How Curiosity got us to Mars - Bobak Ferdowsi

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Vertaald door: Sarah Pauwels Nagekeken door: Bieke Van Gelder

About 100 days ago,

Zo'n 100 dagen geleden

landden we een jeep van twee ton op het oppervlak van een andere planeet,

we landed a two-ton SUV on the surface of another planet,

on the surface of Mars.

op het oppervlak van Mars.

This is one of the first pictures we took there with our rover,

Dit is één van de eerste foto's die we er namen met de jeep,

looking out at Mount Sharp.

uitkijkend over Mount Sharp.

I kind of cry a little bit,

Ik krijg een brok in mijn keel als ik dit zie.

choke up, when I see this picture.

Waarom Mars en waarom kijken we naar andere planeten?

Why Mars and why do we look at these other planets?

Part of it is to understand our own planet --

Deels om onze eigen planeet te snappen -- hoe kaderen we dit?

what's the context for us?

We leven op een geweldige planeet, maar Mars lijkt er erg op.

We live on this amazing planet, but Mars is a lot like Earth.

Ongeveer net zo groot

It's similar in size.

During the daytime, it can get up to 70 degrees Fahrenheit.

en overdag kan het er tot 21 graden celcius worden.

So, it's so like Earth, but at the same time,

Mars lijkt dus op de aarde,

maar tegelijkertijd is het een dor landschap.

this is a barren landscape.

You don't see any trees, you don't see any cactuses growing,

Je ziet er geen bomen, je ziet er geen cactussen groeien of zo.

anything like that.

Ik ga jullie vandaag vertellen hoe we van de aarde naar Mars gingen

Today I'm going to tell you about how we got from Earth to Mars

and why it's so cool.

en waarom dat zo cool is.

So one of the things we start with is a blank sheet of paper.

Eén van de dingen waar we mee starten, is een blanco papier.

We knew from the previous missions in 2004, Spirit and Opportunity,

We wisten van missies in 2004, Spirit and Opportunity,

there was water on Mars in the past.

dat er vroeger water was op Mars.

But what's the next step?

Maar wat is de volgende stap?

We're looking for an even more fundamental level of,

We willen een gefundeerd antwoord op wat ervoor nodig is om daar te overleven.

what does it take to have life survive?

And so, to have that kind of knowledge and understanding,

Om dat soort kennis en inzicht te hebben,

we have to carry a mass amount of instruments.

moeten we erg veel instrumenten meenemen.

We have to carry the kind of labs

Het soort lab waarvoor we hele kamers hebben op aarde,

that people have whole rooms devoted to on Earth

moet nu in een kleine auto passen.

inside of, essentially, a small car.

And we shrunk it all down

We beperkten het dus tot iets dat ongeveer evenveel weegt als ik

to something that weighs about as much as I do,

and then put it inside of this rover that weighs as much as your car does.

en stopten dat in een rover die zoveel weegt als je auto.

And that rover is now on the surface of Mars,

En die rover bevindt zich nu op het oppervlak van Mars,

but it's so heavy,

maar het is zo zwaar

and so it kind of takes a special challenge for us

dat het voor ons een speciale uitdaging is

to make it all work and come together.

om het allemaal te laten werken.

So we look at our tool of, what do we have to land stuff on Mars?

Wat kunnen we gebruiken om iets te landen op Mars?

And one of the options is airbags.

Eén van onze opties is airbags.

We've done it before.

Dit hebben we al gedaan.

Airbags are pretty cool, they bounce around a lot.

Airbags zijn best cool, ze stuiteren veel rond.

You could never put a human inside of an airbag,

Je kan geen mens in een airbag stoppen,

because they would get squashed.

want die zou geplet worden.

But the problem with airbags is, the airbags you see here,

Maar het probleem is: de airbags die je hier ziet,

which landed the smaller rover -- it's like 400 pounds, the entire rover --

waarmee we de kleinere rover van ongeveer 180 kilogram landden,

were about the size of this room.

waren ongeveer zo groot als deze kamer.

So you can imagine the size of airbags it would take

Stel je de grootte van airbags voor

die nodig zijn om een tweetonner op Mars te landen.

to land a two-ton rover on Mars.

And they'd have to be made out of materials

Ze moeten gemaakt zijn van materiaal dat nog niet bestaat,

that don't even exist today,

so it'd be some kind of exotic material that we'd have to develop

een nieuw materiaal dat we nog moeten ontwikkelen

en dat misschien zou werken.

and it may or may not work.

