How to sequence the human genome - Mark J. Kiel

เราหาลำดับจีโนมมนุษย์ได้อย่างไร- มาร์ค เจ คีล (Mark J. Kiel)

1,501,141 views

2013-12-09 ・ TED-Ed


New videos

How to sequence the human genome - Mark J. Kiel

เราหาลำดับจีโนมมนุษย์ได้อย่างไร- มาร์ค เจ คีล (Mark J. Kiel)

1,501,141 views ・ 2013-12-09

TED-Ed


โปรดดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษด้านล่างเพื่อเล่นวิดีโอ

Translator: Kelwalin Dhanasarnsombut Reviewer: PanaEk Warawit
00:06
You've probably heard of the human genome,
0
6704
2076
คุณคงเคยได้ยินมาบ้างเกี่ยวกับจีโนมมนุษย์
00:08
the huge collection of genes
1
8780
1613
ยีนจำนวนมาก
00:10
inside each and every one of your cells.
2
10393
3397
ในเซลล์ทุกๆ เซลล์ของคุณ
00:13
You probably also know
3
13790
454
คุณอาจจะรู้อีกว่า
00:14
that we've sequenced the human genome,
4
14244
2583
เราได้ทำการหาลำดับจีโนมมนุษย์แล้ว
00:16
but what does that actually mean?
5
16827
2166
แต่นั่นมันหมายถึงอะไรกันแน่
00:18
How do you sequence someone's genome?
6
18993
3166
เราหาลำดับจีโนมใครสักคนได้อย่างไรกัน
00:22
Let's back up a bit.
7
22159
1636
ลองมาทบทวนกันสักนิด
00:23
What is a genome?
8
23795
1667
จีโนมคืออะไร
00:25
Well, a genome is all the genes plus some extra
9
25462
5058
อืม จีโนมก็คือยีนทั้งหมดและอะไรอีกนิดหน่อย
00:30
that make up an organism.
10
30520
2064
ที่ประกอบขึ้นเป็นสิ่งมีชีวิต
00:32
Genes are made up of DNA,
11
32584
1998
ยีนนั้นประกอบด้วยดีเอ็นเอ
00:34
and DNA is made up of long, paired strands
12
34582
3096
และดีเอ็นเอก็ประกอบด้วยสายคู่ยาวๆ ที่มี
00:37
of A's,
13
37678
1236
เอ
00:38
T's,
14
38914
1170
ที
00:40
C's,
15
40084
1886
ซี
00:41
and G's.
16
41970
862
และ จี
00:42
Your genome is the code
17
42832
1518
จีโนมของคุณก็คือรหัส
00:44
that your cells use to know how to behave.
18
44350
3512
ที่เซลล์ของคุณใช้เพื่อจะรู้ว่าต้องทำตัวอย่างไร
00:47
Cells interacting together make tissues.
19
47862
3453
เซลล์มีปฏิสัมพันธ์กันเพื่อที่จะสร้างเนื้อเยื่อ
00:51
Tissues cooperating with each other make organs.
20
51315
3132
เนื้อเยื่อทำงานด้วยกันเพื่อที่สร้างอวัยวะ
00:54
Organs cooperating with each other
21
54447
1964
อวัยวะให้ความร่วมมือกันและกัน
00:56
make an organism,
22
56411
1499
เพื่อประกอบขึ้นเป็นสิ่งมีชีวิต
00:57
you!
23
57910
1328
คุณนั่นเอง
00:59
So, you are who you are
24
59238
2760
ดังนั้น คุณเป็นคุณอย่างที่เป็นอยู่
01:01
in large part because of your genome.
25
61998
2623
โดยส่วนใหญ่แล้ว ก็เพราะจีโนมของคุณ
01:04
The first human genome
26
64621
1427
จีโนมมนุษย์ชุดแรก
01:06
was sequenced ten years ago
27
66048
2112
ได้ถูกถอดรหัสเมื่อสิบปีที่แล้ว
01:08
and was no easy task.
28
68160
1836
และมันก็ไม่ใช่งานหมูๆ เลย
01:09
It took two decades to complete,
29
69996
2913
มันใช้เวลาสองทศวรรษกว่าจะเสร็จสมบูรณ์
01:12
required the effort of hundreds of scientists
30
72909
2767
ต้องใช้ความพยายามจากนักวิทยาศาสตร์หลายร้อยชีวิต
