How do our brains process speech? - Gareth Gaskell

414,139 views ・ 2020-07-23

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Wojtek . Korekta: Ola Królikowska
00:06
The average 20 year old knows between 27,000 and 52,000 different words.
0
6814
7231
Przeciętny 20-latek zna od 27 do 52 tysięcy słów.
00:14
By age 60, that number averages between 35,000 and 56,000.
1
14045
6008
Do 60. roku życia średnia wzrasta do przedziału od 35 do 56 tysięcy.
00:20
Spoken out loud, most of these words last less than a second.
2
20053
4277
Wymówienie większości wyrazów na głos trwa mniej niż sekundę,
00:24
So with every word, the brain has a quick decision to make:
3
24330
4205
więc przy każdym słowie mózg musi szybko podjąć decyzję.
00:28
which of those thousands of options matches the signal?
4
28535
3700
Która z tysięcy opcji jest poprawna?
00:32
About 98% of the time, the brain chooses the correct word.
5
32235
4110
W około 98% przypadków mózg dobiera prawidłowe słowo.
00:36
But how?
6
36345
1130
Jak?
00:37
Speech comprehension is different from reading comprehension,
7
37475
3640
Rozumienie mowy różni się od rozumienia tekstu
00:41
but it’s similar to sign language comprehension—
8
41115
3260
i przypomina rozumienie języka migowego,
00:44
though spoken word recognition has been studied more than sign language.
9
44375
4486
chociaż rozumienie mowy zbadano lepiej niż język migowy.
00:48
The key to our ability to understand speech
10
48861
2560
Klucz do rozumienia mowy
00:51
is the brain’s role as a parallel processor,
11
51421
3270
to rola mózgu jako procesora równoległego,
00:54
meaning that it can do multiple different things at the same time.
12
54691
4000
co oznacza, że wiele działań jest wykonywanych w tym samym czasie.
00:58
Most theories assume that each word we know
13
58691
2610
Zgodnie z większością teorii każde znane nam słowo
01:01
is represented by a separate processing unit that has just one job:
14
61301
4470
jest przypisane do oddzielnej jednostki przetwarzania,
01:05
to assess the likelihood of incoming speech matching that particular word.
15
65771
5160
która ma ocenić, czy słyszane słowo to ten wyraz.
01:10
In the context of the brain, the processing unit that represents a word
16
70931
4208
W mózgu jednostka przetwarzająca, do której przypisane jest słowo,
01:15
is likely a pattern of firing activity across a group of neurons
17
75139
4657
przypomina schemat aktywności określonych grup neuronów
01:19
in the brain’s cortex.
18
79796
1890
w korze mózgowej.
01:21
When we hear the beginning of a word,
19
81686
1820
Kiedy słyszymy początek słowa,
01:23
several thousand such units may become active,
20
83506
3780
uaktywnia się kilka tysięcy jednostek,
01:27
because with just the beginning of a word,
21
87286
2066
bo już sam początek słowa
01:29
there are many possible matches.
22
89352
2180
daje wiele możliwości.
01:31
Then, as the word goes on, more and more units register
23
91532
4003
W czasie wypowiadania słowa coraz więcej jednostek rejestruje
01:35
that some vital piece of information is missing and lose activity.
24
95535
5131
brak kluczowych danych i się wyłącza.
01:40
Possibly well before the end of the word,
25
100666
2460
Na długo przed końcem słowa
01:43
just one firing pattern remains active, corresponding to one word.
26
103126
4964
pozostaje tylko jeden aktywny schemat przypisany do danego słowa.
01:48
This is called the "recognition point."
27
108090
2738
To "moment rozpoznania".
01:50
In the process of honing in on one word,
28
110828
2820
W trakcie wyszukiwania konkretnego słowa
01:53
the active units suppress the activity of others,
29
113648
3070
aktywne jednostki wyciszają inne,
01:56
saving vital milliseconds.
30
116718
2120
żeby oszczędzić istotne milisekundy.
01:58
Most people can comprehend up to about 8 syllables per second.
31
118838
4797
Większość ludzi rozumie do około ośmiu sylab na sekundę.
02:03
Yet, the goal is not only to recognize the word,
32
123635
3330
Jednak chodzi nie tylko o rozpoznanie słowa,
02:06
but also to access its stored meaning.
33
126965
3450
ale też jego zrozumienie.
