Calculating The Odds of Intelligent Alien Life - Jill Tarter

Izračunavanje mogućnosti postojanja inteligentnog vanzemaljskog života - Džil Tarter

Transcriber: Ido Dekkers Reviewer: Ariana Bleau Lugo

(Music)

Prevodilac: Tijana Mihajlović Lektor: Ivana Krivokuća

(Muzika)

The basic question is, does life exist beyond Earth?

Osnovno pitanje je - da li postoji život van Zemlje?

Scientists who are called astrobiologists

Naučnici koji se nazivaju astrobiolozi

are trying to find that out right now.

upravo pokušavaju da to otkriju.

Most astrobiologists are trying to figure out

Većina astrobiologa pokušava da shvati

if there's microbial life on Mars,

da li postoji mikropski život na Marsu

or in the ocean under the frozen surface of Jupiter's moon Europa,

ili u okeanu ispod smrznute površine Jupiterovog satelita Evropa,

or in the liquid hydrocarbon lakes

ili u tečnim ugljovodoničnim jezerima

that we've found on Saturn's moon Titan.

koja smo našli na Saturnovom satelitu Titan.

Jedna grupa astrobiologa, međutim, radi na SETI-ju.

But one group of astrobiologists works on SETI.

SETI is the Search for Extraterrestrial Intelligence,

SETI je skraćenica za potragu za vanzemaljskom inteligencijom,

and SETI researchers are trying to detect some evidence

a istraživači SETI-ja pokušavaju da nađu neki dokaz

that intelligent creatures elsewhere

da su inteligentna bića na nekom drugom mestu

have used technology to build a transmitter of some sort.

koristila tehnologiju da bi izgradila nekakav predajnik.

But how likely is it

Koliko je verovatno, međutim,

that they will manage to find a signal?

da će i uspeti da nađu signal?

There are certainly no guarantees when it comes to SETI,

Sigurno je da ne postoje garancije kada se radi o SETI-ju,

but something called the Drake equation,

ali nešto što se zove Drejkova jednačina,

named after Frank Drake,

a što je dobilo ime po Frenku Drejku,

can help us organize our thinking

može nam pomoći da organizujemo svoje misli

about what might be required

o tome šta bi moglo biti potrebno

for successful detection.

za uspešno otkrivanje.

If you've dealt with equations before,

Ako ste ranije dolazili u dodir sa jednačinama,

then you probably expect

onda verovatno očekujete

that there will be a solution to the equation,

da će postojati rešenje za jednačinu;

a right answer.

tačan odgovor.

The Drake equation, however, is different,

Drejkova jednačina je, međutim, drugačija

jer ima toliko mnogo nepoznatih.

because there are so many unknowns.

It has no right answer.

Nema tačan odgovor.

As we learn more about our universe

Kako saznajemo sve više o našem svemiru

and our place within it,

i našem mestu u njemu,

some of the unknowns get better known,

neke od nepoznatih postaju bolje poznate

and we can estimate an answer a bit better.

i možemo malo bolje da procenimo odgovor.

But there won't be a definite answer to the Drake equation

Međutim, neće biti definitivnog odgovora na Drejkovu jednačinu

until SETI succeeds

dok SETI ne uspe

or something else proves that

ili nešto drugo ne uspe da dokaže

Earthlings are the only intelligent species in our portion of the cosmos.

da su Zemljani jedina inteligentna vrsta u našem delu kosmosa.

In the meantime,

U međuvremenu,

it is really useful to consider the unknowns.

zaista je korisno razmotriti nepoznate.

The Drake equation attempts to estimate

Drejkova jednačina pokušava da proceni

the number of technological civilizations

broj tehnoloških civilizacija

in the Milky Way Galaxy -- we call that N --

u galaksiji Mlečni put - to nazivamo N -

with whom we could make contact,

sa kojima bismo mogli ostvariti kontakt,

and it's usually written as:

a obično se zapisuje kao:

N equals R-star

N je jednako R-zvezdica

multiplied by f-sub-p

pomnoženo sa f, p u indeksu

multiplied by n-sub-e

pomnoženo sa n, e u indeksu,

multiplied by f-sub-l

pomnoženo sa f, l u indeksu,

multiplied by f-sub-i

pomnoženo sa f, i u indeksu,

multiplied by f-sub-c

pomnoženo sa f, c u indeksu,

and lastly, multiplied by capital L.

i konačno, pomnoženo velikim L.

