How one journalist risked her life to hold murderers accountable - Christina Greer

Çeviri: Beril Marhan Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

In March of 1892,

Mart 1892'de

three Black grocery store owners in Memphis, Tennessee,

Memphis, Tennessee'deki üç siyahi market sahibi

were murdered by a mob of white men.

beyaz adamlardan oluşan bir çete tarafından öldürüldü.

Lynchings like these were happening all over the American South,

Amerika'nın güneyinde bu tür linçler gerçekleşiyordu

often without any subsequent legal investigation

ve genelde adli inceleme yapılmıyordu

or consequences for the murderers.

ya da katillere hukuki yaptırım uygulanmıyordu.

But this time,

Fakat bu kez,

a young journalist and friend of the victims

genç bir gazeteci ve kurbanların arkadaşı,

set out to expose the truth about these killings.

bu ölümlerle ilgili gerçeği ortaya çıkarmayı amaçladı.

Her reports would shock the nation

Raporları ülkeyi şok etmişti

and launch her career as an investigative journalist,

ve kariyerini de araştırmacı gazeteci, yurttaş lider

civic leader, and civil rights advocate.

ve insan hakları avukatı olarak değiştirdi.

Her name was Ida B. Wells.

İsmi Ida B. Wells'di.

Ida Bell Wells was born into slavery in Holly Springs, Mississippi

Ida Bell Wells 16 Temmuz 1862'de Holy Springs, Mississippi'de

on July 16, 1862, several months before the Emancipation Proclamation

köle olarak doğmuştu ve bu, Özgürlük Bildirgesi kendisini ve ailesini

released her and her family.

özgür bırakmadan birkaç ay önceydi.

After losing both parents and a brother to yellow fever at the age of 16,

16 yaşında sarı hummadan ebeveynlerini ve erkek kardeşini

she supported her five remaining siblings

kaybettikten sonra, Memphis, Tennessee'de

by working as a schoolteacher in Memphis, Tennessee.

öğretmen olarak çalışarak hayatta kalan beş kardeşini destekledi.

During this time,

Bu esnada,

she began working as a journalist.

gazeteci olarak çalışmaya başladı.

Writing under the pen name “Iola,”

"Lola" takma adıyla yazarken

by the early 1890s she gained a reputation

1890'ların başında ırksal adaletsizliğe karşı

as a clear voice against racial injustice

açık konuşan bir ses olarak ün kazandı

and become co-owner and editor

ve Memphis Free Speech

of the Memphis Free Speech and Headlight newspaper.

ve Headlight gazetesinin ortağı ve editörü oldu.

She had no shortage of material:

Materyal sıkıntısı çekmiyordu:

in the decades following the Civil War,

İç savaşı takip eden on yılda

Southern whites attempted to reassert their power

güneyli beyazlar, siyahilere karşı suç işleyerek

by committing crimes against Black people

güçlerini göstermeye kalktılar.

including suppressing their votes,

Suçlar arasında siyahilerin oylarını yok etmek,

vandalizing their businesses, and even murdering them.

iş yerlerini yakıp yıkmak ve hatta onları öldürmek vardı.

After the murder of her friends,

Arkadaşlarının ölümünün ardından,

Wells launched an investigation into lynching.

Wells linçe karşı inceleme başlattı.

She analyzed specific cases through newspaper reports and police records,

Gazete ve polis raporları aracılığıyla belli vakaları inceledi

and interviewed people who had lost friends and family to lynch mobs.

ve arkadaş ile ailelerini linç çeteleri yüzünde kaybetmiş insanlarla konuştu.

She risked her life to get this information.

Bu bilgiyi elde edebilmek için hayatını riske attı.

As a Black person investigating racially motivated murders,

Irk yüzünden meydana gelen cinayetleri inceleyen siyahi bir insan olarak

she enraged many of the same southern white men involved in lynchings.

linçlere dahil olan birçok güneyli beyaz erkeği öfkelendirdi.

Her bravery paid off.

Cesurca başardı.

Most whites had claimed and subsequently reported

Birçok beyaz, linçlerin siyahilerin işlediği suçların

that lynchings were responses to criminal acts by Black people.

karşılığı olduğunu iddia ve rapor etti.

But that was not usually the case.

Fakat genellikle konu bu değildi.

Through her research,

Araştırmasında

Wells showed that these murders were actually a deliberate,

bu cinayetlerin aslında kasti olduğunu ortaya koydu.

brutal tactic to control or punish black people who competed with whites.

Beyazlarla rekabet eden siyahileri kontrol edip cezalandırmak için taktikti.

Her friends, for example,

Örneğin, arkadaşları

had been lynched when their grocery store

marketleri yeterince popüler olup

became popular enough to divert business from a white competitor.

beyaz rakiplerinden iş çaldıklarında lince uğradılar.

Wells published her findings in 1892.

Wells bulduklarını 1892''de yayınladı.

