The Irish myth of the Giant's Causeway - Iseult Gillespie

1,791,658 views ・ 2018-06-12

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Hanna K. Korekta: Rysia Wand
00:06
On the coast of Northern Ireland,
0
6681
1943
Na wybrzeżu Irlandii Północnej
00:08
a vast plateau of basalt slabs and columns
1
8624
3497
rozległy płaskowyż bazaltowych płyt i kolumn
00:12
called the Giant’s Causeway
2
12121
2041
nazywany Groblą Olbrzyma
00:14
stretches into the ocean.
3
14162
1880
rozciąga się do oceanu.
00:16
The scientific explanation for this
4
16042
2000
Naukowcy tłumaczą jego powstanie
00:18
is that it’s the result of molten lava contracting and fracturing
5
18042
4355
jako wynik kurczenia się i rozłamywania płynnej lawy
00:22
as it cooled in the wake of a volcanic eruption.
6
22397
3378
stygnącej po erupcji wulkanu.
00:25
But an ancient Irish myth has a different accounting.
7
25775
4751
Ale starożytny irlandzki mit ma inne wytłumaczenie.
00:30
According to legend,
8
30526
1632
Zgodnie z legendą
00:32
the giant Finn MacCool lived happily on the North Antrim coast
9
32158
4243
gigant Finn MacCool żył szczęśliwie na brzegu North Antrim
00:36
with his wife Oonagh.
10
36401
1878
ze swoją żoną Oonagh.
00:38
Their only disturbance came from the taunts and threats
11
38279
2729
Ich spokój zakłócały jedynie drwiny i groźby
00:41
of the giant Benandonner,
12
41008
2330
giganta Benandonnera, czyli czerwonego człowieka,
00:43
or the red man, who lived across the sea in Scotland.
13
43338
4532
który mieszkał w Szkocji po drugiej stronie morza.
00:47
The two roared insults and hurled rocks at each other
14
47870
3208
Wrogowie obrzucali się obelgami i kamieniami
00:51
in dramatic shows of strength.
15
51078
2999
w dramatycznych pokazach siły.
00:54
Once, Finn tore up a great clump of land and heaved it at his rival,
16
54077
4524
Pewnego razu Finn wyrwał ogromną grudę ziemi
00:58
but it fell short of reaching land.
17
58601
2622
i cisnął nią w stronę rywala, ale nie dosięgnął lądu.
01:01
Instead, the clump became the Isle of Man,
18
61223
2949
Zamiast tego gruda ziemi stała się wyspą Man
01:04
and the crater left from the disturbed earth filled with water
19
64172
3188
i krater pozostały w naruszonej ziemi wypełnił się wodą,
01:07
to become Lough Neagh.
20
67360
2514
by stać się Lough Neagh.
01:09
The giants’ tough talk continued,
21
69874
2339
Utarczki gigantów trwały,
01:12
until one day Benandonner challenged Finn to a fight, face to face.
22
72213
4896
aż pewnego dnia Benandonner wyzwał Finna na pojedynek twarzą w twarz.
01:17
And so the Irish giant tossed enough boulders into the sea
23
77109
4079
Irlandzki gigant cisnął do morza wystarczająco dużo głazów,
01:21
to create a bridge of stepping stones to the Scottish coast.
24
81188
5042
by móc przejść na szkocki brzeg.
01:26
Finn marched across in a fit of rage.
25
86230
2318
Ruszył z wściekłością przed siebie.
01:28
When Scotland loomed before him,
26
88548
1918
Kiedy wyłoniła się przed nim Szkocja,
01:30
he made out the figure of Benandonner from afar.
27
90466
3131
dostrzegł w oddali zarys Benandonnera.
01:33
Finn was a substantial size,
28
93597
2469
Finn był znacznych rozmiarów,
01:36
but at the sight of his colossal enemy thundering towards him,
29
96066
3432
ale na widok pędzącego wroga kolosalnych rozmiarów,
01:39
his courage faltered.
30
99498
1806
jego odwaga się ulotniła.
01:41
With one look at Benandonner’s thick neck and crushing fists, Finn turned and ran.
