The myth of Loki and the master builder - Alex Gendler

2,529,075 views ・ 2019-11-14

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Anna Palmowska Korekta: Ola Królikowska
00:06
Asgard, a realm of wonders, was where the Norse Gods made their home.
0
6707
4921
Asgard, cudowna kraina i dom nordyckich bogów.
00:11
There Odin’s great hall of Valhalla towered above the mountains
1
11628
4818
Nad górami wznosił się ogromny pałac Odyna, Walhalla,
00:16
and Bifrost, the rainbow bridge, anchored itself.
2
16446
3830
a tęczowy most Bifröst unosił się w powietrzu.
00:20
But though their domain was magnificent,
3
20276
2134
Chociaż piękny,
00:22
it stood undefended from the giants and trolls of Jotunheim,
4
22410
4402
świat był bezbronny w razie ataku olbrzymów i trolli z Jotunheim,
00:26
who despised the gods and sought to destroy them.
5
26812
3180
którzy gardzili bogami i chcieli ich zniszczyć.
00:29
One day when Thor, strongest of the gods, was off fighting these foes,
6
29992
4393
Pewnego dnia, kiedy najsilniejszy bóg, Thor, walczył poza Asgardem z wrogami,
00:34
a stranger appeared, riding a powerful gray horse.
7
34385
4332
na potężnym szarym koniu nadjechał nieznajomy.
00:38
The visitor made the gods an astonishing offer.
8
38717
3271
Gość złożył bogom niesamowitą ofertę.
00:41
He would build them the greatest wall they’d ever seen,
9
41988
2941
Zbuduje im najwspanialszy mur, jaki kiedykolwiek widzieli,
00:44
higher than any giant could climb and stronger than any troll could break.
10
44929
5151
za wysoki dla olbrzymów i zbyt mocny dla trolli.
00:50
All he asked in return was the beautiful goddess Freya’s hand in marriage—
11
50080
4940
W zamian ożeni się z piękną boginią Freją,
00:55
along with the sun and moon from the sky.
12
55020
4110
a z nieba otrzyma słońce i księżyc.
00:59
The gods balked at this request and were ready to send him away.
13
59130
3704
Oburzeni bogowie chcieli go przepędzić,
01:02
But the trickster Loki concocted a devious plan.
14
62834
3974
ale sprytny Loki wpadł na podstępny plan.
01:06
He told the gods they should accept the stranger’s offer,
15
66808
3122
Poradził przyjąć ofertę nieznajomego,
01:09
but set such strict conditions that he would fail to complete the wall in time.
16
69930
5576
ale ustanowić tak surowe warunki, żeby nie mógł ukończyć muru na czas.
01:15
That way, they would lose nothing, while getting most of the wall built for free.
17
75506
5070
W ten sposób nic nie stracą, a mur zostanie ukończony prawie za darmo.
01:20
Freya didn’t like this idea at all,
18
80579
2720
Frei nie podobał się ten pomysł,
01:23
but Odin and the other gods were convinced
19
83299
2567
ale Odyn i inni bogowie dali się przekonać
01:25
and came to an agreement with the builder.
20
85866
2160
i zawarli umowę z budowniczym.
01:28
He would only have one winter to complete the wall.
21
88026
3003
Na wzniesienie muru dali tylko jedną zimę.
01:31
If any part was unfinished by the first day of summer,
22
91029
3391
Jeśli mur nie zostanie ukończony przed pierwszym dniem lata,
01:34
he would receive no payment.
23
94420
1938
budowniczy nie otrzyma zapłaty.
01:36
And he could have no help from any other people.
24
96358
3588
Nie może mu pomagać żaden człowiek.
01:39
The gods sealed the deal with solemn oaths
25
99946
2687
Bogowie przypieczętowali umowę uroczystymi przysięgami
01:42
and swore the mason would come to no harm in Asgard.
26
102633
4546
i przyrzekli murarzowi, że będzie całkowicie bezpieczny w Asgardzie.
01:47
In the morning, the stranger began to dig the foundations at an astonishing speed,
27
107179
5262
Rankiem nieznajomy zaczął kopać fundamenty w zadziwiającym tempie,
01:52
and at nightfall he set off towards the mountains to obtain the building stones.
28
112441
4563
a o zmroku wyruszył w góry po głazy do budowy.
01:57
But it was only the next morning, when they saw him returning,
29
117004
3330
Następnego ranka nieznajomy był już z powrotem.
02:00
that the gods began to worry.
30
120334
1680
To zmartwiło bogów.
02:02
As agreed, no other people were helping the mason.
31
122014
3392
Zgodnie z umową nikt nie pomagał budowniczemu
02:05
But his horse Svadilfari was hauling a load of stones so massive
32
125406
4517
tylko rumak Swadelfari, który ciągnął ładunek tak ciężki,
02:09
it left trenches in the ground behind them.
33
129923
3410
że zostawiał za sobą rowy w ziemi.
02:13
Winter came and went.
34
133333
1731
Minęła zima.
