Titan of terror: the dark imagination of H.P. Lovecraft - Silvia Moreno-García

2,424,059 views ・ 2019-04-23

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Eda Alparslan Gözden geçirme: Berna Partal
00:06
Arcane books of forbidden lore,
0
6970
2022
Yasak ilimlerin esrarlı kitapları,
00:08
disturbing secrets in the family bloodline,
1
8992
2319
aile soyunun huzursuz eden sırları
00:11
and terrors so unspeakable the very thought of them might drive you mad.
2
11311
4120
ve dehşetin, düşüncesinin bile sizi delirtmeye yeteceği tarifsiz hali.
00:15
By now, these have become standard elements in many modern horror stories.
3
15431
4542
Şimdi bunlar birçok modern korku öyküsünün klasik ögeleri haline gelmiş durumdalar.
00:19
But they were largely popularized by a single author–
4
19973
3240
Fakat büyük ölçüde tek bir yazar tarafından meşhur edilmişlerdi-
00:23
one whose name has become an adjective
5
23213
2121
ismi, uyandırdığı özgün korku türü
00:25
for the particular type of terror he inspired.
6
25334
3374
ile sıfatlaşan biri.
00:28
Born in Providence, Rhode Island in 1890,
7
28708
2800
1890'da Rhode Island, Providence'da doğan
00:31
Howard Phillips Lovecraft grew up admiring the Gothic horror stories
8
31508
3936
Howard Phillips Lovecraft, Edgar Allan Poe ve Robert Chambers'ın
00:35
written by Edgar Allan Poe and Robert Chambers.
9
35444
3224
Gotik korku hikayelerine hayran kalarak büyüdü.
00:38
But by the time he began writing in 1917,
10
38668
2733
Fakat 1917'de yazmaya başladığında
00:41
World War I had cast a long shadow over the arts.
11
41401
3643
1. Dünya Savaşı sanatın üzerine büyük bir gölge düşürmüştü.
00:45
People had seen real horrors,
12
45044
2031
İnsanlar gerçek dehşetler görmüş,
00:47
and were no longer frightened of fantastical folklore.
13
47075
3267
fantastik folklordan korkmaz olmuştu.
00:50
Lovecraft sought to invent a new kind of terror,
14
50342
2735
Lovecraft, çağının seri bilimsel gelişimine yanıt veren
00:53
one that responded to the rapid scientific progress of his era.
15
53077
3998
yeni bir tür korku yaratma arayışına girdi.
00:57
His stories often used scientific elements to lend eerie plausibility.
16
57075
4558
Öyküleri, ürpertici bir makullük sunmak için bilimsel öğeleri sıklıkla kullanırdı.
01:01
In "The Colour out of Space,"
17
61633
1388
"The Colour out of Space"te,
01:03
a strange meteorite falls near a farmhouse,
18
63021
2658
tuhaf bir göktaşı bir çiftlik evinin yakınına düşüp
01:05
mutating the farm into a nightmarish hellscape.
19
65679
3399
çiftliği kabustan çıkma bir sahneye dönüştürür.
01:09
Others incorporated scientific methodology into their form.
20
69078
3747
Diğerleri bilimsel metodolojiyi romanlaştırdı.
01:12
"At the Mountains of Madness" is written as a report of an Antarctic expedition
21
72825
4414
"At the Mountains of Madness"ta keşfedilmemesi daha hayırlı olan şeyleri
gün yüzüne çıkaran bir Antarktika seferinin raporu olarak yazılıyor.
01:17
that unearths things better left undiscovered.
22
77239
3050
01:20
In others, mathematics themselves become a source of horror,
23
80289
3406
Diğerlerinde, imkansız geometrik konfigürasyonlar
01:23
as impossible geometric configurations
24
83695
2492
görenlerin zihinlerini tahrip ederken
01:26
wreak havoc on the minds of any who behold them.
25
86187
3209
matematiğin kendisi dehşetin kaynağı haline geliyor.