In response, a white mob destroyed her newspaper presses.

Cevaben, beyazlardan oluşan bir çete gazete baskısını yok etti.

She was out of town when they struck,

Saldırdıklarında kasaba dışındaydı

but they threatened to kill her if she ever returned to Memphis.

ama bir daha Memphis'e dönerse onu öldüreceklerini söylediler.

So she traveled to New York,

Bunun ardından New York'a seyahat etti

where that same year she re-published her research in a pamphlet titled

ve aynı yıl araştırmayı Güneyin Dehşeti: Her Yönüyle Linç Kanunu

Southern Horrors: Lynch Law in All Its Phases.

adlı bir broşürde tekrar yayımladı.

In 1895, after settling in Chicago,

Chicago'ya yerleştikten sonra 1895'te

she built on Southern Horrors in a longer piece called The Red Record.

Southern Horrors'a ekleme yaparak The Red Record adlı bir eser üretti.

Her careful documentation of the horrors of lynching

Linç felaketleri hakkındaki detaylı belgeleri

and impassioned public speeches drew international attention.

ve coşkulu halk konuşmaları uluslararası dikkat topladı.

Wells used her newfound fame to amplify her message.

Eline geçen bu yeni ünü, mesajını kuvvetlendirmek için kullandı.

She traveled to Europe,

ABD hükûmetinin ve halkının

where she rallied European outrage against racial violence in the American South

onların izinden geleceği umuduyla Amerika'nın güneyindeki

in hopes that the US government and public would follow their example.

ırksal şiddete karşı gösterilere katılmak üzere Avrupa'ya gitti.

Back in the US,

ABD'de

she didn’t hesitate to confront powerful organizations,

güçlü organizasyonlarla yüzleşmekten çekinmedi.

fighting the segregationist policies of the YMCA

Genç Hristiyan Erkekler Birliği'nin ırkçı politikaları ile savaştı

and leading a delegation to the White House

ve iş yerlerindeki ırkçılığa karşı

to protest discriminatory workplace practices.

Beyaz Saray'a bir delegasyon iletti.

She did all this while disenfranchised herself.

Bütün bunları oy kullanma hakkından mahrumken yaptı.

Women didn’t win the right to vote until Wells was in her late 50s.

Wells 50'lerinin sonuna gelene dek kadınlar oy kullanamadılar.

And even then, the vote was primarily extended to white women only.

O zaman bile oy kullanma hakkı sadece beyaz kadınlarla sınırlıydı.

Wells was a key player in the battle for voting inclusion,

Chicago'da Siyah kadınların oy kullanma hakkı organizasyonunun

starting a Black women’s suffrage organization in Chicago.

kurulmasına öncülük eden Wells oy kullanma savaşında önemliydi.

But in spite of her deep commitment to women’s rights,

Fakat kadın haklarına duyduğu derin bağlılığına rağmen

she clashed with white leaders of the movement.

hareketin liderleri ile karşı karşıya geldi.

During a march for women’s suffrage in Washington D.C.,

Washington D.C.'deki kadın hakları yürüyüşünde

she ignored the organizers’ attempt to placate Southern bigotry

organizatörlerin güneyli bağnazları yatıştırmak için

by placing Black women in the back,

en arkaya siyahi kadınları koymasını takmadı

and marched up front alongside the white women.

ve beyaz kadınlarla beraber en önde yürüdü.

She also chafed with other civil rights leaders,

Aynı zamanda onu tehlikeli bir radikal olarak gören

who saw her as a dangerous radical.

diğer insan hakları liderleri ile de sürtüşmeler yaşadı.

She insisted on airing, in full detail, the atrocities taking place in the South,

Güney'de yaşanan vahşeti tüm detaylarıyla anlatmakta ısrar etti.

while others thought doing so would be counterproductive

Diğerleri ise bunun beyaz politikacılarla yapılan anlaşmalara

to negotiations with white politicians.

zarar vereceğini düşündü.

Although she participated in the founding of the NAACP,

Siyahi İnsanların Gelişmesi için Ulusal Birliğin kurulmasında

she was soon sidelined from the organization.

rol oynasa da yakın zamanda organizasyonun gözünden düştü.

Wells’ unwillingness to compromise any aspect of her vision of justice

Wells'in adalet görüşünden hiçbir şekilde ödünç vermemesi

shined a light on the weak points of the various rights movements,

haklarla ilgili diğer hareketlerin zayıf noktalarına ışık tuttu.

and ultimately made them stronger—

Bu hareketler güçlendi

but also made it difficult for her to find a place within them.

fakat onların içinde kendisi için yer bulması zorlaştı.

She was ahead of her time,

Zamanın ilerisindeydi

waging a tireless struggle for equality and justice

insanlar mümkün olduğunu bile düşünemezken

decades before many had even begun to imagine it possible.

eşitlik ve adalet adına zorlu bir mücadele verdi.