How to think about gravity - Jon Bergmann

Cách nghĩ về lực hấp dẫn - Jon Bergmann

Transcriber: Ido Dekkers Reviewer: Ariana Bleau Lugo

Translator: Bảo Hân Lại Reviewer: Ai Van Tran

So what is gravity?

Lực hấp dẫn là gì?

I bet most of you think it's:

Tôi cá là phần lớn các bạn nghĩ:

"What goes up,

"Cái gì đi lên,

must come down!" Is that right?

phải rơi xuống!" Đúng không nào?

Well, sorta, but not really.

Ừm, đại khái, nhưng không chính xác.

Technically, the law of gravity is an equation.

Về mặt kĩ thuật, định luật vạn vật hấp dẫn là một phương trình.

It is: F = G x M1 x M2 / R^2,

Nó là : F = G x M1 x M2 / R^2,

where G is the universal gravitational constant,

với G là hằng số hấp dẫn,

M1 and M2 are the masses of the two objects,

M1 và M2 là trọng lượng của hai vật,

and R is the distance between them squared.

và R là khoảng cách giữa tâm hai vật.

That was easy, right?

Dễ mà, nhỉ?

Probably not. What does this actually mean?

Chắc là không. Nó có nghĩa là gì?

Well it means that - well, everything is attracted to everything else.

Ừm nó có nghĩa - mọi thứ đều bị hấp dẫn bởi những thứ khác.

What I mean by that is if you have two objects, any two objects,

Ý tôi là nếu bạn có hai vật, hai vật bất kì,

they are attracted to each other. OK.

chúng hấp dẫn lẫn nhau. OK.

Let's try and wrap our minds around this.

Hãy cố xoay quanh vấn đề này nhé.

What happens when you drop a rock off a cliff?

Xảy ra gì khi thả hòn đá xuống một vách đá?

It falls to the earth. Right?

Nó rơi xuống đất. Đúng không?

Well, yes, but something else happens.

Vâng, nhưng vài thứ khác xảy ra.

You see, the law of gravity says that both objects,

Bạn thấy đó, định luật vạn vật hấp dẫn nói rằng hai vật,

the rock and the earth, are attracted to each other.

hòn đá và Trái Đất, hấp dẫn lẫn nhau.

This means that the rock falls towards the earth,

Có nghĩa là hòn đá rơi về phía Trái Đất,

and the earth falls towards the rock.

và Trái Đất rơi về phía hòn đá.

Wait a second - you mean to tell me that if - the earth falls up to meet the rock?

Khoan đã - bạn muốn nói với tôi - Trái Đất bay lên đã đụng hòn đá?

Yes, that's exactly what I'm saying.

Vâng, đó chính xác là điều tôi đang nói.

And the reason you don't see the earth fall up to meet the rock

Và lý do không nhìn thấy Trái Đất bay lên để đụng hòn đá

is because the objects move towards each other proportionate to their respective masses.

là vì các vật dịch chuyển về nhau ứng với khối lượng của chúng.

The earth is much much much more massive than the rock,

Trái Đất nặng hơn hòn đá rất rất nhiều,

so it moves a very very small distance,

nên nó di chuyển một khoảng cách rất nhỏ,

and the rock is much less massive, so it moves farther

và hòn đá nhẹ hơn, nên di chuyển xa hơn

with respect to the earth.

để tôn trọng Trái Đất.

Maybe a better way to understand gravity is to take two teenagers

Có lẽ cách tốt hơn để hiểu lực hấp dẫn là đặt hai thiếu niên

in spacesuits, and place them far out in space - away from all the planets and the stars.

vào đồ phi hành vũ trụ, đặt họ vào không gian xa các hành tinh và sao khác.

It turns out they will be attracted to each other.

Hoá ra họ sẽ hấp dẫn lẫn nhau.

I'm not talking about that kind of attraction.

Tôi không nói về loại hấp dẫn đó.

See, they have mass, and since they have mass,

Nhìn này, họ có trọng lượng, và vì họ có trọng lượng,

they will move towards each other.

họ sẽ tiến về phía nhau.

They are attracted to each other.

Họ bị hấp dẫn lẫn nhau.

Maybe one more thing might help. Have you ever played with two magnets?

Có lẽ thêm một thứ có thể giúp. Bạn đã bao giờ chơi với hai cục nam châm chưa?

You know, the magnets with the north and the south poles?

Bạn biết không, nam châm có cực bắc nam?

When you take the magnets and put them closer to each other,

Khi bạn đặt nam châm gần nhau,

they move together. They are attracted to each other.

chúng hút nhau. Chúng bị hấp dẫn bởi nhau.

