The man who lost his sense of touch - Antonio Cataldo

Translator: 24 Anh Reviewer: Trang Phạm

In 1971, Ian Waterman suddenly collapsed from a severe case

Năm 1971, Ian Waterman đột ngột đổ bệnh nặng

of what seemed to be gastric flu.

vì có triệu chứng như cúm dạ dày.

His illness passed after a few days,

Anh ấy khỏi bệnh sau vài ngày,

but a stranger set of symptoms lingered.

nhưng vẫn còn những triệu chứng lạ.

Although his muscles and joints remained healthy,

Dù các cơ và khớp vẫn còn khỏe mạnh,

Waterman was unable to move.

nhưng Waterman không thể di chuyển được.

In fact, he was unable to feel anything from the neck down.

Thực tế, anh không cảm nhận được gì từ phần cổ trở xuống.

Eventually, he was diagnosed with a rare and extreme form of deafferentation,

Sau cùng, anh được chẩn đoán mắc một dạng đau mất hướng tâm nghiêm trọng,

a neurological condition in which certain signals

tức là tình trạng thần kinh trong đó một số tín hiệu

from the nervous system are interrupted or impaired.

từ hệ thần kinh bị gián đoạn hoặc suy yếu.

Without his body's constant feedback on how his limbs were moving,

Vì cơ thể không phản hồi liên tục sự chuyển động tay chân,

Waterman was unable to sit up, stand, or walk.

Waterman không thể ngồi dậy, đứng lên hoặc bước đi.

But over time, he taught himself to use sight to judge the distance

Nhưng qua thời gian, anh tự học cách dùng thị giác để ước chừng khoảng cách

of his limbs from other objects.

từ tay và chân đến những đồ vật.

And eventually he regained complete control of his body—

Và sau cùng, anh lại có thể kiểm soát hoàn toàn cơ thể của mình,

so long as he could see it.

miễn là anh có thể nhìn thấy nó.

We often don’t think of touch as being a vital part of movement.

Ta thường không nghĩ xúc giác là một phần quan trọng của chuyển động.

But touch is just one part of the somatosensory system,

Nhưng xúc giác chỉ là một phần của hệ cảm giác thân thể,

a network that oversees all the sensations

một mạng lưới giám sát mọi cảm giác

arising from the surface and interior of our bodies.

phát sinh từ bề mặt và bên trong cơ thể của chúng ta.

Touch, pain, temperature, and our awareness of our bodies in space—

Xúc giác, cơn đau, nhiệt độ và nhận thức của ta về cơ thể mình trong không gian,

also known as proprioception— are regulated by this system.

hay còn gọi là sự nhận cảm trong cơ thể, được hệ thống này điều chỉnh.

And when something goes wrong, the effects can be dramatic.

Và khi có sự cố xảy ra, hậu quả có thể rất lớn.

All these sensations are processed by millions of tiny receptor cells

Mọi loại cảm giác này đều được xử lý bởi hàng triệu tế bào thụ thể nhỏ

embedded in our skin, muscles, tendons, and organs.

nằm trong da, cơ, gân và các cơ quan của chúng ta.

Every square centimeter of our skin is packed with hundreds of these cells,

Mỗi centimet vuông trên da của chúng ta chứa đầy hàng trăm tế bào này,

and their shape, size, and depth determine what kind of stimuli they respond to.

và hình dạng, kích thước và chiều sâu của chúng

xác định loại kích thích mà chúng phản ứng.

Mechanoreceptors sense mechanical deformation of the skin.

Các thụ thể cảm nhận cơ học cảm nhận sự biến dạng cơ học của da.

This could be triggered by low or high frequency vibrations,

Việc này có thể được kích hoạt bởi các rung động tần số thấp hoặc cao,

a stretch, or simply light, static pressure.

độ căng da, hoặc đơn giản là áp suất tĩnh, nhẹ.

Thermoreceptors respond to temperature changes,

Thụ thể cảm giác nhiệt phản ứng trước những thay đổi về nhiệt độ,

while nociceptors sense pain.

trong khi thụ thể cảm giác đau cảm nhận cơn đau.

And propriocepters sit deep in your muscles and tendons,

Và thụ thể nhận cảm cơ thể nằm sâu trong các cơ và gân của bạn,

continually detecting and relaying information

liên tục phát hiện và chuyển tiếp thông tin về vị trí của cơ thể bạn.

about the position of your body.

Your brain then combines this information with other sensory data

Não bộ sau đó kết hợp thông tin này với các dữ liệu giác quan khác

to move through space without needing to see your limbs.

để di chuyển trong không gian mà không cần dõi theo tay chân của bạn.

