Gravity vs. Pressure: The battle that formed the universe - Fabio Pacucci

194,099 views ・ 2023-06-29

TED-Ed


โปรดดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษด้านล่างเพื่อเล่นวิดีโอ

Translator: Usarat Sukudom Reviewer: Sakunphat Jirawuthitanant
00:11
Welcome one and all!
0
11132
2169
ยินดีต้อนรับทุกท่าน
00:13
It’s time to grab your seat for the biggest battle
1
13301
2836
สู่การต่อสู้ที่ยิ่งใหญ่ที่สุด
00:16
in the soon-to-be-formed universe.
2
16137
2252
ในช่วงก่อนที่จักรวาลจะถูกสร้าง
00:18
That’s right— the Big Bang is about to go down!
3
18389
4088
ใช่เเล้ว บิกเเบง กำลังจะเริ่มขึ้น
00:22
In one corner is the force that brings all matter together.
4
22685
4171
ฝ่ายแรก เเรงที่สามารถรวบรวมทุกสสาร
00:27
It acts on any particle with mass, and its range is infinite—
5
27273
4379
มันส่งผลกับทุกอนุภาคที่มีมวล และขอบเขตของมันไม่จำกัด
00:31
give it up for gravity!
6
31652
4338
ขอเสียงให้กับ แรงโน้มถ่วง
00:36
In the other corner, our contender can push matter away
7
36574
3462
อีกฝ่าย เเรงที่สามารถผลักทุกสสารออก
00:40
with spectacular strength.
8
40036
2252
ด้วยพละกำลังที่น่าเหลือเชื่อ
00:42
When the going gets tough, this fighter just gets tougher.
9
42288
3545
ยิ่งคับขันมากเท่าไหร่ เขาก็ยิ่งเเข็งแกร่ง
00:46
That’s right, it’s pressure!
10
46042
4379
ใช่เเล้ว เขาคือแรงกดดัน
00:50
Over the next several hundred thousand years,
11
50880
3003
ในอีกหลายแสนปีข้างหน้า
00:53
these two contenders will be wrestling for the fate of the universe.
12
53883
4379
ทั้งสองจะต่อสู้เพื่อชะตาของจักรวาล
00:58
That’s right folks, the ripple effects of this historic match
13
58262
3045
ใช่เเล้ว ปรากฏการณ์ระลอกคลื่น ในประวัติศาสตร์
01:01
will shape the structure of the universe as we know it today.
14
61307
3629
จะสร้างจักรวาลของพวกเราในปัจจุบัน
01:05
But what are these powers fighting over?
15
65061
2127
แล้วพวกเขาต่อสู้กันเพื่ออะไร
01:07
We’ll find out when the Big Bang hits right... now!
16
67188
6423
เราจะรู้ในทันทีที่บิกแบงเกิดขึ้น ณ บัดนี้
01:13
Let’s zoom in for the play-by-play.
17
73694
2336
เรามาจับตาดูการแข่งขันเป็นตอนๆ กัน
01:16
This epic event has brought three components into our infant universe.
18
76155
4964
ในช่วงเเรกเกิดของจักรวาล ได้มีการรวมตัวของสามองค์ประกอบ
01:21
Dark matter, which only interacts with gravity.
19
81119
2794
สสารมืด ที่มีปฏิกิริยาเเค่กับแรงโน้มถ่วง
01:23
Baryonic matter, which makes up all matter you’ve ever seen,
20
83913
3378
สารแบริโอนิก ที่เป็นส่วนประกอบ ของทุกสิ่งที่เราเคยเห็น
01:27
is affected by both gravity and pressure.
21
87291
2795
จะถูกผลกระทบจากเเรงโน้มถ่วงเเละเเรงกดดัน
01:30
And radiation composed of innumerable particles of light,
22
90086
3503
รังสี ที่มีอนุภาคของเเสงนับไม่ถ้วน
01:33
also known as photons.
23
93589
2044
หรือที่รู้จักกันในชื่อ โฟตอน
01:35
In the moments just after the Big Bang,
24
95842
2002
หลังจากเกิดบิกแบง
01:37
all three components are in equilibrium,
25
97844
2752
ทั้งสามองค์ประกอบ อยู่ในภาวะสมดุล
01:40
meaning no one location is denser than another.
26
100596
3295
ที่หมายความว่า ไม่มีส่วนไหนหนาแน่นกว่ากัน
01:43
But as the universe starts expanding, differences in density start to emerge.
27
103891
4296
แต่เเล้ว เมื่อจักรวาลขยายตัว ความหนาเเน่นก็เริ่มต่างกัน
01:48