01:29
Like then-recent discoveries of subatomic particles or X-rays,
26
89396
3514
O zamanın yeni keşifleri, atomaltı parçacıklar ve X-ray ışınlar gibi
01:32
the forces in Lovecraft’s fiction were powerful,
27
92910
2605
Lovecraft'in kurgusundaki güçler de kudretli
01:35
yet often invisible and indescribable.
28
95515
3123
fakat çoğunlukla tarifsiz güçlerdi.
01:38
Rather than recognizable monsters, graphic violence, or startling shocks,
29
98638
4625
Tanınmış canavarlar, grafik şiddet, sarsıcı şoklardan ziyade
01:43
the terror of “Lovecraftian” horror lies in what’s not directly portrayed–
30
103263
4564
"Lovecraftvari" korkunun dehşeti açıkça betimlenmeyende yatar.
01:47
but left instead to the dark depths of our imagination.
31
107827
3953
Hayal gücümüzün karanlık derinlerine bırakılır.
01:51
Lovecraft’s dozens of short stories, novellas, and poems
32
111780
3619
Lovecraft'in düzinelerce kısa öyküsü, kısa romanı ve şiiri
01:55
often take place in the same fictional continuity,
33
115399
2652
çoğunlukla yinelenen karakterler, yerler ve mitolojiyle
01:58
with recurring characters, locations, and mythologies.
34
118051
3532
aynı kurgusal sürecin içinde yer alır.
02:01
At first glance,
35
121583
981
İlk bakışta
02:02
they appear to be set within Lovecraft’s contemporary New England.
36
122564
3681
Lovecraft'in çağdaş New England'ında geçer gibi görünürler.
02:06
But beneath the surface of this seemingly similar reality lie dark masters,
37
126245
4268
Fakat bu benzer görünüşteki gerçekliğin altında
02:10
for whom Earth’s inhabitants are mere playthings.
38
130513
3261
Dünya sakinlerini kuklaya çevirmiş kara ustalar barınır.
02:13
More like primordial forces than mere deities,
39
133774
3109
Lovecraft'ın saf ilahlardan çok ilkel güçler olan Yüce Eskiler'i
02:16
Lovecraft’s Great Old Ones lurk at the corners of our reality.
40
136883
4149
gerçekliğimizin köşelerinde pusudadır.
02:21
Beings such as Yog-Sothoth,
41
141032
1835
Zaman ve uzayın derinliklerindeki
02:22
“who froths as primal slime in nuclear chaos
42
142867
2858
nükleer kaostan meydana gelen
02:25
beyond the nethermost outposts of space and time.”
43
145725
2781
sümüksü Yog-Sothoth
02:28
Or the blind, idiot god Azathoth,
44
148506
2558
veya yıkıcı içgüdülerini baskılamaya ancak
02:31
whose destructive impulses are stalled only by
45
151064
2657
sıkıcı davulların ve tekdüze sesler veren flütlerin
02:33
the “maddening beating of vile drums
46
153721
2130
gücü yeten kör ve aptal tanrı Azathoth
02:35
and the thin monotonous whine of accursed flutes.”
47
155851
3306
gibi yaratıklar.
02:39
These beings exist beyond our conceptions of reality,
48
159157
3054
Bu varlıklar, gerçeklik algımızın ötesinde var olurlar ve
02:42
their true forms as inscrutable as their motives.
49
162211
2962
asıl formları anlatıldığı kadar esrarengizdir.
02:45
Lovecraft’s protagonists–
50
165173
1586
Lovecraft'ın kahramanları
02:46
often researchers, anthropologists, or antiquarians–
51
166759
3336
genelde bu varlıkların varlığının ipucuna denk gelen araştırmacılar
02:50
stumble onto hints of their existence.
52
170095
2345
antropologlar veya antika meraklılarıdır.
02:52
But even these indirect glimpses are enough to drive them insane.
53
172440
3556
Küçük bir görüntü bile bu insanları meraktan çıldırtmaya yeter.
02:55
And if they survive,
54
175996
1302
Eğer hayatta kalabilirlerse
02:57
the reader is left with no feeling of triumph, only cosmic indifference–
55
177298
4281
okuyucu zafer hissinden çok küçüklüğünü hisseder.
