What’s a smartphone made of? - Kim Preshoff

646,793 views ・ 2018-10-01

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Kinga Kisielińska Korekta: Rysia Wand
00:06
As of 2018, there are around 2.5 billion smartphone users in the world.
0
6590
6912
W 2018 roku około 2,5 mld osób na świecie używa smartfonów.
00:13
If we broke open all their newest phones,
1
13502
2479
Gdyby otworzyć wszystkie najnowsze telefony,
00:15
which are just a fraction of the total that’ve been built,
2
15981
3038
które są tylko ułamkiem całej produkcji,
00:19
and split them into their component parts,
3
19019
2091
i podzielić je na części składowe,
00:21
that would produce around 85,000 kilograms of gold,
4
21110
3709
dałoby to około 85 000 kilogramów złota,
00:24
875,000 of silver,
5
24819
2331
875 000 kg srebra,
00:27
and 40 million kilograms of copper.
6
27150
3136
i 40 milionów kg miedzi.
00:30
How did this precious cache get into our phones,
7
30286
2755
Jak te cenne składniki znalazły się w naszych telefonach
00:33
and can we reclaim it?
8
33041
1962
i czy można je odzyskać?
00:35
Gold, silver, and copper are actually just a few
9
35003
3188
Złoto, srebro i miedź to tylko kilka
00:38
of the 70 or so chemical elements that make up the average smartphone.
10
38191
4318
z 70 pierwiastków chemicznych, z których składa się przeciętny smartfon.
00:42
These can be divided into different groups,
11
42509
2053
Można je podzielić na różne grupy,
00:44
two of the most critical being rare earth elements
12
44562
3029
z których najistotniejsze to pierwiastki ziem rzadkich
00:47
and precious metals.
13
47591
1720
i metale szlachetne.
00:49
Rare earths are a selection of 17 elements that are actually common in Earth’s crust
14
49311
5219
Metale ziem rzadkich to 17 pierwiastków powszechnych w skorupie ziemskiej
00:54
and are found in many areas across the world in low concentrations.
15
54530
3877
występujących w wielu obszarach na całym świecie, w małych zagęszczeniach.
00:58
These elements have a huge range of magnetic,
16
58407
2842
Elementy te mają szeroki zakres właściwości magnetycznych,
01:01
phosphorescent,
17
61249
952
fosforencyjnych
01:02
and conductive properties
18
62201
1654
i przewodzących,
01:03
that make them crucial to modern technologies.
19
63855
2741
co jest kluczowe dla nowoczesnych technologii.
01:06
In fact, of the 17 types of rare earth metals,
20
66596
3312
Z 17 rodzajów pierwiastków
01:09
phones and other electronics may contain up to 16.
21
69908
3849
telefony i inne urządzenia elektroniczne mogą zawierać aż 16.
01:13
In smartphones, these create the screen and color display,
22
73757
3708
W smartfonach są składnikami ekranu, kolorowego wyświetlacza,
01:17
aid conductivity,
23
77465
1450
wspomagają przewodnictwo
01:18
and produce the signature vibrations,
24
78915
2478
i wytwarzają wibracje,
01:21
amongst other things.
25
81393
1536
pośród innych rzeczy.
01:22
And yet, crucial as they are,
26
82929
1943
Mimo tak wielkiego znaczenia
01:24
extracting these elements from the earth
27
84872
1943
ich wydobycie z ziemi
01:26
is linked to some disturbing environmental impacts.
28
86815
3845
ma niepokojący wpływ na środowisko.
01:30
Rare earth elements can often be found,
29
90660
2464
Pierwiastki ziem rzadkich są dość powszechne,
01:33
but in many areas,
30
93124
1337
ale na wielu obszarach
01:34
it’s not economically feasible to extract them due to low concentrations.
31
94461
4969
ich wydobycie nie jest opłacalne ze względu na niską koncentrację.
01:39
Much of the time,
32
99430
1075
Zazwyczaj ich wydobycie wymaga
01:40
extracting them requires a method called open pit mining
33
100505
3445
użycia metody zwanej górnictwem odkrywkowym,
01:43
that exposes vast areas of land.
34
103950
2523
która odsłania ogromne powierzchnie.
01:46
This form of mining destroys huge swaths of natural habitats,
35
106473
4404
Ta forma wydobycia niszczy wiele siedlisk naturalnych,
01:50
and causes air and water pollution,
36
110877
2131
zanieczyszczając powietrze i wodę
01:53
threatening the health of nearby communities.
37
113008
3219
i zagrażając zdrowiu okolicznych mieszkańców.
01:56
Another group of ingredients in smartphones
38
116227
2458
Inna grupa składników smartfona
01:58
comes with similar environmental risks:
39
118685
2606
niesie podobne zagrożenia dla środowiska:
02:01
these are metals such as copper,
40
121291
1994
są to metale takie jak miedź,
02:03
silver,
41
123285
971
srebro,
02:04
palladium,
42
124256
1027
pallad,
02:05
aluminum,
43
125283
906
aluminium,
02:06
platinum,
44
126189
871
platyna,
02:07
tungsten,
45
127060
911
02:07
tin,
46
127971
788
wolfram,
cyna,
02:08
lead,
47
128759
737
ołów
02:09
and gold.
48
129496
982
oraz złoto.
02:10
We also mine magnesium,
49
130478
1453
Wydobywa się też magnez,
02:11
lithium,
50
131931
812
lit,
02:12
silica,
51
132743
903
krzemionkę
02:13
and potassium to make phones,
52
133646
1745
oraz potas do produkcji telefonów,
02:15
and all of it is associated with vast habitat destruction,
53
135391
3866
co łączy się z ogromnymi zniszczeniami przyrody
02:19
as well as air and water pollution.