All those factors multiplied together

Svi ovi činioci međusobno pomnoženi

help to estimate the number

pomažu da se proceni broj

of technological civilizations

tehnološke civilizacije

that we might be able to detect right now.

koje bismo mogli da primetimo upravo sada.

R-star is the rate at which

R-zvezdica je stopa kojom su se zvezde

stars have been born in the Milky Way Galaxy

rađale u galaksiji Mlečni put

over the last few billion years,

tokom prethodnih nekoliko milijardi godina,

so it's a number that is stars per year.

pa je to broj koji označava broj zvezda po godini.

Our galaxy is 10 billion years old,

Naša galaksija je stara 10 milijardi godina,

and early in its history stars formed at a different rate.

a u njenoj ranoj istoriji, zvezde su se formirale različitom brzinom.

All of the f-factors are fractions.

Svi f-činioci su razlomci.

Each one must be less than or equal to one.

Svaki mora biti manji od ili jednak jedinici.

F-sub-p is the fraction of stars that have planets.

F sa p u indeksu je razlomak sa zvezdama koje imaju planete.

N-sub-e

N sa e u indeksu

is the average number of habitable planets

je prosečan broj naseljivih planeta

in any planetary system.

u bilo kom planetarnom sistemu.

F-sub-l

F sa l u indeksu

is the fraction of planets on which life actually begins

je razlomak sa planetama na kojima život zapravo počinje,

and f-sub-i is the fraction of all those life forms

a f sa i u indeksu je razlomak svih životnih oblika

that develop intelligence.

koji su razvili inteligenciju.

F-sub-c is the fraction of intelligent life

F sa c u indeksu je razlomak inteligentnog života

that develops a civilization

koji razvija civilizaciju

that decides to use some sort of transmitting technology.

koja odlučuje da iskoristi neku vrstu tehnologije sa odašiljanjem.

And finally, L --

Konačno, L -

the longevity factor.

faktor dugovečnosti.

On average, how many years

U proseku, koliko godina

do those transmitters continue to operate?

ovi odašiljači nastavljaju da rade?

Astronomers are now almost able

Astronomi su sada skoro u mogućnosti

to tell us what the product of the first three terms is.

da nam kažu koji je proizvod prva tri uslova.

We're now finding exoplanets almost everywhere.

Sada nailazimo na egzoplanete skoro svuda.

The fractions dealing with life and intelligence

Razlomci koji se bave životom,

inteligencijom i tehnološkom civilizacijom

and technological civilizations

are ones that many, many experts ponder,

oni su o kojima mnogi eksperti razmišljaju,

but nobody knows for sure.

ali niko ih ne zna zasigurno.

So far,

Dosad,

we only know of one place in the universe

znamo za samo jedno mesto u svemiru

where life exists,

na kom postoji život,

and that's right here on Earth.

a to je upravo ovde, na Zemlji.

In the next couple of decades,

U nekoliko narednih decenija,

as we explore Mars and Europa and Titan,

dok istražujemo Mars, Evropu i Titan,

the discovery of any kind of life there

otkriće bilo kakvog života na njima

will mean that life will be abundant

značiće da će život postojati u izobilju

in the Milky Way.

u Mlečnom putu,

Because if life originated twice

jer ako je život nastao dva puta

within this one Solar System,

u okviru ovog Sunčevog sistema,

it means it was easy,

znači da je to bilo lako,

and given similar conditions elsewhere,

a ako postoje slični uslovi drugde,

life will happen.

život će se desiti.

So the number two is a very important number here.

Tako je broj dva veoma bitan ovde.

