Everything you need to know to read “The Canterbury Tales” - Iseult Gillespie

Translator: Hung Tran Phi Reviewer: Ly Nguyễn

A portly Miller, barely sober enough to sit on his horse,

Ngài Miller béo mập, chẳng còn đủ tỉnh táo để ngồi yên trên lưng ngựa,

rambles on about the flighty wife of a crotchety old carpenter

huyên thuyên về cô vợ dở hơi của một lão thợ mộc già gàn dở

and the scholar she takes as her lover.

và người tình học giả của ả.

To get some time alone together,

Để có thời gian bên nhau,

the scholar and the wife play various tricks

kẻ trí thức và người vợ dùng nhiều thủ đoạn,

that involve feigning madness,

bao gồm giả điên,

staging a biblical flood,

dàn dựng trận lụt như trong kinh thánh,

and exposing themselves in public.

và cả khoe thân nơi công cộng.

But the parish clerk is also lusting after the wife,

Nhưng vị tu sĩ trong thị trấn cũng vấn vương người vợ,

and comes by every night to sing outside her house.

nên đến hát bên ngoài nhà của cô mỗi đêm.

This becomes so tiresome that she tries to scare him away

Điều này trở nên khó chịu đến nỗi cô phải tìm cách dọa ông đi

by hanging her rear end out the window for him to kiss.

bằng cách chìa mông ra cửa sổ cho ông ta hôn.

When this appears not to work,

Khi những biện pháp này vô hiệu,

her scholar decides to try farting in the same position,

người tình trí thức quyết định đánh rắm với tư thế đó

but this time, the clerk is waiting with a red-hot poker.

nhưng vị tu sĩ, lúc này, đợi sẵn với một cây sắt nung đỏ.

This might all sound like a bawdy joke,

Nghe giống như một chuyện tục tĩu,

but it’s part of one of the most esteemed works of English literature ever created:

nhưng đây là một trong những tác phẩm được coi trọng nhất trong văn học Anh:

The Canterbury Tales,

Truyện cổ Canterbury,

which seamlessly blends the lofty and the lowly.

pha trộn giữa cao quí và hèn mọn.

The work consists of 24 stories,

Tác phẩm này gồm 24 câu chuyện,

each told by one of Chaucer’s spirited characters.

mỗi truyện được kể bởi một trong những nhân vật rất sinh động của Chaucer.

Narrators include familiar Medieval figures

Người kể chuyện gồm các nhân vật trung cổ điển hình

such as a Knight,

như Hiệp sĩ,

a Clerk,

Giáo sĩ,

and a Nun,

một Bà xơ,

and the less recognizable Reeve,

một Quận trưởng không được công nhận,

and Mancible,

một người quản khố, và nhiều nhân vật khác.

and others.

The Tales are written in Middle English,

Truyện được viết bằng tiếng Anh trung cổ,

which often looks entirely different from the language spoken today.

nghe rất khác với tiếng Anh ngày nay.

It was used between the 12th and 15th centuries,

Nó được dùng giữa thế kỷ 12 và 15,

and evolved from Old English

và được phát triển từ tiếng Anh Cổ

due to increased contact with European romantic languages

nhờ tiếp xúc với các ngôn ngữ châu Âu khác

after the Norman Conquest of 1066.

sau cuộc xâm lăng của người Norman năm 1066.

Most of the Middle English alphabet is still familiar today,

Hầu hết ký tự tiếng Anh trung đại vẫn rất giống với ngày nay,

with the inclusion of a few archaic symbols,

bao gồm cả các biểu tượng cổ hiếm gặp,

such as yogh, which denotes the y,

như yogh, tượng trưng cho chữ "y"

j,

chữ "j",

or gh sound.

hay âm "gh".

The loquacious cast of the Tales first meet at the Tabard Inn in Southwark.

Những nhân vật ba hoa của truyện gặp nhau lần đầu tại quán trọ Tabard ở Southwark.

They have a journey in common:

Họ có cùng một chuyến đi:

a pilgrimage to Canterbury to visit the shrine of St. Thomas Beckett,

Cuộc hành hương đến Carterbury để thăm đền Thánh Thomas Beckett,

a martyred archbishop who was murdered in his own Cathedral.

một giám mục bị đày ải, rồi bị sát hại trong chính nhà thờ của mình.

