Are the illuminati real? - Chip Berlet

Tłumaczenie: Ola Kamińska Korekta: Agnieszka Fijałkowska

The year was 1776.

Był rok 1776.

In Bavaria, new ideals of rationalism, religious freedom,

W Bawarii nowe racjonalistyczne myśli, wolność religijna

and universal human rights

i uniwersalne prawa człowieka

competed with the Catholic church’s heavy influence over public affairs.

konkurowały z ogromnym wpływem Kościoła Katolickiego na życie publiczne.

Across the Atlantic,

Za Atlantykiem

a new nation staked its claim for independence on the basis of these ideas.

nowy naród walczył o niepodległość w duchu tych myśli.

But back in Bavaria,

Jednak w Bawarii

law professor Adam Weishaupt’s attempts to teach secular philosophy

próby nauczania filozofii sekularyzmu przez profesora prawa Adama Weishaupta

continued to be frustrated.

wciąż kończyły się fiaskiem.

Weishaupt decided to spread his ideas through a secret society

Weishaupt postanowił, że będzie szerzył swoje idee poprzez tajne stowarzyszenie,

that would shine a light on the shortcomings of the Church’s ideology.

które rzuci nieco światła na mankamenty chrześcijańskiej ideologii.

He called his secret society the Illuminati.

To tajne stowarzyszenie nazwał zakonem iluminatów.

Weishaupt modelled aspects of his secret society off a group called the Freemasons.

Weishaupt, tworząc tajne stowarzyszenie, wzorował się na masonerii.

Originally an elite stoneworkers’ guild in the late Middle Ages,

Początkowo masoni byli bractwem murarzy w późnym średniowieczu.

the Freemasons had gone from passing down the craft of masonry

Najpierw uczyli sztuki kamieniarstwa,

to more generally promoting ideals of knowledge and reason.

co później przerodziło się w ogólne promowanie wiedzy i rozsądku.

Over time, they had grown into a semi-secret, exclusive order

Z biegiem czasu urośli do rangi sekretnego, ekskluzywnego zakonu,

that included many wealthy and influential individuals,

do którego należało wielu zamożnych i wpływowych ludzi,

with elaborate, secret initiation rituals.

ze skomplikowanym tajnym rytuałem inicjacyjnym.

Weishaupt created his parallel society while also joining the Freemasons

Weishaupt tworzył tożsamą społeczność, ale też dołączył do masonów

and recruiting from their ranks.

i rekrutował z tamtejszych szeregów.

He adopted the code name Spartacus for himself,

Przyjął pseudonim Spartakus

after the famed leader of the Roman slave revolt.

po osławionym przywódcy powstania niewolników w starożytnym Rzymie.

Early members became the Illuminati’s ruling council, or Areopagus.

Pierwsi członkowie zakonu utworzyli radę nadzorczą zwaną Areopagiem.

One of these members, Baron Adolph Knigge, was also a freemason,

Baron Adolph Knigge był członkiem tej rady, ale też masonem,

and became an influential recruiter.

i wpływowym rekruterem.

With Knigge’s help, the Illuminati expanded their numbers,

Z pomocą Knigge'a iluminaci zwiększyli swoją liczebność,

gained influence within several Masonic chapters,

pozyskali wpływy pośród wielu masońskich lóż

and incorporated Masonic rituals.

i zaczęli stosować masońskie rytuały.

By 1784, there were over 600 members,

Do roku 1784 było ponad 600 członków,

including influential scholars and politicians.

w tym wpływowi uczeni i politycy.

As the Illuminati gained members,

Gdy iluminaci zdobywali nowych członków,

the American Revolution also gained momentum.

amerykańska rewolucja też nabierała tempa.

Thomas Jefferson would later cite Weishaupt as an inspiration.

W późniejszych latach Thomas Jefferson będzie się wzorował na Weishauptcie.

European monarchs and clergy were fearful of similar revolts on their home soil.

Europejscy władcy i duchowieństwo obawiało się podobnych buntów w swoich regionach.

Meanwhile, the existence of the Illuminati had become an open secret.

W międzyczasie istnienie iluminatów wyszło na jaw.