Scientists, including SETI researchers,

Naučnici, uključujući i i istraživače iz SETI-ja,

often tend to make very crude estimates

često su skloni pravljenju veoma grubih procena

and acknowledge that there are very large

i priznaju da postoji mnogo ogromnih nesigurnosti

uncertainties in these estimates, in order to make progress.

u ovim procenama da bi se napravio pomak.

We think we know

Mislimo da znamo

that R-star and n-sub-e are both numbers that

da su i R-zvezdica i n sa e u indeksu

are closer to 10 than, say, to one,

brojevi koji su bliži broju deset nego, recimo, jedan,

and all the f-factors are less than one.

a da su svi f činioci manji od jedan.

Some of them may be much less than one.

Neki od njih mogu biti znatno manji nego jedan.

But of all these unknowns,

Ipak, među svim ovim nepoznatima,

the biggest unknown is L,

najveća nepoznata je L,

so perhaps the most useful version of the Drake equation

pa je možda najkorisnija verzija Drejkove jednačine

is simply to say that

jednostavan iskaz da je

N is approximately equal to L.

N približno jednako L.

The information in this equation is very clear.

Informacija u ovoj jednačini veoma je jasna.

Unless L is large,

Ukoliko L nije ogromno,

N will be small.

N će biti malo.

But, you know, you can also turn that around.

Međutim, znate, to možete i izokrenuti.

If SETI succeeds in detecting a signal in the near future,

Ako SETI uspe da primeti signal u bliskoj budućnosti,

after examining only a small portion

posle ispitivanja malog dela

of the stars in the Milky Way,

zvezda u Mlečnom putu,

then we learn that

onda ćemo shvatiti

L, on average, must be large.

da L, u proseku, mora biti ogromno.

Otherwise, we couldn't have succeeded so easily.

U suprotnom, ne bismo uspeli tako lako.

A physicist named Philip Morrison

Fizičar pod imenom Filip Morison

summarizes by saying

rezimira ovo kroz izjavu

that SETI is the archaeology of the future.

da je SETI arheologija budućnosti.

By this, he meant that

Pod ovim podrazumeva da,

because the speed of light is finite,

pošto je brzina svetlosti konačna,

any signals detected from distant technologies

bilo kakvi signali udaljenih tehnologija koje primetimo

will be telling us about their past

reći će nam o svojoj prošlosti

by the time they reach us.

kada stignu do nas.

But because L must be large

Međutim, pošto L mora biti ogromno

for a successful detection,

da bi ga uspešno primetili,

we also learn about our future,

učimo i o svojoj budućnosti,

particularly that we can have a long future.

naročito o tome da možemo imati dugu budućnost.

We've developed technologies that can send signals into space

Razvili smo tehnologije koje šalju signale u svemir

and humans to the moon,

i ljude na Mesec,

but we've also developed technologies that can destroy the environment,

ali smo razvili i tehnologije koje mogu uništiti životnu sredinu,

that can wage war

koje mogu voditi ratove

with weapons and biological terrorism.

oružjem i biološkim terorizmom.

In the future,

U budućnosti,

will our technology help stabilize our planet

da li će nam naša tehnologija pomoći u stabilizovanju planete

and our population,

i naše populacije,

leading to a very long lifetime for us?

vodeći ka našoj velikoj dugovečnosti,

Or will we destroy our world and its inhabitants

ili ćemo uništiti svoj svet i njegove stanovnike

after only a brief appearance on the cosmic stage?

posle samo kratkog pojavljivanja na svemirskoj pozornici?

I encourage you to consider

Ohrabrujem vas da razmotrite

the unknowns in this equation.

nepoznate u ovoj jednačini.

Why don't you make your own estimates

Zašto ne napravite sopstvene procene

for these unknowns, and see what you come up with for N?

za ove nepoznate i vidite šta vam se pojavljuje kao N?

Compare that with the estimates made by Frank Drake,

Uporedite tu procenu sa procenom Frenka Drejka,

Carl Sagan, other scientists

Karla Segana, drugih naučnika

or your neighbors.

ili svojih komšija.

Remember, there's no right answer.

Zapamtite, ne postoji pravi odgovor,

Not yet.

bar ne još uvek.