How does asthma work? - Christopher E. Gaw

Astma - jak to działa? - Christopher E. Gaw

Tłumaczenie: Anna Gzik Korekta: Kacper Borowiecki

It starts with a cough,

Zaczyna się od kaszlu

or a wheeze.

lub świszczącego oddechu.

Soon, your chest feels tight.

Wkrótce pojawia się ucisk w klatce piersiowej.

Your breathing speeds up and gets shallower,

Oddech przyspiesza i staje się płytszy,

aż zaczyna brakować tchu.

making you feel short of breath.

These are common symptoms of an asthma attack.

To powszechne objawy ataku astmy.

Around the world, more than 300 million people suffer from asthma,

Ponad trzysta milionów ludzi cierpi na astmę na świecie,

and around 250,000 people die from it each year.

a około dwieście pięćdziesiąt tysięcy co roku umiera na tę chorobę.

But why do people get asthma and how can this disease be deadly?

Ale dlaczego ludzie zapadają na astmę i dlaczego ta choroba może być śmiertelna?

Asthma affects the respiratory system,

Astma dotyka układ oddechowy,

particularly the smaller airways,

zwłaszcza drobne drogi oddechowe,

such as the bronchi and bronchioles.

jak oskrzela i oskrzeliki.

These airways have an inner lining called the mucosa

Mają one wewnętrzną wyściółkę zwaną błonę śluzową,

that's surrounded by a layer of smooth muscle.

którą otacza warstwa mięśni gładkich.

In people with asthma, the airways are chronically inflamed,

Astmatycy mają przewlekły stan zapalny dróg oddechowych,

which can make them hyper-responsive to certain triggers.

przez co są szczególnie wrażliwi na pewne czynniki.

Some of the many asthma triggers include tobacco smoke,

Wiele rzeczy może zaostrzyć objawy astmy, jak dym tytoniowy,

pollen,

pyłki,

dust,

kurz,

fragrances,

perfumy,

exercise,

ćwiczenia fizyczne,

cold weather,

zimno,

stress,

stres,

and even the common cold.

a nawet zwykłe przeziębienie.

When people with asthma are exposed to these triggers,

Kiedy astmatycy mają kontakt z tymi czynnikami,

an asthma attack, or exacerbation, can occur.

może u nich wystąpić zaostrzenie lub atak choroby.

But how exactly do such everyday factors lead to an asthma attack?

W jaki sposób te czynniki prowadzą do ataku astmy?

If an asthmatic is exposed to a trigger,

Kiedy astmatyk jest na nie narażony,

the smooth rings of muscle that circle the small airways in their lungs

mięśnie gładkie, które otaczają drobne drogi oddechowe

contract and become narrow.

kurczą się i zwężają.

Simultaneously, the trigger worsens inflammation,

Jednocześnie czynnik zaostrza stan zapalny,

causing the mucosal lining to become more swollen

przez co błona śluzowa jest opuchnięta

and secrete more mucus.

i wydziela więcej śluzu.

Under normal conditions,

Normalnie

the body uses this mucus to trap and clear particles, like pollen or dust,

organizm używa go do wyłapywania i usuwania pyłków czy kurzu,

but during an asthma attack,

ale podczas ataku astmy

it blocks the narrowed airways, making it even harder to breathe.

śluz blokuje zwężone drogi oddechowe i utrudnia oddychanie.

These effects lead to this symptoms of asthma.

Stąd biorą się objawy astmy.

Smooth muscle constriction results in the feeling of chest tightness.

Kurczenie się mięśni gładkich powoduje ucisk w klatce piersiowej.

Excess mucus and increased inflammation can cause coughing.

Zbyt duża ilość wydzieliny i stan zapalny mogą wywołać kaszel.

And the wheezing noise?

A świszczenie?

That happens because as the airways constrict,

Pojawia się, kiedy drogi oddechowe się kurczą

air whistles as it passes through the narrowed space.

i powietrze gwiżdże, przechodząc przez zwężone mięśnie.

These symptoms may make a person feel like they're running out of air.

Dlatego osoba chora czuje się, jakby brakowało jej powietrza.

Yet counterintuitively, during an asthma attack,

Co zaskakujące, podczas ataku astmy

the inflammation can make it harder to exhale than inhale.

stan zapalny może sprawić, że wydech będzie trudniejszy niż wdech.

