How one journalist risked her life to hold murderers accountable - Christina Greer

Tłumaczenie: Korekta: Ola Królikowska

In March of 1892,

W marcu 1892 roku

three Black grocery store owners in Memphis, Tennessee,

trzech czarnoskórych sklepikarzy z Memphis w stanie Tennessee

were murdered by a mob of white men.

zostało zamordowanych przez tłum białych mężczyzn.

Lynchings like these were happening all over the American South,

Podobne lincze często zdarzały się na południu Stanów,

often without any subsequent legal investigation

nierzadko bez wszczęcia śledztwa

or consequences for the murderers.

ani konsekwencji dla morderców.

But this time,

Ale tym razem

a young journalist and friend of the victims

młoda dziennikarka i przyjaciółka ofiar

set out to expose the truth about these killings.

postanowiła ujawnić o tych zbrodniach prawdę.

Her reports would shock the nation

Jej reportaże wstrząsnęły krajem

and launch her career as an investigative journalist,

i zapoczątkowały karierę dziennikarki śledczej

civic leader, and civil rights advocate.

i działaczki na rzecz praw obywatelskich.

Her name was Ida B. Wells.

Nazywała się Ida B. Wells.

Ida Bell Wells was born into slavery in Holly Springs, Mississippi

Ida Bell Wells urodziła się w rodzinie niewolników w Holly Springs w Mississippi

on July 16, 1862, several months before the Emancipation Proclamation

16 lipca 1862 roku na kilka miesięcy przed Proklamacją Emancypacji,

released her and her family.

która oswobodziła jej rodzinę.

After losing both parents and a brother to yellow fever at the age of 16,

Jako 16-latka, po śmierci rodziców i brata na żółtą gorączkę,

she supported her five remaining siblings

utrzymywała pięcioro rodzeństwa,

by working as a schoolteacher in Memphis, Tennessee.

ucząc w Memphis w stanie Tennessee.

During this time,

W tym czasie

she began working as a journalist.

rozpoczęła karierę dziennikarki.

Writing under the pen name “Iola,”

Pisząc pod pseudonimem “Iola”

by the early 1890s she gained a reputation

pod koniec lat 90. XIX wieku zyskała reputację

as a clear voice against racial injustice

przeciwniczki niesprawiedliwości rasowej

and become co-owner and editor

i została współwłaścicielką i redaktorką

of the Memphis Free Speech and Headlight newspaper.

gazety “Memphis Free Speech and Headlight”.

She had no shortage of material:

Materiału jej nie brakowało.

in the decades following the Civil War,

Przez dziesięciolecia po wojnie secesyjnej

Southern whites attempted to reassert their power

biali z południa próbowali odzyskać władzę

by committing crimes against Black people

za sprawą przestępstw przeciwko czarnym,

including suppressing their votes,

w tym uniemożliwianiu głosowania,

vandalizing their businesses, and even murdering them.

demolowaniu ich biznesów, a nawet poprzez morderstwa.

After the murder of her friends,

Po zabójstwie jej przyjaciół

Wells launched an investigation into lynching.

Wells zajęła się sprawą linczów.

She analyzed specific cases through newspaper reports and police records,

Analizowała konkretne zdarzenia opisane w gazetach i raportach policyjnych,

and interviewed people who had lost friends and family to lynch mobs.

rozmawiała z ludźmi, którzy w linczach stracili bliskich i przyjaciół.

She risked her life to get this information.

Narażała życie, żeby zdobyć te informacje.

As a Black person investigating racially motivated murders,

Jako czarnoskóra kobieta badająca zbrodnie na tle rasowym

she enraged many of the same southern white men involved in lynchings.

rozsierdziła wielu białych zamieszanych w lincze.

Her bravery paid off.

Jej odwaga się opłaciła.

Most whites had claimed and subsequently reported

Większość białych uważała,

that lynchings were responses to criminal acts by Black people.

że lincze są odpowiedzią na przestępstwa czarnych.

But that was not usually the case.

Zwykle nie było to prawdą.

Poprzez swoje dociekania

Through her research,

Wells showed that these murders were actually a deliberate,

Wells wykazała, że te morderstwa były tak naprawdę rozmyślną,

brutal tactic to control or punish black people who competed with whites.

brutalną taktyką mającą na celu zwalczenie czarnej konkurencji.

Her friends, for example,

Jej przyjaciół zlinczowano,

had been lynched when their grocery store

kiedy ich sklep spożywczy

became popular enough to divert business from a white competitor.

stał się na tyle popularny, że zagrażał białej konkurencji.

Wells published her findings in 1892.

