Does "The Wonderful Wizard of Oz" have a hidden message? - David B. Parker

Heeft 'De Tovenaar van Oz' een verborgen boodschap? - David B. Parker

Vertaald door: Mathilde Kennis Nagekeken door: Peter van de Ven

In the summer of 1963,

In de zomer van 1963 veranderde een middelbare school leraar

a high school teacher changed the way the world looked at "The Wizard of Oz."

hoe de wereld naar 'De Tovenaar van Oz' keek.

His name was Henry Littlefield,

Zijn naam was Henry Littlefield

and he was teaching an American history class.

en hij onderwees Amerikaanse geschiedenis.

He'd made it to the late 19th century, a time called The Gilded Age,

Hij was bij De Vergulde Tijd aanbeland, aan het eind van de 19e eeuw,

but he was struggling to keep his class interested

maar ondervond moeite om zijn leerlingen te boeien

in the complex social and economic issues of the time.

met de complexe sociale en economische kwesties van die tijd.

Then one night, while he was reading

Op een avond,

"The Wonderful Wizard of Oz" to his daughters,

toen hij zijn dochters voorlas uit "De Tovenaar van Oz",

he had an idea.

kreeg hij een idee.

In the 1890s, farmers wanted to add silver to the gold standard

In de jaren 1890 wilden boeren zilver toevoegen aan de gouden standaard

to put more money in circulation

om meer geld in omloop te brengen

and make it easier for farmers to borrow.

en het makkelijker voor hen te maken om te lenen.

In the book, Dorothy walked to the Emerald City on the Yellow Brick Road

In het boek wandelde Dorothy naar de Stad van Smaragd

over een pad van gele klinkers in zilveren schoenen.

in her silver shoes.

The movie's ruby red slippers started out as silver.

De robijnrode schoenen uit de film waren aanvankelijk zilver.

Silver and gold on the road to prosperity.

Zilver en goud op de weg naar welvaart.

L. Frank Baum had published the book in 1900

L. Frank Baum publiceerde het boek in 1900,

at the height of The Gilded Age,

het hoogtepunt van De Vergulde Tijd,

and the analogy didn't seem out of the question.

dus de analogie leek steek te houden.

No one else had seen these connections,

Niemand had die connectie ooit opgemerkt,

but that didn't deter Littlefield.

maar dat schrikte Littlefield niet af.

He taught his class about The Gilded Age using the book,

Hij onderwees zijn leerlingen over de Vergulde Tijd met het boek

en al snel vonden zijn studenten nog meer connecties.

and soon he and his students were finding more connections.

For instance, in the late 1890s,

Bijvoorbeeld, in de late jaren 1890

the U.S. had recently recovered from the Civil War

waren de VS net hersteld van de burgeroorlog

and integrated vast new territories,

en verenigden ze ruime, nieuwe gebieden,

bringing an era of prosperity for some.

wat voor sommige een periode van welvaart bracht.

But while industry and finance in the North and East prospered,

Maar terwijl industrie en financiën in het Noorden en Oosten floreerden,

hadden boeren in het Zuiden en Midden-Westen het heel wat moeilijker.

farmers across the South and Midwest struggled.

This led to the Populist movement,

Dit leidde tot een populistische beweging

uniting farmers and workers against urban elites.

die boeren en arbeiders verenigde tegen de stedelijke elite.

Tegen 1896, was de beweging gegroeid tot de People's Party,

By 1896, the movement had grown into the People's Party,

and its support of Democrat Williams Jennings Bryan

en haar steun aan democraat Williams Jennings Bryan

put him in reach of the presidency.

maakte hem tot presidentskandidaat.

Meanwhile in Oz, claimed Littlefield,

Ondertussen in Oz, zo beweerde Littlefield,

Dorothy is a typical American girl

is Dorothy een typisch Amerikaans meisje

whose hard life in Kansas is literally turned upside down

wiens harde leven in Kansas letterlijk ondersteboven gedraaid wordt

by powerful forces outside her control.

door sterke krachten buiten haar controle.

The munchkins are the common people oppressed by the Witch of the East,

Haar reisgenoten zijn de gewone mensen onderdrukt door de Heks van het Oosten,

banks and monopolies.

banken en monopolies.

