How to think about gravity - Jon Bergmann

Jak rozumieć grawitację? – Jon Bergmann

Transcriber: Ido Dekkers Reviewer: Ariana Bleau Lugo

Tłumaczenie: Marta Konieczna Korekta: Rysia Wand

So what is gravity?

Co to jest grawitacja?

I bet most of you think it's:

Pewnie wydaje się wam, że:

"What goes up,

"Co idzie w górę,

must come down!" Is that right?

musi spaść na dół"! Prawda?

Well, sorta, but not really.

Tak jakby, ale nie do końca.

Technically, the law of gravity is an equation.

Prawo powszechnego ciążenia to równanie.

It is: F = G x M1 x M2 / R^2,

F = G x M1 x M2 / R^2,

where G is the universal gravitational constant,

gdzie G to stała grawitacji,

M1 and M2 are the masses of the two objects,

M1 i M2 to masy dwóch obiektów,

and R is the distance between them squared.

a R to odległość między nimi,

podniesiona do kwadratu.

That was easy, right?

To było łatwe, nie?

Probably not. What does this actually mean?

Raczej nie. Co to właściwie znaczy?

Well it means that - well, everything is attracted to everything else.

Wszystko przyciąga się nawzajem.

What I mean by that is if you have two objects, any two objects,

Czyli dowolne dwa obiekty

they are attracted to each other. OK.

przyciągają się wzajemnie.

Let's try and wrap our minds around this.

Spróbujmy to ogarnąć.

What happens when you drop a rock off a cliff?

Co się dzieje, gdy zrzucimy głaz z klifu?

It falls to the earth. Right?

Spada na ziemię, tak?

Well, yes, but something else happens.

Tak, ale dzieje się coś innego.

You see, the law of gravity says that both objects,

Prawo powszechnego ciążenia mówi,

the rock and the earth, are attracted to each other.

że i głaz i Ziemia się przyciągają.

This means that the rock falls towards the earth,

Czyli głaz spada na Ziemię,

and the earth falls towards the rock.

a Ziemia spada na głaz.

Wait a second - you mean to tell me that if - the earth falls up to meet the rock?

Chwileczkę.

Ziemia spada, żeby zetknąć się z głazem?

Yes, that's exactly what I'm saying.

Właśnie tak.

And the reason you don't see the earth fall up to meet the rock

Nie widzimy tego spadania,

is because the objects move towards each other proportionate to their respective masses.

bo obiekty przyciągają się

proporcjonalnie do masy.

The earth is much much much more massive than the rock,

Ziemia jest większa od głazu,

so it moves a very very small distance,

więc porusza się na niewielką odległość.

and the rock is much less massive, so it moves farther

Masa głazu jest mniejsza,

więc porusza się dalej w stosunku do Ziemi.

with respect to the earth.

Maybe a better way to understand gravity is to take two teenagers

Aby to zrozumieć, weźmy 2 nastolatków,

in spacesuits, and place them far out in space - away from all the planets and the stars.

i umieśćmy w kosmosie, z daleka od gwiazd i planet.

It turns out they will be attracted to each other.

Okazuje się, że przyciągają się wzajemnie.

I'm not talking about that kind of attraction.

Nie mówię o takim przyciąganiu.

See, they have mass, and since they have mass,

Ponieważ mają masę,

they will move towards each other.

zbliżają do siebie.

They are attracted to each other.

Przyciągają się wzajemnie.

Maybe one more thing might help. Have you ever played with two magnets?

Bawiliście się kiedyś magnesami?

You know, the magnets with the north and the south poles?

Takimi z północnym i południowym biegunem?

When you take the magnets and put them closer to each other,

Kiedy je zsuwamy,

they move together. They are attracted to each other.

poruszają się ku sobie. Przyciągają się.

And the closer they are, the stronger the attraction.

Im są bliżej, tym rośnie przyciąganie.

