Not all scientific studies are created equal - David H. Schwartz

Nie wszystkie badania naukowe są sobie równe - David H. Schwartz

Tłumaczenie: A. Konstancja Wiszniewska Korekta: Rysia Wand

Studies have shown that

Badania udowodniły,

taking vitamins is good for your health

że przyjmowanie witamin jest zdrowe

and bad for your health.

i niezdrowe.

That newly discovered herb can improve your memory

Nowo odkryte zioło poprawi pamięć

or destroy your liver.

albo zniszczy wątrobę.

Headlines proclaim a promising new cancer treatment

Nagłówki obiecują nową metodę leczenia raka,

and never mention it again.

by za chwilę o niej zapomnieć.

On a daily basis,

Codziennie

we are bombarded with attention-grabbing news,

bombardują nas frapujące wiadomości,

backed up by scientific studies,

poparte badaniami naukowymi.

but what are these studies?

Ale co to za badania?

How are they performed?

Jak się je przeprowadza?

And how do we know whether they're reliable?

Skąd wiemy, że można im ufać?

When it comes to dietary or medical information,

Jeśli chodzi o dietetykę czy wiedzę medyczną,

the first thing to remember

musimy pamiętać,

is that while studies on animals or individual cells

że choć testy na zwierzętach i pojedynczych komórkach

can point the way towards further research,

mogą przydać się do dalszych badań,

the only way to know how something will affect humans

wiedzę, jak coś działa na ludzi,

is through a study involving human subjects.

przyniesie tylko badanie na ludziach.

And when it comes to human studies,

W badaniach z udziałem ludzi

the scientific gold standard is

złotym standardem naukowym

the randomized clinical trial, or RCT.

są losowe badania kliniczne RCT.

The key to RCTs is that the subjects are randomly assigned

Kluczem do RTC jest losowy przydział

to their study groups.

do badanej grupy.

They are often blinded to make them more rigorous.

Metoda ślepej próby zwiększa dokładność,

This process attempts to ensure

zwiększając szanse,

that the only difference between the groups

że jedyna różnica między grupami

is the one the researchers are attempting to study.

to właściwy przedmiot badań.

For example,

W przypadku

when testing a new headache medication,

nowego leku od bólu głowy,

a large pool of people with headaches

ludzi cierpiących na bóle głowy

would be randomly divided into two groups,

losowo dzieli się na dwie grupy.

one receiving the medication

Jedna grupa przyjmuje lek,

and another receiving a placebo.

a druga placebo.

With proper randomization,

W odpowiedniej próbie losowej

the only significant overall difference

jedyną znaczącą różnicą

between the two groups

między obiema grupami

will be whether or not they received the medication,

jest to, czy dostają lek,

rather than other differences that could affect results.

a nie inne zmienne, które mogłyby wpłynąć na rezultat.

Randomized clinical trials are incredible tools,

Losowe badania kliniczne są cudownym narzędziem.

and, in fact, the US Food and Drug Administration

Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków

often requires at least two to be conducted

często wymaga przeprowadzenia co najmniej dwóch badań

before a new drug can be marketed.

przed wprowadzeniem leku na rynek.

But the problem is that an RCT is not possible

Problem w tym, że losowe badania RCT

in many cases,

często nie są możliwe,

either because it's not practical

bo są mało praktyczne

or would require too many volunteers.

albo wymagają zbyt wielu uczestników.

In such cases,

W takiej sytuacji

scientists use an epidemiological study,

naukowcy stosują badania epidemiologiczne,

which simply observes people going about their usual behavior,

polegające na obserwacji normalnych zachowań ludzi,

rather than randomly assigning active participants

zamiast losowego wyboru uczestników

to control invariable groups.

do kontroli grup niezmiennych.

Let's say we wanted to study

Powiedzmy, że badamy,

whether an herbal ingredient on the market

czy dostępny preparat ziołowy

causes nausea.

powoduje nudności.

Rather than deliberately giving people something

Zamiast podawać badanym coś,

that might make them nauseated,

co może wywołać nudności,

we would find those who already take the ingredient

szukamy osób przyjmująch ten preparat

in their everyday lives.

na co dzień.

This group is called the cohort.

Grupę taką nazywamy kohortą.