31
101304
6682
Jeden rzut oka na gruby kark i miażdżące pięści wystarczył,
żeby Finn rzucił się do ucieczki.
01:47
Back home, with Benandonner fast approaching,
32
107986
2827
Benandonner nadbiegał,
01:50
Finn trembled as he described his enemy’s bulk to Oonagh.
33
110813
4633
gdy drżący Finn opisywał Oonagh ogrom zwalistego wroga.
01:55
They knew that if he faced Benandonner head on,
34
115446
2668
Wiedzieli, że w bezpośredniej walce
01:58
he’d be crushed.
35
118114
1549
Benandonner by go zgniótł.
01:59
And so Oonagh hatched a cunning plan -
36
119663
2517
Oonagh uknuła sprytny plan.
02:02
they needed to create an illusion of size,
37
122180
2403
Musieli stworzyć iluzję rozmiaru,
02:04
to suggest Finn was a mountain of a man whilst keeping him out of sight.
38
124583
5267
by Finn zdawał się dorównywać górze bez pokazywania się wrogowi.
02:09
As Benandonner neared the end of the bridge,
39
129850
2683
Gdy Benandonner zbliżał się do końca mostu,
02:12
Oonagh stuffed her husband in a huge cradle.
40
132533
3252
Oonagh wpakowała męża do wielkiej kołyski.
02:15
Disguised as an enormous baby,
41
135785
2817
Przebrany za ogromnego bobasa Finn leżał cicho,
02:18
Finn lay quiet as Benandonnner pounded on the door.
42
138602
3803
podczas gdy Benandonner łomotał w drzwi.
02:22
The house shook as he stepped inside.
43
142405
2648
Dom się zatrząsł, gdy wszedł do środka.
02:25
Oonagh told the enraged visitor that her husband wasn’t home,
44
145053
4053
Oonagh powiedziała wściekłemu gościowi, że męża nie ma w domu,
02:29
but welcomed him to sit and eat while he waited.
45
149106
3791
ale zaprosiła go, by umilił czekanie posiłkiem.
02:32
When Benandonner tore into the cakes placed before him,
46
152897
2972
Benandonner rzucił się na podane wypieki,
02:35
he cried out in pain
47
155869
2050
ale krzyknął z bólu,
02:37
for he’d shattered his teeth on the metal Oonagh had concealed inside.
48
157919
5362
bo połamał zęby na metalu, który Oonagh schowała w środku.
02:43
She told him that this was Finn’s favorite bread,
49
163281
2689
Powiedziała, że to ulubiony chleb Finna,
02:45
sowing a seed of doubt in Benandonner’s mind
50
165970
2895
siejąc niepokój w umyśle Benandonnera,
02:48
that he was any match for his rival.
51
168865
2843
czy aby w ogóle dorównuje rywalowi.
02:51
When Finn let out a squawk,
52
171708
1736
Finn pisnął,
02:53
Benandonner’s attention was drawn to the gigantic baby in the corner.
53
173444
5394
co zwróciło uwagę Benandonnera na gigantycznego bobasa w kącie.
02:58
So hefty was the infant swaddled under piles of blankets,
54
178838
3866
Opatulone stertami koców niemowlę było tak masywne,
03:02
Benandonner shuddered at the thought of what the father would look like.
55
182704
4466
że Benandonner wzdrygnął się na myśl, jak musi wyglądać jego ojciec.
03:07
He decided he’d rather not find out.
56
187170
2511
Zdecydował, że woli się nie dowiedzieć.
03:09
As he fled, Benandonner tore up the rocks connecting the shores,
57
189681
4266
Uciekając, Benadonner połamał kamienie łączące wybrzeża,
03:13
breaking up the causeway.
58
193947
2037
przełamując groblę.
03:15
What remains are two identical rock formations:
59
195984
3452
Pozostały dwie identyczne formacje skalne:
03:19
one on the North Antrim coast of Ireland
60
199436
2869
jedna na North Antrim brzegu Irlandii
03:22
and one at Fingal’s Cave in Scotland, right across the sea.
61
202305
4358
i druga w Grocie Fingala w Szkocji, dokładnie po drugiej stronie morza.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7