Why were there three popes at the same time? - Joëlle Rollo-Koster

Tłumaczenie: Ola Królikowska Korekta: Łukasz Izmaiłowski

For almost two millennia, the Pope has been a figure

Od prawie dwóch tysięcy lat papież jest dla katolików na całym świecie

of supreme spiritual authority for Catholics around the world.

postacią najwyższego duchowego autorytetu.

But in the late 14th century, Catholics found themselves

Ale pod koniec XIV wieku katolicy mieli

with not one, not two, but three popes.

nie jednego, nie dwóch, a trzech papieży.

Where did this plethora of popes come from?

Skąd się wzięli?

And who among them was the genuine article?

I który z nich był tym prawdziwym?

The origins of this papal predicament began in 1296,

Początki tej sytuacji sięgają 1296 roku,

when France’s King Philip IV decided to raise taxes on the Church.

kiedy król Francji Filip IV postanowił opodatkować Kościół.

Given the clergy’s political power,

W kontekście władzy politycznej kleru

this offended Pope Boniface VIII, leading him to write the “Unam Sanctam”:

obraziło to papieża Bonifacego VIII i skłoniło go do napisania “Unam Sanctam”,

a radical decree asserting the Pope’s total supremacy over earthly rulers.

radykalnego dekretu potwierdzającego

całkowitą zwierzchność papieża nad władcami.

But King Philip struck back.

Ale król Filip przeprowadził kontratak.

He declared Boniface a heretic and tried to have him arrested in a violent raid.

Ogłosił Bonifacego heretykiem i chciał go aresztować podczas brutalnego najazdu.

Boniface survived the assault, but died soon after.

Bonifacy przeżył atak, ale wkrótce potem zmarł.

And following a short-lived successor, Pope Clement V was elected in 1305.

Po krótkim panowaniu jego następcy w 1305 roku wybrano papieża Klemensa V.

A French diplomat seeking peace in the war between England and his homeland,

Jako francuski dyplomata szukający pokoju w wojnie między Anglią, a własną ojczyzną

Clement wanted to stay close to the conflict

Klemens chciał pozostać blisko konfliktu

and escape the demands of Rome.

i uciec przed żądaniami Rzymu.

So in 1309, he moved the seat of the papacy to Avignon—

W 1309 roku przeniósł więc siedzibę papiestwa do Awinionu,

a city close to France but owned by a vassal of the Church.

miasta blisko Francji, ale należącego do wasala Kościoła.

The papacy remained here for the terms of seven popes

Papiestwo pozostawało tu przez rządy siedmiu papieży,

until the reigning Pope finally returned to Italy in 1376.

aż panujący papież w końcu wrócił do Włoch w 1376 roku.

But just several months after his arrival, he suddenly died.

Ale zaledwie kilka miesięcy po przyjeździe nagle zmarł.

This shocking development meant a new pope had to be elected immediately—

Ten szokujący rozwój sytuacji oznaczał,

że trzeba było szybko wybrać nowego papieża,

and in Rome, where there hadn’t been a papal election in over 70 years.

i to w Rzymie, gdzie od ponad 70 lat nie było konklawe.

The Romans were determined to elect one of their own

Rzymianie byli zdecydowani wybrać jednego ze swoich

and restore Rome as the seat of Western Christendom.

i przywrócić Rzym jako siedzibę zachodniego chrześcijaństwa.

Local officials pressured cardinals to choose an Italian pope,

Lokalni urzędnicy naciskali na kardynałów, żeby wybrali na papieża Włocha,

while rowdy mobs raided the conclave and plundered the papal wine cellar.

kiedy hałaśliwy tłum napadł na konklawe i splądrował papieską piwnicę z winami.

Amidst this chaos, the cardinals elected the Neapolitan Archbishop of Bari

W tym chaosie kardynałowie wybrali neapolitańskiego arcybiskupa miasta Bari,

to become Pope Urban VI.

który został papieżem Urbanem VI.

Initially, Urban was seen as a safe choice.

Początkowo Urban był postrzegany jako bezpieczny wybór.

But he quickly proved to be a reformer who sought to limit the cardinal’s finances.

Szybko jednak okazał się reformatorem próbującym ograniczyć finanse kardynałów.

Desperate to maintain their luxurious lifestyles,

Zdesperowani, żeby utrzymać luksusowy styl życia,

the cardinals declared the recent election illegitimate,

kardynałowie uznali ostatnie wybory za bezprawne,

since it was decided under pressure from the Roman mob.

bo zdecydowano o tym pod naciskiem rzymskiego motłochu.