And the closer they are, the stronger the attraction.

Và chúng càng gần, sự hấp dẫn càng mạnh.

Think of the mass of the object like the strength of a magnet

Xem như trọng lượng của vật giống lực của nam châm

and the distance between the objects like the distance between the two magnets.

và khoảng cách của các vật giống khoảng cách giữa hai nam châm.

Now understand, I'm not saying that gravity and magnetism are the same,

Tôi không nói lực hấp dẫn và lực hút nam châm giống nhau,

they just behave in a similar way.

chúng chỉ vận hành cùng một cách.

Let's think of one other thing - astronauts.

Hãy nghĩ đến một thứ khác - phi hành gia.

You know, astronauts, they weigh less on the moon

Phi hành gia, trọng lượng của họ ở Mặt Trăng ít hơn

than on the earth. Why is that?

khi ở Trái Đất. Tại sao vậy?

Well you see, the moon is less massive than the earth.

Mặt Trăng nhẹ hơn Trái Đất.

Therefore it has a smaller gravitational pull on the astronaut.

Cho nên nó có lực hấp dẫn nhỏ hơn lên phi hành gia.

It's like the moon is a weaker magnet.

Giống như Mặt Trăng là nam châm yếu hơn.

They aren't as attracted to each other.

Họ không hấp dẫn nhau lắm.

Distance also plays a role. Think back to playing with a magnet.

Khoảng cách cũng đóng một vai trò. Nhớ lại việc chơi với nam châm.

The pull of the magnets towards each other

Lực hút của nam châm với nhau

are stronger when they are closer together. The same is true of gravity.

mạnh hơn khi chúng gần nhau. Lực hấp dẫn cũng vậy.

For example, the sun is the most massive object near the earth.

Ví dụ, Mặt Trời là vật nặng nhất gần Trái Đất.

It dictates most of the gravitational forces in our solar system.

Nó chi phối phần lớn lực hấp dẫn trong hệ mặt trời.

It is very very massive. But it is relatively far away,

Nó rất rất nặng. Nhưng nó cũng rất xa,

so even though the sun is a much stronger magnet, so to speak,

nên dù Mặt Trời là một nam châm mạnh, có thể nói,

it is a long ways away.

nó lại cách rất xa.

Therefore the attraction isn't as strong.

Cho nên lực hấp dẫn không mạnh.

So let's look back at that law of gravity.

Nhìn lại định luật vạn vật hấp dẫn.

The equation: F = G x M1 x M2 / R ^2.

Phương trình: F = G x M1 x M2 / R ^2.

You see the force of gravity is equal to a number.

Bạn thấy lực hấp dẫn bằng một con số

That's that universal gravitational constant G

Đó là hằng số hấp dẫn G

times the mass of object one, times the mass of object two.

nhân trọng lượng vật 1, nhân trọng lượng vật 2.

Think of M1 being the mass of the sun

Giả dụ M1 là trọng lượng Mặt Trời

and M2 being the mass of the earth.

M2 là trọng lượng Trái Đất.

And then we divide by the distance between them squared.

Và rồi chúng ta chia cho bình phương khoảng cách của chúng.

This determines the force of attraction between the sun and earth.

Đây chính là lực hấp dẫn giữa Mặt Trời và Trái Đất.

You could just as easily plug in your mass

Bạn chỉ cần nhập trọng lượng của bạn

and the earth's mass and the distance between you and the center of the earth,

và trọng lượng Trái Đất và khoảng cách giữa bạn đến tâm Trái Đất,

and find out how much you are attracted to the earth,

tìm ra bạn hấp dẫn Trái Đất bao nhiêu,

and the earth attracted to you.

và Trái Đất hấp dẫn bạn bao nhiêu.

So, what's gravity?

Vậy, lực hấp dẫn là gì?

Everything is attracted to everything else.

Mọi thứ bị hấp dẫn bởi thứ khác.

Everything. Oh, one last thing,

Mọi thứ. À, điều cuối cùng,

just to make you wonder. What causes gravity?

để bạn tử hỏi. Nguyên nhân gây ra lực hấp dẫn?

Why are two objects with mass attracted to each other?

Tại sao hai vật có trọng lượng hấp dẫn lẫn nhau?

Well, the answer is -

Ừm, câu trả lời là -

We don't know.

Chúng ta không biết.

The cause of gravity remains a mystery to scientists.

Nguyên nhân của lực hấp dẫn là bí ẩn với các nhà khoa học.

We don't really know conclusively what causes gravity.

Chúng ta không biết chính xác thứ gì sinh ra lực hấp dẫn.

It is one of the great mysteries of science.

Nó là trong những bí ẩn lớn của khoa học.