Wells opublikowała wnioski w 1892 roku.

In response, a white mob destroyed her newspaper presses.

W odpowiedzi tłum białych zniszczył jej prasy drukarskie.

She was out of town when they struck,

Była wtedy poza miastem,

but they threatened to kill her if she ever returned to Memphis.

ale grożono jej śmiercią, jeśli wróci do Memphis.

So she traveled to New York,

Pojechała więc do Nowego Jorku,

where that same year she re-published her research in a pamphlet titled

gdzie ponownie opublikowała wnioski w broszurze zatytułowanej

Southern Horrors: Lynch Law in All Its Phases.

“Southern Horrors: Lynch Law in All Its Phases”.

In 1895, after settling in Chicago,

W 1895 roku po osiedleniu się w Chicago

she built on Southern Horrors in a longer piece called The Red Record.

rozbudowała “Southern Horrors” w dłuższej publikacji “The Red Record”.

Her careful documentation of the horrors of lynching

Jej skrupulatna dokumentacja linczów

and impassioned public speeches drew international attention.

i płomienne wystąpienia zyskały międzynarodowe zainteresowanie.

Wells used her newfound fame to amplify her message.

Wells wykorzystała tę sławę do wzmocnienia przekazu.

She traveled to Europe,

Pojechała do Europy,

where she rallied European outrage against racial violence in the American South

gdzie zachęcała do sprzeciwu wobec przemocy rasowej na południu Stanów,

in hopes that the US government and public would follow their example.

licząc że rząd w USA i opinia publiczna wezmą przykład z Europejczyków.

Back in the US,

Będąc w Stanach,

she didn’t hesitate to confront powerful organizations,

nie bała się konfrontacji z potężnymi organizacjami,

fighting the segregationist policies of the YMCA

walcząc z segregacją w szeregach YMCA

and leading a delegation to the White House

i przewodząc delegacji w Białym Domu

to protest discriminatory workplace practices.

w proteście przeciw dyskryminacji w zakładach pracy.

She did all this while disenfranchised herself.

Osiągnęła to wszystko, mimo że nie miała praw obywatelskich.

Women didn’t win the right to vote until Wells was in her late 50s.

Kobiety uzyskały prawa wyborcze, kiedy Wells była grubo po 50.

And even then, the vote was primarily extended to white women only.

I nawet wtedy prawa przyznano tylko białym kobietom.

Wells was a key player in the battle for voting inclusion,

Wells była kluczową postacią w walce o prawo głosu,

starting a Black women’s suffrage organization in Chicago.

zrzeszając czarnoskóre sufrażystki w Chicago.

But in spite of her deep commitment to women’s rights,

Ale mimo jej wielkiego zaangażowania w sprawę

she clashed with white leaders of the movement.

ścierała się z białymi przywódczyniami ruchu.

During a march for women’s suffrage in Washington D.C.,

Podczas parady sufrażystek w Waszyngtonie

she ignored the organizers’ attempt to placate Southern bigotry

zignorowała zamiar organizatorów chcących udobruchać południowców

by placing Black women in the back,

poprzez umieszczenie czarnych kobiet na końcu

and marched up front alongside the white women.

i pomaszerowała na przodzie razem z białymi kobietami.

She also chafed with other civil rights leaders,

Spierała się też z innymi aktywistami,

who saw her as a dangerous radical.

którzy uważali ją za niebezpieczną radykalistkę.

She insisted on airing, in full detail, the atrocities taking place in the South,

Nagłaśniała sprawę zbrodni z południa,

podczas gdy inni sądzili,

while others thought doing so would be counterproductive

że utrudni to negocjacje z białymi politykami.

to negotiations with white politicians.

Although she participated in the founding of the NAACP,

Tworzyła Stowarzyszenie na Rzecz Popierania Ludności Kolorowej,

she was soon sidelined from the organization.

ale szybko została tam zmarginalizowana.

Wells’ unwillingness to compromise any aspect of her vision of justice

Bezkompromisowość Wells w jej dążeniach do sprawiedliwości

shined a light on the weak points of the various rights movements,

uwidoczniła niedociągnięcia w różnych ruchach

and ultimately made them stronger—

i ostatecznie te ruchy wzmocniła,

but also made it difficult for her to find a place within them.

ale jej samej utrudniła aktywny udział.

She was ahead of her time,

Wells wyprzedzała swoje czasy,

waging a tireless struggle for equality and justice

tocząc niestrudzoną walkę o równość i sprawiedliwość,

decades before many had even begun to imagine it possible.

wiele dekad zanim inni uwierzyli w możliwość zmian.