Will the real Fernando please stand up? - Ilan Stavans

297,956 views ・ 2024-02-29

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Başak Gökdaş Gözden geçirme: Ozay Ozaydin
00:07
On November 30th, 1935, dozens of writers passed away.
0
7462
4754
30 Kasım 1935 tarihinde, onlarca yazar hayatını kaybetti.
00:12
They came from different backgrounds, espoused divergent beliefs,
1
12592
3420
Farklı geçmişlerden geldiler, farklı inançları desteklediler
00:16
and wrote in a variety of styles.
2
16012
1918
ve çeşitli tarzlarda yazdılar.
00:18
Yet all of their work was stashed in a single trunk
3
18222
2419
Ancak tüm eserleri Lizbon, Portekiz’deki bir daireden
00:20
in an apartment in Lisbon, Portugal.
4
20641
1919
tek bir sandığa konulmuştu.
00:22
So, what mysterious string tied all these writers together?
5
22685
4505
Peki, tüm bu yazarları bir araya getiren gizemli bağ nedir?
00:27
Well, the trunk belonged to one enigmatic author, Fernando Pessoa,
6
27356
5423
Sandık, aslında hepsi olan gizemli yazar Fernando Pessoa’ya aitti.
00:32
who was, in fact, all of them.
7
32779
2294
00:36
Some authors use pseudonyms and pen names
8
36240
2503
Bazı yazarlar, kimliklerini korumak
00:38
to protect their identities or bolster their artistic personas.
9
38743
3295
veya sanatsal kişiliklerini güçlendirmek için takma adlar ve mahlaslar kullanırlar.
00:42
But Pessoa used what he called “heteronyms” to write not as himself
10
42622
4463
Ancak Pessoa, “heteronim” adını verdiği şeyleri kullanarak kendisi olarak değil,
kendisi tarafından icat ettiği diğer kişiler olarak yazdı,
00:47
but as other people he invented,
11
47085
1918
00:49
giving way to generative, artistic experimentation.
12
49003
3253
bu da yaratıcı, sanatsal bir deneye yol açtı.
00:52
He fleshed out their imagined lives, devised their distinct quirks,
13
52632
3879
Hayal ettikleri yaşamlarını detaylandırdı, onların özgün tuhaflıklarını tasarladı
00:56
and cultivated their unique literary voices.
14
56511
2460
ve onların kendine özgü edebi seslerini geliştirdi.
00:59
Sometimes Pessoa's heteronyms interacted with each other,
15
59472
3879
Bazen Pessoa’nın heteronimleri birbirleriyle etkileşime girdi,
01:03
even criticizing one another's work.
16
63351
2169
hatta birbirlerinin çalışmalarını eleştirdi.
01:06
Pessoa described himself as a “nomadic wanderer through [his own] consciousness,”
17
66062
5047
Pessoa kendisini “kendi bilincinde gezinen bir göçebe,”
01:11
“a kind of medium,” “divided” among his heteronyms.
18
71651
3378
heteronimleri arasında “bölünmüş.” “bir tür aracı,” olarak tanımladı.
01:15
“But,” he wrote, “I’m less real than the others,
19
75196
3545
“Ama,” diye yazdı, “diğerlerinden daha az gerçekçiyim,
01:18
less substantial, less personal, and easily influenced by them all.”
20
78741
4755
daha az somut, daha az kişisel, ve hepsinden kolayca etkilenen biriyim.”
01:25
Born in Lisbon in 1888, Pessoa began writing as different people
21
85706
4338
1888′de Lizbon’da doğan Pessoa, yaklaşık altı yaşındayken,
01:30
when he was around six years old,
22
90044
1835
farklı kişiler olarak yazmaya başladı.
01:31
authoring letters as an imaginary Frenchman, Chevalier de Pas.
23
91921
3712
Hayali bir Fransız olan Chevalier de Pas olarak mektuplar yazıyordu.
