Axolotls: The salamanders that snack on each other (but don't die) - Luis Zambrano

3,974,194 views ・ 2021-06-22

TED-Ed


โปรดดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษด้านล่างเพื่อเล่นวิดีโอ

Translator: Danis Abdulla Reviewer: Natthapat Mardech
00:06
In 1864, French zoologist August Duméril
0
6871
3500
ในปี 1864 นักสัตววิทยาชาวฝรั่งเศส ออกุสต์ ดูเมริล
00:10
was baffled while investigating the axolotl.
1
10371
3000
ต้องพบกับความงุนงงในขณะที่กำลัง ศึกษาแอกโซลอเติล
00:13
Unlike many other amphibians, which transform into terrestrial adults,
2
13746
4792
ต่างจากสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำชนิดอื่น ซึ่งจะเปลี่ยนไปอาศัยบนบกเมื่อโตเต็มวัย
00:18
axolotls retain their juvenile characteristics and never leave the water.
3
18538
5083
แอกโซลอเติลจะยังคงสภาพเดิมเมื่อโตขึ้น และยังอาศัยอยู่ในน้ำตลอดเวลา
00:23
In an attempt to induce metamorphosis,
4
23913
2541
ในการพยายามจะกระตุ้น ให้เกิดการเปลี่ยนรูปร่าง
00:26
Duméril spent months removing their gills.
5
26454
2709
ดูเมริลใช้เวลาหลายเดือน ในการทดลองตัดเหงือกของมัน
00:29
But in most instances, the axolotls simply... grew them back.
6
29329
4042
แต่แอกโซลอเติลงอกมันออกมา ใหม่อย่างง่ายดายเกือบจะทุกครั้ง
00:33
Indeed, axolotls are masters of regeneration:
7
33537
3459
แอกโซลอเติลเป็นเจ้าแห่ง การงอกใหม่อย่างแท้จริง
00:37
they can flawlessly regenerate body parts
8
37496
2875
พวกมันสามารถงอกอวัยวะใหม่ ได้อย่างสมบูรณ์แบบ
00:40
ranging from amputated limbs and crushed spines to parts of their eyes and brains.
9
40371
6208
ไล่ตั้งแต่ขาขาด กระดูกสันหลังแตกละเอียด ไปจนถึงชิ้นส่วนของตาและสมอง
00:47
So how do they do it? And what other secrets are they keeping?
10
47079
3792
พวกมันทำแบบนั้นได้อย่างไร แล้วพวกมันยังมีความลับอะไรอีก
00:51
This extraordinary salamander is native to the wetlands in Mexico City.
11
51537
4917
ซาลาแมนเดอร์สุดพิเศษพวกนี้เป็นสัตว์ ท้องถิ่นในพื้นที่ชุ่มน้ำของเม็กซิโกซิตี
00:56
Ancient Aztec people considered it the incarnation of a God named Xolotl—
12
56829
5375
ชาวแอสเท็กโบราณเชื่อว่ามันเป็น การจุติใหม่ของเทพที่ชื่อว่าโซลอเติล
01:02
hence the axolotl’s name, roughly meaning “water monster.”
13
62204
4459
ด้วยเหตุนี้ชื่อของแอกโซลอเติล จึงมีความหมายว่า“สัตว์ประหลาดน้ำ”
01:07
Axolotls reach sexual maturity with gills and a tadpole-like dorsal fin.
14
67079
6167
เมื่อถึงวัยเจริญพันธุ์แอกโซลอเติล จะมีเหงือกและครีบหางคล้ายลูกอ๊อด
01:13
Scientists think their forever-young condition, called “neoteny,”
15
73246
4375
นักวิทยาศาสตร์คิดว่าสภาวะเยาว์วัยตลอดกาล ของพวกมันที่เรียกว่า “neoteny”
01:17
evolved because of their stable habitat.
