How do pregnancy tests work? - Tien Nguyen

9,424,780 views ・ 2015-07-07

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Marta Konieczna Korekta: Rysia Wand
00:06
The earliest known pregnancy test dates back to 1350 BC in Ancient Egypt.
0
6574
6164
Najstarszy znany test ciążowy datuje się na 1350 rok p.n.e.
00:12
According to the Egyptians,
1
12738
2091
Według Egipcjan wystarczyło oddać mocz
00:14
all you have to do is urinate on wheat and barley seeds, and wait.
2
14829
5237
na nasiona pszenicy lub jęczmienia.
00:20
If either sprouts, congratulations, you're pregnant!
3
20066
3602
Jeśli któreś wykiełkuje, gratulacje! Jesteś w ciąży!
00:23
And if wheat sprouts faster, it's a girl, but if barley, it's a boy.
4
23668
5294
Jeśli pszenica pierwsza - to dziewczynka zaś jeśli jęczmień - to chłopiec.
00:28
In 1963, a small study reproduced this test
5
28962
3442
W 1963 roku powtórzono ten test
00:32
and found that it predicted pregnancy with a respectable 70% accuracy,
6
32404
4693
i odkryto, że przewiduje ciążę z porządną, 70% dokładnością,
00:37
though it couldn't reliably tell the sex of the baby.
7
37097
3655
ale nie jest wiarygodny w przypadku płci dziecka.
00:40
Scientists hypothesized that the test worked
8
40752
2644
Naukowcy stwierdzili, że test działa,
00:43
because pregnant women's urine contains more estrogen,
9
43396
3165
bo mocz kobiet w ciąży zawiera więcej estrogenu,
00:46
which can promote seed growth.
10
46561
2189
wspierającego wzrost roślin.
00:48
Now it's easy to take this ancient method for granted
11
48750
3341
Łatwo wziąć tę starożytną metodę za coś oczywistego,
00:52
because modern pregnancy tests give highly accurate results within minutes.
12
52091
5047
bo obecnie testy ciążowe dają bardzo dokładne wyniki w kilka minut.
00:57
So how do they work?
13
57138
1912
Jak działają?
00:59
Over-the-counter pregnancy tests are all designed to detect one thing:
14
59050
4178
Testy bez recepty są zaprojektowane do wykrywania jednej substancji:
01:03
a hormone called HCG.
15
63228
2660
hormonu HCG.
01:05
HCG is produced in the earliest stages of pregnancy
16
65888
3412
Jest on produkowany już od najwcześniejszego etapu ciąży.
01:09
and starts a game of telephone
17
69300
1570
zaczyna przekazywać informacje,
01:10
that tells the body not to shed the inner lining of the uterus that month.
18
70870
4145
mówi ciału, że w tym miesiącu nie należy pozbywać się wyściółki macicy.
01:15
As the pregnancy progresses,
19
75015
1634
W miarę rozwoju ciąży
01:16
HCG supports the formation of the placenta,
20
76649
3150
HCG wspiera rozwój łożyska,
01:19
which transfers nutrients from mother to fetus.
21
79799
3854
które dostarcza składniki odżywcze od matki do płodu.
01:23
The test starts when urine is applied to the exposed end of the strip.
22
83653
4437
Test zaczyna działać, gdy mocz trafi na odsłonięty pasek.
01:28
As the fluid travels up the absorbent fibers,
23
88090
2760
Płyn trafia do włókien absorbujących,
01:30
it will cross three separate zones, each with an important task.
24
90850
4516
gdzie znajdują się trzy osobne obszary, każdy ma ważne zadanie.
01:35
When the wave hits the first zone, the reaction zone,
25
95366
3629
W pierwszym obszarze reakcji
01:38
Y-shaped proteins called antibodies will grab onto any HCG.
26
98995
5998
proteiny w kształcie Y, przeciwciała, przyczepią się do HCG.
01:44
Attached to these antibodies is a handy enzyme
27
104993
2817
Tworzą razem poręczny enzym,
01:47
with the ability to turn on dye molecules, which will be crucial later down the road.
28
107810
5813
zdolny zmienić cząsteczki barwnika, który ma potem kluczowe znaczenie.
01:53
Then the urine picks up all the AB1 enzymes
29
113623
2963
Następnie mocz zbiera wszystkie enzymy AB1,
01:56
and carries them to the test zone, which is where the results show up.
30
116586
4263
transportuje je do obszaru testowego, gdzie ma się pokazać wynik.
02:00
Secured to this zone are more Y-shaped antibodies
31
120849
3030
W tym obszarze jest więcej antyciał w kształcie Y,
02:03
that will also stick to HCG on one of its five binding sites.
32
123879
5004
które także przyczepią się do HCG w jednym z pięciu zaczepnych miejsc.
02:08
Scientists call this type of test a sandwich assay.
33
128883
3340
Naukowcy nazywają ten test "kanapkowym".
