Eli the eel: A mysterious migration - James Prosek

Transcriber: Jessica Ruby Reviewer: Caroline Cristal

Çeviri: Nihal Aksakal Gözden geçirme: Saliha Karatepeli

They're long and slithery,

Uzun ve kıvrak olurlar

and they're not very colorful.

ve çok da renkli olmazlar.

But they do have a strange beauty of their own.

Ama kendilerine özgü ilginç bir güzellikleri vardır.

Their sinuous, nocturnal movements

Suyun içinde, geceye özgü kıvrılma hareketlerini

through the water

are mesmerizing to watch.

izlemesi büyüleyicidir.

And though they may resemble underwater snakes,

Sualtı yılanlarına benzeseler de,

eels are, in fact, a very interesting type of fish.

yılan balıkları aslında ilginç bir balık türüdür.

There are several things about eels

Uzatılmış şekilleri

that make them unique

ve uzuvsuz gövdelerinin yanı sıra,

besides their elongated shape and limbless bodies.

yılan balıkları hakkında onları benzersiz kılan birkaç şey vardır.

For one thing,

Birincisi,

eels have the ability to breathe through their skin.

yılan balıklarının derilerinden nefes alma kabiliyeti vardır.

Some can even leave the water

Hatta bazıları sudan çıkıp

and move over land for short periods.

kısa süreliğine karada hareket edebilir.

And, unlike most migratory fish,

Tatlı suda üreyen,

such as salmon,

ancak yetişkin yaşamlarını tuzlu suda yaşayan

which spawn in fresh water

but live their adult lives in salt water,

somon gibi çoğu göçmen balıktan farklı olarak,

eels of the genus Anguilla

Anguilla cinsi yılan balıkları

migrate in the opposite direction,

ters yönde göç eder,

spawning and breeding in oceans and seas,

zamanlarının çoğunu tatlı suda geçirirken,

while spending most of their intervening time

okyanus ve denizlerde

in fresh water.

üreyip çoğalırlar.

If we were to take one such fresh water eel

Böyle bir tatlı su yılan balığının

and follow its life story,

hayat hikayesini takip edersek,

it would be born in the middle of the North Atlantic Ocean,

Kuzey Atlantik Okyanusu'nun ortasında,

about a thousand miles east of Bermuda.

Bermuda'nın yaklaşık 800 kilometre doğusunda hayatı başlar.

This area, called the Sargasso Sea,

Sargasso Denizi denilen bu bölge,

forms the western part

okyanusun ortasında

of a subtropical gyre,

dev bir jakuzi olan

a giant whirlpool in the middle of the ocean.

subtropikal bir girdabın batı kısmını oluşturur.

Our eel, let's call it Eli,

Bizim yılan balığı, diyelim ki Eli,

would begin as one of ten to twenty million tiny eggs,

dişi bir yılan balığı tarafından taşınan,

carried by a female eel,

yetişkin bir yılan balığı gibi görünmeyen

hatching into a transparent leaf-shaped thing

şeffaf yaprak şeklindeki bir şeyden çıkan

that looks nothing like an adult eel.

on ile yirmi milyon küçük yumurtadan biri olarak hayatına başlar.

Eli starts to drift in ocean currents,

Eli, türüne bağlı olarak

predominantly the Gulf Stream

çoğunlukla Körfez Çayı'nı

towards either Europe or North America,

Avrupa ya da Kuzey Amerika'ya doğru yönlendiren

depending on its particular species.

okyanus akıntılarında sürüklenmeye başlar.

Upon reaching the coast,

Sahile ulaştığında,

Eli is about two inches long,

Eli yaklaşık iki santim uzunluğunda,

looking more eely but still transparent,

daha yılansı ama yine de şeffaf görünüyor,

known at this stage as a glass eel.

bu aşamada cam yılan balığı olarak biliniyor.

But within a couple of days in fresh water,

Ancak birkaç gün içinde Eli'nin cildi tatlı suda

Eli's skin becomes pigmented a brownish-black,

kahverengimsi-siyah pigmentli hale gelir

now looking more like that of an adult eel.

ve yetişkin yılan balığı gibi görünür.

You might notice

Eli'nin cinsiyeti ile alakalı bir şey söylemediğimizi

that we haven't mentioned anything

about Eli's gender yet.

fark etmişsinizdir.

That's because this is only determined

Bunun nedeni, bir yılan balığının cinsiyeti yalnızca

once an eel enters fresh water,

temiz suya girdiğinde belirlenir,

though nobody is sure exactly how that happens.

ancak kimse bunun tam olarak nasıl olduğundan emin değildir.

Most of the eels that stay in the estuaries

Haliçlerde ve tuzlu sularda kalan

and brackish water become males,

yılan balıklarının çoğu erkek olurken,

while those that go upstream become females,

akıntıya karşı gidenler dişi olur

growing up to two to three times bigger than

ve gelecekteki eşlerinden

their future mates.

iki ile üç kat büyüktürler.