Gravity immediately gets to work pulling matter together.
28
108187
3337
แรงโน้มถ่วงจึงดึงดูดทุกสสารเข้าหากันทันที
01:51
Dark matter begins to collect at the center
29
111524
2210
สสารมืดเริ่มรวมตัวกันที่เเกนกลาง
01:53
of these increasingly dense regions,
30
113734
2253
ตรงส่วนที่หนาแน่นขึ้นเรื่อยๆ
01:55
forming the foundations of future galaxies.
31
115987
2919
เกิดเป็นโครงสร้างพื้นฐานของกาแล็กซีในอนาคต
01:58
Meanwhile, pressure begins gathering its strength.
32
118906
2753
ในขณะที่ความกดดันค่อยๆ รวบรวมพลัง
02:01
In this hot, high-energy environment,
33
121659
2252
ในพื้นที่ที่ร้อนเเละมีพลังงานสูง
02:03
protons and electrons can’t come together to form atoms,
34
123911
3462
โปรตอนเเละอิเล็กตรอน จะไม่สามารถรวมกันเป็นอะตอมได้
02:07
so these loose particles zip around, freely interacting with ambient photons.
35
127373
5088
อนุภาคเหล่านี้จึงมีอิสระ ในการทำปฏิกิริยากับโฟตอนรอบๆ
02:12
The result is almost a fluid of baryonic matter and radiation.
36
132503
4546
ผลลัพธ์เกือบเป็นของ อุดมสมบัติแบริออนิกและรังสี
02:17
But the closer these baryonic particles get, the hotter the fluid becomes,
37
137049
4171
ยิ่งอนุภาคเเบริโอนิกอยู่ใกล้กัน ยิ่งทำให้อุณหภูมิของของเหลวสูงขึ้น
02:21
pushing photons to ping around with incredible force.
38
141220
3671
ผลักให้โฟตอนสะท้อนไปมาด้วยความรุนเเรง
02:24
This is the power of pressure, specifically radiation pressure,
39
144974
4671
นี่คือพลังของความกดดัน โดยเฉพาะความดันรังสี
02:29
battling to push things apart.
40
149645
2211
ผลักดันให้สิ่งต่างๆ เเยกออกจากกัน
02:32
With each of gravity’s vicious tugs squeezing photons and matter together,
41
152064
4380
ในเเต่ละครั้งที่เเรงโน้มถ่วง ดึงดูดโฟตอนเเละสสารมารวมกัน
02:36
pressure exerts a forceful shove back.
42
156444
2836
เเรงกดดันก็โต้กลับด้วยเเรงผลักที่รุนเเรง
02:39
And as the two giants struggle, they heave this fluid back and forth—
43
159280
4296
ในขณะที่ทั้งสองต่างฉุดกระชากของเหลวนี้
02:43
creating massive waves called baryonic acoustic oscillations.
44
163576
4338
ก่อให้เกิดคลื่นยักษ์ที่เรียกว่า คลื่นเสียงจากช่วงกำเนิดจักรวาล
02:48
Moving at almost two thirds the speed of light
45
168039
2794
เคลื่อนที่ด้วยความเร็วเกือบ สองในสามของความเร็วเเสง
02:50
these BAOs ripple across space,
46
170833
2711
คลื่นเสียงนี้กระเพื่อมไปในอวกาศ
02:53
impacting the universe on the biggest scale imaginable.
47
173544
3712
ส่งผลกระทบอันยิ่งใหญ่ ที่ไม่อาจคาดถึงต่อจักรวาล
02:57
These rolling waves determine the distribution of matter throughout space,
48
177340
4045
คลื่นเหล่านี้จะเป็นตัวกำหนด การกระจายสสารทั่วทั้งอวกาศ
03:01
meaning that today— almost 14 billion years after this fight began—
49
181385
5005
หมายความว่า เกือบ 14 พันล้านปี หลังจากการต่อสู้นี้เริ่มขึ้น
03:06
we're more likely to find galaxies at their peaks
50
186390
2962
เรามักจะเห็นจุดสูงสุงของกาแล็กซี
03:09
and empty space in their troughs.
51
189352
2294
เเละช่องว่างในร่องกาแล็กซีได้
03:11
And that’s not all.
52
191646
1084
ไม่ใช่เเค่นั้น
03:12
We can still see these ripples in the background radiation of the universe,
53
192730
4463
เรายังสามารถมองเห็นคลื่นเหล่านี้ได้ ผ่านรังสีในจักรวาล
03:17
a permanent reminder of this epic brawl.
54
197193
3378
ซึ่งเป็นสิ่งย้ำเตือน จากปรากฏการณ์นี้
03:20
But after being locked in a stalemate for roughly 370,000 years,
