4 epidemics that almost happened (but didn't) - George Zaidan

Tłumaczenie: Mateusz Sieminski Korekta: Ola Królikowska

Ebola is one of the deadliest viruses we know of.

Ebola to jeden z najbardziej znanych śmiercionośnych wirusów.

If left untreated, it kills about half of those it infects.

Nieleczony zabija około połowy zarażonych.

It can spread through pretty much every fluid your body makes,

Można się nim zarazić przez kontakt z płynami ustrojowymi,

including blood and sweat.

w tym krwią i potem.

Even the dead can transmit the disease, often doing so at their own funerals.

Zmarli też mogą przenosić chorobę, co często zdarza się na pogrzebach.

On December 26th, 2013, a two-year-old boy in southern Guinea got sick.

26 grudnia 2013 roku dwuletni chłopiec w południowej Gwinei zachorował.

Just two days later, he died.

Zaledwie dwa dni później zmarł.

It took local doctors working with the international community

Lokalnym lekarzom współpracującym ze wspólnotą międzynarodową

four months to discover that Ebola was to blame,

zajęło cztery miesiące, żeby ustalić, że śmierć spowodowała Ebola.

largely because it had never before been detected outside of Central Africa.

To dlatego, że nigdy wcześniej nie wykryto jej poza Afryką Środkową.

In those four months, Ebola gained a head start that would prove devastating.

W cztery miesiące Ebola zdobyła przewagę, która okazała się katastrofalna.

The outbreak lasted two years

Epidemia trwała dwa lata

and mushroomed into the largest Ebola epidemic in recorded history.

i przekształciła się w największą zanotowaną w historii epidemię Eboli.

More than 28,000 people contracted the disease and over 11,000 died.

Zachorowało ponad 28 tysięcy osób, a ponad 11 tysięcy zmarło.

In 2013, Guinea had no formal emergency response system,

W 2013 roku Gwinea nie miała formalnego systemu interwencji kryzysowej,

few trained contact tracers, and no rapid tests,

brakowało osób ustalających kontakty zakaźne i nie było szybkich testów,

border screenings, or licensed vaccine for Ebola.

kontroli sanitarnych na granicach ani licencjonowanej szczepionki na Ebolę.

After that epidemic, Guinea,

Po tej epidemii Gwinea

with the support of the US and other international partners,

przy wsparciu ze strony USA i innych międzynarodowych partnerów

completely overhauled their epidemic response system.

całkowicie zrestrukturyzowała system reagowania na epidemie.

And in January 2021, that system faced its first real test.

W styczniu 2021 roku system zmierzył się z pierwszym prawdziwym wyzwaniem.

It started when a nurse in southern Guinea developed a headache, vomiting, and fever.

Pielęgniarka z południowej Gwinei zaczęła odczuwać ból głowy, nudności i gorączkę.

A few days later, she died.

Kilka dni później zmarła.

As dictated by traditional burial practices,

Zgodnie z tradycjami pogrzebowymi

her family prepared her body for the funeral.

rodzina przygotowała ciało do pochówku.

Within a week, the nurse’s husband and other family members

W ciągu tygodnia mąż pielęgniarki i inni członkowie jej rodziny

started experiencing symptoms.

zaczęli odczuwać objawy.

Health officials suspected Ebola much quicker than in 2013 and ordered tests.

Znacznie szybkiej zaczęto przypuszczać, że to Ebola i przeprowadzono testy.

They came back positive,

Testy dały wynik pozytywny,

and Guinea activated its epidemic alert system the next day.

a następnego dnia Gwinea aktywowała system ostrzegania epidemicznego.

Then, lots of things happened very quickly.

Później wszystko potoczyło się bardzo szybko.

Guinea’s National Agency for Health Security

Urząd Bezpieczeństwa Zdrowotnego Gwinei

activated 38 district-level emergency operations centers,

otworzył 38 okręgowych centrów kryzysowych

as well as a national one.

i jedno centrum krajowe.

Teams of epidemiologists and contact tracers began the painstaking job

Zespoły epidemiologów i osób ustalających kontakty zakaźne

of figuring out exactly who was exposed and when,

zaczęły sprawdzać, kto i kiedy miał styczność z osobami zarażonymi.

generating a list of 23 initial contacts that quickly grew to over 1,100.

Początkowa liczba 23 kontaktów szybko wzrosła do ponad 1100.

Advanced rapid testing capacity spun up in the city where the outbreak started.

W mieście, gdzie wybuchła epidemia, rozpoczęto zaawansowane testowanie.

At Guinea’s borders with Liberia and Cote d’Ivoire,

Na granicach Gwinei z Liberią i Wybrzeżem Kości Słoniowej

public health workers screened more than 2 million travelers.

przesiewowo przebadano ponad 2 miliony podróżnych.

A large-scale vaccination campaign was started.

Rozpoczęto masowe szczepienia.

And, finally, more than 900 community mobilizers

Ponad 900 działaczy społecznych informowało ludzi

alerted people of the outbreak

o wybuchu epidemii i namawiało

and suggested alternative burial practices that were acceptable to the community

na alternatywne praktyki pogrzebowe akceptowane przez społeczność,

and reduced the risk of spreading Ebola.

które zmniejszały ryzyko rozprzestrzeniania się Eboli.