02:15
The stranger kept building, Svadilfari kept hauling,
35
135064
3451
Nieznajomy budował bez przerwy, a Swadelfari pomagał w transporcie
02:18
and neither snow nor rain could slow their progress.
36
138515
3635
i ani śnieg, ani deszcz nie mogły ich zatrzymać.
02:22
With only three days left until summer, the wall stood high and impenetrable,
37
142150
5145
Kiedy do lata pozostały tylko trzy dni, mur był wysoki i nie do przebicia.
02:27
with only the gate left to be built.
38
147295
2770
Brakowało tylko bramy.
02:30
Horrified, the gods realized that not only would they lose
39
150065
3245
Przerażeni bogowie zrozumieli, że na zawsze stracą
02:33
their fertility goddess forever,
40
153310
2167
nie tylko boginię płodności,
02:35
but without the sun and moon the world would be plunged into eternal darkness.
41
155477
5100
ale też słońce i księżyc, a ich świat pogrąży się w wiecznych ciemnościach.
02:40
They wondered why they’d made such a foolish wager—
42
160577
3160
Zastanawiali się, dlaczego zgodzili się na tak głupi zakład.
02:43
and then remembered Loki and his terrible advice.
43
163737
4160
Wtedy przypomnieli sobie, że to Loki podsunął im ten okropny pomysł.
02:47
Suddenly, Loki didn’t feel so clever.
44
167897
3049
Nagle Loki nie był już tak pewny siebie.
02:50
All of his fellow gods threatened him with an unimaginably painful death
45
170946
4348
Inni bogowie zagrozili mu niewyobrażalnie bolesną śmiercią,
02:55
if he didn’t find some way to prevent the builder from getting his payment.
46
175294
4309
jeśli nie wymyśli sposobu na uniknięcie wypłaty nagrody.
02:59
So Loki promised to take care of the situation, and dashed away.
47
179603
4366
Loki obiecał zająć się sytuacją i zniknął.
03:03
Outside, night had fallen,
48
183969
1620
Zapadła noc
03:05
and the builder prepared to set off to retrieve the final load of stones.
49
185589
4361
i budowniczy przygotowywał się do wyruszenia po ostatni ładunek.
03:09
But just as he called Svadilfari to him, a mare appeared in the field.
50
189950
4425
Ale kiedy zawołał Swadelfariego, na polu pojawiła się klacz.
03:14
She was so beautiful that Svadilfari ignored his master
51
194375
3547
Była tak piękna, że rumak zignorował pana,
03:17
and broke free of his reins.
52
197922
2036
i zerwał lejce.
03:19
The mason tried to catch him,
53
199958
1721
Murarz próbował go złapać,
03:21
but the mare ran deep into the woods and Svadilfari followed.
54
201679
4497
ale klacz uciekła do lasu, a Swadelfari podążył za nią.
03:26
The stranger was furious.
55
206176
1730
Nieznajomy wściekł się.
03:27
He knew that the gods were behind this and confronted them:
56
207906
2970
Wiedział, że to sprawka bogów, i postanowił stawić im czoło
03:30
no longer as a mild-mannered mason,
57
210876
2248
już nie jako zwykły murarz,
03:33
but in his true form as a terrifying mountain giant.
58
213124
4427
a pod prawdziwą formą strasznego górskiego olbrzyma.
03:37
This was a big mistake.
59
217551
1816
To był duży błąd.
03:39
Thor had just returned to Asgard,
60
219367
2452
Thor właśnie wrócił do Asgardu,
03:41
and now that the gods knew a giant was in their midst,
61
221819
2919
a kiedy bogowie dowiedzieli się, że to olbrzym próbował ich oszukać,
03:44
they disregarded their oaths.
62
224738
2117
zerwali przysięgę.
03:46
The only payment the builder would receive—
63
226855
2318
Jedyną zapłatą, którą olbrzym otrzymał,
03:49
and the last thing he would ever see—
64
229173
2321
i ostatnią, jaką zobaczył,
03:51
was the swing of Thor’s mighty hammer Mjolnir.
65
231494
3879
był Thor zamachujący się potężnym młotem Mjølnerem.
03:55
As they set the final stones into the wall, the gods celebrated their victory.
66
235373
4607
Po położeniu ostatniego kamienia bogowie uczcili zwycięstwo.
03:59
Loki was not among them, however.
67
239980
1980
Tylko Lokiego brakowało.
04:01
Several months would pass before he finally returned,
68
241960
3072
Minęło kilka miesięcy, zanim w końcu wrócił
04:05
followed by a beautiful gray foal with eight legs.
69
245032
3589
z pięknym szarym źrebakiem o ośmiu nogach.
04:08
The foal would grow into a magnificent steed named Sleipnir
70
248621
4180
Źrebak wyrósł na wspaniałego rumaka o imieniu Sleipnir.
04:12
and become Odin’s mount, a horse that could outrun the wind itself.
71
252801
4850
Został rumakiem Odyna i był szybszy niż wiatr.
04:17
But exactly where he had come from was something Loki preferred not to discuss.
72
257651
5682
Prawdę o jego pochodzeniu Loki wolał przemilczeć.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7