Over time, this leads to an excess of air in the lungs,

Z czasem prowadzi to do nadmiaru powietrza w płucach,

a phenomenon known as hyperinflation.

zjawiska znanego jako hiperinflacja.

The trapping of air inside the lungs forces the body to work harder

Ciało musi wykonać większy wysiłek, żeby wdychać i wydychać powietrze

to move air in and out of them.

znajdujące się w płucach.

Over time, this can lead to reduced oxygen delivery to the body's organs and tissues.

To może z czasem zmniejszyć dopływ tlenu do organów i tkanek ciała.

Sometimes, in untreated severe asthma attacks,

Czasem w przypadku poważnych i nieleczonych ataków astmy

the body can't keep up,

organizm nie nadąża z oddychaniem,

which can lead to death from lack of oxygen.

co może prowadzić do śmierci z braku tlenu.

So how do we prevent these uncomfortable and potentially fatal attacks

Jak zapobiec tym nieprzyjemnym i potencjalnie zabójczym atakom

in people who have asthma?

u astmatyków?

One way is to reduce the presence of triggers.

Jednym ze sposobów jest ograniczenie występowania pewnych czynników.

Unfortunately, the world is an unpredictable place

Niestety świat jest nieprzewidywalny

and exposure to triggers can't always be controlled.

i nie zawsze można to kontrolować.

This is where inhalers, the primary treatment for asthma, come in.

Podstawową metodą leczenia jest używanie inhalatorów.

These medications help asthmatics both control and prevent their asthma symptoms.

Pomagają one astmatykom kontrolować objawy i im zapobiegać.

Inhalers transport medication along the affected airways

Inhalatory dostarczają lek w postaci ciekłej mgiełki lub drobnego proszku

using a liquid mist or fine powder to treat the problem at its source.

przez chore drogi oddechowe, żeby zlikwidować problem u źródła.

They come in two forms.

Są dwa rodzaje inhalatorów.

There are reliever medications,

Pierwsze to doraźne,

which treat symptoms immediately and contain beta-agonists.

natychmiast łagodzące objawy i zawierające beta2-mimetyki.

Beta-agonists relax constricted muslces,

Beta2-mimetyki rozluźniają skurczone mięśnie,

allowing the airways to widen so more air can travel into and out of the lungs.

przez co drogi oddechowe się rozszerzają i więcej powietrza wędruje z i do płuc.

The other form of inhalers serve as preventive medications,

Drugi typ inhalatorów to te działające profilaktycznie,

which treat asthma symptoms over the long term,

które leczą objawy astmy długofalowo

and contain corticosteroids.

i zawierają kortykosterydy.

Corticosteroids reduce airway sensitivity and inflammation,

Te zmniejszają stan zapalny i wrażliwość dróg oddechowych,

so asthma can be kept under control.

a także dają kontrolę nad astmą.

They're also crucial in preventing long-term damage

Zapobiegają też trwałym uszkodzeniom

from chronic inflammation,

wywołanym ciągłym zapaleniem,

which can cause scarring of the airways.

w wyniku którego mogą powstać blizny.

Inhalers are known to be very effective,

Inhalatory są bardzo skuteczne

i zapewniają wielu ludziom wyższy standard życia.

and have helped many people live better lives.

Although we've come a long way in improving how we treat

Chociaż leczenie i diagnostyka astmy

and diagnose asthma,

w dużym stopniu się poprawiły,

we still don't know its exact causes.

wciąż nie wiemy, co ją wywołuje.

We currently believe that a combination of genetic and environmental factors

Obecnie uważa się, że rolę odgrywają tu

geny i środowisko,

play a role,

potentially acting during early childhood.

oddziałując na nas już we wczesnym dzieciństwie.

Recent research has even linked poverty to asthma incidents.

Nowe badania łączą nawet astmę z biedą.

This may be due to reasons ranging

Przyczyn może być wiele,

from exposure to additional pollutants and environmental irritants

od narażenia na dodatkowe zanieczyszczenia i czynniki drażniące

to difficulties in obtaining medical care or treatment.

do trudności w dostępie do opieki medycznej.

As our understanding of asthma improves,

Lepsze rozumienie tej choroby pozwoli

we can continue to find better ways to keep people's airways happy and healthy.

znaleźć nowe sposoby na to, żeby astmatycy odetchnęli z ulgą.