They denounced Urban as a usurper

Potępili Urbana jako uzurpatora

and held a new conclave to elect Pope Clement VII.

i zwołali nowe konklawe, gdzie wybrali papieża Klemensa VII.

Clement attempted to excommunicate Urban,

Klemens próbował ekskomunikować Urbana,

but he refused to recognize the authority of Clement

ale ten odmówił uznania Klemensa

or his greedy cardinals.

i jego chciwych kardynałów.

Urban named new cardinals to his court and entrenched himself in Rome

Urban mianował nowych kardynałów i okopał się w Rzymie,

while Clement and his supporters returned to Avignon.

natomiast Klemens i jego zwolennicy wrócili do Awinionu.

The schism had officially begun.

To był oficjalny początek schizmy.

Western Christendom now had two capitals, Avignon and Rome,

Chrześcijaństwo zachodnie miało teraz dwie stolice: Awinion i Rzym.

each with their own Pope and court of cardinals.

Każda stolica miała własnego papieża i własnych kardynałów.

As popes from each line died, their cardinals appointed successors,

Gdy umierali papieże z każdej linii, ich kardynałowie mianowali następców,

continuing the crisis for decades.

utrzymując kryzys przez dekady.

This strange situation didn't impact most ordinary Catholics,

Ta dziwna sytuacja nie wpłynęła na większość zwykłych katolików,

as there were no significant doctrinal splits.

bo nie było znaczących podziałów doktrynalnych.

Instead, the drama played out in the diplomatic realm.

Problem pojawił się natomiast w dyplomacji.

European rulers were forced to choose sides,

Europejscy władcy musieli opowiedzieć się po jednej ze stron,

as both popes vied for spiritual and political supremacy.

bo obaj papieże rywalizowali o dominację duchową i polityczną.

Only a pope had the authority to call a general council

Tylko papież miał prawo zwoływania soboru powszechnego,

to officially resolve the issue,

żeby oficjalne rozwiązać problem,

and both sides refused to take this step.

ale obie strony odmówiły podjęcia tego kroku.

So in 1409, a group of cardinals from France and Rome

W 1409 roku grupa kardynałów z Francji i Rzymu

took matters into their own hands.

wzięła sprawy w swoje ręce.

They claimed that since both popes were disputed,

Kardynałowie twierdzili, że skoro obaj papieże są przedmiotem sporu,

cardinals did have the right to call a council.

to oni mają prawo zwołać sobór.

And at their gathering these cardinals deposed the pretenders

Na zgromadzeniu kardynałowie obalili pretendentów

and elected a new Pope.

i wybrali nowego papieża.

Unfortunately, both Avignon’s Pope and Rome’s Pope

Niestety, zarówno papież Awinionu, jak i papież Rzymu,

refused to recognize this council.

odmówili uznania tego wyboru.

So instead of solving the crisis, the number of popes rose to three.

Zamiast więc rozwiązać kryzys, liczba papieży wzrosła do trzech.

This unusual arrangement lasted five more years,

Ten dziwny układ trwał jeszcze pięć lat

until the Council of Constance in 1417.

aż do soboru w Konstancji w 1417 roku.

Here, the popes from the Roman line and recently created third line resigned

Tu papieże z linii rzymskiej i niedawno utworzonej trzeciej linii zrezygnowali,

and agreed to unite the church under a new Pope—

zgadzając się zjednoczyć Kościół pod rządami nowego papieża

Martin V.

Marcina V.

Undisputed, Martin swiftly excommunicated the only person still against him—

Niekwestionowany Marcin szybko ekskomunikował jedyną osobę,

która wciąż była przeciwko niemu, czyli papieża z Awinionu,

the Pope of Avignon—

and finally ended the schism after 39 years.

i ostatecznie zakończył schizmę po 39 latach.

Today, the church’s official records say the Roman Line

Dziś oficjalne zapisy Kościoła mówią,

was always the true papal power.

że prawdziwą władzą papieską była zawsze linia rzymska.

But regardless of how the schism ended,

Ale niezależnie od tego, jak zakończyła się schizma,

its existence proves that even those who are supposed to be pious

jej istnienie dowodzi, że nawet ci, którzy powinni być pobożni,

are prone to petty power struggles.

są skłonni do walki o władzę.