All of these receptors work by sending electrical signals to the brain

Tất cả các thụ thể này hoạt động bằng cách gửi tín hiệu điện đến não

through fibers they’re attached to.

thông qua các sợi cơ chúng gắn liền.

And the speed of those signals varies with the fiber’s thickness.

Và tốc độ truyền các tín hiệu đó thay đổi tùy vào độ dày của sợi.

For example, some nociceptors are attached to fibers

Ví dụ như một số thụ thể cảm giác đau gắn liền với các sợi cơ

with slightly more conductive, fatty myelin than others.

chứa nhiều myelin béo, dẫn điện hơn một chút so với các thớ khác.

So when you get hurt, the electrical impulses from thicker nociceptors

Vì thế khi bạn bị thương, các xung điện từ các cơ quan thụ cảm đau dày hơn

trigger sharp, intense pain,

sẽ gây ra cơn đau nhói, dữ dội,

while thin, unmyelinated nociceptors are responsible

trong khi các cơ quan thụ cảm đau mỏng, không có myelin

tạo ra cơn đau âm ỉ, nhức nhối kéo dài.

for the dull, aching pain that follows.

And since the fibers carrying tactile information are much thicker

Và vì các sợi mang thông tin xúc giác dày hơn

than those carrying nociceptive signals,

so với các sợi mang tín hiệu thụ cảm cơn đau,

rubbing an injury can produce temporary relief from the pain

xoa bóp vết thương có thể giúp giảm đau tạm thời.

These receptors generate a constant flood of signals

Những thụ thể này tạo ra một loạt tín hiệu liên tục

that travel through the nervous system to the brain.

truyền qua hệ thống thần kinh đến não bộ.

But if this process is disrupted—

Nhưng nếu quá trình này bị gián đoạn,

either by damage to the skin, the nerves, or the brain—

do tổn thương ở da, dây thần kinh hay não,

the network breaks down.

thì mạng lưới sẽ bị phá vỡ.

And since it underpins so many bodily functions,

Và vì nó là nền tảng cho nhiều chức năng của cơ thể,

damage to the somatosensory system can manifest in a wide variety of ways.

tổn thương ở hệ cảm giác thân thể có thể biểu hiện theo nhiều cách khác nhau.

In Waterman’s case, an autoimmune reaction

Ở trường hợp của Waterman, một phản ứng tự miễn dịch

attacked a large swath of his nervous system,

đã tấn công phần lớn hệ thống thần kinh của anh ấy,

leaving him with no tactile or proprioceptive sensations

khiến anh ấy mất đi các cảm giác về xúc giác hoặc cảm nhận

from the neck down.

từ phần cổ trở xuống.

But deafferentation is just one of many somatosensory disorders.

Nhưng đau mất hướng tâm chỉ là một trong nhiều dạng rối loạn hệ cảm giác thân thể.

Individuals can receive damage to a specific brain area or a section of skin,

Các cá nhân có thể bị tổn thương ở một vùng não cụ thể hoặc một phần da,

resulting in the loss of certain sensations in particular locations.

dẫn đến mất cảm giác nhất định ở những vị trí cụ thể.

And the impact of this loss can be significant.

Và việc mất cảm giác này có thể gây ra tác động đáng kể.

Losing tactile sensations makes it difficult to gauge how much strength

Mất cảm giác xúc giác gây khó khăn cho việc đánh giá mức độ sử dụng sức lực

to use in a situation.

trong một tình huống.

Without the warning signals provided by thermal and pain stimuli,

Nếu không có những tín hiệu cảnh báo do kích thích nhiệt học và cơn đau gửi đi,

we don’t react when our bodies are damaged.

thì ta sẽ không phản ứng gì khi cơ thể bị tổn thương.

And, being deprived of social touch can cause a condition

Và, thiếu đi tiếp xúc xã hội có thể gây ra tình trạng

known as touch starvation,

được gọi là khao khát đụng chạm,

characterized by anxiety, depression,

có những đặc trưng như lo lắng, trầm cảm, huyết áp cao,

high blood pressure, and even a weakened immune system.

và thậm chí là hệ thống miễn dịch suy yếu.

Many individuals who face these realities have found innovative ways to adapt.

Nhiều cá nhân đối mặt với những thực tế này

đã tìm ra những cách sáng tạo để thích nghi.

But it’s undeniable that all these invisible sensations

Nhưng không thể phủ nhận rằng tất cả những cảm giác vô hình này

play a vital role in how we navigate the world—

đóng vai trò quan trọng trong cách chúng ta điều hướng thế giới,

even if they can be difficult to put your finger on.

ngay cả khi việc xác định vấn đề có thể thật khó khăn.