Think of the mass of the object like the strength of a magnet

Masa obiektu to siła magnesu

and the distance between the objects like the distance between the two magnets.

a odległość między obiektami jest jak odległość między magnesami.

Now understand, I'm not saying that gravity and magnetism are the same,

Nie mówię, że grawitacja i magnetyzm to to samo,

they just behave in a similar way.

tylko że działają podobnie.

Let's think of one other thing - astronauts.

Pomyślmy teraz o astronautach.

You know, astronauts, they weigh less on the moon

Ważą mniej na Księżycu niż na Ziemi.

than on the earth. Why is that?

Dlaczego?

Well you see, the moon is less massive than the earth.

Księżyc jest lżejszy od Ziemi.

Therefore it has a smaller gravitational pull on the astronaut.

Dlatego na astronautów działa słabsze przyciąganie.

It's like the moon is a weaker magnet.

Tak jakby Księżyc był słabszym magnesem.

They aren't as attracted to each other.

Nie przyciągają się tak mocno.

Distance also plays a role. Think back to playing with a magnet.

Odległość też jest ważna. Pamiętacie magnesy?

The pull of the magnets towards each other

Siła przyciągania magnesów

are stronger when they are closer together. The same is true of gravity.

jest większa, gdy są blisko.

Tak samo z grawitacją.

For example, the sun is the most massive object near the earth.

Na przykład, Słońce to największy obiekt w pobliżu Ziemi.

It dictates most of the gravitational forces in our solar system.

Rządzi większością sił grawitacyjnych w układzie słonecznym.

It is very very massive. But it is relatively far away,

Jest ogromne, ale też znajduje się w miarę daleko.

so even though the sun is a much stronger magnet, so to speak,

Choć jest o wiele silniejszym magnesem,

it is a long ways away.

jest bardzo daleko.

Therefore the attraction isn't as strong.

Dlatego przyciąganie nie jest aż tak silne.

So let's look back at that law of gravity.

Spójrzmy znów na prawo powszechnego ciążenia.

The equation: F = G x M1 x M2 / R ^2.

Równanie: F = G x M1 x M2 / R ^2.

You see the force of gravity is equal to a number.

Siła grawitacji jest liczbą.

That's that universal gravitational constant G

To uniwersalna stała grawitacji G

times the mass of object one, times the mass of object two.

razy masa obiektu 1, razy masa obiektu 2.

Think of M1 being the mass of the sun

Niech M1 będzie masą Słońca,

and M2 being the mass of the earth.

a M2 masą Ziemi.

And then we divide by the distance between them squared.

Potem dzielimy to przez odległość między nimi do kwadratu.

This determines the force of attraction between the sun and earth.

To jest siła przyciągania Słońca i Ziemi.

You could just as easily plug in your mass

Tak samo moglibyśmy użyć własnej masy,

and the earth's mass and the distance between you and the center of the earth,

masy Ziemi

i odległości od nas do środka Ziemi,

and find out how much you are attracted to the earth,

by obliczyć, jak bardzo przyciąga nas Ziemia,

and the earth attracted to you.

a jak bardzo przyciągamy ją my.

So, what's gravity?

Czym więc jest grawitacja?

Everything is attracted to everything else.

Wszystko się wzajemnie przyciąga.

Everything. Oh, one last thing,

Wszystko. Aha, jeszcze jedno.

just to make you wonder. What causes gravity?

Co powoduje grawitację?

Why are two objects with mass attracted to each other?

Dlaczego masy 2 obiektów się przyciągają?

Well, the answer is -

Odpowiedź brzmi...

Nie wiadomo.

We don't know.

The cause of gravity remains a mystery to scientists.

Przyczyna grawitacji

pozostaje zagadką dla naukowców.

We don't really know conclusively what causes gravity.

Ostatecznie nie wiemy, co ją powoduje.

It is one of the great mysteries of science.

To jedna z największych tajemnic nauki.