16
77621
2500
ถูกวิวัฒนาการเนื่องจาก การไม่เปลี่ยนแปลงแหล่งที่อยู่
01:20
For salamanders that develop in waters that dry up,
17
80413
3125
ซาลาแมนเดอร์ที่อาศัยในแหล่งน้ำที่แห้งเหือด
01:23
efficiently transitioning to land is essential.
18
83538
3541
การเปลี่ยนไปอาศัยบนบกให้ได้เป็นสิ่งจำเป็น
01:27
But the lakes axolotls evolved in were unchanging year-round
19
87371
4833
แต่ทะเลสาบที่แอกโซลอเติลวิวัฒนาการนั้น ไม่มีการเปลี่ยนแปลงตลอดทั้งปี
01:32
and didn't host many aquatic predators.
20
92371
2542
และไม่มีผู้ล่าในน้ำอาศัยอยู่มากนัก
01:35
So, scientists think it was advantageous for axolotls
21
95454
4084
ดังนั้นนักวิทยาศาสตร์คิดว่า มันเป็นประโยชน์ต่อแอกโซลอเติล
01:39
to forgo the demands of metamorphosis.
22
99538
2833
ที่จะละทิ้งความจำเป็น ในการเปลี่ยนแปลงรูปร่าง
01:42
However, they haven’t completely lost this ability.
23
102371
3375
อย่างไรก็ตามพวกมันไม่ได้ สูญเสียความสามารถนี้ไปซะทีเดียว
01:45
If exposed to certain substances, axolotls will turn into adults.
24
105996
4750
หากถูกเข้ากับสารบางอย่าง แอกโซลอเติลจะโตเต็มวัย
01:50
But they’ll often experience shorter lifespans
25
110954
2667
แต่ก็มักจะทำให้อายุขัยสั้นลง
01:53
and lose some of their self-healing abilities.
26
113621
2917
และสูญเสียความสามารถ ในการรักษาตัวเองไปบางส่วน
01:56
These regenerative talents may seem like crazy superpowers to begin with,
27
116996
5042
ความสามารถในการงอกใหม่นี้ อาจดูเหมือนพลังพิเศษ
02:02
but axolotls have good use for them.
28
122038
2291
แต่แอกโซลอเติลก็ใช้มันอย่างเต็มที่
02:04
As babies, they’re in direct competition.
29
124496
3083
ในขณะเป็นทารกพวกมันอยู่ใน สภาวะแก่งแย่งอาหารกัน
02:07
So, they snack on each other.
30
127579
2334
ดังนั้นมันจึงกัดกินกันเอง
02:09
This is usually not a huge problem thanks to how quickly
31
129913
3083
ซึ่งนี่ไม่ใช่ปัญหาใหญ่อะไร ต้องขอบคุณความสามารถ
02:12
they can regenerate body parts.
32
132996
2292
ในการงอกอวัยวะใหม่อย่างรวดเร็วของพวกมัน
02:15
When an axolotl loses a limb, tissues stimulate growth in the area.
33
135288
4708
เมื่อแอกโซลอเติลสูญเสียอวัยวะ เนื้อเยื่อจะกระตุ้นการเติบโตในบริเวณนั้น
02:19
Skin cells divide and cover the wound.
34
139996
2500
เซลล์ผิวหนังจะแบ่งตัวเพื่อปิดแผล
02:22
Then, progenitor cells, which can develop into various bodily tissues,
35
142871
5042
จากนั้นเซลล์โปรเจนิเตอร์ซึ่งสามารถ พัฒนาไปเป็นเนื้อเยื่ออื่นในร่างกาย
02:27
form a mass at the site of injury
36
147913
2458
รวมตัวกันในบริเวณบาดแผล
02:30
and nearby nerves secrete growth-promoting proteins.
37
150371
3542
และเส้นประสาทรอบข้าง ทำการหลั่งโปรตีนเร่งการเติบโต
02:34
Over the next few weeks, a new limb emerges
38
154204
3209
หลังจากนั้นหลายสัปดาห์ อวัยวะใหม่ก็โผล่ออกมา
02:37
as cells proliferate and differentiate in coordination.