01:15
across dozens of countries,
31
75676
1565
จากประเทศต่างๆ มากมาย
01:17
and cost over three billion dollars.
32
77241
3233
และใช้เงินกว่าสามพันล้านดอลลาร์
01:20
But some day very soon,
33
80474
1658
แต่ในอนาคต อีกไม่นานเกินรอ
01:22
it will be possible to know the sequence of letters
34
82132
2186
มันจะไปได้ ที่จะทราบถึงลำดับที่เรียงกันของตัวอักษร
01:24
that make up your own personal genome
35
84318
2422
ที่ประกอบขึ้นเป็นจีโนมของคุณ
01:26
all in a matter of minutes
36
86740
1753
ในเวลาเพียงไม่กี่นาที
01:28
and for less than the cost
37
88493
1328
และมีค่าใช้จ่ายน้อยกว่า
01:29
of a pretty nice birthday present.
38
89821
2610
ของขวัญวันเกิดสวยๆ ซักอันเสียอีก
01:32
How is that possible?
39
92431
1892
มันเป็นไปได้อย่างไรกัน
01:34
Let's take a closer look.
40
94323
2000
ลองมาดูกันในรายละเอียด
01:36
Knowing the sequence of the billions of letters
41
96323
2583
การทราบถึงลำดับของตัวหนังสือหลายพันล้าน
01:38
that make up your genome
42
98906
1476
ที่เรียงกันเป็นจีโนมของคุณ
01:40
is the goal of genome sequencing.
43
100382
2526
คือเป้าหมายของการถอดรหัสจีโนม
01:42
A genome is both really, really big
44
102908
3541
จีโนมนั้น ทั้งใหญ่มากๆ
01:46
and very, very small.
45
106449
2953
และเล็กมากๆ
01:49
The individual letters of DNA,
46
109402
2190
แต่ละตัวอักษรของดีเอ็นเอ
01:51
the A's, T's, G's, and C's,
47
111592
3185
เจ้า เอ ที จี และ ซี
01:54
are only eight or ten atoms wide,
48
114777
2990
มีความกว้างแค่แปดหรือสิบอะตอมเท่านั้น
01:57
and they're all packed together into a clump,
49
117767
3540
และพวกมันก็อัดรวมกันอยู่เป็นกระจุก
02:01
like a ball of yarn.
50
121307
1741
เหมือนกับใจไหม
02:03
So, to get all that information
51
123048
2107
ดังนั้น เพื่อที่จะได้มาซึ่งข้อมูล
02:05
out of that tiny space,
52
125155
2252
จากแหล่งเล็กๆ นั้น
02:07
scientists first have to break
53
127407
1586
นักวิทยาศาสตร์จะต้องทำการแยก
02:08
the long string of DNA down into smaller pieces.
54
128993
5061
สายยาวๆ ของดีเอ็นเอออกเป็นชิ้นเล็กๆ เสียก่อน
02:14
Each of these pieces is then separated in space
55
134054
2996
จากนั้นแต่ละชิ้นส่วนก็จะถูกแยกเป็นท่อนๆ
02:17
and sequenced individually,
56
137050
1858
และนำไปหาลำดับทีละส่วน
02:18
but how?
57
138908
1428
แต่ ทำอย่างอย่างไรล่ะ
02:20
It's helpful to remember
58
140336
1159
มันมีประโยชน์เมื่อเราทราบว่า
02:21
that DNA binds to other DNA
59
141495
2753
ดีเอ็นเอจับกับดีเอ็นเออื่น
02:24
if the sequences are the exact opposite of each other.
60
144248
3749
ถ้าลำดับของมันตรงข้ามกันอย่างพอดิบพอดี
02:27
A's bind to T's,
61
147997
1810
เอ จับคู่กับ ที
02:29
and T's bind to A's.
62
149807
2581
ที จับคู่กับ เอ
02:32
G's bind to C's,
63
152388
1829
จี จับคู่กับ ซี
02:34
and C's to G's.
64
154217
2376
และ ซี จับคู่กับ จี
02:36
If the A-T-G-C sequence of two pieces of DNA
65
156593
4007
ถ้าลำดับ เอ-ที-จึ-ซี ของดีเอ็นเอสองท่อน
02:40
are exact opposites,