Both the Illuminati and the Freemasons drew exclusively

Zarówno iluminaci, jak i masoni, wywodzili się wyłącznie

from society’s wealthy elite,

z zamożnej elity społeczeństwa,

which meant they were constantly rubbing shoulders

więc ciągle obracali się w kręgach

with members of the religious and political establishment.

religijnego i politycznego towarzystwa.

Many in the government and church believed that both groups

Wielu przedstawicieli rządu i kościoła wierzyło, że obie grupy

were determined to undermine the people’s religious faith.

dążyły do podburzenia wiary ludzi w Boga.

But these groups didn’t necessarily oppose religion—

Jednak te grupy niekoniecznie sprzeciwiały się religii;

they just believed it should be kept separate from governance.

chodziło im o oddzielenie jej od rządu.

Still, the suspicious Bavarian government started keeping records

Mimo to, podejrzliwy bawarski rząd zaczął sporządzać kartotekę

of alleged members of the Illuminati.

domniemanych członków zakonu iluminatów.

Just as Illuminati members begun to secure important positions in local governments

Gdy tylko iluminaci zaczęli zajmować ważne stanowiska we władzach lokalnych

and universities,

i na uniwersytetach,

a 1784 decree by Duke Karl Theodor of Bavaria banned all secret societies.

istnienie tajnych grup zostało zakazane dekretem Księcia Bawarskiego w 1784 roku.

While a public ban on something ostensibly secret might seem difficult to enforce,

Wykonanie publicznego zakazu nałożonego na coś pozornie tajnego może być trudne,

in this case it worked.

ale w tym przypadku się to udało.

Only nine years after its founding,

W zaledwie 9 lat od założenia

the group dissolved, their records were seized,

zakon rozwiązano, zapiski przechwycono,

and Weishaupt forced into exile.

a Weishaupta wygnano.

The Illuminati would become more notorious in their afterlife

Po rozwiązaniu zakon zasłynął bardziej

than they had ever been in their brief existence.

niż kiedykolwiek wcześniej.

A decade later, in the aftermath of the French Revolution,

10 lat później, po Rewolucji Francuskiej

conservative authors claimed the Illuminati had survived their banishment

konserwatywni autorzy twierdzili, że iluminaci przetrwali

and orchestrated the overthrow of the monarchy.

i zorganizowali obalenie monarchii.

In the United States,

W Stanach Zjednoczonych

preacher Jedidiah Morse promoted similar ideas of an Illuminati conspiracy

kaznodzieja Jedidiah Morse propagował podobne poglądy o konspiracji zakonu

against the government.

przeciwko władzom.

But though the idea of a secret group orchestrating political upheaval

Mimo że teoria tajnego stowarzyszenia wzniecającego niepokój polityczny

is still alive and well today, there is no evidence that the Illuminati survived,

pozostaje żywa, do dziś nie znaleziono dowodów na przetrwanie zakonu,

reformed, or went underground.

jego restrukturyzację, czy zejście do podziemi.

Their brief tenure is well-documented in Bavarian government records,

Jego krótka kadencja jest dobrze udokumentowana w aktach bawarskich,

the still-active Freemasons’s records,

w aktach wciąż aktywnej loży masońskiej.

and particularly the overlap between these two sources,

Zwłaszcza zbieżności między tymi dwoma źródłami

without a whisper since.

nie wskazują na późniejszą aktywność.

In the spirit of rationalism the Illuminati embraced,

W duchu racjonalizmu wyznawanego przez iluminatów,

one must conclude they no longer exist.

każdy dojdzie do wniosku, że zakon już nie istnieje,

But the ideas that spurred Weishaupt to found the illuminati still spread,

ale idee które pchnęły Weishaupta do założenia zakonu wciąż się upowszechniają,

becoming the basis for many Western governments today.

stając się podwaliną dla wielu zachodnich państw.

These ideas didn’t start or end with the Illuminati—

Te idee nie powstały ani nie umarły wraz z iluminatami;

instead, it was one community that represented a wave of change

to była społeczność niosąca falę przemian,

that was already underway when it was founded

która już miała miejsce w chwili założenia zakonu,

and continued long after it ended.

a która wciąż trwa.