Will there be another pandemic in your lifetime?

Tłumaczenie: Ola Królikowska Korekta: Paulina Kaniewska

The Black Death.

Czarna śmierć.

The 1918 Flu Pandemic.

Pandemia grypy z 1918 roku.

COVID-19.

COVID-19.

We tend to think of these catastrophic, world-changing pandemics

Myślimy o tych katastrofalnych pandemiach jako o zdarzeniach mało prawdopodobnych.

as very unlikely events.

But between 1980 and 2020,

Ale w latach 1980-2020

at least three diseases emerged that caused global pandemics.

pojawiły się co najmniej trzy choroby, które wywołały światową pandemię.

COVID-19, yes, but also the 2009 swine flu and HIV/AIDS.

Poza COVID-19 były to świńska grypa z 2009 roku oraz AIDS.

Disease outbreaks are surprisingly common.

Wybuchy chorób są zadziwiająco powszechne.

Over the past four centuries,

W ciągu ostatnich 400 lat

the longest stretch of time without a documented outbreak

najdłuższy okres bez udokumentowanej epidemii,

that killed at least 10,000 people was just four years.

która zabiła co najmniej 10 tysięcy osób, wynosił zaledwie cztery lata.

As bad as these smaller outbreaks are,

Choć już małe ogniska choroby są groźne,

they’re far less deadly than a COVID-19-level pandemic.

mają o wiele mniejszą śmiertelność niż pandemia o rozmiarach koronawirusa.

In fact, many people born after the 1918 flu lived their entire lives

Wielu urodzonych po pandemii grypy z 1918 roku przeżyło całe życie

without experiencing a similar world-changing pandemic.

i nie doświadczyło pandemii na miarę do COVID-19.

What’s the probability that you do, too?

Jakie jest prawdopodobieństwo, że tak będzie też z wami?

There are several ways to answer this question.

Jest kilka sposobów, żeby się dowiedzieć.

You could look at history.

Możemy sięgnąć do historii.

A team of scientists and engineers who took this approach

Grupa naukowców i inżynierów, która przyjęła to podejście,

catalogued all documented epidemics and pandemics between 1600 and 1950.

zebrała udokumentowane przypadki epidemii i pandemii z lat 1600-1950.

They used that data to do two things.

Dane te posłużyły do dwóch rzeczy.

First, to graph the likelihood that an outbreak of any size

Do stworzenia wykresu prawdopodobieństwa wybuchu epidemii dowolnych rozmiarów

pops up somewhere in the world over a set period of time.

gdziekolwiek na świecie w danym okresie

And second, to estimate the likelihood that that outbreak would get large enough

oraz do wyliczenia prawdopodobieństwa wybuchu wielkiej epidemii

to kill a certain percentage of the world's population.

zdolnej zabić pewien procent światowej populacji.

This graph shows that while huge pandemics are unlikely,

Ten wykres pokazuje, że choć pandemie są mało prawdopodobne,

they're not that unlikely.

nie są zupełnie nieprawdopodobne.

The team used these two distributions to estimate that the risk

Badacze użyli tych dwóch rozkładów i oszacowali,

że ryzyko wystąpienia pandemii na miarę COVID-19 wynosi 0,5% rocznie,

of a COVID-19-level pandemic is about 0.5% per year,

and could be as high as 1.4%

ale może sięgać nawet 1,4%,

if new diseases emerge more frequently in the future.

jeśli w przyszłości nowe choroby będą się pojawiać częściej.

And we’ll come back to those numbers,

Wrócimy jeszcze do tych liczb.

but first, let’s look at another way to estimate the likelihood

Najpierw zobaczmy, jak inaczej można oszacować prawdopodobieństwo

of a future pandemic:

wybuchu przyszłej pandemii.

modeling one from the ground up.

Ta metoda to modelowanie od podstaw.

For most pandemics to happen, a pathogen, which is a microbe that can cause disease,

Żeby doszło do pandemii, patogen, czyli mikroorganizm wywołujący chorobę,

has to spill over from its normal host by making contact with and infecting a human.

musi od swojego zwykłego gospodarza przejść na człowieka.

Then, the pathogen has to spread widely,

Następnie patogen musi się rozprzestrzenić,

crossing international boundaries and infecting lots of people.

przekroczyć granice państw i doprowadzić do licznych zakażeń.

Many variables determine whether a given spillover event becomes a pandemic.

O tym, czy zakażenia przejdą w pandemię, decyduje wiele zmiennych.

For example, the type of pathogen, how often humans come into close contact

Może to być rodzaj patogenu, częstotliwość kontaktu człowieka

with its animal reservoir, existing immunity, and so on.

z zwierzęcym rezerwuarem patogenu, posiadana odporność i tak dalej.

Viruses are prime candidates to cause the next big pandemic.

Głównymi potencjalnymi sprawcami kolejnej wielkiej pandemii są wirusy.

Scientists estimate that there are about 1.7 million as-yet-undiscovered viruses

Naukowcy szacują, że jest jeszcze 1,7 miliona nieodkrytych wirusów.

that currently infect mammals and birds,

Obecnie zakażają one ssaki i ptaki,

and that roughly 40% of these have the potential to spill over and infect humans.

ale około 40% z nich może potencjalnie przenieść się też na ludzi.

A team of scientists built a model using this information,

Grupa naukowców stworzyła model na podstawie tych informacji

as well as data about the global population, air travel networks,

oraz danych dotyczących globalnej populacji, sieci transportu lotniczego,

how people move around in communities, country preparedness levels,

przepływu ludzi w społecznościach, stopnia przygotowania krajów,

and how people might respond to pandemics.

i tego, jak ludzie mogą zareagować na pandemię.

