How does asthma work? - Christopher E. Gaw

Hen suyễn hoạt động như thế nào? - Christopher E. Gaw

Translator: Thuy Linh Nguyen Doan Reviewer: Thi Thu Thao Tran

It starts with a cough,

Nó bắt đầu với một cơn ho,

or a wheeze.

hoặc là một cơn khò khè.

Soon, your chest feels tight.

Lập tức, ngực của bạn thít chặt lại.

Your breathing speeds up and gets shallower,

Hơi thở của bạn nhanh hơn và nông hơn,

making you feel short of breath.

làm bạn cảm thấy khó thở.

These are common symptoms of an asthma attack.

Đây là những triệu chứng phổ biến của một cơn hen suyễn

Around the world, more than 300 million people suffer from asthma,

Khắp nơi trên thế giới, hơn 300 triệu người mắc phải hen suyễn,

and around 250,000 people die from it each year.

và khoảng 250,000 người tử vong vì nó mỗi năm.

But why do people get asthma and how can this disease be deadly?

Nhưng tại sao con người lại bị hen suyễn và làm thế nào mà nó gây chết người?

Asthma affects the respiratory system,

Hen suyễn gây ảnh hưởng đến hệ hô hấp,

particularly the smaller airways,

đặc biệt là những đường dẫn khí nhỏ,

such as the bronchi and bronchioles.

như là phế quản và những tiểu phế quản.

These airways have an inner lining called the mucosa

Những đường dẫn khí này có một lớp lót được gọi là niêm mạc

that's surrounded by a layer of smooth muscle.

được bao quanh bởi một lớp cơ mềm mại.

In people with asthma, the airways are chronically inflamed,

Ở những người mắc hen suyễn, các đường dẫn khí bị viêm lâu năm,

which can make them hyper-responsive to certain triggers.

làm cho chúng trở nên rất nhạy cảm với các tác nhân cụ thể.

Some of the many asthma triggers include tobacco smoke,

Một vài trong số những tác nhân gây hen suyễn bao gồm khói thuốc lá,

pollen,

phấn hoa,

dust,

bụi,

fragrances,

nước hoa,

exercise,

vận động mạnh,

cold weather,

thời tiết lạnh,

stress,

căng thẳng,

and even the common cold.

và thậm chí là cơn cảm thông thường.

When people with asthma are exposed to these triggers,

Khi những người bị hen tiếp xúc với những tác nhân này,

an asthma attack, or exacerbation, can occur.

một cơn hen suyễn, hoặc sự làm trầm trọng của bệnh, có thể xảy ra.

But how exactly do such everyday factors lead to an asthma attack?

Nhưng chính xác là làm thế nào mà các yếu tố hàng ngày như vậy lại gây hen suyễn?

If an asthmatic is exposed to a trigger,

Nếu một người bị hen tiếp xúc với một tác nhân,

the smooth rings of muscle that circle the small airways in their lungs

những vòng cơ mềm bao quanh đường dẫn khí nhỏ trong phổi họ

contract and become narrow.

co thắt lại và trở nên hẹp hơn.

Simultaneously, the trigger worsens inflammation,

Đồng thời, tác nhân làm sự sưng viêm tệ đi,

causing the mucosal lining to become more swollen

làm cho lớp niêm mạc bị sưng phù

and secrete more mucus.

và tiết ra nhiều dịch nhầy hơn.

Under normal conditions,

Thông thường,

the body uses this mucus to trap and clear particles, like pollen or dust,

cơ thể sử dụng chất nhầy để chặn và xóa sổ những hạt rất nhỏ, như phấn hoa và bụi,

but during an asthma attack,

nhưng trong cơn hen suyễn,

it blocks the narrowed airways, making it even harder to breathe.

nó chặn những đường dẫn khí bị thu hẹp, làm cho việc thở ngày càng khó khăn.

These effects lead to this symptoms of asthma.

Những tác động này dẫn đến các triệu chứng của hen suyễn.

Smooth muscle constriction results in the feeling of chest tightness.

Sự co lại của lớp cơ mềm dẫn đến cảm giác thít chặt ở ngực.

Excess mucus and increased inflammation can cause coughing.

Lượng chất nhầy thừa và sự sưng viêm tăng cao có thể gây ho.

And the wheezing noise?

Còn tiếng thở khó khè?

That happens because as the airways constrict,

Nó xảy ra bởi vì khi đường dẫn khí co lại,

air whistles as it passes through the narrowed space.

không khí rít lên khi nó đi qua những nơi bị thu hẹp.

These symptoms may make a person feel like they're running out of air.

Những triệu chứng này có thể làm cho một người cảm thấy bị thiếu không khí.

Yet counterintuitively, during an asthma attack,

Nhưng ngược lại, trong cơn hen suyễn,

the inflammation can make it harder to exhale than inhale.

sự sưng viêm có thể làm cho việc thở ra khó khăn hơn hít vào.