In this case,

Bu durumda şunu açıklamalıyız:

it turns out that Eli was actually short for Elaine.

Eli, Elaine'in kısaltması.

As a female eel,

Bir dişi yılan balığı olarak,

Elaine will be quite solitary

Elaine akarsudaki hayatının çoğunda

for most of her life in the stream,

oldukça yalnız olacak,

eating whatever falls in the water:

suya düşen her şeyi yiyecek;

grasshoppers, crickets, small fish,

çekirge, cırcır böceği, küçük balık,

insect larvae, frogs, baby birds,

böcek larvaları, kurbağalar, yavru kuşlar,

almost anything she can get her mouth around.

ağzına alabileceği hemen hemen her şey.

And she will grow quite big,

Dört metre uzunluğa ulaşacak

up to four feet long

ve neredeyse

and weighing as much as thirteen pounds.

6 kg ağırlığında olacak.

We don't know exactly how

Taze su yılanlarının okyanusa

fresh water eels know when it's time

geri dönme zamanını nasıl bildiklerini

to return to the ocean,

tam olarak bilmiyoruz,

but something calls to them.

ama bir şey onları çağırıyor.

And their fall migration

Sonbahar göçleri

is one of the largest unseen migrations

gezegendeki en büyük benzeri görünmeyen

on the planet.

göçlerden biridir.

As Elaine leaves fresh water for the ocean,

Elaine okyanus için temiz suyu bıraktığında,

she undergoes a shocking metamorphosis.

şok edici bir metamorfoza maruz kalır.

Her eyes enlarge by about ten times,

Gözleri 10 kat büyür,

her skin gets thicker,

derisi kalınlaşır

and her fins get larger.

ve yüzgeçleri genişler.

These are most likely adaptations

Bunlar, yaklaşmakta olan

for their upcoming ocean travel,

okyanus seyahatleri için en muhtemel adaptasyonlardır

and Elaine seamlessly makes the transition

ve Elaine diğer balıkların çoğu için

from fresh to salt water,

toksik olan taze sudan tuzlu suya geçişi

which would be toxic for most other fish.

sorunsuz bir şekilde gerçekleştirir.

Once Elaine leaves the mouth of the fresh water streams,

Elaine bir kez tatlı su akıntısının ağzını terk ettiğinde,

she will disappear completely from human view.

insanların göreceği yerlerden tamamen kaybolacaktır.

No one has witnessed,

Hiç kimse, göç eden yetişkin bir

or been able to follow,

yılan balığıı görmedi

an adult eel on their migration,

ya da takip edemedi,

nor do we know how deep they spawn.

ne kadar derinde yumurtladıklarını da bilmiyoruz.

But it's assumed that they can follow some signs

Ancak, okyanus akımı veya tuzluluk cephesi

that they can detect,

arasındaki termal bariyer gibi

such as a thermal barrier between ocean currents

tespit ettikleri bazı işaretleri izleyerek,

or a salinity front,

in order to return to the same area of the ocean

doğdukları okyanusun aynı bölgesine

where they were born.

geri dönebilecekleri varsayılmaktadır.

Because we don't even know exactly

Çünkü bir yılan balığının göçü sırasında

what happens during an eel's migration,

tam olarak ne olduğunu bile bilmiyoruz,

we can only imagine what the actual breeding looks like.

ancak gerçek üremenin nasıl olduğunu hayal edebiliyoruz.

But the common hypothesis

Ancak ortak hipotez,

is that Elaine and thousands,

Elaine ve binlerce ya da yüz binlerce

or hundreds of thousands,

başka yılan balığının,

of other eels

büyük, iç içe kitlelerde toplanıp

gather in large, intertwined masses

yumurtalarını ve spermlerini

and release their eggs and sperm

panmiksi olarak bilinen

in a giant orgy known as panmixia.

dev bir seks partisinde salıvermeleridir.

A couple of days after the eggs are laid,

Yumurtalar koyulduktan birkaç gün sonra

they hatch,

yumurtadan çıkarlar ve döngü tekrar başlar.

and the cycle begins again.

And because we've never seen

Yetişkin yılan balıklarının

the adult eels returning up the fresh water rivers,

tatlı su nehirlerinden geri geldiğini hiç görmediğimiz için,

we must assume that,

uzun ve dolambaçlı yolculuklarını

having completed their long and roundabout journey,

tamamladıktan sonra,

these amazing and mysterious creatures

bu şaşırtıcı ve gizemli yaratıkların

finally die there,

sonunda doğdukları yerde öldüğünü varsaymalıyız.

in the same place where they were born.

Goodbye, Elaine!

Güle güle Elaine!

It was a pleasure knowing you.

Seni tanımak bir zevkti.