We would also need a comparison group

Potrzebna też grupa kontrolna,

of people who do not have exposure to the ingredient.

która nie stosuje preparatu.

And we would then compare statistics.

Potem porównujemy dane.

If the rate of nausea is higher in the herbal cohort,

Wyższy wskaźnik nudności w kohorcie ziołowej

it suggests an association

sugeruje związek

between the herbal supplement and nausea.

między suplementem a nudnościami.

Epidemiological studies are great tools

Badania epidemologiczne

to study the health effects of almost anything,

wspaniale badają skutki zdrowotne

without directly interfering in people's lives

bez ingerencji w ludzkie życie

or assigning them to potentially dangerous exposures.

i narażania ludzi na potencjalne niebezpieczeństwo.

So, why can't we rely on these studies

Więc dlaczego nie wystarczą,

to establish causal relationships

żeby zbadać związki przyczynowe

between substances and their effects on health?

między substancją a jej skutkiem zdrowotnym?

The problem is

Problem w tym,

that even the best conducted epidemiological studies

że nawet najlepsze badania

have inherent flaws.

mają wady wrodzone.

Precisely because the test subjects

Właśnie dlatego, że badane osoby

are not randomly assigned to their groups.

nie są losowo przypisane do swoich grup.

For example, if the cohort in our herbal study

Jeśli kohorta w badaniu substancji ziołowej

consisted of people who took the supplement

to osoby biorące suplement

for health reasons,

z przyczyn zdrowotnych,

they may have already had higher rates of nausea

mogą one mieć wyższy wskaźnik nudności

than the other people in the sample.

niż inne osoby w tej próbie.

Or the cohort group could've been composed of

Albo grupa kohortowa

people who shop at health food stores

kupująca w sklepach ze zdrową żywnością

and have different diets

to osoby z inną dietą

or better access to healthcare.

lub lepszą opieką zdrowotną.

These factors that can affect results,

Zmienne wpływające na rezultat,

in addition to the factor being studied,

oprócz czynnika już badanego,

are known as confounding variables.

znane są jako zmienne zakłócające.

These two major pitfalls,

Te dwie poważne pułapki

combined with more general dangers,

w połączeniu z ryzykiem

such as conflicts of interest or selective use of data,

konfliktu interesów lub wybiórczego wykorzystania danych,

can make the findings of any particular epidemiological study suspect,

mogą podważyć wiarygodność wyników badań.

and a good study must go out of its way

Dobre badanie musi pokazać,

to prove that its authors have taken steps

że twórcy podjęli kroki,

to eliminate these types of errors.

aby wykluczyć błędy tego typu.

But even when this has been done,

Nawet wtedy

the very nature of epidemiological studies,

charakter badań epidemiologicznych,

which examine differences between preexisting groups,

badających różnice między istniejącymi grupami,

rather than deliberately inducing changes within the same individuals,

zamiast umyślnego wywołania zmian u tych samych osób,

means that a single study

oznacza, że poszczególne badanie

can only demonstrate a correlation

może pokazać współzależność

between a substance and a health outcome,

między substancją a skutkiem zdrowotnym,

rather than a true cause and effect relationship.

ale nie prawdziwy związek przyczynowo-skutkowy.

At the end of the day,

W końcowym rozrachunku

epidemiological studies have served as excellent guides to public health,

badania dają znakomite wskazówki służbie zdrowia,

alerting us to critical health hazards,

ostrzegając przed zagrożeniami,

such as smoking, asbestos, lead, and many more.

takimi jak palenie, azbest, ołów i wiele innych.

But these were demonstrated through

Ich szkodliwość udowodniły

multiple, well-conducted epidemiological studies,

wielokrotne, odpowiednio prowadzone badania epidemiologiczne,

all pointing in the same direction.

prowadzące do tych samych wniosków.

So, the next time you see a headline

Następnym razem, widząc nagłówek

about a new miracle cure

o nowym cudownym leku

or the terrible danger posed by an everyday substance,

albo szkodliwości znanej ci substancji,

try to learn more about the original study

dowiedz się więcej o badaniu

and the limitations inherent in any epidemiological study or clinical trial

i błędach typowych dla badania lub próby klinicznej,

before jumping to conclusions.

zanim wyciągniesz pochopne wnioski.