Eli the eel: A mysterious migration - James Prosek

Чароўнае вандраванне Ігара вугра — Джэймз Просек

Transcriber: Jessica Ruby Reviewer: Caroline Cristal

Translator: Ростислав Голод Reviewer: Hanna Baradzina

They're long and slithery,

Яны даўгія ды слізкія,

and they're not very colorful.

яны не вельмі яскравыя.

But they do have a strange beauty of their own.

Але яны па-свойму надзіва прыгожыя.

Their sinuous, nocturnal movements

Глядзець, як яны, нібы цёмныя хвалі,

through the water

are mesmerizing to watch.

рухаюцца па вадзе,

вельмі зачароўвае.

And though they may resemble underwater snakes,

І хаця яны могуць нагадваць падводных змей,

eels are, in fact, a very interesting type of fish.

вугры на самой справе вельмі цікавыя рыбы.

There are several things about eels

Некалькі асаблівасцей вугроў

that make them unique

робяць іх унікальнымі,

besides their elongated shape and limbless bodies.

акром іх прадаўгаватай формы і не маючага канечнасцяў цела.

For one thing,

Пачнем з таго,

eels have the ability to breathe through their skin.

што вугры могуць дыхаць праз тонкую скуру.

Some can even leave the water

Некаторыя могуць нават пакідаць ваду

and move over land for short periods.

і некаторы час рухацца па зямлі.

And, unlike most migratory fish,

У адрозненні ад другіх мігруючых рыб,

such as salmon,

напрыклад, ласося,

which spawn in fresh water

што нерастуе ў прэснай вадзе,

but live their adult lives in salt water,

але дарослае жыццё праводзіць у салёнай,

eels of the genus Anguilla

вугры роду Anguilla

migrate in the opposite direction,

мігруюць у супрацьлеглым напрамку:

spawning and breeding in oceans and seas,

яны мечуць ікру і размножваюцца ў акіянах і марах,

while spending most of their intervening time

але жывуць большасць свайго жыцця

in fresh water.

ў прэснай вадзе.

If we were to take one such fresh water eel

Цікава было б узяць нейкага прэснаводнага вугра

and follow its life story,

і паназіраць за яго жыццём.

it would be born in the middle of the North Atlantic Ocean,

Хутчэй за ўсё ён нарадзіўся

дзесьці ў сярэдзіне паўночнай часткі Атлантычнага акіяна,

about a thousand miles east of Bermuda.

дзесьці больш за 1500 кіламетраў на ўсход ад Бермудаў.

This area, called the Sargasso Sea,

Гэта мясцовасць завецца Саргасава мора

forms the western part

і адносіцца да заходняй часткі

of a subtropical gyre,

субтрапічнага цыклу,

a giant whirlpool in the middle of the ocean.

гіганцкай варонкі пасярэдзіне акіяну.

Our eel, let's call it Eli,

Наш вугор, няхай ён завецца Ігар,

would begin as one of ten to twenty million tiny eggs,

пачынае свой шлях адной з 10 да 20 мільёнаў маленькіх ікрынак,

carried by a female eel,

што выношваюць самкі вугра.

hatching into a transparent leaf-shaped thing

З ікрынкі вылупліваецца празрыстая істота, падобная да лістка,

that looks nothing like an adult eel.

яна зусім не падобна да дарослага вугра.

Eli starts to drift in ocean currents,

Ігар пачынае дрэйфаваць па акіянскіх плынях,

predominantly the Gulf Stream

пераважна па Гальфстрыме,

towards either Europe or North America,

кіруючыся ці да Еўропы, ці да Паўночнай Амерыкі,

depending on its particular species.

гэта залежыць ад канкрэтнага віду.

Upon reaching the coast,

Калі ён дасягне берагоў,

Eli is about two inches long,

Ігар будзе мець даўжыню каля 5 см,

looking more eely but still transparent,

будзе выглядаць як вугор, але будзе яшчэ празрыстым,

known at this stage as a glass eel.

на гэтым этапе ён завецца шкляны вугор.

But within a couple of days in fresh water,

Але праз некалькі дзён у прэснай вадзе

Eli's skin becomes pigmented a brownish-black,

скура Ігара набудзе карычнева-чорную пігментацыю,

now looking more like that of an adult eel.

і ён будзе выглядаць больш як дарослы вугор.

You might notice

Вы, вядома, заўважылі,

that we haven't mentioned anything

што мы яшчэ нічога не сказалі

about Eli's gender yet.

пра пол Ігара.

That's because this is only determined

Таму што ён вызначаецца

once an eel enters fresh water,

толькі ў той момант, калі вугор апынецца ў прэснай вадзе,

though nobody is sure exactly how that happens.

але ніхто не можа растлумачыць, як дакладна гэта адбываецца.

Most of the eels that stay in the estuaries

Большасць вугроў, што селіцца ў вусцях

and brackish water become males,

ці ў салёнай вадзе, становяцца самцамі,

while those that go upstream become females,

ты я ж, хто плыве ўверх па цячэнні, становяцца самкамі,

growing up to two to three times bigger than

яны вырастаюць у два і нават у тры разы

their future mates.