Eager and nosy for some personal details,

Háo hức và tò mò về cuộc đời từng người,

the host of the Inn proposes a competition:

người chủ quán trọ đề xuất một cuộc thi:

whoever tells the best tale will be treated to dinner.

ai kể được câu chuyện hay nhất sẽ được thiết đãi bữa tối.

If not for their pilgrimage,

Nếu không nhờ cuộc hành hương,

many of these figures would never have had the chance to interact.

những người này sẽ không bao giờ có cơ hội gặp được nhau.

This is because Medieval society followed a feudal system

Điều này là do xã hội Trung cổ vận hành theo một hệ thống phong kiến

that divided the clergy and nobility from the working classes,

tách bạch tầng lớp tăng lữ và quí tộc với tầng lớp lao động,

made up of peasants and serfs.

gồm nông dân và nông nô.

By Chaucer’s time,

Vào thời của Chaucer,

a professional class of merchants and intellectuals had also emerged.

một tầng lớp thương gia chuyên nghiệp và trí thức cũng xuất hiện.

Chaucer spent most of his life as a government official

Chaucer dành phần lớn đời mình làm việc như là một viên chức chính phủ

during the Hundred Years' War,

trong suốt Cuộc chiến Trăm năm,

traveling throughout Italy and France, as well as his native England.

du hành khắp miền Ý và Pháp, cũng như quê hương nước Anh.

This may have influenced the panoramic vision of his work,

Điều có thể ảnh hưởng đến cái nhìn đa dạng trong tác phẩm của ông,

and in the Tales, no level of society is above mockery.

và cả trong Truyện cổ, sự châm biến vượt trên tầng lớp xã hội.

Chaucer uses the quirks of the characters’ language –

Chaucer dùng các lời châm biếm trong ngôn ngữ của nhân vật -

the ribald humor of the Cook,

sự hài hước tục tĩu của Tay phụ bếp,

the solemn prose of the Parson,

bài thánh ca trang trọng của Mục sư,

and the lofty notions of the Squire –

và tính cách cao quý của Kẻ hầu cận -

to satirize their worldviews.

để châm biếm về thế giới quan của họ.

The varied dialects, genres, and literary tropes

Sự đa dạng trong phương ngôn, thể loại, và cả biện pháp tu từ

biến tác phẩm thành bản ghi chép sinh động

also make the work a vivid record

of the different ways Medieval audiences entertained themselves.

về cách mà độc giả thời Trung cổ giải trí.

For instance, the Knight’s tale of courtly love,

Ví dụ, câu chuyện của Hiệp sĩ thường lãng mạn

chivalry,

với một tình yêu êm đềm, tinh thần thượng võ và số phận,

and destiny

riffs on romance,

while the tales of working-class narrators are generally comedies

trong khi truyện của tầng lớp lao đông, người kể thường có khiếu hài phổ thông

filled with scatological language,

với ngôn ngữ khá tục,

sexual deviance,

chuyện tình dục, và hài rẻ tiền.

and slapstick.

This variation includes something for everyone,

Sự đa dạng này dành cho mọi người,

and that’s one reason why readers continue to delight in the work

và đó là lí do vì sao người đọc thích thú với tác phẩm

in both Middle English and translation.

cả bản Tiếng anh Trung cổ và bản dịch.

While the narrative runs to over 17,000 lines,

Dù những câu chuyện dài tới 17.000 dòng,

it's apparently unfinished,

nhưng nó vẫn chưa kết thúc,

as the prologue ambitiously introduces 29 pilgrims

khi đoạn mở đầu giới thiệu tất cả 29 người hành hương

and promises four stories apiece,

và lời hứa sẽ có bốn truyện tương ứng với mỗi người,

and the innkeeper never crowns a victor.

và việc chủ trọ không bao giờ tìm ra người thắng cuộc.

It’s possible that Chaucer was so caught up in his sumptuous creations

Có thể do quá chìm đắm vào tạo tác tuyệt diệu của mình,

that he delayed picking a winner -

Chaucer đã hoãn việc tìm ra người thắng cuộc -

or perhaps he was so fond of each character

hay có thể do ông quá tự hào về mỗi nhân vật

that he just couldn’t choose.

mà không thể chọn người nào chiến thắng.

Whatever the reason,

Dù là lí do gì,

this means that every reader is free to judge;

điều này có nghĩa là mỗi người đọc sẽ tự quyết định;

the question of who wins is up to you.

ai là người chiến thắng.