How one journalist risked her life to hold murderers accountable - Christina Greer

Translator: Hiếu Trần Reviewer: Nhu PHAM

In March of 1892,

Tháng 3 năm 1892,

three Black grocery store owners in Memphis, Tennessee,

ba chủ cửa hàng tạp hóa da đen ở Memphis, Tennessee,

were murdered by a mob of white men.

đã bị một đám đông người da trắng giết hại.

Lynchings like these were happening all over the American South,

Những vụ giết người tương tự xảy ra khắp miền Nam nước Mỹ,

often without any subsequent legal investigation

và thường không có bất cứ cuộc điều tra pháp lý nào sau đó

or consequences for the murderers.

hay sự trả giá dành cho những kẻ giết người.

But this time,

Nhưng lần này, một nhà báo trẻ cùng bạn bè các nạn nhân

a young journalist and friend of the victims

set out to expose the truth about these killings.

đã bắt tay đưa những tội ác đó ra ánh sáng.

Her reports would shock the nation

Những báo cáo gây chấn động cả nước

and launch her career as an investigative journalist,

đã khởi đầu cho sự nghiệp nhà báo điều tra,

civic leader, and civil rights advocate.

lãnh đạo quần chúng và ủng hộ quyền công dân của cô.

Her name was Ida B. Wells.

Tên cô ấy là Ida B. Wells.

Ida Bell Wells was born into slavery in Holly Springs, Mississippi

Ida Bell Wells ra đời với thân phận nô lệ

tại Holly Springs, Mississippi ngày 16 tháng 7 năm 1862,

on July 16, 1862, several months before the Emancipation Proclamation

vài tháng trước khi được Tuyên ngôn Giải phóng Nô lệ

released her and her family.

giải thoát cùng với gia đình mình.

After losing both parents and a brother to yellow fever at the age of 16,

Sau khi mất cha mẹ và anh trai vì bệnh sốt vàng da ở tuổi 16,

she supported her five remaining siblings

cô đã nuôi nấng năm anh chị em còn lại

by working as a schoolteacher in Memphis, Tennessee.

bằng nghề giáo tại Memphis, Tennessee.

During this time,

Trong thời gian đó, cô bắt đầu làm báo.

she began working as a journalist.

Writing under the pen name “Iola,”

Với bút danh “Iola”,

by the early 1890s she gained a reputation

vào đầu những năm 1890, cô được biết đến

as a clear voice against racial injustice

vì tiếng nói đanh thép chống lại phân biệt chủng tộc

and become co-owner and editor

và trở thành đồng sở hữu và biên tập viên

of the Memphis Free Speech and Headlight newspaper.

của tờ "Memphis Tự do ngôn luận và Soi chiếu".

She had no shortage of material:

Cô chưa bao giờ cạn kiệt chất liệu:

in the decades following the Civil War,

trong nhiều thập kỷ sau Nội Chiến,

Southern whites attempted to reassert their power

người da trắng ở miền Nam đã cố đòi lại quyền lực

by committing crimes against Black people

bằng những tội ác chống lại người da đen

including suppressing their votes,

bao gồm tịch thu phiếu bầu,

vandalizing their businesses, and even murdering them.

phá hoại cửa hàng, thậm chí là giết người.

After the murder of her friends,

Sau cái chết của những người bạn,

Wells launched an investigation into lynching.

Wells bắt đầu điều tra.

She analyzed specific cases through newspaper reports and police records,

Cô phân tích từng trường hợp thông qua các bài báo và hồ sơ cảnh sát,

and interviewed people who had lost friends and family to lynch mobs.

gặp người thân và gia đình nạn nhân để điều tra.

She risked her life to get this information.

Cô ấy liều mạng để lấy thông tin.

As a Black person investigating racially motivated murders,

Là một người da đen điều tra những vụ án có động cơ chủng tộc,

she enraged many of the same southern white men involved in lynchings.

cô đã chọc giận rất nhiều đàn ông da trắng miền Nam có liên quan.

Her bravery paid off.

Sự dũng cảm đó đã được đền đáp.

Most whites had claimed and subsequently reported

Hầu hết người da trắng đã tuyên bố, sau đó, báo cáo

that lynchings were responses to criminal acts by Black people.

rằng những vụ giết người là để đáp trả hành vi phạm tội của người da đen.

But that was not usually the case.

Nhưng đa phần là sai sự thật.

Through her research,

Qua điều tra, Wells chỉ ra những vụ án thật sự là âm mưu độc ác, có tính toán

Wells showed that these murders were actually a deliberate,

brutal tactic to control or punish black people who competed with whites.

nhằm kiểm soát hoặc trừng phạt

người da đen cạnh tranh với người da trắng.

Her friends, for example,

Bằng chứng là, bạn bè của cô đã bị giết khi hiệu tạp hóa của họ

had been lynched when their grocery store

became popular enough to divert business from a white competitor.

được ưa chuộng làm ảnh hưởng đến đối thủ người da trắng.

Wells published her findings in 1892.

Wells công bố phát hiện của mình năm 1892.

In response, a white mob destroyed her newspaper presses.

