The material that could change the world... for a third time

Tłumaczenie: Ola Królikowska Korekta: Agnieszka Fijałkowska

Thousands of years ago, the Romans invented a material

Tysiące lat temu Rzymianie wynaleźli materiał,

that allowed them to build much of their sprawling civilization.

który pozwolił im zbudować znaczną część ich rozrastającej się cywilizacji.

Pliny the Elder praised an imposing sea wall made from the stuff

Pliniusz Starszy chwalił imponującą opaskę brzegową wykonaną z materiału

as “impregnable to the waves and every day stronger.”

“odpornego na fale i z każdym dniem mocniejszego”.

He was right: much of this construction still stands,

Miał rację: znaczna część tej konstrukcji stoi do dziś.

having survived millennia of battering by environmental forces

Przetrwała tysiące lat działań sił natury,

that would topple modern buildings.

które powaliłyby nowoczesne budynki.

Today, our roads, sidewalks, bridges, and skyscrapers

Dziś nasze drogi, chodniki, mosty i drapacze chmur

are made of a similar, though less durable, material called concrete.

wykonane są z podobnego,

choć mniej wytrzymałego materiału - betonu.

There’s three tons of it for every person on Earth.

Na każdego mieszkańca Ziemi przypadają trzy tony betonu.

And over the next 40 years, we’ll use enough of it

Przez kolejne 40 lat użyjemy go dość dużo,

to build the equivalent of New York City every single month.

żeby co miesiąc zbudować odpowiednik Nowego Jorku.

Concrete has shaped our skylines,

Beton ukształtował sylwetki miast na tle nieba,

but that's not the only way it's changed our world.

ale to niejedyny sposób, w jaki zmienił nasz świat.

It’s also played a surprisingly large role in rising global temperatures

Odgrywa też ogromną rolę we wzroście globalnych temperatur

over the last century,

w ciągu ostatniego stulecia.

a trend that has already changed the world,

To już zmieniło świat i grozi jeszcze bardziej drastycznymi zmianami

and threatens to even more drastically in the coming decades.

w nadchodzących dekadach.

To be fair to concrete, basically everything humanity does

Właściwie wszystko, co robi ludzkość,

contributes to the greenhouse gas emissions that cause global warming.

przyczynia się do emisji gazów cieplarnianych

powodujących globalne ocieplenie.

Most of those emissions come from industrial processes

Większość emisji pochodzi z procesów przemysłowych,

we often aren’t aware of, but touch every aspect of our lives.

których często nie jesteśmy świadomi, choć dotykają każdego aspektu życia.

Look around your home.

Rozejrzyjcie się po domu.

Refrigeration— along with other heating and cooling—

Chłodzenie i ogrzewanie

makes up about 6% of total emissions.

odpowiada za około 6% całkowitej emisji.

Agriculture, which produces our food, accounts for 18%.

Rolnictwo, zapewniające żywność, to 18%.

Electricity is responsible for 27%.

Elektryczność - 27%.

Walk outside, and the cars zipping past, planes overhead,

Na zewnątrz mamy szybkie samochody, samoloty nad głową,

trains ferrying commuters to work—

pociągi przewożące pasażerów do pracy.

transportation, including shipping,

Transport, w tym spedycja,

contributes 16% of greenhouse gas emissions.

odpowiada za 16% emisji gazów cieplarnianych.

Even before we use any of these things, making them produces emissions—

Już sama ich produkcja powoduje emisje.

a lot of emissions.

Mnóstwo emisji.

Making materials—

Wytwarzanie materiałów

concrete, steel, plastic, glass, aluminum and everything else—

typu beton, stal, plastik, szkło, aluminium i wszystko inne

accounts for 31% of greenhouse gas emissions.

to 31% emisji gazów cieplarnianych.

Concrete alone is responsible for 8% of all carbon emissions worldwide.

Sam beton odpowiada za 8% wszystkich emisji CO2 na świecie.

And it’s much more difficult to reduce the emissions from concrete

A zredukować emisje z betonu jest znacznie trudniej

than from other building materials.

niż z innych materiałów budowlanych.

The problem is cement, one of the four ingredients in concrete.

Problemem jest cement, jeden z 4 składników betonu.

It holds the other three ingredients— gravel, sand, and water— together.

Łączy on pozostałe trzy składniki: żwir, piasek i wodę.

