Why were there three popes at the same time? - Joëlle Rollo-Koster

1,018,547 views ・ 2023-05-11

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Trang Do Nu Gia Reviewer: Mai Tran
00:07
For almost two millennia, the Pope has been a figure
0
7295
3086
Trong gần hai thiên niên kỷ qua, Giáo hoàng là một nhân vật
00:10
of supreme spiritual authority for Catholics around the world.
1
10381
4546
có thẩm quyền giáo hội tối cao đối với các tín đồ Công giáo trên khắp thế giới.
00:15
But in the late 14th century, Catholics found themselves
2
15887
3503
Nhưng vào cuối thế kỷ 14, các tín đồ Công giáo đã thấy mình có
00:19
with not one, not two, but three popes.
3
19390
4588
không phải một, không phải hai, mà là ba vị giáo hoàng.
00:24
Where did this plethora of popes come from?
4
24312
2919
Việc có nhiều giáo hoàng này đến từ đâu?
00:27
And who among them was the genuine article?
5
27648
3045
Và ai trong số đó là Giáo hoàng thật sự?
00:31
The origins of this papal predicament began in 1296,
6
31819
4797
Nguồn gốc về thời kì khó khăn này của giáo hoàng bắt đầu vào năm 1296,
00:36
when France’s King Philip IV decided to raise taxes on the Church.
7
36616
5046
khi Vua Philip IV của Pháp quyết định tăng thuế đối với Giáo hội.
00:42
Given the clergy’s political power,
8
42246
2586
Với quyền lực chính trị của các giáo sĩ,
00:44
this offended Pope Boniface VIII, leading him to write the “Unam Sanctam”:
9
44832
5881
điều này đã xúc phạm Giáo hoàng Boniface VIII, ông đã viết “Unam Sanctam”:
00:51
a radical decree asserting the Pope’s total supremacy over earthly rulers.
10
51005
5589
một sắc lệnh triệt để khẳng định quyền tối cao tuyệt đối của Giáo hoàng
đối với những người cai trị trần gian.
00:57
But King Philip struck back.
11
57512
2252
Nhưng Vua Phillip đã đánh trả.
00:59
He declared Boniface a heretic and tried to have him arrested in a violent raid.
12
59972
5297
Ông tuyên bố Boniface là một kẻ dị giáo và cố gắng bắt giữ ông ta
trong một cuộc xung đột bạo lực.
01:05
Boniface survived the assault, but died soon after.
13
65853
3712
Boniface sống sót sau cuộc tấn công, nhưng qua đời ngay sau đó.
01:10
And following a short-lived successor, Pope Clement V was elected in 1305.
14
70233
6047
Và theo sau một người kế vị ngắn ngủi, Giáo hoàng Clement V đã đắc cử năm 1305.
Là một nhà ngoại giao Pháp tìm kiếm hòa bình trong chiến tranh
01:18
A French diplomat seeking peace in the war between England and his homeland,
15
78157
4797
giữa nước Anh và quê hương mình,
01:23
Clement wanted to stay close to the conflict
16
83162
2836
Clement muốn ở gần xung đột
01:25
and escape the demands of Rome.
17
85998
2086
và thoát khỏi những yêu cầu của La Mã.
01:28
So in 1309, he moved the seat of the papacy to Avignon—
18
88584
4672
Vậy nên vào năm 1309, ông đã dời giáo đô đến Avignon—
01:33
a city close to France but owned by a vassal of the Church.
19
93464
4380
một thành phố gần Pháp nhưng sở hữu bởi một chư hầu của Giáo hội.
01:38
The papacy remained here for the terms of seven popes
20
98719
3546
Ngôi vị giáo hoàng tồn tại nơi đây qua các nhiệm kỳ của bảy vị giáo hoàng
01:42
until the reigning Pope finally returned to Italy in 1376.
21
102265
5255
cho đến khi vị Giáo hoàng trị vì cuối cùng quay trở về Ý vào năm 1376.
01:47
But just several months after his arrival, he suddenly died.
22
107895
4505
Nhưng chỉ vài tháng sau khi đến nơi, ngài đột ngột qua đời.