The Scarecrow is the farmer,

De vogelverschrikker is de landbouwer,

considered naive but actually quite resourceful,

naïef maar eigenlijk behoorlijk vindingrijk,

de blikken man is de industriële arbeider, ontmenselijkt door fabriekswerk,

the Tin Woodman is the industrial worker dehumanized by factory labor,

en de laffe leeuw is William Jennings Bryan,

and the Cowardly Lion is William Jennings Bryan

who could be an influential figure if only he were brave enough

wie een invloedrijk figuur zou kunnen zijn als hij maar dapper genoeg was

to adopt the Populist's radical program.

om het radicale populistische programma over te nemen.

Together, they travel along a golden yellow road

Samen reizen ze langs de goud-gele weg

towards a grand city whose ruler's power turns out to be built on illusions.

naar een grootse stad wiens leiders macht gebaseerd blijkt op illusies.

Littlefield published some of these observations in an essay.

Littlefield publiceerde enkele van die observaties in een essay.

His claim that this fantasy was actually a subversive critique

Zijn bewering dat de fantasie eigenlijk een ondermijnende kritiek was

of American capitalism appealed to many people in 1960s.

op het Amerikaanse kapitalisme, sprak veel mensen in de jaren 1960 aan.

Other scholars took up the theme,

Andere geleerden gingen ermee aan de slag,

and the proposed analogies and connections multiplied.

en de voorgestelde analogieën en connecties vermenigvuldigden.

They suggested that Dorothy's dog Toto

Ze suggereerden dat Dorothy's hond Toto

represented the teetotalers of the prohibition party.

de geheelonthouders van de partij voor het drankverbod representeerde.

Oz was clearly the abbreviation for ounces,

Oz was overduidelijk de afkorting van 'ons',

an important unit in the silver debate.

een belangrijke meeteenheid in het debat rond zilver.

The list goes on.

De lijst gaat maar door.

By the 1980s, this understanding of the book was accepted so widely

Tegen de jaren 1980 was deze interpretatie van het boek zo algemeen verspreid

dat verschillende Amerikaanse geschiedenisboeken

that several American history textbooks

mentioned it in discussions of late 19th century politics.

het vermelden in hoofdstukken over de politiek uit de late 19e eeuw.

But is the theory right?

Maar klopt de theorie wel?

L. Frank Baum's introduction claims the book is just an innocent children's story.

L. Frank Baums voorwoord stelt dat het boek maar een onschuldig kinderverhaal is.

Could he have been deliberately throwing people off the trail?

Plaatste hij mensen opzettelijk op het verkeerde spoor?

And is it fair to second guess him so many decades later?

En is het eerlijk om hem zoveel decennia later hiervan te verdenken?

There's no definitive answer,

Er is geen definitief antwoord,

which is part of why authorial intent

wat het ontrafelen van de onderliggende bedoeling van een schrijver

is a complex, tangled, fun question to unravel.

nu net zo'n complexe, ingewikkelde, leuke opdracht maakt.

En sommige recentere geleerden

And some recent scholars have interpreted "The Wonderful Wizard of Oz"

hebben "De Tovenaar van Oz" op tegenovergestelde wijze geïnterpreteerd.

in the opposite way as Littlefield.

They claim it's a celebration of the new urban consumer culture.

Zij beweren dat het een lofzang is op de nieuwe consumptiemaatschappij.

Historian William Leach argued that the dazzling Emerald City of Oz

Historicus William Leach beweerde dat de schitterende Stad van Smaragd van Oz

bedoeld was om mensen te doen wennen aan het schitterende, nieuwe Amerika.

was meant to acclimate people to the shiny, new America.

In the end, all we know for sure is that Baum,

Het enige dat we uiteindelijk zeker weten, is dat Baum,

inspired by European folk legends,

geïnspireerd door Europese volkslegendes,

had set out to create one for American children.

er eentje wilde creëren voor de Amerikaanse kinderen.

And whether or not he intended any hidden meanings,

En of hij nu verborgen bedoelingen had of niet,

its continuing relevance suggests he succeeded

de voortdurende relevantie van zijn werk suggereert dat hij slaagde

in creating a fairytale America can call its own.

in het creëren van een sprookje helemaal eigen aan Amerika.