02:12
If HCG is present, it gets sandwiched between the AB1 enzyme and AB2,
34
132223
6845
Jeśli HCG jest obecny, enzymy AB1 i AB2 ściskają go jak w kanapce
02:19
and sticks to the test zone,
35
139068
1862
i przyklejają do obszaru testowego,
02:20
allowing the attached dye-activating enzyme to do its job
36
140930
3310
pozwalając barwiącemu enzymowi wykonać swoje zadanie
02:24
and create a visible pattern.
37
144240
2375
i wytworzyć barwny pasek.
02:26
If there's no HCG, the wave of urine and enzymes just passes on by.
38
146615
5006
Jeśli nie ma HCG, strumień moczu po prostu przepływa dalej.
02:31
Finally, there's one last stop to make, the control zone.
39
151621
4825
Jest jeszcze ostatni przystanek, obszar kontrolny.
02:36
As in any good experiment,
40
156446
1952
Jak w każdym dobrym eksperymencie,
02:38
this step confirms that the test is working properly.
41
158398
3223
ten krok potwierdza, że test działa prawidłowo.
02:41
Whether the AB1 enzymes never saw HCG,
42
161621
3305
Jeżeli enzymy AB1 nie spotkają HCG,
02:44
or they're extras because Zone 1 is overstocked with them,
43
164926
3818
albo jest ich za dużo, bo obszar pierwszy był nimi przepełniony,
02:48
all the unbound AB1 enzymes picked up in Zone 1 should end up here
44
168744
4882
wszystkie nie związane enzymy AB1 zebrane tam, powinny trafić tutaj
02:53
and activate more dye.
45
173626
2117
i uaktywnić więcej barwnika.
02:55
So if no pattern appears, that indicates that the test was faulty.
46
175743
4339
Jeśli nie pojawi się żaden pasek, to znaczy, że test był wadliwy.
03:00
These tests are pretty reliable, but they're not failproof.
47
180082
3371
Testy są dość wiarygodne, ale mogą też zawodzić.
03:03
For instance, false negatives can occur
48
183453
1883
Na przykład fałszywie negatywny wynik,
03:05
if concentrations of HCG aren't high enough for detection.
49
185336
4303
jeśli stężenie HCG jest zbyt niskie.
03:09
After implantation, HCG levels double every two to three days,
50
189639
3862
Po zagnieżdżeniu poziom HCG podwaja się co dwa, trzy dni,
03:13
so it may just be too early to tell.
51
193501
2952
może być więc po prostu za wcześnie.
03:16
And beverages can dilute the urine sample,
52
196453
2066
Napoje mogą rozrzedzać próbkę moczu,
03:18
which is why doctors recommend taking the test first thing in the morning.
53
198519
4359
dlatego lekarze zalecają wykonać test rano, od razu po wstaniu.
03:22
On the other hand, false positives can come from other sources of HCG,
54
202878
4496
Fałszywie pozytywne testy mogą powstać przy innych źródłach HCG,
03:27
like IVF injections, ectopic pregnancies,
55
207374
3082
zastrzykach in-vitro, ciąży pozamacicznej,
03:30
or certain cancers such as uterine cancer or testicular cancer,
56
210456
3984
różnych rodzajach raka, na przykład macicy czy jąder.
03:34
making it possible for one of these tests to tell a man he's pregnant.
57
214440
5042
Taki test może stwierdzić, że mężczyzna jest w ciąży.
03:39
The best way for a woman to find out for sure is at the doctor's office.
58
219482
4366
Najlepszym sposobem dla kobiety, aby mieć pewność, jest wizyta u lekarza.
03:43
The doctors are also looking for HCG,
59
223848
2525
Lekarz też zbada poziom HCG,
03:46
but with tests that are more sensitive and quantitative,
60
226373
3429
za pomocą dokładniejszych testów,
03:49
which means they can determine the exact level of HCG in your blood.
61
229802
4728
które mogą określić dokładny poziom HCG w krwi.
03:54
A few minutes can feel like forever
62
234530
2406
Parę minut może dłużyć się w nieskończoność
03:56
when you're waiting on the results of a pregnancy test.
63
236936
3273
przy czekaniu na wyniki testu ciążowego.
04:00
But in that brief time, you're witnessing the power of the scientific method.
64
240209
4339
Ale w tym krótkim czasie jesteśmy świadkami siły nauki.
04:04
That one little stick lets you ask a question,
65
244548
2663
Ten mały patyczek pozwala zadać pytanie,
04:07
perform a controlled experiment,
66
247211
2066
wykonać kontrolny eksperyment
04:09
and then analyze the results to check your original hypothesis.
67
249277
3781
i przeanalizować wyniki, by sprawdzić pierwotne założenie.
04:13
And the best part is you won't even have to wait until the next harvest.
68
253058
4397
A co najlepsze nie trzeba czekać do następnych zbiorów.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7