02:10
The brain accesses many possible meanings at the same time,
34
130415
3780
Jeszcze przed dokładnym rozpoznaniem słowa
mózg ma dostęp do wielu potencjalnych znaczeń.
02:14
before the word has been fully identified.
35
134195
2680
02:16
We know this from studies which show that even upon hearing a word fragment—
36
136875
5143
Badania pokazują, że już po usłyszeniu początku,
jak "cap",
02:22
like "cap"—
37
142018
1280
02:23
listeners will start to register multiple possible meanings,
38
143298
3500
słuchacze przed usłyszeniem całego słowa rejestrują potencjalne znaczenia,
02:26
like captain or capital, before the full word emerges.
39
146798
5172
jak "captain", czyli kapitan, albo "capital", czyli stolica.
02:31
This suggests that every time we hear a word
40
151970
3150
Kiedy słyszymy dane słowo,
02:35
there’s a brief explosion of meanings in our minds,
41
155120
3360
w głowie zachodzi krótka eksplozja znaczeń
02:38
and by the recognition point the brain has settled on one interpretation.
42
158480
4811
i do momentu rozpoznania mózg ustala jedną interpretację słowa.
02:43
The recognition process moves more rapidly
43
163291
2930
Proces rozpoznania przebiega szybciej,
02:46
with a sentence that gives us context than in a random string of words.
44
166221
4600
jeśli zamiast pojedynczych słów słyszymy całe zdanie nadające kontekst.
02:50
Context also helps guide us towards the intended meaning of words
45
170821
4188
Kontekst pomaga nam też w określeniu znaczenia
02:55
with multiple interpretations, like "bat," or "crane,"
46
175009
4000
słów wieloznacznych: "bat", czyli kij, i "crane", czyli żuraw,
02:59
or in cases of homophones like "no" or "know."
47
179009
4000
albo w przypadku homofonów, jak "morze" i "może".
03:03
For multilingual people, the language they are listening to is another cue,
48
183009
4384
Dla osób wielojęzycznych język to kolejna wskazówka
03:07
used to eliminate potential words that don’t match the language context.
49
187393
5313
eliminująca słowa niepasujące do języka.
03:12
So, what about adding completely new words to this system?
50
192706
4000
A co z dodaniem nowych słów?
03:16
Even as adults, we may come across a new word every few days.
51
196706
4000
Nawet jako dorośli możemy często spotkać nowe słowa.
03:20
But if every word is represented as a fine-tuned pattern of activity
52
200706
4403
Ale jeśli każde słowo jest reprezentowane przez określony schemat aktywności
03:25
distributed over many neurons,
53
205109
2330
przekazywanej do wielu neuronów,
03:27
how do we prevent new words from overwriting old ones?
54
207439
4553
jak zapobiec nadpisywaniu starych słów przez nowe?
03:31
We think that to avoid this problem,
55
211992
2330
Nowe słowa są początkowo przechowywane w hipokampie,
03:34
new words are initially stored in a part of the brain called the hippocampus,
56
214322
4763
części mózgu odległej od głównego magazynu słów w korze mózgowej,
03:39
well away from the main store of words in the cortex,
57
219085
3608
03:42
so they don’t share neurons with others words.
58
222693
3370
więc nie dzielą neuronów z innymi słowami.
03:46
Then, over multiple nights of sleep,
59
226063
3010
Dopiero po wielu nocach snu
03:49
the new words gradually transfer over and interweave with old ones.
60
229073
5397
nowe słowa stopniowo przenoszą się i przeplatają ze starymi.
03:54
Researchers think this gradual acquisition process
61
234470
3520
Według naukowców stopniowy proces wprowadzania słów
03:57
helps avoid disrupting existing words.
62
237990
3364
pomaga w uniknięciu zastępowaniu znanych słów.
04:01
So in the daytime,
63
241354
1420
Za dnia
04:02
unconscious activity generates explosions of meaning as we chat away.
64
242774
4530
nasza nieświadoma aktywność podczas rozmów generuje eksplozje znaczeń.
04:07
At night, we rest, but our brains are busy integrating new knowledge
65
247304
5001
Kiedy śpimy, nasze mózgi integrują nowe informacje
04:12
into the word network.
66
252305
1820
z siecią słów.
04:14
When we wake up, this process ensures that we’re ready
67
254125
3530
Po obudzeniu jesteśmy gotowi
04:17
for the ever-changing world of language.
68
257596
3100
na stale zmieniający się świat języka.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7