01:54
This shocking development meant a new pope had to be elected immediately—
23
114569
4546
Khởi sự gây sốc này có nghĩa một Giáo hoàng mới phải được bầu ngay lập tức—
02:00
and in Rome, where there hadn’t been a papal election in over 70 years.
24
120158
4796
và ở La Mã, nơi đã không có một cuộc bầu cử giáo hoàng nào trong hơn 70 năm.
02:05
The Romans were determined to elect one of their own
25
125705
2878
Người La Mã đã quyết định chọn ra một người trong số họ
02:08
and restore Rome as the seat of Western Christendom.
26
128916
4171
và khôi phục La mã như một trụ sở của Cơ đốc giáo Tây phương.
02:13
Local officials pressured cardinals to choose an Italian pope,
27
133546
4796
Các quan chức địa phương gây áp lực ép các hồng y chọn ra một giáo hoàng người Ý,
02:18
while rowdy mobs raided the conclave and plundered the papal wine cellar.
28
138342
5673
trong khi các đám đông ồn ào đột kích vào mật nghị và cướp phá hầm rượu giáo hoàng.
02:25
Amidst this chaos, the cardinals elected the Neapolitan Archbishop of Bari
29
145183
5588
Giữa sự hỗn loạn này, các hồng y đã bầu ra Ðức Tổng Giám Mục người Napoli của Bari
02:31
to become Pope Urban VI.
30
151022
2460
trở thành Giáo hoàng Urban VI.
02:34
Initially, Urban was seen as a safe choice.
31
154108
3128
Ban đầu, Urban được coi là một sự lựa chọn an toàn.
02:37
But he quickly proved to be a reformer who sought to limit the cardinal’s finances.
32
157528
5381
Nhưng ông đã nhanh cho thấy mình là nhà cải cách cố hạn chế tài chính của hồng y.
02:43
Desperate to maintain their luxurious lifestyles,
33
163659
3295
Tuyệt vọng trong việc duy trì lối sống xa hoa của họ,
02:46
the cardinals declared the recent election illegitimate,
34
166954
3504
các hồng y đã tuyên bố cuộc bầu cử gần đây là bất hợp pháp,
02:50
since it was decided under pressure from the Roman mob.
35
170458
4004
vì nó đã được quyết định dưới áp lực của đám đông người La Mã.
02:55
They denounced Urban as a usurper
36
175129
2878
Họ tố cáo Urban là một kẻ soán ngôi
02:58
and held a new conclave to elect Pope Clement VII.
37
178007
4129
và đã tổ chức một mật nghị mới để bầu ra Giáo hoàng Clement VII.
03:03
Clement attempted to excommunicate Urban,
38
183638
3169
Clement đã cố gắng tuyệt thông Urban,
03:06
but he refused to recognize the authority of Clement
39
186807
2878
nhưng ông ta đã từ chối công nhận thẩm quyền của Clement
03:09
or his greedy cardinals.
40
189685
1961
hoặc của các hồng y tham lam của ông ta.
03:12
Urban named new cardinals to his court and entrenched himself in Rome
41
192855
5005
Urban bổ nhiệm các hồng y mới cho giáo triều của mình và cố thủ ở La Mã
03:18
while Clement and his supporters returned to Avignon.
42
198069
3920
trong khi Clement và những người ủng hộ ông quay trở lại Avignon.
03:22
The schism had officially begun.
43
202573
2670
Cuộc ly giáo đã chính thức bắt đầu.
03:26
Western Christendom now had two capitals, Avignon and Rome,
44
206661
5880
Cơ đốc giáo Tây phương lúc này có hai giáo đô, Avignon và Rome,
03:33
each with their own Pope and court of cardinals.
45
213042
3462
mỗi nơi đều có Giáo hoàng và giáo triều hồng y riêng.
03:36
As popes from each line died, their cardinals appointed successors,
46
216837
5089
Khi các Giáo hoàng của mỗi dòng qua đời, các hồng y của họ sẽ chỉ định người kế vị,
03:42
continuing the crisis for decades.
47
222093
2711
tiếp tục cuộc khủng hoảng trong nhiều thập kỷ.
03:45
This strange situation didn't impact most ordinary Catholics,
48
225721
5047
Tình huống kỳ lạ này không ảnh hưởng đến hầu hết các tín đồ Công giáo bình thường,
03:50
as there were no significant doctrinal splits.
