The surprising secrets of hummingbird flight - Kristiina J. Hurme and Alejandro Rico-Guevara

1,050,039 views

2021-04-08 ・ TED-Ed


New videos

The surprising secrets of hummingbird flight - Kristiina J. Hurme and Alejandro Rico-Guevara

1,050,039 views ・ 2021-04-08

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Ola Królikowska Korekta: Rysia Wand
00:06
And the clock starts...
0
6913
1500
A zegar startuje...
00:08
now.
1
8954
1000
...teraz.
00:11
Did you miss it?
2
11288
1000
Przegapiliście to?
00:12
It wasn’t some bug buzzing by or a weird trick of the light.
3
12621
3708
To nie był jakiś brzęczący owad ani dziwne załamanie światła.
00:16
You just saw a hummingbird perform astonishing aerial acrobatics,
4
16329
4584
To koliber wykonał w powietrzu zadziwiające akrobacje,
00:20
eat lunch in midair, pollinate a flower, and then escape a threat upside down—
5
20913
5875
przełknął obiad, zapylił kwiatek,
a wreszcie do góry nogami uciekł przed zagrożeniem.
00:26
all in a matter of seconds.
6
26788
2166
Wszystko w kilka sekund.
00:29
So let’s slow down the action, and unpack each step in this blazing-fast feast.
7
29663
5333
Zwolnijmy akcję i przeanalizujmy ten błyskawiczny lot krok po kroku.
00:36
First up, their incredibly rapid flight.
8
36287
2667
Po pierwsze niesamowicie szybki lot.
00:39
Hummingbirds typically beat their wings 30 to 40 times per second,
9
39371
4291
Kolibry zazwyczaj trzepoczą skrzydłami od 30 do 40 razy na sekundę,
00:43
creating the high-frequency hum they’re named for.
10
43704
3125
tworząc dźwięk o wysokiej częstotliwości.
00:47
To flap their wings at this speed,
11
47121
2083
Żeby tak szybko trzepotać skrzydłami,
00:49
hummingbirds have evolved giant pectoral muscles
12
49204
3208
kolibry wyewoluowały ogromne mięśnie piersiowe
00:52
that comprise over a third of some species’ bodyweight.
13
52412
3292
stanowiące ponad jedną trzecią masy ciała niektórych gatunków.
00:56
But the real secret to their fine-tuned flight is all in the wrist.
14
56162
5042
Ale prawdziwy sekret ich precyzyjnego lotu tkwi w nadgarstku.
01:01
Most birds only generate lift on the downstroke of each flap,
15
61496
3875
Większość ptaków generuje siłę nośną tylko na etapie ruchu skrzydeł w dół,
01:05
while using the upward recovery stroke to set up their next wing beat.
16
65371
4458
a ruch w górę jest tylko przygotowaniem do kolejnego uderzenia.
01:10
Hummingbirds however, turn their wrists during the upstroke,
17
70121
4167
Kolibry natomiast wykręcają nadgarstki podczas ruchu w górę,
01:14
changing their wing’s angle to flap in a figure 8 pattern
18
74288
3750
zmieniając kąt uderzeń na kształt ósemki,
01:18
that continually generates lift throughout their wingbeats.
19
78038
4083
co generuje nieustanną siłę nośną.
01:22
Alongside their massive muscles, this special lift-producing technique
20
82121
4708
Wraz z masywnymi mięśniami ta specjalna technika podnoszenia ciężarów
01:26
allows hummingbirds to achieve sustained hovering flight—
21
86829
3584
pozwala kolibrom zawisać w powietrzu,
01:30
an aerial feat no other bird can perform.
22
90413
2875
czego nie potrafi żaden inny ptak.
01:33
Hovering lets hummingbirds slow to a stop almost instantly
23
93454
4750
Ta umiejętność pozwala kolibrom zatrzymać się niemal natychmiast
01:38
and assess scenarios in midair.
24
98204
2209
i ocenić w locie możliwy rozwój wydarzeń.
01:40
Then, they can take off in any direction,
25
100704
2292
Potem mogą ruszyć w dowolnym kierunku,
01:42
reaching speeds faster than a fighter jet, relative to the bird’s size.
26
102996
4208
szybciej myśliwiec, stosunkowo do wielkości.
01:47
And since they can beat each of their wings at different speeds and angles,
27
107579
3959
Dzięki trzepotaniu z różną prędkością i pod różnymi kątami,
01:51
the birds can perform incredible spins and turns
28
111538
3458
potrafią robić niesamowite piruety i obroty,
01:54
all while flying backwards or even upside down.
29
114996
3542
nawet lecąc tyłem czy do góry nogami.
01:58
Of course, flying this way can be exhausting.
30
118954
2917
Oczywiście taki lot może być wyczerpujący.
02:01
Hovering is one of the most energy intensive forms of movement
31
121871
3167
Unoszenie się jest jedną z najbardziej energochłonnych form ruchu
02:05
in the animal kingdom.
32
125038
1625
w królestwie zwierząt.
02:06
And relative to their body size,
33
126663
1916
W stosunku do wielkości ciała
02:08
hummingbirds have the highest metabolic rates of all vertebrates.
34
128579
4209
kolibry mają wśród kręgowców najszybszy metabolizm.
02:12
This leads them to eat very frequently—
35
132788
2041
To sprawia, że ​​jedzą bardzo często,
02:14
often consuming an average of four meals an hour while flying.
36
134829
3792
nierzadko podczas lotu średnio cztery posiłki na godzinę.
02:19
Fortunately, their hovering lets them eat at remarkable angles without perching,
37
139079
5000
Na szczęście unoszenie się w powietrzu pozwala im jeść