01:35
When Pessoa’s stepfather moved their family to South Africa,
24
95883
3504
Pessoa’nın üvey babası ailesini Güney Afrika’ya taşıdığında,
01:39
Pessoa picked up new languages.
25
99387
1918
Pessoa yeni diller öğrenmeye başladı.
01:41
He adopted several English-language heteronyms in high school
26
101597
3212
Lise yıllarında İngilizce dilinde birkaç heteronim benimsedi
01:44
and published booklets of poems featured by the British press.
27
104809
3628
ve İngiliz basınında öne çıkan şiir kitapçıkları yayımladı.
01:48
In 1905, Pessoa returned to Lisbon for good.
28
108855
3503
1905′te Pessoa, Lizbon’a kalıcı olarak döndü.
01:52
He gained a reputation for his formal dress, affinity for the occult,
29
112567
4045
O, resmi kıyafetleri, okültizme olan eğilimi
01:56
and for being cordial and charming while always keeping people at arm’s length.
30
116612
4129
ve insanlarla daima mesafeli olurken kibar ve çekici olmasıyla ün kazandı.
02:01
Pessoa established art and literary journals and a publishing house.
31
121200
4046
Pessoa sanat ve edebi dergiler ile bir yayınevi kurdu.
02:05
But while these public ventures failed to take off
32
125705
2461
Ancak, bu kamusal girişimler başarısız oldu
02:08
and Pessoa amassed debt and relocated frequently,
33
128166
3086
ve Pessoa borç biriktirirken sık sık yer değiştirdi,
02:11
his greatest experiments were unfolding in private.
34
131544
2711
en büyük denemeleri özel alanında gelişiyordu.
02:14
Scrawling in various languages on envelopes, book jackets and loose papers,
35
134672
4505
Farklı dillerde zarflara,kitap kapaklarına ve serbest kağıtlara yazarak,
02:19
Pessoa crafted a dreamy love letter as Maria José,
36
139177
3336
Pessoa, Maria José olarak, rüya gibi bir aşk mektubu hazırladı.
02:22
a teenager with a spinal disorder who was infatuated with a metalworker;
37
142597
4129
Omurilik rahatsızlığı olan bir genç kızdı ve bir metal işçisine aşıktı;
02:27
he scribbled detective stories as Horace James Faber;
38
147018
2919
Horace James Faber olarak; dedektif hikayeleri karaladı
02:29
and analyzed astrological charts as Raphael Baldaya.
39
149937
3879
ve Raphael Baldaya olarak astrolojik grafikleri analiz etti.
02:34
He used three heteronyms most frequently.
40
154400
2628
En sık üç heteronim kullandı.
02:37
Alberto Caeiro was a shepherd-poet who used simple diction
41
157195
4379
Alberto Caeiro çoban-şairdi ve basit bir dil kullanarak
02:41
to describe the world as he saw it.
42
161574
2044
dünyayı gördüğü gibi tanımladı.
02:43
Ricardo Reis, a doctor, favored the epic style of Classical poets.
43
163826
4505
Bir doktor olan Ricardo Reis, klasik şairlerin destansı tarzını tercih etti.
02:48
And Álvaro de Campos, a bisexual naval engineer and nomad,
44
168706
4129
Álvaro de Campos, biseksüel bir deniz mühendisi ve göçebe,
02:52
wrote poetry extolling the wonder and hardship of daily life.
45
172960
3837
günlük yaşamın mucizesini ve zorluklarını överek şiir yazdı.
02:57
Using de Campos, Pessoa said he could channel all the emotions
46
177215
3086
De Campos’u kullanarak, Pessoa kendisine yasakladığı tüm duyguları
03:00
he denied himself.
47
180301
1335
ifade edebileceğini söyledi.
03:02
And at one point, de Campos claimed it was Pessoa who didn’t truly exist.
48
182136
4797
Bir noktada de Campos, gerçekten var olmayanın Pessoa olduğunu iddia etti.
