What triggers a chemical reaction? - Kareem Jarrah

903,597 views ・ 2015-01-20

TED-Ed


โปรดดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษด้านล่างเพื่อเล่นวิดีโอ

Translator: Aey Ch Reviewer: Sakunphat Jirawuthitanant
00:06
You know how sometimes you go to bake a cake
0
6783
2205
คุณรู้มั้ยว่าเหตุใด บางทีที่คุณจะอบเค้ก
00:08
but your bananas have all gone rotten,
1
8988
1971
กล้วยทุกลูกของคุณกลับเน่าหมด
00:10
your utensils have rusted,
2
10959
1478
เครื่องครัวขึ้นสนิม
00:12
you trip and pour all of your baking soda into the vinegar jug,
3
12437
3531
คุณสะดุดล้มแล้วทำผงเบคกิ้งโซดาหกลง ในเหยือกน้ำส้มสายชู
00:15
and then your oven explodes?
4
15968
2051
แล้วเตาอบของคุณก็ระเบิด
00:18
My friend, you and your chemical reactions have fallen victim to enthalpy and entropy
5
18019
5854
เพื่อนเอ๋ย คุณและปฎิกริยาเคมีเหล่านั้น ตกเป็นเหยื่อของเอนธัลปีและเอนโทรปีเสียแล้ว
00:23
and, boy, are they forces to be reckoned with.
6
23873
2506
พวกมันเป็นพลังงานที่งัดข้อด้วยยากทีเดียว
00:26
Now, your reactants are all products.
7
26379
2277
ตัวทำปฏิกิริยาของคุณคือผลิตภัณฑ์ทั้งหมด
00:28
So, what are these "E" words, and what's their big idea?
8
28656
4410
แล้วเจ้าคำที่ขึ้นต้นด้วย "อ" พวกนี้คืออะไร และพวกมันมีความสำคัญอย่างไร
00:33
Let's start with enthalpy,
9
33066
1519
มาเริ่มกันจาก "เอนธัลปี" (Enthalpy)
00:34
an increase or decrease of energy during a chemical reaction.
10
34585
4775
คือ การลดดลงหรือเพิ่มขึ้นของพลังงาน ระหว่างการเกิดปฎิกริยาเคมี
00:39
Every molecule has a certain amount of chemical potential energy
11
39360
3474
ทุกโมเลกุลจะมีค่าพลังงานศักย์เคมี จำนวนหนึ่งที่
00:42
stored within the bonds between its atoms.
12
42834
2793
ถูกกักเก็บไว้ในพันธะระหว่างอะตอมของโมเลกุล
00:45
Chemicals with more energy are less stable,
13
45627
3409
ยิ่งสารเคมีมีค่าพลังงานศักย์สูง ก็จะยิ่งมีความเสถียรต่ำ
00:49
and thus, more likely to react.
14
49036
3275
และดังนั้นปฎิกริยาจึงเกิดขึ้นได้ง่ายกว่า
00:52
Let's visualize the energy flow in a reaction,
15
52311
2732
ลองนึกภาพกระแสของพลังงาน ในปฏิกริยาเคมีหนึ่ง
00:55
the combustion of hydrogen and oxygen, by playing a round of crazy golf.
16
55043
5853
เช่น การสันดาปของไฮโดรเจนและออกซิเจน โดยนึกถึงการเล่นเครซี่กอล์ฟสักหนึ่งรอบ
01:00
Our goal is to get a ball, the reactant, up a small rise
17
60896
4047
เป้าหมายของเราคือ การพัท สารตัวทำปฏิกริยานั้นให้ขึ้นเนินเล็ก ๆ นั่น
01:04
and down the other much steeper slope.
18
64943
3073
และไปลงอีกเนินที่ลาดชันกว่าให้ได้
01:08
Where the hill goes up, we need to add energy to the ball,
19
68016
3423
ตรงที่เนินเริ่มสูงชันขึ้น เราต้องเพิ่มพลังงานให้กับลูกกอล์ฟ
01:11
and where it goes down, the ball releases energy into its surroundings.
20
71439
4781
