The lovable (and lethal) sea lion - Claire Simeone

498,387 views ・ 2019-05-28

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Saliha Karatepeli Gözden geçirme: Figen Ergürbüz
00:12
Sunning themselves on rocks or waddling awkwardly across the beach,
0
12071
3969
Kayaların üzerinde güneşlenmeleri ya da plajda tuhaf bir şekilde
00:16
it’s easy to think of these immobile mammals less as sea lions,
1
16040
3991
badi badi yürümeleriyle bu hareketsiz memelileri
deniz aslanlarından çok ev kedileri olarak görmek daha kolay.
00:20
and more as sea house cats.
2
20031
2447
00:22
But don’t be fooled by their beachside behavior.
3
22478
2524
Fakat onların sahildeki davranışları sizi kandırmasın.
00:25
Under the waves, sea lions are incredible endurance hunters.
4
25002
4282
Deniz aslanları dalgaların altında inanılmaz dayanıklı avcılar.
00:29
Hurtling around at speeds from 4 to 18 miles an hour
5
29284
3556
Hızları saatte 6 km'den 30 km'ye kadar ulaşabilir
00:32
and hunting for up to 30 hours at a time,
6
32840
2866
ve tek seferde 30 saate kadar avlanabilirler.
00:35
these majestic mammals live up to their name.
7
35706
3305
Bu görkemli memeliler isimlerine yaraşır şekilde yaşıyorlar.
00:39
And thanks to a suite of physical adaptations,
8
39011
2952
Milyonlarca yıl boyunca güzelce ayarlanan
00:41
finely tuned over millions of years, they make for resourceful foragers.
9
41963
5272
fiziksel adaptasyon takımları sayesinde, becerikli avcılar oldular.
00:47
To find their favorite food,
10
47235
1665
Deniz aslanları, en sevdikleri yemeği bulmak için
00:48
sea lions hunt much deeper than many of their semi-aquatic peers.
11
48900
4642
yarı suda yaşayan çoğu akranından daha derinde avlanır.
00:53
With some species diving to depths of nearly 400 meters,
12
53542
3458
Bazı türler yaklaşık 400 metre derine dalabilir.
00:57
they’re able to cope with the mounting pressure
13
57000
2307
Bükülebilen göğüs kafeslerinin çökmesi ve esnek ciğerlerinin sıkışmasıyla
00:59
by collapsing their pliable rib cage, and compressing a pair of springy lungs.
14
59307
5072
artan basınçla baş edebiliyorlar.
01:04
This pushes air up through the smaller airways,
15
64379
2772
Bu, havanın daha küçük hava yollarında yukarı ilerlemesini sağlıyor,
01:07
collapsing rings of cartilage as oxygen travels out from the lungs,
16
67151
4147
oksijen daha geniş olan üst solunum yollarında tutulmak üzere
01:11
to be held in the larger, upper airways.
17
71298
2998
akciğerden çıkarken kıkırdak halkaları çöküyor.
01:14
Upon surfacing, this air will be used to re-inflate the lungs,
18
74296
4218
Bu hava yüzeye çıkarken akciğeri tekrar şişirmek için kullanılır
01:18
but for now their heart slows down to preserve oxygen.
19
78514
4311
fakat şimdilik kalp atışları oksijeni muhafaza etmek için yavaşlıyor.
01:22
Blood flow is redirected towards only the most essential organs
20
82825
3832
Kan akışı sadece kalp, akciğer ve beyin gibi
01:26
like the heart, lungs, and brain,
21
86657
2452
kanda ve kaslarda korunan oksijene ihtiyaç duyan
01:29
which rely on reserve oxygen stored in blood and muscle.
22
89109
4207
en gerekli organlara yönlendiriliyor.
01:33
Once they arrive at their hunting ground,
23
93316
2108
Avlanma topraklarına ulaşınca,
01:35
sea lions depend on their superior vision to find their prey.
24
95424
4225
avlarını bulmak için deniz aslanları üstün görüşlerine güvenirler.
01:39
Most mammal eyes have a structure called a lens–
25
99649
2882
Çoğu memeli gözü, lens olarak adlandırılan ve şekli ışığı kırarak
01:42
a transparent, convex structure whose shape refracts light to enable sight.
26
102531
4820
görüş sağlayan şeffaf, dışbükey bir yapıya sahiptir.
01:47
In humans, this lens is curved to process light waves traveling through air.
27
107351
4944
İnsanlarda, bu lens havadaki ışık dalgalarını işlemek için kıvrımlıdır.
01:52
But sea lions need to see their best at hundreds of meters deep.
28
112295
4538
Deniz aslanları yüzlerce metre derinlikte en iyi şekilde görebilmelidir.
01:56
To accommodate, their eyes have a much rounder lens to refract light underwater,
29
116833
4940
Uyum için gözleri deniz altındaki ışığı kıracak daha yuvarlak bir lense
02:01
as well as teardrop-shaped pupils
30
121773
2078
ve 25 kat genişleyebilecek
02:03
which can expand to 25 times their original size.
31
123851
3529
gözyaşı şeklinde göz bebeklerine sahipler.
02:07
This lets in as much light as possible,
32
127380
2213
Bu, mümkün olduğunca fazla ışık algılamalarına
02:09
helping them pinpoint their prey in even the dimmest conditions.