Unfortunately, it's impossible to make cement without generating carbon dioxide.

Niestety nie da się wyprodukować cementu bez generowania dwutlenku węgla.

The essential ingredient in cement is calcium oxide, CaO.

Podstawowym składnikiem cementu jest tlenek wapnia CaO.

We get that calcium oxide from limestone,

Otrzymujemy go z wapienia,

which is mostly made of calcium carbonate: CaCO3.

który składa się głównie z węglanu wapnia CaCO3.

We extract CaO from CaCO3 by heating limestone.

Ekstrahujemy CaO z CaCO3 przez ogrzewanie wapienia.

What’s left is CO2— carbon dioxide.

Zostaje CO2 - dwutlenek węgla.

So for every ton of cement we produce, we release one ton of carbon dioxide.

Na każdą tonę wyprodukowanego cementu uwalniamy więc tonę dwutlenku węgla.

As tricky as this problem is,

Jakkolwiek jest to skomplikowane,

it means concrete could help us change the world a third time:

beton może pomóc zmienić świat po raz trzeci:

by eliminating greenhouse gas emissions and stabilizing our climate.

eliminując emisje gazów cieplarnianych i stabilizując klimat.

Right now, there’s no 100% clean concrete,

Obecnie nie ma w 100% czystego betonu,

but there are some great ideas to help us get there.

ale jest kilka świetnych pomysłów, które mogą pomóc nam to osiągnąć.

Cement manufacturing also produces greenhouse gas emissions

Produkcja cementu też powoduje emisje gazów cieplarnianych

by burning fossil fuels to heat the limestone.

przez spalanie paliw kopalnych w celu ogrzania wapienia.

Heating the limestone with clean electricity or alternative fuels instead

Ogrzewanie wapienia czystą energią elektryczną

lub paliwami alternatywnymi wyeliminowałoby te emisje.

would eliminate those emissions.

For the carbon dioxide from the limestone itself,

W przypadku dwutlenku węgla z samego wapienia

our best bet is carbon capture:

najlepsze rozwiązanie to wychwycenie dwutlenku węgla,

specifically, capturing the carbon right where it’s produced,

a dokładniej wychwycenie węgla w miejscu produkcji,

before it enters the atmosphere.

zanim dostanie się do atmosfery.

Devices that do this already exist,

Takie urządzenia już istnieją,

but they aren’t widely used because there’s no economic incentive.

ale nie są szeroko stosowane, bo nie ma zachęty ekonomicznej.

Transporting and then storing the captured carbon can be expensive.

Transport, a następnie przechowanie wychwyconego węgla, może być kosztowne.

To solve these problems,

Żeby rozwiązać ten problem,

one company has found a way to store captured CO2 permanently

jedna firma znalazła sposób na trwałe przechowywanie wychwyconego CO2

in the concrete itself.

w samym betonie.

Other innovators are tinkering with the fundamental chemistry of concrete.

Inni twórcy majstrują przy właściwościach chemicznych betonu.

Some are investigating ways to reduce emissions

Niektórzy badają sposoby ograniczenia emisji,

by decreasing the cement in concrete.

zmniejszając ilość cementu w betonie.

Still others have been working to uncover and replicate

Jeszcze inni pracują nad odkryciem i odtworzeniem

the secrets of Roman concrete.

tajemnic rzymskiego betonu.

They found that Pliny’s remark is literally true.

Odkryli oni, że uwaga Pliniusza jest prawdziwa i to dosłownie.

The Romans used volcanic ash in their cement.

Rzymianie używali w swoim cemencie popiołu wulkanicznego.

When the ash interacted with seawater, the seawater strengthened it—

Kiedy popiół wchodził w interakcję z wodą morską, ta go wzmacniała,

making their concrete stronger and more long-lasting than any we use today.

sprawiając, że beton stawał się mocniejszy i trwalszy niż jakikolwiek używany dziś.

By adding these findings to an arsenal of modern innovations,

Dodając te odkrycia do nowoczesnych innowacji,

hopefully we can replicate their success—

miejmy nadzieję, że powtórzymy ich sukces,

both by making long lasting structures,

zarówno przez tworzenie długotrwałych konstrukcji,

and ensuring our descendants can admire them thousands of years from now.

jak i pewność, że nasi potomkowie będą mogli je podziwiać za tysiące lat.