และตรงที่ซึ่งเนินเริ่มลาดชันลง ลูกกอล์ฟจะปล่อยพลังงานสู่สิ่งแวดล้อม
01:16
The hole represents the product, or result of the reaction.
21
76220
4180
หลุมกอล์ฟคือภาพแทนของผลิตภัณฑ์ หรือผลลัพที่ได้จากปฏิกริยานั้น
01:20
When the reaction period ends, the ball is inside the hole,
22
80400
3726
เมื่อช่วงเวลาที่ปฏิกริยาจบลง ลูกกอล์ฟจะเข้าไปอยู่ในหลุม
01:24
and we have our product: water.
23
84126
2447
และเราก็ได้ผลิตภัณฑ์ คือน้ำ
01:26
This, like when our oven exploded, is an exothermic reaction,
24
86573
4014
เหมือนกับที่เตาอบของเราระเบิด มันคือปฎิกริยาคายความร้อน (Exothermic)
01:30
meaning that the chemical's final energy is less than its starting energy,
25
90587
4720
หมายความว่าพลังงานสุดท้ายของสารเคมี มีค่าน้อยกว่าพลังงานของมันตอนเริ่มต้น
01:35
and the difference has been added to the surrounding environment
26
95307
3018
และพลังงานส่วนต่างนั้นจึงถูกถ่ายเท สู่สิ่งแวดล้อมรอบ ๆ
01:38
as light and heat.
27
98325
2189
กลายเป็นแสงและความร้อน
01:40
We can also play out the opposite type of reaction,
28
100514
2602
เราอธิบายปฏิกริยาเคมี ชนิดตรงข้ามได้ด้วยเช่นกัน นั่นคือ
01:43
an endothermic reaction,
29
103116
1735
ปฎิกริยาดูดความร้อน (Endothermic)
01:44
where the final energy is greater than the starting energy.
30
104851
3632
ซึ่งพลังงานสุดท้ายของสารเคมี มีค่ามากกว่าพลังงานของมันตอนเริ่มต้น
01:48
That's what we were trying to achieve by baking our cake.
31
108483
3149
นั่นคือสิ่งที่เราเคยพยายามจะทำ ให้สำเร็จโดยการอบเค้ก
01:51
The added heat from the oven would change the chemical structure
32
111632
3120
พลังงานความร้อนจากเตาอบที่ถ่ายเทสู่เค้ก จะเปลี่ยนโครงสร้างทางเคมี
01:54
of the proteins in the eggs and various compounds in the butter.
33
114752
4367
ของโปรตีนในไข่ไก่ และสารประกอบหลายชนิดในเนย
01:59
So that's enthalpy.
34
119119
2116
ปฏิกริยาเหล่านั้นคือ "เอนธัลปี" (Enthalpy)
02:01
As you might suspect,
35
121235
1263
คุณอาจจะกำลังสงสัย
02:02
exothermic reactions are more likely to happen than endothermic ones
36
122498
4368
ว่าปฏิกิริยาคายความร้อนน่าจะเกิดขึ้น ได้ง่ายกว่าปฎิกริยาดูดความร้อน
02:06
because they require less energy to occur.
37
126866
3563
เพราะพวกมันต้องการพลังงานน้อยกว่า
02:10
But there's another independent factor that can make reactions happen:
38
130429
3218
แต่มีปัจจัยอิสระอื่นอีกอย่าง ที่สามารถทำให้ปฏิกริยาเกิดขึ้นได้
02:13
entropy.
39
133647
1603
นั่นคือ "เอนโทรปี" (Entropy)
02:15
Entropy measures a chemical's randomness.
40
135250
3402
เอนโทรปีเป็นตัวไร้ระเบียบของสารเคมี
02:18
Here's an enormous pyramid of golf balls.
41
138652
2862
นี่คือพีระมิดขนาดมหึมาที่ทำจากลูกกอล์ฟ
02:21
Its ordered structure means it has low entropy.
42
141514
3019
โครงสร้างที่เป็นระเบียบของมัน บ่งบอกว่ามันมีเอนโทรปีต่ำ
02:24
However, when it collapses, we have chaos everywhere,
