How batteries work - Adam Jacobson

Tłumaczenie: Kacper Borowiecki Korekta: Rysia Wand

You probably know the feeling.

Pewnie znasz to uczucie.

Your phone utters its final plaintive "bleep"

Twój telefon wydaje z siebie ostatnie tchnienie

and cuts out in the middle of your call.

i wyłącza się w połowie połączenia.

In that moment, you may feel more like throwing your battery across the room

W takiej chwili raczej rzucałbyś baterią po pokoju,

than singing its praises,

niż wyśpiewywał hymny na jej cześć,

but batteries are a triumph of science.

jednak baterie to triumf nauki.

They allow smartphones and other technologies to exist

Pozwalają działać smartfonom i innym technologiom,

without anchoring us to an infernal tangle of power cables.

nie przykuwając nas do plątaniny kabli zasilających.

Yet even the best batteries will diminish daily,

Nawet najlepsza bateria wygasa,

slowly losing capacity until they finally die.

powoli zmniejsza pojemność, i wreszcie umiera.

So why does this happen,

Dlaczego tak się dzieje

and how do our batteries even store so much charge in the first place?

i w jaki sposób baterie przechowują tyle prądu?

It all started in the 1780s with two Italian scientists,

W latach 80. XVIII wieku byli dwaj włoscy naukowcy,

Luigi Galvani and Alessandro Volta,

Luigi Galvani i Alessandro Volta,

and a frog.

oraz żaba.

Legend has it that as Galvani was studying a frog's leg,

Według legendy Galvani badał nogi żaby,

he brushed a metal instrument up against one of its nerves,

a kiedy dotknął metalem jednego z jej nerwów,

making the leg muscles jerk.

mięśnie nóg drgnęły.

Galvani called this animal electricity,

Galvani nazwał to zwierzęcą elektrycznością,

believing that a type of electricity was stored in the very stuff of life.

sądząc, że ten typ elektryczności był zawarty w małej cząstce życia.

But Volta disagreed,

Volta się nie zgodził,

arguing that it was the metal itself that made the leg twitch.

uznając, że to sam metal spowodował ten ruch.

The debate was eventually settled with Volta's groundbreaking experiment.

Debata została ostatecznie rozstrzygnięta przełomowym eksperymentem Volta.

He tested his idea with a stack of alternating layers of zinc and copper,

Zbadał on swój pomysł za pomocą stosu naprzemiennych warstw cynku i miedzi,

separated by paper or cloth soaked in a salt water solution.

oddzielonych papierem lub materiałem moczonym w roztworze soli w wodzie.

What happened in Volta's cell is something chemists now call oxidation and reduction.

W baterii Volta stało się coś, co nazwano reakcją utleniania i redukcji.

The zinc oxidizes, which means it loses electrons,

Cynk się utlenił, czyli stracił elektrony,

which are, in turn, gained by the ions in the water in a process called reduction,

które zostały zebrane przez jony w procesie zwanym redukcją,

producing hydrogen gas.

produkując wodór.

Volta would have been shocked to learn that last bit.

Ten ostatni fakt zaszokował Voltę.

He thought the reaction was happening in the copper,

Myślał, że reakcja ma miejsce w miedzi,

rather than the solution.

a nie w roztworze.

None the less, we honor Volta's discovery today

Niemniej, czcimy to odkrycie

by naming our standard unit of electric potential "the volt."

przez nazwanie standardowej jednostki potencjału elektrycznego "woltem".

This oxidation-reduction cycle creates a flow of electrons between two substances

Ten cykl utleniania-redukcji tworzy przepływ elektronów między substancjami.

and if you hook a lightbulb or vacuum cleaner up between the two,

Jeśli podłączysz między nimi odkurzacz albo żarówkę,

you'll give it power.

otrzymają moc.

Since the 1700s, scientists have improved on Volta's design.

Od XVIII wieku naukowcy poprawiali projekt Volta.

They've replaced the chemical solution with dry cells filled with chemical paste,

Zastąpili roztwory chemiczne suchymi siatkami wypełnionymi pastą,

but the principle is the same.

ale zasada jest ta sama.

A metal oxidizes, sending electrons to do some work

Metal się utlenia, wysyła elektrony do pracy,

before they are regained by a substance being reduced.

zanim zostają odzyskane przez zredukowaną substancję.

But any battery has a finite supply of metal,

Każda bateria ma skończoną podaż metalu,

and once most of it has oxidized, the battery dies.

a kiedy większość się utleni, bateria umiera.

So rechargeable batteries give us a temporary solution to this problem

Akumulatory dają nam tymczasowe rozwiązanie problemu

by making the oxidation-reduction process reversible.

przez odwrócenie procesu utleniania-redukcji.

Electrons can flow back in the opposite direction

Elektrony mogą wrócić w przeciwnym kierunku

with the application of electricity.

dzięki wsparciu elektryczności.

Plugging in a charger draws the electricity from a wall outlet

Podłączenie do ładowarki ciągnie prąd z gniazdka,

that drives the reaction to regenerate the metal,

co napędza reakcję regeneracji metalu.

making more electrons available for oxidation the next time you need them.

Więcej elektronów będzie dostępnych w razie potrzeby.

But even rechargeable batteries don't last forever.

Nawet akumulatory nie są wieczne.

Over time, the repetition of this process causes imperfections

Ciągłe powtarzanie procesu powoduje niedoskonałości,

and irregularities in the metal's surface that prevent it from oxidizing properly.

nieprawidłowości na powierzchni metalu, które zapobiegają prawidłowemu utlenieniu.

The electrons are no longer available to flow through a circuit

Elektrony nie mogą przejść przez obieg

and the battery dies.

i bateria umiera.

Some everyday rechargeable batteries

Niektóre akumulatory

will die after only hundreds of discharge-recharge cycles,

zniszczą się po stu cyklach ładowania i zużycia,

while newer, advanced batteries can survive and function for thousands.

ale nowsze, zaawansowane baterie mogą przeżyć i działać po tysiącach.

Batteries of the future may be light, thin sheets

Bateriami przyszłości mogą być małe, cienkie arkusze

that operate on the principles of quantum physics

działające na zasadach fizyki kwantowej,

and last for hundreds of thousands of charge cycles.

które wytrzymają setki tysięcy cykli.

But until scientists find a way to take advantage of motion

Dopóki jednak naukowcy nie wymyślą, jak wykorzystać ruch

to recharge your cell battery, like cars do,

do naładowania komórki tak, jak samochodu,

or fit solar panels somewhere on your device,

albo nie zmieszczą w twoim urządzeniu paneli słonecznych,

plugging your charger into the wall,

podłączenie ładowarki do gniazdka

rather than expending one battery to charge another

zamiast wykorzystywania jednej baterii do ładowania innej

is your best bet to forestall that fatal "bleep."

będzie najlepszym zabezpieczeniem przed ostatnim tchnieniem.