How mucus keeps us healthy - Katharina Ribbeck

Dịch nhầy giúp chúng ta khỏe mạnh như thế nào - Katharina Ribbeck

Translator: Dieu Dang NguyenTran

If you've got a cold, mucus is hard to miss.

Nếu bạn bị cảm lạnh, dịch nhầy chắc chắn xuất hiện.

But what is it, and what does it do besides making you miserable?

Nhưng nó là gì và có nhiệm vụ gì ngoài việc khiến bạn khổ sở?

Your body produces more than a liter of mucus every day,

Cơ thể bạn sản xuất hơn 1 lít dịch nhầy mỗi ngày,

and all the wet surfaces of your body that are not covered by skin,

và những nơi ẩm ướt trên cơ thể không được bao bởi da

like your eyes,

như mắt,

nose,

mũi,

mouth,

miệng,

lungs,

phổi

and stomach get a liberal coating.

và dạ dày đều có một lớp màng bọc.

That's why they're known as mucus membranes.

Đó là lí do ta gọi chúng là màng nhầy, hay niêm mạc.

Mucus plays lots of roles in your body.

Dịch nhầy đóng rất nhiều vai trò trong cơ thể bạn.

It keeps delicate tissues from drying out and cracking,

Nó giữ các mô nhạy cảm không bị khô và vỡ,

which would expose them to infection.

ngăn chặn chúng khỏi nguy cơ nhiễm trùng.

It lubricates your eyes so you can blink.

Nó bôi trơn mắt để bạn có thể chớp mắt.

It protects your stomach lining from acid.

Nó bảo vệ thành dạ dày khỏi acid.

It neutralizes threats by removing or trapping substances

Nó giúp bạn không mắc bệnh bằng cách giữ hoặc loại bỏ

that could make you sick.

các vật chất mang đến nguy cơ gây bệnh.

And finally, it houses and keeps your body's trillions of bacterial inhabitants,

Cuối cùng, nó kiểm soát cả triệu tỉ con vi khuẩn

your microbiota, under control.

trong hệ vi sinh của bạn.

Mucus contains lots of different compounds,

Dịch nhầy chứa rất nhiều các hợp chất khác nhau

including proteins, fats, and salts.

gồm protein, chất béo và muối.

But a key component of mucus versatility is a set of proteins called mucins.

Nhưng thành phần cốt cán là một loạt các protein gọi chung là "mucin".

Mucins are the primary large molecules in mucus

Mucin là những phân tử lớn cơ bản có trong dịch nhầy

and are essential for giving mucus its slippery feel.

làm cho dịch nhầy trở nên nhầy nhụa.

They belong to a class of proteins called glycoproteins

Nó thuộc loại glycoprotein, loại protein

which are built out of both amino acids and sugars.

cấu thành từ acid amin và đường.

In mucin, long chains of sugars are attached to specific amino acids

Trong mucin, các chuỗi đường liên kết với acid amin đặc hiệu

in the protein backbone.

ở khung protein.

The hydrophilic sugar chains help mucin dissolve in your body's watery fluids.

Chuỗi đường hút nước này giúp mucin phân hủy trong dịch cơ thể.

Mucus, which is up to 90% water,

Dịch nhầy chứa đến 90% nước,

stays hydrated thanks to these sugar chains.

được thủy hóa nhờ những chuỗi đường này.

Some of these mucins can interact with other mucin molecules

Một số mucin này tương tác với các phân tử mucin khác

to create a complex network that establishes a barrier

tạo thành một mạng lưới phức tạp làm nhiệm vụ cản đường

against pathogens and other invaders.

các mầm bệnh và những tai họa khác.

That's why mucus is the body's first line of defense against foreign objects,

Đó là lí do dịch nhầy chính là tiền tuyến bảo vệ cơ thể khỏi những chất lạ

like bacteria and dust.

như vi khuẩn hay bụi.

It's continuously produced to clear them from the respiratory tract,

Dịch nhầy liên tục được sản xuất từ đường hô hấp như một cái đai nhầy nhụa

like a slimy conveyor belt.

để tống khứ sạch những kẻ xâm nhập kia.

This keeps bacteria from getting a solid purchase on delicate lung tissue,

Nó khiến vi khuẩn không thể bám vào những mô phổi nhạy cảm

or making it to the blood stream, where they could cause a major infection.

hay xâm nhập vào máu và gây nhiễm trùng.

Many of those harmful bacteria also cause diseases

Nhiều vi khuẩn có hại còn gây bệnh

when they cluster into slimy growths called biofilms.

khi chúng tập hợp lại thành những màng sinh học nhầy nhụa.

But mucus contains mucins,

Nhưng dịch nhầy chứa mucin,

antimicrobial peptides,

các peptide kháng khuẩn,

antibodies,

kháng thể

and even bacteria-hungry viruses called bacteriophages

và cả các virus ăn vi khuẩn gọi là "bacteriophage"

that all work together to prevent biofilms from forming.

cùng nhau ngăn cản sự hình thành màng sinh học.

If microbes do become harmful and you get sick,

Nếu vi khuẩn trở nên có hại khiến bạn bị bệnh,

the body ramps up mucus production to try to quickly flush out the offenders,

cơ thể sẽ sản xuất dịch nhầy để xóa sổ chúng

and the immune system floods your mucus with extra white blood cells.

và hệ miễn dịch còn cho thêm các tế bào bạch cầu nữa.

In fact, the greenish mucus often associated with infections

Thực ra, chất nhầy xanh thường liên quan đến sự nhiễm trùng

gets its color from an enzyme produced by those white blood cells.

lấy màu xanh từ enzyme được tạo ra bởi bạch cầu.

This multi-pronged approach to bacterial management

Quá trình tiếp cận nhiều chiều để kiểm soát vi khuẩn này

is one of the main reasons why we're not sick all the time.

là lí do chính giúp ta không bị bệnh.

Even though mucus protects against the infectious bacteria,

Mặc dù dịch nhầy bảo vệ ta khỏi những vi khuẩn lây nhiễm,

the vast majority of your body's bacterial tenants are not harmful,

phần lớn vi khuẩn trong hệ vi sinh của ta không có hại

and many are actually beneficial.

mà còn có lợi.

That's particularly true when they live in mucus,

Điều này đúng với bọn vi khuẩn sống trong dịch nhầy,

where they can perform important functions,

nơi chúng thực hiện các chức năng quan trọng

like synthesizing vitamins,

như tổng hợp vitamin,

suppressing harmful inflammation,

ức chế viêm nhiễm

and controlling the growth of more harmful species.

và kiểm soát tăng trưởng của các loài có hại.

So even though you probably associate mucus with being ill,

Nên dù bạn có nghĩ dịch nhầy liên quan đến bệnh tật,

it's really helping you stay healthy.

chính nó lại là thứ giúp bạn khỏe mạnh đấy.

Sure, it might seem gross,

Chắc chắn đấy, có thể nó hơi gớm,

but can you think of any other substance that can lubricate,

nhưng bạn có nghĩ ra chất nào khác có thể bôi trơn,

keep your body clean,

giữ cơ thể sạch sẽ,

fight infection,

chống nhiễm trùng

and domesticate a teeming bacterial population?

và thuần hóa được lũ vi khuẩn không?

Nope, just mucus.

Làm gì có, chỉ có dịch nhầy thôi.