39
157496
3417
จากการขยายตัวและเปลี่ยนแปลงของเซลล์
02:41
This process could potentially lead to uncontrolled growth and tumor formation.
40
161288
4791
กระบวนการนี้สามารถนำไปสู่การงอก ที่ควบคุมไม่ได้และการก่อตัวของเนื้องอก
02:46
But axolotls are remarkably resistant to cancer.
41
166371
3542
แต่แอกโซลอเติลสามารถต้านทาน มะเร็งได้อย่างน่าเหลือเชื่อ
02:49
They have a system in place that tightly controls cellular proliferation.
42
169913
4708
มันมีระบบที่คอยทำหน้าที่ ควบคุมการแบ่งตัวของเซลล์
02:55
To better understand the axolotl’s baffling biology,
43
175288
3250
เพื่อเข้าใจชีววิทยาที่น่างุนงง ของแอกโซลอเติลได้ดีขึ้น
02:58
scientists sequenced its genome.
44
178621
2583
นักวิทยาศาสตร์จึงศึกษาจีโนมของพวกมัน
03:01
They found it to be more than ten times longer than a human’s.
45
181204
3875
พบว่ามีความยาวกว่า ของมนุษย์ถึงสิบเท่า
03:05
Mutations can change the length of any animal’s genome.
46
185454
3500
การกลายพันธุ์สามารถเพิ่ม ความยาวจีโนมของสัตว์
03:08
For whatever reason, salamanders have much more DNA than other vertebrates
47
188996
4458
ด้วยเหตุใดก็ตามซาลาแมนเดอร์มีดีเอ็นเอ มากกว่าสัตว์มีกระดูกสันหลังชนิดอื่น
03:13
because they lose parts of it less frequently.
48
193454
2625
เพราะพวกมันสูญเสีย ดีเอ็นเอไม่บ่อยเท่า
03:16
Investigating the axolotl’s genome, scientists saw many repeated sequences,
49
196621
5125
ในการศึกษาจีโนมของแอกโซลอเติล นักวิทยาศาสตร์พบลำดับที่ซ้ำกันจำนวนมาก
03:21
most of which don't code for proteins and have no known function.
50
201746
4000
ซึ่งส่วนมากไม่ได้ใช้เก็บรหัสเพื่อสร้าง โปรตีนและยังไม่พบฟังก์ชันการใช้งาน
03:26
They also found genes that are key in regeneration.
51
206038
3333
พวกเขายังพบยีนส์ที่เป็น กุญแจสำคัญในการงอกใหม่อีกด้วย
03:29
However, the biggest factor that sets axolotl regeneration apart
52
209663
4375
อย่างไรก็ตามปัจจัยหลักที่ทำให้การงอกใหม่ ของแอกโซลอเติลมีความพิเศษ
03:34
may not be a set of unique genes, but how they regulate their genes.
53
214038
4583
อาจไม่ได้อยู่ที่กลุ่มยีนส์พิเศษพวกนี้ แต่เป็นการควบคุมยีนส์ของพวกมันต่างหาก
03:38
It’s no wonder that axolotls are one of science’s most studied animals.
54
218996
4708
ไม่ต้องสงสัยเลยว่าแอกโซลอเติล เป็นสัตว์ที่ถูกศึกษามากที่สุดชนิดหนึ่ง
03:43
But their population in the wild has plummeted.
55
223704
2709
แต่จำนวนของพวกมันในธรรมชาติลดลงอย่างมาก
03:46
Hundreds of years ago, axolotls thrived under the Aztec capital.
56
226746
4125
ร้อยปีก่อนแอกโซลอเติลอาศัยอยู่ ในเมืองหลวงของจักรวรรดิแอซเท็ก
03:51
Within the surrounding lakes,
57
231163
1666
ซึ่งมีทะเลสาบล้อมรอบ
03:52
Aztec people built islands called chinampas for growing crops.