Over time, this leads to an excess of air in the lungs,

Theo thời gian, việc này dẫn đến một lượng không khí thừa trong phổi,

a phenomenon known as hyperinflation.

một hiện tượng được biết đến như là siêu lạm phát.

The trapping of air inside the lungs forces the body to work harder

Việc giữ không khí trong phổi ép cơ thể làm việc nặng hơn

to move air in and out of them.

để hít vào thở ra.

Over time, this can lead to reduced oxygen delivery to the body's organs and tissues.

Theo thời gian, nó dẫn đến việc giảm sự vận chuyển oxy đến các bộ phận và tế bào.

Sometimes, in untreated severe asthma attacks,

Đôi khi, trong cơn hen suyễn nặng không được điều trị,

the body can't keep up,

cơ thể không thể chống trụ nổi,

which can lead to death from lack of oxygen.

có thể dẫn đến tử vong do thiếu oxy.

So how do we prevent these uncomfortable and potentially fatal attacks

Vậy làm thế nào để ngăn ngừa các cơn hen khó chịu và tiềm tàng cái chết

in people who have asthma?

ở những người mắc hen suyễn?

One way is to reduce the presence of triggers.

Có một cách đó là làm giảm sự xuất hiện của các tác nhân.

Unfortunately, the world is an unpredictable place

Không may, thế giới lại là một nơi khó lường

and exposure to triggers can't always be controlled.

và việc tiếp xúc với các tác nhân là không thể kiểm soát.

This is where inhalers, the primary treatment for asthma, come in.

Đây là nơi ống xịt thuốc, cách chữa trị chính cho hen suyễn, ra đời.

These medications help asthmatics both control and prevent their asthma symptoms.

Những phép trị liệu này giúp người bị hen kiểm soát và ngăn lại các triệu chứng.

Inhalers transport medication along the affected airways

Ống xịt truyền thuốc vào đường dẫn khí bị tác động

using a liquid mist or fine powder to treat the problem at its source.

sử dụng một loại khí lỏng hoặc bột mịn để giải quyết vấn đề ở điểm gốc.

They come in two forms.

Chúng xuất hiện theo hai hình thức.

There are reliever medications,

Có những liệu pháp xoa dịu,

which treat symptoms immediately and contain beta-agonists.

làm giảm các triệu chứng ngay lập tức và chứa các chất chủ vận beta.

Beta-agonists relax constricted muslces,

Chất chủ vận beta làm thư giãn những cơ bị co thắt,

allowing the airways to widen so more air can travel into and out of the lungs.

cho phép đường dẫn khí mở rộng để không khí có thể tràn vào phổi nhiều hơn.

The other form of inhalers serve as preventive medications,

Một hình thức khác của ống xịt được dùng như liệu pháp ngăn chặn,

which treat asthma symptoms over the long term,

chữa các triệu chứng hen suyễn trong thời gian dài,

and contain corticosteroids.

và có chứa chất kích thích tuyến thượng thận.

Corticosteroids reduce airway sensitivity and inflammation,

Chất kích thích tuyến thượng thận làm giảm sự nhạy cảm và sưng viêm,

so asthma can be kept under control.

nên hen suyễn có thể được kiểm soát.

They're also crucial in preventing long-term damage

Chúng cũng cần thiết trong việc ngăn ngừa thiệt hại lâu dài

from chronic inflammation,

khỏi sự sưng viêm kinh niên,

which can cause scarring of the airways.

cái mà có thể gây sẹo trong đường dẫn khí.

Inhalers are known to be very effective,

Ống xịt được công nhận là rất hiệu quả,

and have helped many people live better lives.

và đã giúp nhiều người có một cuộc sống tốt hơn.

Although we've come a long way in improving how we treat

Dù chúng ta đã đi một chặng dài trong cải thiện liệu pháp

and diagnose asthma,

và chẩn đoán hen suyễn,

we still don't know its exact causes.

chúng ta vẫn không biết chính xác nguyên nhân.

We currently believe that a combination of genetic and environmental factors

Chúng ta hiện nay tin rằng sự kết hợp của yếu tố di truyền và môi trường

play a role,

đóng một vai trò,

potentially acting during early childhood.

mà hoạt động tiềm ẩn trong thời thơ ấu.

Recent research has even linked poverty to asthma incidents.

Nghiên cứu gần đây thậm chí đã liên kết sự đói nghèo với hen suyễn.

This may be due to reasons ranging

Có thể là bởi vì những lý do

from exposure to additional pollutants and environmental irritants

từ việc tiếp xúc với những chất ô nhiễm và sự không hợp môi trường

to difficulties in obtaining medical care or treatment.

cho đến những khó khăn trong việc có được sự chăm sóc y tế và điều trị.

As our understanding of asthma improves,

Kiến thức về hen suyễn của chúng ta cải thiện,

we can continue to find better ways to keep people's airways happy and healthy.

chúng ta có thể tìm các cách tốt hơn để hô hấp của mọi người thoải mái và khỏe mạnh