Để đáp trả, một đám đông da trắng đã phá hủy nhà máy in của cô.

She was out of town when they struck,

Cô không có ở thị trấn khi chúng tấn công

but they threatened to kill her if she ever returned to Memphis.

nhưng chúng đe dọa sẽ giết nếu cô quay trở lại Memphis.

So she traveled to New York,

Sau đó, cô ấy tới New York,

where that same year she re-published her research in a pamphlet titled

tái xuất bản nghiên cứu của mình, cùng năm, trong cuốn sách nhỏ có tên

Southern Horrors: Lynch Law in All Its Phases.

"Kinh hoàng ở miền Nam: Luật Lynch và các giai đoạn".

In 1895, after settling in Chicago,

Năm 1895, sau khi định cư ở Chicago,

she built on Southern Horrors in a longer piece called The Red Record.

dựa trên ""Kinh hoàng ở miền Nam",

cô soạn thảo phần dài hơn có tên "Hồ sơ Đỏ".

Her careful documentation of the horrors of lynching

Tài liệu kỹ lưỡng về sự dã man của các vụ án

and impassioned public speeches drew international attention.

cùng những bài phát biểu ấn tượng đã thu hút sự chú ý của dư luận.

Wells used her newfound fame to amplify her message.

Wells đã sử dụng danh tiếng để truyền đi thông điệp.

She traveled to Europe,

Cô đến châu Âu,

where she rallied European outrage against racial violence in the American South

kêu gọi người dân chống bạo lực chủng tộc ở miền Nam nước Mỹ

in hopes that the US government and public would follow their example.

với hy vọng chính phủ và công chúng Hoa Kỳ sẽ nghe theo.

Back in the US,

Quay lại Mỹ, cô không ngại đối đầu với các tổ chức hùng mạnh,

she didn’t hesitate to confront powerful organizations,

fighting the segregationist policies of the YMCA

chống lại các chính sách phân biệt chủng tộc của YMCA

and leading a delegation to the White House

và dẫn đầu một phái đoàn tới Nhà Trắng

to protest discriminatory workplace practices.

để phản đối các hành động phân biệt đối xử tại nơi làm việc.

She did all this while disenfranchised herself.

Cô làm mọi thứ khi bị tước quyền công dân.

Women didn’t win the right to vote until Wells was in her late 50s.

Phụ nữ không giành được quyền bầu cử cho tới khi Wells 50 tuổi.

And even then, the vote was primarily extended to white women only.

Thậm chí sau đó, bầu cử chủ yếu chỉ dành cho phụ nữ da trắng.

Wells was a key player in the battle for voting inclusion,

Wells đóng vai trò quan trọng trong cuộc chiến giành quyền bầu cử,

starting a Black women’s suffrage organization in Chicago.

lập một tổ chức về quyền bầu cử của phụ nữ da đen ở Chicago.

But in spite of her deep commitment to women’s rights,

Quyết tâm giành quyền cho phụ nữ,

Wells gây xung đột với những lãnh đạo da trắng của phong trào.

she clashed with white leaders of the movement.

During a march for women’s suffrage in Washington D.C.,

Trong cuộc diễu hành đòi quyền bầu cử cho phụ nữ ở Washington,

she ignored the organizers’ attempt to placate Southern bigotry

cô phớt lờ việc tổ chức cố xoa dịu thế lực thủ cựu ở miền Nam

by placing Black women in the back,

thay vì đi phía sau, cùng phụ nữ da đen,

and marched up front alongside the white women.

cô tiến lên hàng đầu cùng phụ nữ da trắng.

She also chafed with other civil rights leaders,

Cô cũng xích mích với các lãnh đạo nhân quyền khác,

who saw her as a dangerous radical.

những người coi cô như kẻ cực đoan nguy hiểm.

She insisted on airing, in full detail, the atrocities taking place in the South,

Cô ấy đã nhấn mạnh, đầy đủ và chi tiết, sự tàn bạo diễn ra ở miền Nam,

while others thought doing so would be counterproductive

trong khi người khác nghĩ rằng làm vậy có thể phản tác dụng

to negotiations with white politicians.

tại các cuộc đàm phán với các chính trị gia da trắng.

Although she participated in the founding of the NAACP,

Dù tham gia sáng lập NAACP,

she was soon sidelined from the organization.

cô sớm bị loại khỏi tổ chức.

Wells’ unwillingness to compromise any aspect of her vision of justice

Tư tưởng không thoả hiệp trong cái nhìn của Wells về công lý

đã làm sáng tỏ những điểm yếu của các phong trào đấu tranh đòi quyền lợi,

shined a light on the weak points of the various rights movements,

and ultimately made them stronger—

và làm chúng mạnh mẽ hơn —

but also made it difficult for her to find a place within them.

nhưng cũng khiến cô gặp khó khăn trong việc tìm chỗ đứng.

She was ahead of her time,

Cô đã đi trước thời đại,

waging a tireless struggle for equality and justice

khởi đầu cuộc đấu tranh không mệt mỏi cho bình đẳng và công lý

decades before many had even begun to imagine it possible.

nhiều thập kỷ trước khi người ta cho rằng điều đó là có thể.