43
144533
3695
อย่างไรก็ตาม เมื่อมันพังลง เราก็พบเจอความไร้ระเบียบในทุกที่
02:28
balls bouncing high and wide.
44
148228
2123
ลูกกอล์ฟกระเด็นกระดอนขึ้นลงและกระจายไปทั่ว
02:30
So much so that some even go over the hill.
45
150351
3851
กระจายมากเสียจนบางลูกกลิ้ง ข้ามเนินไปได้ด้วยซ้ำ
02:34
This shift to instability, or higher entropy,
46
154202
3130
โครงสร้างของมันเปลี่ยนไปเป็นไร้เสถียรภาพ หรือมีเอนโทรปีสูงขึ้น
02:37
can allow reactions to happen.
47
157332
2714
ซึ่งสามารถทำให้ปฎิกริยาเกิดขึ้นได้
02:40
As with the golf balls, in actual chemicals
48
160046
2699
สารเคมีในชีวิตจริงก็เหมือนกับลูกกอล์ฟ
02:42
this transition from structure to disorder gets some reactants past the hump
49
162745
5494
การเปลี่ยนโครงสร้างสู่ความไร้ระเบียบทำให้ ตัวทำปฏิกิริยาบางโมเลกุลกลิ้งข้ามเนินไปได้
02:48
and lets them start a reaction.
50
168239
2484
แล้วพวกมันก็เริ่มทำปฏิกิริยาต่อกัน
02:50
You can see both enthalpy and entropy at play
51
170723
2948
คุณจะเห็นได้ว่าทั้งเอนธัลปีและ เอนโทรปีทำงานกันอย่างไร
02:53
when you go to light a campfire to cook dinner.
52
173671
3113
ตอนที่คุณจุดไฟทำอาหารรอบกองไฟ
02:56
Your match adds enough energy
53
176784
1649
ไม้ขีดของคุณเพิ่มพลังงานให้มากพอ
02:58
to activate the exothermic reaction of combustion,
54
178433
3497
ที่ก่อให้เกิดปฎิกริยาคายความร้อน ของการเผาไหม้
03:01
converting the high-energy combustible material in the wood
55
181930
3686
แปลงเชื้อเพลิงพลังงานสูงในไม้
03:05
to lower energy carbon dioxide and water.
56
185616
3761
ให้เป็นคาร์บอนไดออกไซด์ และน้ำที่มีพลังงานต่ำ
03:09
Entropy also increases and helps the reaction along
57
189377
4403
เอนโทรปียังเพิ่มอัตราการเกิดปฏิกริยา และช่วยทำปฎิกริยาด้วย
03:13
because the neat, organized log of wood
58
193780
2704
เพราะฟืนที่มีโครงสร้างจัดเป็นระเบียบ
03:16
is now converted into randomly moving water vapor and carbon dioxide.
59
196484
5105
ตอนนี้ถูกแปลงให้เป็นไอน้ำและ คาร์บอนไดออกไซด์ที่เคลื่อนที่มั่วไปหมด
03:21
The energy shed by this exothermic reaction
60
201589
2423
พลังงานที่ปล่อยออกมาจาก ปฏิกิริยาคายความร้อนนี้
03:24
powers the endothermic reaction of cooking your dinner.
61
204012
3877
ส่งพลังให้กับปฏิกิริยาดูดความร้อน ของการปรุงอาหารมื้อเย็นของคุณ
03:27
Bon appétit!
62
207889
1668
ขอให้รับประทานอย่างเอร็ดอร่อยนะ!
เกี่ยวกับเว็บไซต์นี้

ไซต์นี้จะแนะนำคุณเกี่ยวกับวิดีโอ YouTube ที่เป็นประโยชน์สำหรับการเรียนรู้ภาษาอังกฤษ คุณจะได้เห็นบทเรียนภาษาอังกฤษที่สอนโดยอาจารย์ชั้นนำจากทั่วโลก ดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษที่แสดงในแต่ละหน้าของวิดีโอเพื่อเล่นวิดีโอจากที่นั่น คำบรรยายเลื่อนซิงค์กับการเล่นวิดีโอ หากคุณมีความคิดเห็นหรือคำขอใด ๆ โปรดติดต่อเราโดยใช้แบบฟอร์มการติดต่อนี้

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7