33
129593
4737
ve en bulanık durumlarda bile avlarını saptamalarına yardımcı olur.
02:14
But once they’ve closed in,
34
134330
1562
Ancak yaklaştıklarında
02:15
they rely on something akin to a sixth sense to actually catch their meal.
35
135892
5460
yemeklerini yakalamak için altıncı hisse benzer bir şeye güvenirler.
02:21
Their whiskers, or vibrissae,
36
141352
2651
Kedi bıyıkları ya da burun kılları,
02:24
are composed of keratin and full of nerve fibers
37
144003
3199
keratin ve tamamen sinir liflerinden oluşup
02:27
that run deep into the connective tissue of their face.
38
147202
4021
yüzlerindeki bağ doku derinliklerine kadar ulaşırlar.
02:31
Sea lions have full directional control over these whiskers,
39
151223
3733
Deniz aslanları bıyıklarının yönü üzerinde tam kontrole sahiptirler,
02:34
which can lie flat against their face, or stick out at a 90-degree angle.
40
154956
4553
dümdüz ya da 90 derecelik bir açıda durabilirler.
02:39
When properly tuned,
41
159509
1303
Düzgün ayarlandığında bu bıyıklar,
02:40
these whiskers can sense the slim trails of moving water fish leave in their wake.
42
160812
4980
hareketli su içinde balıkların bıraktıkları ince izleri hissedebilir.
02:45
And they’re precise enough to let blindfolded sea lions
43
165792
3336
Gözü bağlı deniz aslanlarının, aralarında iki santimetre olan nesneleri
02:49
tell the difference between objects less than two centimeters different in size.
44
169128
5190
ayırt edebilecek kadar da kesinler.
02:54
With these tools a healthy sea lion can catch generous helpings of fish
45
174318
4207
Bu araçlarla, sağlıklı bir deniz aslanı her avda
02:58
such as anchovy, mackerel, and squid on every outing.
46
178525
3951
hamsi, uskumru ve kalamar gibi bolca balıktan faydalanabilir.
03:02
And with their exceptional memories, they can remember multiple hunting grounds,
47
182476
3887
Olağanüstü hafızalarıyla, on yıllardır ziyaret etmedikleri de dâhil
03:06
including those they haven’t visited in decades.
48
186363
2780
çokça avlanma alanını hatırlayabilirler.
03:09
This memory also extends to breeding territories and birthing areas,
49
189143
4164
Bu hafıza ayrıca neresi dost neresi düşman bölgesi bilmeye ek,
03:13
as well as which neighbors are friend and foe.
50
193307
3480
üreme bölgeleri ve doğum alanlarını da kapsar.
03:16
There’s even evidence that sea lions can remember how to perform tasks
51
196787
3992
Deni aslanlarının aradan tekrar edilmeden 10 yıl geçse bile
03:20
after 10 years with no practice in between,
52
200779
3441
eski mekanlarını kolayca bulmak gibi görevleri
03:24
letting them navigate old stomping grounds with ease.
53
204220
3752
yerine getirdiği kanıtlanmıştır.
03:27
Yet despite these incredible adaptations,
54
207972
2407
Bu muazzam adaptasyonlara rağmen
03:30
there are changes unfolding in their habitats
55
210379
2587
deniz aslanlarının yaşam alanlarında
03:32
too rapidly for sea lions to handle.
56
212966
2833
onların baş edebilmesi için çok hızlı gelişen değişimler oluyor.
03:35
As climate change warms the oceans, certain toxic algae species thrive.
57
215799
5145
İklim değişikliği okyanusları ısıtırken, belirli zehirli yosun türleri artıyor.
03:40
This algae is harmless to the fish who eat it,
58
220944
2860
Bu yosun onları yiyen balıklar için zararsız
03:43
but for the sea lions which ingest those fish,
59
223804
2431
ama o balıkları yiyen deniz aslanları için
03:46
the algae’s domoic acid can trigger seizures and brain damage.
60
226235
4282
yosunun domoik asidi, felç ve beyin hasarını tetikleyebilir.
03:50
Changing ocean conditions keep this algae blooming year round,
61
230517
3401
Okyanus koşullarının değişimi yosunların artmasını sağlarken,
03:53
causing more and more sea lions to wash up on beaches.
62
233918
4446
giderek daha fazla deniz aslanının karaya vurmasına sebep oluyor.
03:58
This tragic discovery is just one of the many ways
63
238364
2958
Bu trajik keşif,
su hayvanları toplulukları sağlığının dünyanın okyanuslarını
04:01
the health of aquatic animal communities can help us
64
241322
2767
daha iyi anlamamızı sağlayacak çokça örneğinden biri.
04:04
better understand Earth’s oceans.
65
244089
2440
04:06
These red flags help us take action
66
246529
2151
Bu kırmızı bayraklar, kendimizi ve diğer deniz memelilerini korumamız için
04:08
to protect ourselves and other maritime mammals.
67
248680
3120
harekete geçmemize yardım ediyor.
04:11
And the more we can learn about the changing ocean that sea lions inhabit,
68
251800
3764
Deniz aslanlarının yaşadığı, değişen okyanus hakkında ne kadar çok öğrenirsek
04:15
the better equipped we’ll be to help these clever creatures thrive.
69
255564
4700
bu zeki varlıkların gelişmesine yardım etmek için o kadar donanımlı oluruz.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7