03:01
the terrible sense that we are but insignificant specks
56
181579
3020
Evrende akıl ermez güçlerin merhametine kalmış küçücük
03:04
at the mercy of unfathomable forces.
57
184599
2821
noktalardan biri olduğu hissine kapılır.
03:07
But perhaps the greatest power these creatures had
58
187420
2388
Belki de bu yaratıkların en büyük gücü
03:09
was their appeal to Lovecraft’s contemporaries.
59
189808
2675
Lovecraft'ın modern görüşünün eseri olmalarıdır.
03:12
During his lifetime,
60
192483
1397
Lovecraft, hayatı boyunca
03:13
Lovecraft corresponded with other writers,
61
193880
2279
diğer yazarlarla mektuplaştı
03:16
encouraging them to employ elements and characters from his stories in their own.
62
196159
4946
onları kendi karakterlerini kullanmaya teşvik etti.
03:21
References to Lovecraftian gods or arcane tomes
63
201105
3469
Lovecraftvari tanrılar veya gizemli kitaplarına göndermeler
03:24
can be found in many stories by his pen pals,
64
204574
2296
Robert E. Howard ve Robert Bloch gibi
03:26
such as Robert E. Howard and Robert Bloch.
65
206870
3274
mektup arkadaşlarının hikayelerinde çokça mevcuttur.
03:30
Today, this shared universe is called the Cthulhu Mythos,
66
210144
3730
Bugün, yarattığı kurgusal evren, az bilindik ahtapot ejderha karışımı
03:33
named after Lovecraft’s infamous blend of dragon and octopus.
67
213874
4342
bir yaratığın adıyla anılıyor: Cthulhu Mitoları.
03:38
Unfortunately,
68
218216
1051
Ne yazık ki
03:39
Lovecraft’s fear of the unknown found a less savory expression
69
219267
3125
Lovecraft'ın bilinmeyen korkusu, röportajlarında
03:42
in his personal views.
70
222392
1614
yer bulamadı.
03:44
The author held strong racist views,
71
224006
2093
Yazar, güçlü ırkçı düşüncelere sahipti
03:46
and some of his works include crude stereotypes and slurs.
72
226099
3664
ve bazı çalışmaları kaba inançlar ve hakaret içerir.
03:49
But the rich world he created would outlive his personal prejudices.
73
229763
3708
Ancak yarattığı zengin evren önyargılardan uzak olmalıydı.
03:53
And after Lovecraft’s death,
74
233471
1656
Ölümünden sonra
03:55
the Cthulhu Mythos was adopted by a wide variety of authors,
75
235127
3756
Cthulhu Mitoları, birçok yazar tarafından benimsendi
03:58
often reimagining them from diverse perspectives
76
238883
2660
ve yazarın önyargılarından sıyrılıp
04:01
that transcend the author’s prejudices.
77
241543
2792
başkalarınca değinildi.
04:04
Despite his literary legacy,
78
244335
1836
Edebi mirasına rağmen Lovecraft
04:06
Lovecraft was never able to find financial success.
79
246171
3044
ekonomik başarı konusunda sınıfta kaldı.
04:09
He died unknown and penniless at the age of 46–
80
249215
3826
46 yaşında tanınmadan ve meteliksiz öldü.
04:13
a victim of the universe’s cosmic indifference.
81
253041
3003
Evrenin umarsızlığının bir kurbanı.
04:16
But his work has inspired numerous short stories, novels,
82
256044
3227
Çalışmaları sayısız kısa öykü,roman, masaüstü oyunları
04:19
tabletop games, and cultural icons.
83
259271
2641
ve kültürel simgeye ilham verdi.
04:21
And as long as humans feel a sense of dread about our unknown future,
84
261912
3647
İnsanlar bilinmez gelecekle ilgili kaygılanmayı sürdürdükçe
04:25
Lovecraftian horror will have a place in the darkest corners of our imagination.
85
265559
4690
Lovecraftvari korku zihnimizin en karanlık köşelerinde yer edinmeye devam edecek.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7