Explore cave paintings in this 360° animated cave - Iseult Gillespie

592,263 views ・ 2017-10-12

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Ola Królikowska Korekta: Rysia Wand
00:17
In 1879, amateur archaeologist Marcelino Sanz de Sautuola
0
17573
5302
W 1879 roku archeolog amator Marcelino Sanz de Sautoula
00:22
and his young daughter Maria explored a dark cave in Northern Spain.
1
22875
5098
i jego córeczka Maria odkryli w północnej Hiszpanii ciemną jaskinię.
00:27
When Maria wondered off by herself, she made an amazing discovery.
2
27973
4554
Kiedy Maria się oddaliła, dokonała niesamowitego odkrycia.
00:32
They were standing inside a site of ancient art,
3
32527
3571
Ściany i sklepienia jaskini ozdobione były prehistorycznymi obrazami i grafikami
00:36
the walls and roofs decorated with prehistoric paintings and engravings,
4
36098
4203
00:40
ranging from 19,000 to 35,000 years old.
5
40301
5768
liczącymi od 19 do 35 tysięcy lat.
00:46
Similar marks of our ancestors have been preserved in caves all over the world.
6
46069
5047
Podobne ślady naszych przodków są w jaskiniach na całym świecie.
00:51
The oldest we've found were made up to 40,000 years ago.
7
51116
4114
Najstarsze, które znaleziono, pochodzą sprzed 40 tysięcy lat.
00:55
What do these images tell us about the ancient human mind
8
55230
4265
Co te malowidła mówią nam o prehistorycznym ludzkim umyśle
00:59
and the lives of their creators?
9
59495
2926
i życiu ich twórców?
01:02
These early artists mixed minerals, clay, charcoal, and ochre with spit or animal fat
10
62421
6702
Żeby zrobić farbę, pierwsi artyści mieszali minerały, glinę, węgiel drzewny
01:09
to create paint.
11
69123
2542
i ochrę ze śliną lub tłuszczem zwierzęcym.
01:11
They drew with their hands and tools, like pads of moss, twigs, bones, and hair.
12
71665
6768
Malowali rękami i narzędziami jak płatki mchu, gałązki, kości i włosy.
01:18
In many instances, their images follow the contours of the cave
13
78433
4051
W wielu przypadkach ich obrazy pokrywają się z konturami jaskini,
01:22
to create depth and shade.
14
82484
2706
tworząc głębię i cień.
01:25
The most common depictions are of geometric shapes,
15
85190
2768
Najczęściej spotykane są geometryczne kształty,
01:27
followed by large mammals, like bison, horses, mammoths, deer, and boars.
16
87958
7049
a następnie duże ssaki, takie jak żubry, konie, mamuty, jelenie i dziki.
01:35
Human figures appear rarely, as well as occasional hand prints.
17
95007
5051
Postacie ludzkie pojawiają się rzadko, podobnie jak odciski rąk.
01:40
Some have theorized that these artworks are the creation of hunters,
18
100058
4007
Niektórzy sądzą, że te dzieła sztuki są dziełem myśliwych
01:44
or of holy men in trance-like states.
19
104065
3475
albo mędrców w stanie podobnym do transu.
01:47
And we've found examples created by men, women, and even children.
20
107540
5048
Ale znaleziono obrazy namalowane przez mężczyzn, kobiety, a nawet dzieci.
01:52
And why did they create this art?
21
112588
2041
Dlaczego to robili?
01:54
Perhaps they were documenting what they knew about the natural world,
22
114629
3299
Być może dokumentowali wiedzę o naturalnym świecie,
01:57
like modern scientists,
23
117928
1774
jak współcześni naukowcy,
01:59
or marking their tribal territory.
24
119702
3104
albo oznaczali terytorium plemienne.
02:02
Maybe the images were the culmination of sacred hunting rituals
25
122806
3387
Może obrazy były rezultatem świętych rytuałów łowieckich
02:06
or spiritual journeys.
26
126193
2655
albo duchowych podróży.
02:08
Or could they be art for art's sake, the sheer joy and fulfillment of creation?
27
128848
6230
A może były sztuką dla sztuki, czystą przyjemnością i samorealizacją?
Podobnie jak w przypadku nierozwiązanych antycznych zagadek,
02:15
As with many unsolved mysteries of the ancient world,
28
135078
2550
02:17
we may never know for sure,
29
137628
2297
może nigdy się tego nie dowiemy,
02:19
barring the invention of a time machine, that is.
30
139925
3230
chyba że ktoś wynajdzie wehikuł czasu.
02:23
But while the answers remain elusive,
31
143159
2253
Choć odpowiedź jest niepewna,
02:25
these images are our earliest proof of human communication,
32
145412
4557
te obrazy są najwcześniejszym dowodem ludzkiej ekspresji,,
02:29
testifying to the human capacity for creativity
33
149969
2836
potwierdzającym ludzkie zdolności twórcze
02:32
thousands of years before writing.
34
152805
3339
na tysiące lat przed powstaniem pisma.
02:36
They are a distinct visual language that imagines the world outside the self,
35
156144
5404
To wyrazisty język wizualny przedstawiający otaczającą rzeczywistość,
02:41
just like modern art forms,
36
161548
1700
tak jak współczesne formy sztuki,
02:43
from graffiti and painting to animated virtual-reality caves.
37
163248
4239
od graffiti do animowanych jaskiń w wirtualnej rzeczywistości.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7