49
230768
3545
bởi không có sự tách biệt đáng kể trong giáo lý.
03:54
Instead, the drama played out in the diplomatic realm.
50
234897
4463
Thay vào đó, vấn đề kịch tính này diễn ra trong lĩnh vực ngoại giao.
03:59
European rulers were forced to choose sides,
51
239735
3629
Các nhà trị vì châu Âu buộc phải chọn phe,
04:03
as both popes vied for spiritual and political supremacy.
52
243447
4755
vì cả hai giáo hoàng đều tranh giành quyền tối cao về tôn giáo và chính trị.
04:09
Only a pope had the authority to call a general council
53
249620
3796
Chỉ duy nhất một giáo hoàng có thẩm quyền triệu tập một đại công đồng
04:13
to officially resolve the issue,
54
253416
2127
để chính thức giải quyết vấn đề,
04:15
and both sides refused to take this step.
55
255543
3336
và cả hai phe đều từ chối làm điều này.
04:19
So in 1409, a group of cardinals from France and Rome
56
259130
5505
Vì vậy, vào năm 1409, một nhóm hồng y từ Pháp và La Mã
04:24
took matters into their own hands.
57
264635
2211
đã đích thân vào giải quyết vấn đề.
04:27
They claimed that since both popes were disputed,
58
267263
3086
Họ tuyên bố rằng vì cả hai giáo hoàng đều có tranh chấp,
04:30
cardinals did have the right to call a council.
59
270349
3462
nên các hồng y có thẩm quyền triệu tập một công đồng.
04:34
And at their gathering these cardinals deposed the pretenders
60
274770
4171
Và tại buổi tập hợp, các hồng y này đã phế truất những kẻ ngụy danh
04:38
and elected a new Pope.
61
278941
1710
và bầu chọn một Giáo hoàng mới.
04:41
Unfortunately, both Avignon’s Pope and Rome’s Pope
62
281527
4838
Thật không may, cả Giáo hoàng của Avignon và Giáo hoàng của Rome
04:46
refused to recognize this council.
63
286365
2878
đều không tuân phục công đồng này.
04:49
So instead of solving the crisis, the number of popes rose to three.
64
289994
4755
Do đó thay vì giải quyết cuộc khủng hoảng, số lượng giáo hoàng được tăng lên ba.
04:55
This unusual arrangement lasted five more years,
65
295166
3670
Sự phân lý này kéo dài thêm năm năm nữa,
04:58
until the Council of Constance in 1417.
66
298836
4129
cho đến Hội đồng Constance năm 1417.
05:03
Here, the popes from the Roman line and recently created third line resigned
67
303799
6006
Tại đây, các giáo hoàng từ dòng La Mã và dòng thứ ba được mới tạo ra đã từ chức
05:09
and agreed to unite the church under a new Pope—
68
309805
3379
và đồng ý hợp nhất giáo hội dưới thẩm quyền của một Giáo hoàng mới
05:14
Martin V.
69
314310
1293
Martin V.
05:16
Undisputed, Martin swiftly excommunicated the only person still against him—
70
316270
6006
Quả không nghi ngờ, Martin cấp tốc tuyệt thông người duy nhất còn chống lại ông—
05:22
the Pope of Avignon—
71
322360
1459
Giáo hoàng của Avigon—
05:24
and finally ended the schism after 39 years.
72
324278
4421
và sau cùng chấm dứt ly giáo sau 39 năm.
05:33
Today, the church’s official records say the Roman Line
73
333371
4045
Ngày nay, các hồ sơ ghi chép chính thức của giáo hội nói rằng Dòng người Roma
05:37
was always the true papal power.
74
337416
2711
luôn là quyền lực thực sự của giáo hoàng.
05:41
But regardless of how the schism ended,
75
341128
2795
Nhưng bất kể cuộc ly giáo kết thúc như thế nào,
05:44
its existence proves that even those who are supposed to be pious
76
344006
4588
sự tồn tại của nó chứng minh rằng ngay cả những người được cho là sùng đạo
05:48
are prone to petty power struggles.
77
348594
3253
cũng dễ xảy ra các tranh giành quyền lực vụn vặt.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7