The model generated hundreds of thousands of virtual pandemics.

Model wygenerował setki tysięcy wirtualnych pandemii.

The scientists then used this catalog to estimate

Na tej podstawie naukowcy oszacowali

that the probability of another COVID-19-level pandemic

że prawdopodobieństwo kolejnej pandemii na miarę COVID-19

is 2.5 to 3.3% per year.

wynosi od 2,5% do 3,3% na rok.

To get a sense of how these risks play out over a lifetime,

Żeby zrozumieć, jak te ryzyka rozkładają się na przestrzeni życia,

let’s pick a value roughly in the middle of all these estimates: 2%.

weźmy mniej więcej środkową wartość: 2%.

Now let’s build what’s called a probability tree diagram

Zbudujmy “drzewo prawdopodobieństwa”,

to model all possible scenarios.

żeby rozważyć wszystkie możliwe scenariusze.

The first branch of the tree represents the first year:

Pierwsza gałąź drzewa przedstawia pierwszy rok.

there’s a 2% probability of experiencing a COVID-19-level pandemic,

Istnieje 2% prawdopodobieństwa, że wystąpi pandemia podobna do COVID-19,

which means there’s a 98% probability of not experiencing one.

czyli mamy 98% prawdopodobieństwa, że taka pandemia się nie pojawi.

Second branch, same thing,

Druga gałąź - tak samo.

Third branch, same.

Trzecia gałąź - też.

And so on, 72 more times.

I tak jeszcze 72 razy.

There is only one path that results in a fully pandemic-free lifetime:

Tylko jedna ścieżka zapewnia życie w pełni wolne od pandemii.

98%, or 0.98, multiplied by itself 75 times,

98%, czyli 0,98, pomnożone przez siebie 75 razy,

which comes out to roughly 22%.

co daje około 22%.

So the likelihood of living through at least one more COVID 19-level-pandemic

Prawdopodobieństwo, że co najmniej jedna pandemia rozmiarów COVID-19

in the next 75 years is 100 minus 22%, or 78%.

zdarzy się w ciągu następnych 75 lat wynosi 100% minus 22%, czyli 78%.

78%!

78 procent!

If we use the most optimistic yearly estimate— 0.5%—

Przy najbardziej optymistycznych założeniach, czyli 0,5% rocznie,

the lifetime probability drops to 31%.

prawdopodobieństwo, że doświadczymy pandemii, spada do 31%.

If we use the most pessimistic one, it jumps to 92%.

W najbardziej pesymistycznym wariancie to 92%.

Even 31% is too high to ignore;

Nawet 31% to za duże ryzyko, żeby je zignorować.

even if we get lucky, future generations might not.

Nawet jeśli będziemy mieć szczęście, przyszłe pokolenia mogą go już nie mieć.

Also, pandemics are usually random, independent events:

Większość pandemii to zdarzenia losowe niezależne,

so even if the yearly probability of a COVID-19-level pandemic is 1%,

więc nawet jeśli prawdopodobieństwo pandemii rozmiarów COVID-19 to 1% rocznie,

we could absolutely get another one in ten years.

nie jest wykluczone, że doświadczymy jej w ciągu następnych 10 lat.

The good news is we now have tools that make pandemics less destructive.

Dobra wiadomość: mamy narzędzia zmniejszające destrukcyjność pandemii.

Scientists estimated that early warning systems, contact tracing,

Naukowcy oszacowali, że systemy wczesnego ostrzegania,

śledzenie kontaktów, dystans społeczny i inne rozwiązania prozdrowotne

social distancing, and other public health measures

saved over a million lives in just the first six months

uratowały ponad milion istnień tylko w ciągu pierwszych 6 miesięcy

of the COVID-19 pandemic in the US,

trwania pandemii koronawirusa w USA,

not to mention the millions of lives saved by vaccines.

nie mówiąc już o milionach osób ocalonych dzięki szczepionkom.

One day, another pandemic will sweep the globe.

Pewnego dnia cały świat ogarnie kolejna pandemia.

But we can work to make that day less likely to be tomorrow.

Ale możemy coś zrobić, żeby tym dniem niekoniecznie było jutro.

We can reduce the risk of spillover events,

Możemy zmniejszyć ryzyko zakażeń,

and we can contain spillovers that do happen

a w razie ich pojawienia się zapobiec ich przekształceniu w pandemie.

so they don’t become full-blown pandemics.

Imagine how the future might look if we interacted

Wyobraźcie sobie przyszłość,

w której ostrożniej wchodzimy w interakcje ze zwierzętami,

with the animal world more carefully,

and if we had well-funded, open-access global disease monitoring programs,

mamy dofinansowane, powszechnie dostępne programy monitorowania chorób,

AI-powered contact tracing and isolation measures,

AI ułatwia śledzenie kontaktów i przestrzeganie izolacji,

universal vaccines, next-generation antiviral drugs,

mamy szczepionki uniwersalne, leki przeciwwirusowe nowej generacji

and other tech we haven't even thought of.

i technologie, o których jeszcze nam się nie śni.

It’s in our power to change these probabilities.

Wszystko w naszych rękach.

So, we have a choice: we could do nothing and hope we get lucky.

Mamy wybór: nie robić nic i mieć nadzieję, że się nam poszczęści.

Or we could take the threat seriously enough

Albo potraktować zagrożenie poważnie

that it becomes a self-defeating prophecy.

i nie dopuścić, by stało się samospełniającą się przepowiednią.

Which future would you rather live in?

W jakim przyszłym świecie wolelibyście żyć?