pod niezwykłymi kątami bez przysiadania
02:24
consuming food that would otherwise be impossible to reach.
38
144079
3792
żywność, której zdobycie byłoby inaczej niemożliwe.
02:28
Using their long slender bills,
39
148371
2292
Przy pomocy długich cienkich dziobów
02:30
they reach deep inside flowers and pump out nectar
40
150663
3291
docierają w głąb kwiatów i wypompowują nektar
02:33
with their thin grooved tongues.
41
153954
2292
cienkimi rowkowanymi językami.
02:36
This sugary liquid is a hummingbird’s most important energy source,
42
156246
4208
Ten słodki płyn jest najważniejszym źródłem energii dla kolibra,
02:40
and a single bird consumes six times its weight in nectar every day
43
160579
4500
który spożywa sześciokrotność swojej wagi
podczas setek posiłków dziennie.
02:45
over hundreds of small meals.
44
165079
2042
02:47
Each of these sugary snacks also pollinates the flower being visited
45
167579
4459
Każda z tych słodkich przekąsek zapyla również odwiedzany kwiat
02:52
with pollen left on the bird from previous meals.
46
172038
3166
pyłkiem pozostawionym na ptaku z poprzednich posiłków.
02:55
That's just a rough idea of what hummingbirds can do in several seconds.
47
175329
4584
To tylko przybliżone wyobrażenie o tym, co mogą zrobić kolibry w kilka sekund.
03:00
But if we hang around a little longer,
48
180163
2416
Ale jeśli zatrzymamy wzrok na dłużej,
03:02
we might see their aerial acrobatics put to a more dangerous test.
49
182579
4917
zobaczymy, jak ich powietrzne akrobacje zostają poddane większej próbie.
03:07
Hummingbirds keep track of which flowers they've recently drained,
50
187496
3708
Kolibry pamiętają, który kwiat już opróżniły,
03:11
as well as those they plan to drain next.
51
191204
2667
a które mają być następne.
03:13
And each bird will fight ruthlessly to defend this floral territory
52
193871
4625
Każdy ptak będzie bezwzględnie walczył o to kwiatowe terytorium
03:18
from their only real competition: other hummingbirds.
53
198496
4000
z jedyną prawdziwą konkurencją: innymi kolibrami.
03:22
Using their spear-like bills and blindingly fast flight,
54
202829
3709
Z pomocą dzioba przypominającego włócznię i oślepiająco szybkiego lotu,
03:26
dueling hummingbirds chase each other through the air,
55
206538
3083
podczas pojedynku kolibry gonią się w powietrzu,
03:29
aggressively stabbing and plucking feathers.
56
209621
2458
agresywnie dźgając i wyrywając pióra.
03:32
The bills of some species are specialized for fighting,
57
212538
3500
Dzioby niektórych gatunków są dostosowane do walki
03:36
with spiny tips, hooks, or even saw-like serrations.
58
216038
4583
dzięki kolczastym końcówkom, haczykom, a nawet ząbkom przypominającym piłę.
03:40
Some hummingbirds employ these aerial fencing techniques
59
220621
3167
Niektóre kolibry stosują techniki szermierki powietrznej
03:43
to chase off larger birds like hawks and owls.
60
223788
3416
do odpędzania większych ptaków, takich jak jastrzębie i sowy.
03:47
But the most extreme fights are between male hummingbirds
61
227204
3542
Ale najbardziej ekstremalne walki toczą się między samcami kolibrów
03:50
competing for flowers and females.
62
230746
2542
konkurującymi o kwiaty i samice.
03:53
Fortunately, these duels are rarely deadly.
63
233913
3083
Na szczęście te pojedynki rzadko są śmiertelne.
03:56
After 15 to 20 seconds, one bird will typically surrender—
64
236996
3750
Po 15-20 sekundach jeden ptak zwykle się poddaje
04:00
flying off to seek its breakfast elsewhere.
65
240788
2666
i odlatuje na śniadanie gdzie indziej.
04:04
After all this fighting, feeding, and flying,
66
244288
2875
Po walkach, jedzeniu i lataniu
04:07
hummingbirds sometimes need to sleep off the day’s events
67
247163
3125
kolibry czasami muszą odespać wydarzenia dnia
04:10
in a mild form of hibernation called torpor.
68
250288
3250
w łagodnej formie hibernacji zwanej stuporem.
04:14
Their hearts— proportionally the largest in the animal kingdom—
69
254371
3917
Ich serca, stosunkowo największe w królestwie zwierząt,
04:18
slow from 1,200 beats per minute to a mere 50.
70
258288
3958
zwalniają od 1200 uderzeń na minutę do zaledwie 50.
04:22
But when they wake up 4 to 7 hours later,
71
262704
2459
Ale kiedy budzą się 4 do 7 godzin później,
04:25
their lightning-fast metabolism kicks back into gear.
72
265163
3458
ich błyskawiczny metabolizm wraca do normy.
04:29
With all this speed and strength,
73
269413
2583
Biorąc pod uwagę ich szybkość i siłę,
04:31
it’s no wonder the Aztecs revered these energetic birds
74
271996
3625
nic dziwnego, że Aztekowie czcili te energiczne ptaki
04:35
as agents of the god of war Huitzilopotchli—
75
275621
3375
jako wysłanników boga wojny Huitzilopotchliego.
04:38
a reminder that immense power can come in the smallest packages.
76
278996
4667
To miało przypominać, że największa moc może kryć się w najmniejszym opakowaniu.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7