66
160600
2080
ตรงข้ามกันพอดี
02:42
they stick together.
67
162680
1003
พวกมันจะติดอยู่ด้วยกัน
02:43
Because the genome pieces
68
163683
1725
เพราะว่าชิ้นส่วนของจีโนม
02:45
are so very small,
69
165408
1780
มีขนาดเล็กมาก
02:47
we need some way to increase
70
167188
1625
เราต้องการวิธีสักอย่าง
02:48
the signal we can detect
71
168813
1613
ที่จะเพิ่มสัญญาณที่เราสามารถตรวจจับได้
02:50
from each of the individual letters.
72
170426
2277
จากตัวหนังสือแต่ละตัว
02:52
In the most common method,
73
172703
1490
โดยวิธีการทั่วๆ ไป
02:54
scientists use enzymes to make thousands of copies
74
174193
2996
นักวิทยาศาสตร์ใช้เอ็นไซม์เพื่อที่จะผลิตสำเนาหลายพัน
02:57
of each genome piece.
75
177189
2187
ของจีโนมแต่ละท่อน
02:59
So, we now have thousands of replicas
76
179376
2458
เอาล่ะ เรามีจีโนมแต่ละท่อน
03:01
of each of the genome pieces,
77
181834
2092
ที่มีหน้าตาซ้ำๆ กันหลายพัน
03:03
all with the same sequence
78
183926
1627
ทุกอันมีลำดับของ
03:05
of A's, T's, G's, and C's.
79
185553
4187
เอ ที จี และ ซี เหมือนกัน
03:09
But we have to read them all somehow.
80
189740
2618
แต่ไม่ว่าด้วยวิธีใดก็ตาม เราต้องอ่านพวกมันทั้งหมด
03:12
To do this, we need to make
81
192358
1756
เพื่อการนี้ เราต้องสร้าง
03:14
a batch of special letters,
82
194114
1846
ตัวหนังสือพิเศษ
03:15
each with a distinct color.
83
195960
2002
ที่ติดฉลากด้วยสีที่แตกต่างกัน
03:17
A mixture of these special colored letters and enzymes
84
197962
2885
ส่วนผสมของตัวหนังสือมีสีและเอ็นไซม์
03:20
are then added to the genome
85
200847
1442
จะถูกเติมลงไปในจีโนม
03:22
we're trying to read.
86
202289
1636
ที่เราพยายามจะอ่าน
03:23
At each spot on the genome,
87
203925
1630
ในแต่ละจุดของจีโนม
03:25
one of the special letters
88
205555
1318
ตัวหนังสือพิเศษ
03:26
binds to its opposite letter,
89
206873
1934
จะเข้าจับกับตัวอักษรตรงข้าม
03:28
so we now have a double-stranded piece of DNA
90
208807
3202
ดังนั้น เราจะได้ดีเอ็นเอสายคู่
03:32
with a colorful spot at each letter.
91
212009
2585
ที่มีจุดสีๆ ที่ตัวหนังสือแต่ละตัว
03:34
Scientists then take pictures
92
214594
1796
นักวิทยาศาสตร์ก็จะถ่ายภาพ
03:36
of each snippet of genome.
93
216390
2375
ของจีโนมชิ้นสั้นๆ แต่ละอัน
03:38
Seeing the order of the colors
94
218765
1584
การดูลำดับของสี
03:40
allows us to read the sequence.
95
220349
3250
ทำให้เราอ่านลำดับของมันได้
03:43
The sequences of each
96
223599
1415
ลำดับของแต่ละท่อนดีเอ็นเอ
03:45
of these millions of pieces of DNA
97
225014
2230
จากทั้งหมดนับล้าน
03:47
are stitched together using computer programs
98
227244
2117
จะถูกปะต่อเข้าด้วยกันโดยใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์
03:49
to create a complete sequence of the entire genome.
99
229361
3507
เพื่อที่จะสร้างลำดับที่สมบูรณ์ของจีโนมทั้งหมด
03:52
This isn't the only way
100
232868
1058
นี่ไม่ได้เป็นแค่หนทางเดียว
03:53