55
200780
4754
เเต่หลังจากที่ไม่มีการเปลี่ยนเเปลง เป็นเวลากว่า 370,000 ปี
03:25
the tide of our battle finally begins to turn.
56
205534
3462
เกมก็เริ่มพลิก
03:28
After all this time, the heat from the Big Bang has dissipated significantly,
57
208996
4463
ในช่วงเวลาที่ผ่านมา ความร้อนจากบิกเเบง ก็ค่อยๆ ลดลงอย่างมาก
03:33
cooling the universe down to a temperature
58
213459
2377
ทำให้อุณหภูมิของจักรวาลเย็นลง
03:35
at which loose electrons start to pair up with protons.
59
215836
3838
เหล่าอิเล็กตรอนที่กระจัดกระจาย จึงเริ่มเชื่อมต่อกับโปรตอน
03:39
Known as the “era of recombination,”
60
219715
2545
หรือที่ทราบกันในชื่อ ยุคของการรวมตัว
03:42
this stops electrons from recklessly pinging around.
61
222260
2919
ยุคนี้ได้หยุดยั่งอิเล็กตรอน จากการสะท้อนไปมา
03:45
This allows light to stream freely for the first time,
62
225179
3712
ก่อให้เกิดเเสงสว่างเป็นครั้งเเรก
03:48
illuminating the universe.
63
228891
2252
ส่องสว่างจักรวาล
03:51
These photons now only exert a tiny force on the neutral atoms they interact with,
64
231143
5172
ถึงจุดนี้ โฟตอนจึงทำปฏิกิริยา กับอะตอมที่เป็นกลางได้เล็กน้อย
03:56
gradually reducing the power of pressure.
65
236315
3128
ความเเรงจากความกดดันก็ค่อยๆ น้อยลง
03:59
And with that, it’s time to crown our champion!
66
239610
4171
ด้วยเหตุนี้ เราจึงได้ผู้ชนะที่เเท้จริง
04:03
The undefeated force, the most pervasive power in the universe:
67
243781
3837
ความเเรงที่ไม่อาจถูกโค่น พลังที่เเพร่หลายในจักรวาลมากที่สุด
04:07
it’s gravity!
68
247618
3462
เเรงโน้มถ่วง
04:11
And yet, this rivalry isn’t over.
69
251080
2669
เเต่ถึงอย่างนั้น การเเข่งขันก็ยังไม่จบไป
04:13
A similar battle continues between these two sworn enemies today,
70
253749
4129
ยังคงมีการต่อสู้ ที่คล้ายกันกับสองคู่ปรับนี้
04:17
within every single star.
71
257878
2336
ในเเต่ละดวงดาว
04:20
As gravity pulls a star’s gas inward,
72
260214
2753
ยิ่งเเรงโน้มถ่วงดึงก๊าสเข้าหาดวงดาว
04:22
pressure increases and pushes the matter back outward.
73
262967
3795
ความกดดันก็ยิ่งเพิ่มเเรงผลักสสารออก
04:26
This push and pull keeps the Sun, and all other stars,
74
266762
3379
เเรงผลักดันเเละดึงดูดนี้ คอยรักษา สภาพของพระอาทิตย์เเละดวงดาวทั้งมวล
04:30
stable for billions of years.
75
270141
2711
ให้สมดุลมาตลอดหลายพันล้านปี
04:32
In fact, this clash of the titans is the same reason
76
272852
2711
ในความเป็นจริง การปะทะ ระหว่างสองยักษ์
04:35
Earth’s atmosphere doesn’t collapse to the ground.
77
275563
2961
เป็นสาเหตุที่ทำให้ชั้นบรรยากาศ ของโลกไม่ถูกทำลาย
04:38
So while their greatest fight might have ended,
78
278524
2461
ดังนั้น ถึงเเม้ว่าการต่อสู้เหมือนจะจบลง
04:40
these two warriors are still to be locked in combat—
79
280985
3837
นักสู้ทั้งสองก็ยังคงเเข่งขันกันต่อไป
04:48
even as a new challenger approaches.
80
288034
3503
เเม้จะมีผู้ถ้าชิงคนใหม่เข้ามาก็ตาม
เกี่ยวกับเว็บไซต์นี้

ไซต์นี้จะแนะนำคุณเกี่ยวกับวิดีโอ YouTube ที่เป็นประโยชน์สำหรับการเรียนรู้ภาษาอังกฤษ คุณจะได้เห็นบทเรียนภาษาอังกฤษที่สอนโดยอาจารย์ชั้นนำจากทั่วโลก ดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษที่แสดงในแต่ละหน้าของวิดีโอเพื่อเล่นวิดีโอจากที่นั่น คำบรรยายเลื่อนซิงค์กับการเล่นวิดีโอ หากคุณมีความคิดเห็นหรือคำขอใด ๆ โปรดติดต่อเราโดยใช้แบบฟอร์มการติดต่อนี้

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7