большыя за іх будучых кавалераў.

In this case,

У нашым выпадку

it turns out that Eli was actually short for Elaine.

гэтак сталася, што наш Ігар на самой справе Ірына.

As a female eel,

Як самка вугра,

Elaine will be quite solitary

Ірына большую частку жыцця

for most of her life in the stream,

правядзе самотна ў рацэ,

eating whatever falls in the water:

дзе будзе харчавацца ўсім, што ўпадзе ў ваду:

grasshoppers, crickets, small fish,

конікамі, цвыркунамі, маленькімі рыбкамі,

insect larvae, frogs, baby birds,

лічынкамі насякомых, жабкамі ды нават птушанятамі —

almost anything she can get her mouth around.

амаль усім, што ўлезе ў рот.

And she will grow quite big,

Яна вырасце даволі вялікай,

up to four feet long

амаль 120 сантыметраў у даўжыню,

and weighing as much as thirteen pounds.

і будзе важыць амаль 6 кілаграмаў.

We don't know exactly how

Мы не ведаем дакладна,

fresh water eels know when it's time

калі для прэснаводных вугроў надыходзіць час

to return to the ocean,

but something calls to them.

вяртацца ў акіян,

але іх нібы нешта кліча туды.

And their fall migration

Восеньская міграцыя вугроў —

is one of the largest unseen migrations

гэта адна з вялікшых нябачных міграцый

on the planet.

жывёлаў на зямлі.

As Elaine leaves fresh water for the ocean,

Калі Ірына пакіне прэсную ваду і апынецца ў акіяне,

she undergoes a shocking metamorphosis.

з ёй адбудуцца надзвычайнейшыя ператварэнні:

Her eyes enlarge by about ten times,

вочы яе пабольшацца ў дзесяць разоў,

her skin gets thicker,

скура стане таўсцейшая,

and her fins get larger.

а плаўнікі — большымі.

These are most likely adaptations

Гэта найбольш верагодныя прыстасаванні

for their upcoming ocean travel,

да надыходзячай вандроўкі па акіяне,

and Elaine seamlessly makes the transition

і Ірына бязбольна пройдзе шлях

from fresh to salt water,

з прэснае вады да салёнай,

which would be toxic for most other fish.

што для іншых рыб было б фатальным.

Once Elaine leaves the mouth of the fresh water streams,

Калі Ірына пакіне вусце прэснаводных рэк,

she will disappear completely from human view.

яна назаўсёды згіне з поля зроку чалавека.

No one has witnessed,

Яшчэ нікому не даводзілася

or been able to follow,

прасачыць за мігруючым дарослым вугром.

an adult eel on their migration,

nor do we know how deep they spawn.

Мы таксама не ведаем, на якой глыбіні яны нерастуюць.

But it's assumed that they can follow some signs

Лічыцца, што яны могуць рухацца па некаторых знаках,

that they can detect,

якія яны могуць выяўляць,

such as a thermal barrier between ocean currents

напрыклад, тэмпературны бар'ер паміж акіянскімі плынямі

or a salinity front,

або фронт салёнасці,

in order to return to the same area of the ocean

гэта дапамагае ім вяртацца да тых мясцін,

where they were born.

дзе яны нарадзіліся.

Because we don't even know exactly

Мы не ведаем дакладна,

what happens during an eel's migration,

што адбываецца падчас міграцыі вугроў,

we can only imagine what the actual breeding looks like.

мы можам толькі ўявіць сабе, як нерасцяцца вугры.

But the common hypothesis

Згодна з агульнай гіпотэзай,

is that Elaine and thousands,

Ірына і тысячы,

or hundreds of thousands,

сотні тысяч

of other eels

іншых вугроў

gather in large, intertwined masses

збіраюцца ў вялікія пераплеценыя масы

and release their eggs and sperm

і вылучаюць ікру і сперму

in a giant orgy known as panmixia.

падчас гіганцкай оргіі, што завецца панміксія.

A couple of days after the eggs are laid,

Праз некалькі дзён, калі ікра адкладзена,

they hatch,

малькі вылупліваюцца,

and the cycle begins again.

і кола жыцця пачынаецца зноў.

And because we've never seen

І паколькі мы ніколі не бачылі,

the adult eels returning up the fresh water rivers,

як дарослыя вугры вяртаюцца да сваіх прэсных рэк,

we must assume that,

мы лічым,

having completed their long and roundabout journey,

што, калі яны скончылі сваё доўгае вандраванне вакол свету,

these amazing and mysterious creatures

гэтыя чароўныя і загадкавыя істоты

finally die there,

нарэшце паміраюць

in the same place where they were born.

у тым самым месцы, дзе яны нарадзіліся.

Goodbye, Elaine!

Бывай, Ірынка!

It was a pleasure knowing you.

Было вельмі прыемна пазнаёміцца з табой.