03:07
During his lifetime,
49
187642
1251
Yaşamı boyunca,
03:08
Pessoa published poems, letters, essays, and literary criticism—
50
188893
4546
Pessoa şiirler, mektuplar, denemeler, ve edebi eleştiriler yayınladı —
03:13
some as heteronyms, others under his own name.
51
193648
3211
bazılarını heteronimler olarak, diğerlerini kendi adı altında.
03:17
He also produced a handful of books, just one in Portuguese—
52
197235
3795
Ayrıca birkaç kitap da üretti, sadece bir tanesi Portekizce—
03:21
a poetry collection about Portugal’s mythic history called “Message.”
53
201155
4296
Portekiz’in efsanevi tarihini anlatan “Message” adlı bir şiir koleksiyonu.
03:25
He gained local recognition,
54
205576
1752
Yerel tanınırlık kazandı,
03:27
but the full scope of his creative endeavours only revealed itself
55
207328
3754
ancak yaratıcı çabalarının tam kapsamı
03:31
when Pessoa died a year after the book’s release.
56
211082
2627
Pessoa’nın ölümünden bir yıl sonra ortaya çıktı
03:33
From among almost 30,000 pages of unpublished work stashed in his trunk,
57
213876
4671
Yaklaşık 30,000 sayfalık yayımlanmamış çalışma arasından,
03:38
critics eventually assembled “The Book of Disquiet” in 1982,
58
218756
4213
eleştirmenler 1982′de nihayet “The Book of Disquiet”i bir araya getirdi,
03:43
which Pessoa spent two decades developing.
59
223219
2544
ki Pessoa bunun üzerinde yirmi yıl boyunca çalışmıştı.
03:46
It declares itself, in typically cryptic fashion,
60
226180
3003
Kendini, tipik olarak esrarengiz bir tarzda,
03:49
“the autobiography of someone who never existed.”
61
229267
2877
“hiç var olmayan birinin otobiyografisi” olarak tanımlar.
03:52
Pessoa wrote it as the fictional diary of his so-called semi-heteronym,
62
232603
3921
Pessoa, onu kendi adına yarı-heteronimi olarak adlandırdığı
Bernardo Soares’in kurgusal günlüğü olarak yazdı;
03:56
Bernardo Soares,
63
236524
1460
03:57
whose personality he described as a “mere mutilation” of his own.
64
237984
4170
kişiliğini kendi “yalnızca bir sakatlama” olarak tanımladı.
04:02
Often frustrated by life’s demands,
65
242446
2253
Hayatın taleplerinden sıkça hayal kırıklığına uğramış,
04:04
the book’s narrator explores how delving inwards through literature
66
244699
3253
kitabın anlatıcısı içselleşerek edebiyatın aracılığıyla
04:07
helps him escape reality’s confines.
67
247952
2252
gerçekliğin sınırlarından kaçmanın nasıl yardımcı olduğunu keşfeder.
04:10
He continuously challenges conceptions of the self as a singular, reliable unit—
68
250705
5005
Sürekli olarak benliğin tek, güvenilir birim olarak algılanmasına meydan okur —
04:16
instead grappling with identity as indefinite,
69
256002
3169
bunun yerine kimliği belirsiz olarak ele alır,
04:19
each person a shifting sum of their parts.
70
259213
2836
her kişinin parçalarının değişken bir toplamı.
04:22
“My soul is a hidden orchestra,” the first entry reads.
71
262550
3503
İlk girişte “Ruhum gizli bir orkestra,” diye yazıyor.
04:26
“I do not know what instruments, what violins and harps,
72
266053
3337
“Ne tür enstrümanlar, hangi kemanlar ve arplar,
04:29
drums and tambours sound and clash inside me.
73
269390
3295
davullar ve tamburlar içimde ne tür sesler çıkarır, bilmiyorum.
04:32
I know myself only as a symphony.”
74
272768
3420
Kendimi sadece bir senfoni olarak biliyorum.”
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7