So, what about rockets?

Dus, hoe zit het met raketten?

You know, you see all the rocket ships landing in old movies,

Je ziet raketten landen in oude films,

all rockets on the bottom -- it's a cool idea.

raketten onderaan -- cool idee.

It works when they're pretty light still,

Dat werkt wanneer ze redelijk licht zijn,

but the problem is, these rockets have to be pretty strong

maar het probleem is: deze raketten moeten sterk zijn

to actually softly land you on Mars.

om ervoor te zorgen dat we zachtjes landen.

And so they would be so powerful they could dig holes into the ground

Ze zouden zoveel kracht hebben dat ze een gat zouden graven in de grond

and then you would just end up inside of a hole

en dan zouden we gewoon in een gat terechtkomen

and not be able to drive out of it.

waar we niet uit kunnen rijden.

So, not the best design.

Niet het beste ontwerp dus.

But what if I could take the rockets and move them up?

Maar wat als we raketten omhoog konden brengen?

And that's what we came up with.

Dat is het idee dat we hadden.

It's a rocket-powered jet pack; we call it the Sky Crane.

Het is een raketgestuurd jetpack; genaamd de Sky Crane.

Basically, this big rocket sits on top of our rover

In feite staat deze grote raket bovenop onze rover.

and when we're ready to land, the rocket hovers in place

Als we klaar zijn om te landen zweeft ze ter plaatse

and we slowly lower the rover to the ground.

en laten we ze langzaam naar beneden.

And then we touch down, we're actually on the wheels,

Wanneer we neerkomen staan we al op wielen en zijn we klaar om te rijden van dag één.

we're ready to drive, day one.

But in addition to that, the scientists were like,

Daarnaast dachten de wetenschappers:

"We actually want to go somewhere interesting."

we willen naar een interessante plek.

The last two missions were cool,

De laatste twee missies waren cool,

but they basically landed in what was like landing in the plains or desert.

maar ze landden in feite in een soort vlakte of woestijn.

Not very exciting.

Niet erg opwindend.

We all know from the exciting places on Earth like the Grand Canyon,

We kennen allemaal spannende plekken op Aarde zoals de Grand Canyon.

those are, for the scientists, the most interesting,

Die zijn voor wetenschappers het interessantst,

because you see that whole layer,

want je ziet die hele laag,

je ziet jaren en jaren van geschiedenis op één plek.

you see years and years of history all in one place.

The same thing is true for where we landed.

Hetzelfde geldt voor waar we landden.

We wanted to land somewhere that was unique,

We wilden landen op een unieke plek

that had this crater wall where things had been dug up for us,

waar een kraterwand was waar dingen voor ons waren opgegraven,

where mountains were pushing things up.

waar bergen dingen omhoog duwden.

But the problem is, if you landed with the older systems,

Het probleem is, als je landde met de oudere systemen,

you could've landed on the side of that mountain and just tumbled off,

kon je landen op de flank van die berg en naar beneden tuimelen,

het kon de wand van een klif zijn, een kraterwand of een groot rotsblok.

could've been the side of a cliff, the crater wall or a large boulder.

So we needed a kind of technology

We hadden dus technologie nodig

to help us land in a very small area,

die ons zou helpen landen in een klein gebied

and that was this little guided entry from Apollo.

en we kregen het idee van de geleide landing van Apollo,

We took it from the 1960s.

haalden het idee uit de jaren 60.

We flew over like the manned vehicle, because they have to pick up men,

We vlogen eroverheen net zoals het bemande toestel,

you can't just land all over the place.

je kan niet zomaar overal landen.

And then we landed, like, spot-on in the middle.

We landden ergens, zeg maar perfect in het midden.

And in fact, it was so spot-on that when we did it,

In feite was het zo perfect dat toen we het deden

it was basically like a quarterback launching towards Mars --

het in feite net was als een quarterback lanceren naar Mars --

like a quarterback, though, that was in Seattle,

maar dan een quarterback in Seattle

throwing at a receiver that was moving here in Giants Stadium.

die gooide naar een receiver hier in Giants Stadium.

That's how accurate we were. Kind of awesome.

Dat is hoe nauwkeurig we waren. Best geweldig.