to read the letter sequences of pieces of DNA,
101
233926
2601
ที่จะอ่านลำดับตัวอักษรในชิ้นส่วนดีเอ็นเอ
03:56
but it's one of the most common.
102
236527
1762
แต่มันก็เป็นวิธีที่ใช้กันมากที่สุด
03:58
Of course, just reading the letters in the genome
103
238289
2708
แน่ล่ะ การอ่านตัวหนังสือในจีโนม
04:00
doesn't tell us much.
104
240997
1633
มันไม่ได้บอกอะไรเราสักเท่าไร
04:02
It's kind of like looking through a book
105
242630
1998
มันเหมือนกับการมองดูหนังสือ
04:04
written in a language you don't speak.
106
244628
2548
ที่เขียนในภาษาที่คุณไม่ได้ใช้
04:07
You can recognize all the letters
107
247176
1708
คุณสามารถจำตัวหนังสือได้ทั้งหมด
04:08
but still have no idea what's going on.
108
248884
2663
แต่ก็ไม่รู้ว่ามันเกิดอะไรขึ้น
04:11
So, the next step is to decipher
109
251547
2055
ดังนั้น ลำดับต่อไปก็คือการแปล
04:13
what the sequence means,
110
253602
1859
ว่าลำดับดีเอ็นเอนั้น หมายความว่าอย่างไร
04:15
how your genome and my genome are different.
111
255461
3261
จีโนมของคุณและของฉันต่างกันอย่างไร
04:18
Interpreting the genes of the genome
112
258722
1917
การตีความยีนของจีโนม
04:20
is the part scientists are still working on.
113
260639
2816
เป็นงานส่วนที่นักวิทยาศาสตร์ยังค้นคว้ากันอยู่
04:23
While not every difference is consequential,
114
263455
2666
ในขณะที่ ไม่ใช่ว่าทุกความแตกต่างจะส่งผลกระทบ
04:26
the sum of these differences
115
266121
1558
แต่ผลรวมของความแตกต่าง
04:27
is responsible for differences
116
267679
1538
เหล่านั้น ก็ทำให้เกิดความแตกต่าง
04:29
in how we look,
117
269217
1213
ในลักษณะภายนอกของเรา
04:30
what we like,
118
270430
1001
สิ่งที่เราชอบ
04:31
how we act,
119
271431
1192
การกระทำของเรา
04:32
and even how likely we are to get sick
120
272623
2221
และแม้กระทั่งว่า เราน่าจะป่วยหรือไม่
04:34
or respond to specific medicines.
121
274844
2465
หรือจะตอบสนองต่อยาอย่างไร
04:37
Better understanding of how disparities
122
277309
1668
ความเข้าใจที่ดีขึ้นว่าความแตกต่าง
04:38
between our genomes
123
278977
1233
ระหว่างจีโนมของเรา
04:40
account for these differences
124
280210
1599
มีส่วนต่อความแตกต่างเหล่านี้อย่างไรนั้น
04:41
is sure to change the way we think
125
281809
1965
จะเปลี่ยนความคิดของเราอย่างแน่นอน
04:43
not only about how doctors treat their patients,
126
283774
2766
ไม่ใช่แค่ว่า หมอจะรักษาคนไข้อย่างไร
04:46
but also how we treat each other.
127
286540
2583
แต่ยังเกี่ยวกับการปฏิบัติของเราต่อผู้อื่นด้วย
เกี่ยวกับเว็บไซต์นี้

ไซต์นี้จะแนะนำคุณเกี่ยวกับวิดีโอ YouTube ที่เป็นประโยชน์สำหรับการเรียนรู้ภาษาอังกฤษ คุณจะได้เห็นบทเรียนภาษาอังกฤษที่สอนโดยอาจารย์ชั้นนำจากทั่วโลก ดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษที่แสดงในแต่ละหน้าของวิดีโอเพื่อเล่นวิดีโอจากที่นั่น คำบรรยายเลื่อนซิงค์กับการเล่นวิดีโอ หากคุณมีความคิดเห็นหรือคำขอใด ๆ โปรดติดต่อเราโดยใช้แบบฟอร์มการติดต่อนี้

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7