58
232829
4584
ชาวแอซเท็กสร้างเกาะไว้ ปลูกพืชผักเรียกว่าชินัมปา
03:57
This highly productive form of agriculture created a vast system of canals,
59
237413
5458
รูปแบบการเกษตรนี้ให้ผลผลิตที่ยอดเยี่ยม และยังสร้างระบบคลองที่กว้างขวาง
04:02
expanding the lake system’s shallow, sheltered habitat—
60
242871
3208
ซึ่งทำให้ทะเลสาบเกิดพื้นที่ตื้นและที่กำบัง
04:06
the axolotls’ ideal environment.
61
246079
2375
เหมาะกับการอยู่อาศัยของ แอกโซลอเติลเป็นอย่างยิ่ง
04:08
But when Spanish invaders arrived, they began draining the lakes.
62
248663
4375
แต่เมื่อชาวสเปนเข้ามารุกราน พวกเขาเริ่มสูบน้ำออกจากทะเลสาบ
04:13
And even more water has been diverted in recent years.
63
253038
3416
และยิ่งมากขึ้นเรื่อย ๆ ในช่วงหลัง
04:16
Today, the entire population of wild axolotls is found in just one place,
64
256913
5666
ปัจจุบันประชากรแอกโซลอเติล ทั้งหมดถูกพบในที่เดียว
04:22
Lake Xochimilco, where it’s threatened by pollution and invasive fishes.
65
262579
5417
คือทะเลสาบโซชิมิลโกที่ที่มันต้องเผชิญกับ มลพิษและการรุกรานจากปลา
04:28
People are working to regenerate the ecosystem
66
268079
2667
ผู้คนกำลังฟื้นฟูระบบนิเวศน์
04:30
and strengthen the 2,000 year old chinampa farming tradition.
67
270746
3625
และเพิ่มประสิทธิภาพของการทำนาแบบ ชินัมปาซึ่งมีอายุกว่า 2,000 ปี
04:34
If interest grows, farmers could recover abandoned chinampas
68
274788
3875
หากเป็นที่นิยมขึ้นมาชาวนาจะ ฟื้นระบบชินัมปาที่ถูกทอดทิ้งกลับมาได้
04:38
and support the local community— along with the axolotl.
69
278663
3208
ซึ่งจะเป็นประโยชน์แก่ชุมชนท้องถิ่น รวมทั้งแอกโซลอเติลด้วย
04:42
Eventually, the benefits of saving this salamander might be even greater.
70
282246
4667
สุดท้ายแล้วผลประโยชน์จากการช่วย ซาลาแมนเดอร์อาจจะมีมากกว่าที่คิด
04:47
Scientists hope that one day we’ll be able to apply
71
287121
3125
นักวิทยาศาสตร์หวังว่าวันหนึ่ง เราจะสามารถประยุกต์ใช้
04:50
the axolotl’s masterful tumor suppression and regenerative abilities
72
290246
4333
ความสามารถของแอกโซลอเติล ในการยับยั้งเนื้องอกและการงอกอวัยวะใหม่
04:54
to the human body.
73
294579
1167
กับร่างกายมนุษย์ได้
04:55
Perhaps its secrets are the real reason for the slimy god monster’s smile.
74
295746
4750
บางทีความลับนี้อาจจะเป็นที่มาของรอยยิ้ม ของเจ้าสัตว์ประหลาดตัวลื่นเหลวนี้ก็ได้
เกี่ยวกับเว็บไซต์นี้

ไซต์นี้จะแนะนำคุณเกี่ยวกับวิดีโอ YouTube ที่เป็นประโยชน์สำหรับการเรียนรู้ภาษาอังกฤษ คุณจะได้เห็นบทเรียนภาษาอังกฤษที่สอนโดยอาจารย์ชั้นนำจากทั่วโลก ดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษที่แสดงในแต่ละหน้าของวิดีโอเพื่อเล่นวิดีโอจากที่นั่น คำบรรยายเลื่อนซิงค์กับการเล่นวิดีโอ หากคุณมีความคิดเห็นหรือคำขอใด ๆ โปรดติดต่อเราโดยใช้แบบฟอร์มการติดต่อนี้

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7