Maar je krijgt maar één kans,

But you only get one shot,

and so we actually have to design a system

dus moeten we een systeem ontwerpen

that we can build and test and operate,

dat we kunnen bouwen, testen en hanteren,

and so it's not just about can we get it to Mars,

het gaat er dus niet enkel om op Mars te geraken.

but, if it's only one chance,

Als we maar één kans hebben,

how do you make sure that one chance goes well?

hoe zorgen we er dan voor dat die goed verloopt?

So there's all these processes to make sure things are built properly.

Er zijn allerlei procedures om de kwaliteit te bewaken.

Then we go out to the desert and drive around and test it.

Dan gaan we naar de woestijn en rijden ermee rond om te testen.

We fly things in F-18s to make sure the radar systems work in high speeds.

We vliegen ermee in F-18's om te zien of de radar bij hoge snelheden werkt.

Then, most importantly, we test the team to make sure they know how to operate it.

Daarna, het belangrijkst, testen we of het team het wel kan bedienen.

We don't want to miss it because we sent the wrong command

We willen niet falen door een verkeerd commando te geven

and now it's going to be rebooting forever.

waardoor het systeem eeuwig zou herstarten.

So, that guy Fred there, he did a lot of that.

Die man daar, Fred, deed dat vaak.

And then we launched it on this rocket to Mars.

En toen lanceerden we het op deze raket naar Mars.

We landed 2,000 pounds on Mars,

We hadden al eens 1.000 kilo geland,

but the entire thing was about 10,000 pounds

maar dit ganse ding woog ongeveer 4.500 kilo toen het opsteeg --

when we lifted off from Earth,

al de brandstof en zonnepanelen en wat we verder zoal nodig hadden.

all the fuel and the solar arrays and everything else that we needed.

And, again, we were so accurate

Nogmaals, we waren zo precies

that we landed in this, like, little pin-point on Mars.

dat we landden op een heel klein plekje op Mars.

In the meantime, though, we had to design a landing system that worked.

Intussen moesten we een landingssysteem ontwerpen dat werkte.

And I told you about the actual physics of it, but here's the catch:

Ik vertelde je over de fysica erachter, maar hier is het addertje:

Mars is about 14 minutes away from Earth in light speed,

Mars ligt op zo'n 14 minuten van de aarde aan lichtsnelheid.

which means if I try to control it with a joystick,

Als ik het wil besturen met een joystick,

I would be always controlling to 14 minutes in advance,

zou ik altijd 14 minuten moeten vooroplopen,

so it wouldn't work.

dat zou dus niet werken.

So we had to give it all the smarts and knowledge it needed to make it happen.

We moesten dus al onze kennis gebruiken die nodig was om het te doen werken.

So we built in all these smarts and algorithms

We bouwden dus allerlei algoritmes in

and told it here's what you're going to have to do,

en we zeiden: hier is wat je zal moeten doen,

and it goes from basically five times the speed of a speeding bullet

en het gaat van vijf keer de snelheid van een vliegende kogel

to about a baby's crawl,

tot die van een kruipende baby

all within about seven minutes,

in ongeveer zeven minuten,

which are called the seven minutes of terror,

die we de zeven martelminuten noemen,

because I was about to throw up.

want ik gaf er bijna van over.

(Laughter)

(Gelach)

But today we're on the surface of Mars, and this was one of the panoramas we took

Vandaag zijn we op het oppervlak van Mars

en dit is één van de panorama's van een paar dagen na de landing.

a couple days after we landed,

and it's amazing to me, because you look at this,

Geweldig, in mijn ogen, want als je hier kijkt,

and can see the Grand Canyon,

zie je de Grand Canyon, zie je je eigen planeet

you can see your own planet, you can imagine walking on the surface.

en zie je jezelf daar haast wandelen.

And so what we're going to do and continue to do

Wat we dus gaan doen en zullen blijven doen

is to understand what makes Mars so special

is begrijpen wat Mars zo speciaal maakt

and what makes Earth even more special

en wat de Aarde nog specialer maakt,

that we're all here together today.

daarom zijn we hier samen vandaag.

So we'll see where Curiosity takes us --

We zullen zien waar Curiosity ons voert -- niet alleen onze rover,

not just our rover,

but our sense of exploration.

maar ook onze ontdekkingsdrang.

Thank you.

Dank je wel.

(Applause)

(Applaus)