Thanks to all these measures,

Dzięki tym działaniom

the 2021 outbreak ended just four months after it began.

epidemia z 2021 roku zakończyła się po czterech miesiącach od jej rozpoczęcia.

Only 23 people contracted Ebola; only 12 died.

Tylko 23 osoby zaraziły się wirusem Ebola i 12 zmarło.

That's less than 1% of the deaths in the prior outbreak.

To mniej niż 1% zgonów z poprzedniej epidemii.

The 2021 outbreak cost $100 million to control—

Opanowanie epidemii z 2021 roku kosztowało 100 milionów dolarów.

which sounds like a lot but pales in comparison

Brzmi imponująco, ale to nic w porównaniu

to the global economic cost of the previous outbreak:

z globalnymi kosztami gospodarczymi związanymi z poprzednią epidemią,

$53 billion.

które wyniosły 53 miliardów dolarów.

So should every country just copy Guinea’s approach?

Czy każdy kraj powinien zrobić dokładnie to samo, co Gwinea?

Not exactly.

Niekoniecznie.

It is always important to respond to an outbreak quickly,

Szybka reakcja na wybuch pandemii jest bardzo ważna,

so an early warning system is essential.

dlatego system wczesnego ostrzegania to podstawa.

But beyond that, a successful response can look very different

Jednak skuteczna reakcja będzie różnić się w zależności

for different diseases in different countries.

od choroby i kraju.

For example, Brazil quenched an outbreak of yellow fever,

Na przykład Brazylia powstrzymała wybuch żółtej febry,

which is spread by mosquitoes,

która jest przenoszona przez komary,

primarily by mounting a massive vaccination campaign.

głównie poprzez masowe szczepienia.

That strategy worked well for Brazil

To rozwiązanie zadziałało, bo Brazylia

because it’s one of the major global producers of the yellow fever vaccine,

jest jednym z głównych producentów szczepionki na żółtą febrę na świecie,

and its population was accustomed to regular, routine vaccinations.

a ludność była przyzwyczajona do regularnych szczepień.

But for many diseases, you don't even need a mass vaccination program.

Jednak wiele chorób nie wymaga nawet masowych szczepień.

In August of 2021, a truck driver tested positive for cholera in Burkina Faso.

W sierpniu 2021 roku w Burkina Faso wykryto cholerę u kierowcy ciężarówki.

Health care workers alerted the government that same day

Tego samego dnia pracownicy służby zdrowia powiadomili rząd

and contact tracing began immediately.

i natychmiast rozpoczęto ustalanie kontaktów zakaźnych.

Cholera is caused by a bacterium,

Cholerę wywołuje bakteria,

so Burkina Faso gave antibiotics to those exposed or potentially exposed.

dlatego w Burkina Faso podano antybiotyki wszystkim osobom narażonym na zakażenie.

This extremely fast response stopped the outbreak

Bardzo szybka reakcja powstrzymała rozwój epidemii

just a few weeks after it started.

zaledwie kilka tygodni po jej rozpoczęciu.

Cholera often rears its head in West Africa—

Cholera często występuje w Afryce Zachodniej.

in 2021, there were over 100,000 cases and more than 3,700 deaths.

W 2021 roku odnotowano tam ponad 100 000 przypadków i 3 700 zgonów.

Because Burkina Faso was so well prepared, they had zero deaths that year.

W Burkina Faso dobrze się przygotowano i w 2021 roku nie odnotowano zgonów.

Zero.

Ani jednego zgonu.

In Chiang Mai, Thailand, health officials piloted

W Chiang Mai w Tajlandii wdrożono próbny

a community-owned, community-driven outbreak alert system

system ostrzegania epidemicznego, który angażował społeczności

to monitor animal health—

i monitorował zdrowie zwierząt.

that’s important because some animal outbreaks have the potential

To ważne, bo niektóre choroby zwierząt

to spill over and become human outbreaks.

mogą przenosić się na ludzi.

Villagers used an app to alert health authorities about outbreaks in animals.

Mieszkańcy wsi używali aplikacji do zgłaszania władzom chorób u zwierząt.

Over the course of 16 months, 36 animal outbreaks were identified.

Przez 16 miesięcy zidentyfikowano 36 ognisk chorób u zwierząt.

For any outbreak response system to be effective,

Skuteczny system reagowania na wybuch epidemii

it needs to be trusted, valued, and ultimately used by communities.

musi być niezawodny, doceniony i używany przez społeczności.

That means reaching people where they are, in the language they speak,

Powinien być łatwo dostępny dla wszystkich, w różnych językach

and aware of the culture, beliefs, and practices with which they live.

i powinien uwzględniać różne kultury, wierzenia i tradycje.

Perhaps most importantly, we can't expect to do nothing for years

Nie można bezczynnie czekać przez lata

and then just swing into action when an outbreak occurs.

z nadzieją, że gdy przyjdzie epidemia, problem sam się rozwiąże.

One of the best ways to save lives is to invest in lasting health infrastructure,

Jedną z najlepszych metod ratowania życia jest nieustanne inwestowanie w trwałą

365 days a year, for everyone,

i dostępną dla wszystkich służbę zdrowia,

especially the most vulnerable among us.

zwłaszcza dla najbardziej narażonych osób.