ làm tốt công việc.

Journalists also dislike the comma

Nhiều nhà báo cũng không thích dùng dấu phẩy

because it takes up precious space

bởi vì nó làm choáng chỗ bài viết

and can make text look cluttered.

và làm nó trông rất lộn xộn.

Sometimes, it can even create confusion of its own.

Thậm chí, đôi khi còn gây ra nhầm lẫn

For example,

Ví dụ như

if your friend had asked for "Bob,

nếu bạn của bạn đề nghị dẫn theo "Bob,

a DJ and a puppy,"

DJ và con chó,"

you'd probably figure out

bạn có thể đoán ra rằng

that they're three separate beings.

chúng là 3 thực thể riêng biệt.

Puppies are cute,

Chó con rất đáng yêu

but they don't make great DJs.

nhưng chúng không thể trở thành những DJ giỏi.

With the comma,

Nhưng khi sử dụng dấu phẩy,

you may think

bạn có thể cho rằng

Bob is the DJ,

Bob chính là DJ,

and all you need is him and the puppy.

và người bạn cần phải dẫn theo chính là Bob và con chó.

The argument over the Oxford comma

Việc tranh cãi về dấu phẩy Oxford

has raised such strong passions over the years

đã dấy lên nhiều dư luận quan tâm trong nhiều năm

that a sort of truce has been reached.

cuối cùng dẫn đến 1 cuộc hưu chiến

The common wisdom is that

Hướng giải quyết chung cho vấn đề này là

its use is optional,

không bắt buộc sử dụng dấu phẩy,

and depends on whether it will help

và việc sử dụng nó tùy thuộc vào ngữ cảnh

to avoid confusion.

cũng như tác dụng của nó trong việc tránh gây nhầm lẫn.

For one thing,

Thêm một điều nữa,

you're supposed to keep your use or avoidance

bạn phải sử dụng hoặc không sử dụng

of the Oxford comma

dấu phẩy Oxford

consistent throughout a whole piece of writing.

một cách nhất quán trong toàn bài viết.

So, using it only where necessary

Vì vậy, việc sử dụng dấu phẩy chỉ khi nào cần thiết

is not an option.

không phải là một lựa chọn.

And the very idea

Và ý kiến cho rằng

of a grammatical rule being optional

có thể tùy ý tuân theo 1 quy tắc ngữ pháp

is a bit odd.

là rất kỳ cục.

Imagine that you hadn't messed up the party planning,

Thử tưởng tượng bạn đã không làm hỏng kế hoạch buổi tiệc

and read the next day that "everyone had a great time -

và nhận được tin nhắn vào ngày hôm sau rằng "Mọi người đã có 1 khoảng thời gian tuyệt vời

ninjas, pirates, vikings, old and young."

với ninja, cướp biển, cướp biển Viking, già và trẻ."

If the Oxford comma were standard,

Nếu dấu phẩy Oxford là chuẩn mực,

you would notice it missing

bạn sẽ nhận thấy rằng nó còn thiếu

and conclude that old and young

và kết luận rằng già và trẻ ở đây

must describe the awesome guests already listed.

là tính từ miêu tả những nhân vật đã được liệt kê trước đó.

But as things stand,

Nhưng khi không để ý tới dấu phẩy Oxford,

you will always wonder

bạn sẽ luôn tự hỏi rằng

whether it means

liệu có phải nó có nghĩa là

that a bunch of regular, boring kids and old people

một đám nhóc quy củ, tẻ nhạt và cả những người già

showed up as well.

cũng quy củ và tẻ nhạt như vậy không.

Ultimately, the serial comma may be useful or annoying,

Về cơ bản, dấu phẩy thứ tự có thể trở nên hữu dụng hoặc phiền toái

but your opinion on it,

nhưng quan điểm của bạn về nó

as for many optional things,

hay về nhiều điều không bắt buộc khác

probably has something to do

có thể liên quan tới

with whichever style you were raised on.

bất kỳ một phong cách nào mà bạn đã được dạy.

Your high school teachers favored it?

Chẳng hạn như việc giáo viên cấp 3 của bạn thích nó,

It's likely you're still using it.

nhiều khả năng bạn vẫn đang dùng nó.

Your first editor hated it?

Hay biên tập viên đầu tiên của bạn ghét nó,

You probably do, too.

thế là bạn cũng ghét nó theo.

And maybe so much hairsplitting

Và cũng có thể việc quan trọng hóa vấn đề

over a tiny squiggle on a page

giữa dùng hay không dùng

is a bit silly.

là rất ngớ ngẩn.

After all,

Rốt cuộc thì

there are so many bigger problems

có rất nhiều vấn đề to lớn hơn

to worry about.

cần được quan tâm.

But sometimes, little things can make a big difference.

Nhưng đôi khi, những điều nhỏ nhặt cũng có thể tạo ra một khác biệt lớn.