54
139257
2346
oraz zanieczyszczeniem powietrza i wody.
02:21
Mining comes with worrying social problems, too,
55
141603
3161
Górnictwo wiąże się również z niepokojącymi problemami społecznymi
02:24
like large-scale human and animal displacement
56
144764
3490
takimi jak masowe przesiedlanie ludzi i zwierząt,
02:28
to make way for industrial operations,
57
148254
2451
w celu ustąpienia miejsca działaniom przemysłowym
02:30
and frequently, poor working conditions for laborers.
58
150705
3733
a często także ze złymi warunkami pracy dla robotników.
02:34
Lastly, phone production also requires petroleum,
59
154438
4551
Na koniec produkcja telefonów wymaga także ropy naftowej,
02:38
one of the main drivers of climate change.
60
158989
2524
jednego z głównych motorów zmian klimatycznych.
02:41
That entwines our smartphones inextricably with this growing planetary conundrum.
61
161513
5710
Wiąże to nasze smartfony nierozerwalnie z tą rosnącą zagadką planetarną.
02:47
And, what’s more,
62
167223
1271
Co więcej,
02:48
the ingredients we mine to make our phones aren’t infinite.
63
168494
3648
surowce, które wydobywamy do produkcji telefonów, nie są niewyczerpalne.
02:52
One day, they’ll simply run out,
64
172142
2225
Pewnego dnia po prostu ich zabraknie,
02:54
and we haven’t yet discovered effective replacements for some.
65
174367
3969
a dla niektórych jeszcze nie znaleziono skutecznych zamienników.
02:58
Despite this,
66
178336
1096
Mimo tego
02:59
the number of smartphones is on a steady increase;
67
179432
2830
liczba smartfonów stale rośnie;
03:02
by 2019 it’s predicted that there’ll be close to 3 billion in use.
68
182262
5517
do 2019 roku przewiduje się, że w użyciu będzie ich blisko 3 mld.
03:07
This means that reclaiming the bounty within our phones
69
187779
3158
To oznacza, że odzyskiwanie surowców z telefonów
03:10
is swiftly becoming a necessity.
70
190937
2570
szybko staje się koniecznością.
03:13
So, if you have an old phone,
71
193507
1849
Dlatego, jeśli masz stary telefon,
03:15
you might want to consider your options before throwing it away.
72
195356
3409
zastanów się, zanim go wyrzucisz.
03:18
To minimize waste, you could donate it to a charity for reuse,
73
198765
3567
Można go przekazać na cele charytatywne do ponownego wykorzystania,
03:22
take it to an e-waste recycling facility,
74
202332
2743
zabrać do zakładu utylizacji e-odpadów
03:25
or look for a company that refurbishes old models.
75
205075
3373
albo poszukać firmy, która odnawia stare modele.
03:28
However, even recycling companies need our scrutiny.
76
208448
3723
Jednak nawet firmy zajmujące się recyklingiem potrzebują kontroli.
03:32
Just as the production of smartphones
77
212171
2050
Tak samo jak produkcja smartfonów
03:34
comes with social and environmental problems,
78
214221
2595
wiąże się z problemami społecznymi i środowiskowymi,
03:36
dismantling them does too.
79
216816
2269
ich demontaż również.
03:39
E-waste is sometimes intentionally exported to countries
80
219085
3469
E-odpady są czasami celowo eksportowane do krajów,
03:42
where labor is cheap but working conditions are poor.
81
222554
3426
w których siła robocza jest tania, ale warunki pracy są złe.
03:45
Vast workforces, often made up of women and children,
82
225980
3468
Ogromna liczba pracowników, często składająca się z kobiet i dzieci,
03:49
may be underpaid,
83
229448
1361
może być źle wynagradzana,
03:50
lack the training to safely disassemble phones,
84
230809
2719
bez szkolenia w zakresie bezpiecznego demontażu telefonów
03:53
and be exposed to elements like lead and mercury,
85
233528
3028
oraz narażona na działanie takich pierwiastków jak ołów i rtęć,
03:56
which can permanently damage their nervous systems.
86
236556
3136
które mogą trwale uszkodzić ich układ nerwowy.
03:59
Phone waste can also end up in huge dump sites,
87
239692
2681
Odpady telefoniczne mogą trafiać na ogromne wysypiska,
04:02
leaching toxic chemicals into the soil and water,
88
242373
3189
wydzielając toksyczne substancje chemiczne do gleby i wody,
04:05
mirroring the problems of the mines where the elements originated.
89
245562
4070
odzwierciedlając problemy kopalń, z których pochodzą.
04:09
A phone is much more than it appears to be on the surface.
90
249632
3936
Telefon to znacznie więcej niż się wydaje.
04:13
It’s an assemblage of elements from multiple countries,
91
253568
3464
To zbiór pierwiastków pochodzących z wielu krajów,
04:17
linked to impacts that are unfolding on a global scale.
92
257032
4053
związanych ze skutkami w skali globalnej.
04:21
So, until someone invents a completely sustainable smartphone,
93
261085
3955
Dlatego dopóki całkowicie zrównoważony smartfon nie zostanie wynaleziony,
04:25
we’ll need to come to terms
94
265040
1488
będzie trzeba się pogodzić z tym,
04:26
with how this technology affects widespread places and people.
95
266528
4015
jak ta technologia wpływa na środowisko i ludzi na całym świecie.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7