How does impeachment work? - Alex Gendler

Translator: suu linn Reviewer: Sanntint Tint

အလုပ်အများစုမှာ ရာဇဝတ်မှု၊ အရည်အချင်းမရှိမှု၊

For most jobs, it's understood that you can be fired,

whether for crime,

စွမ်းဆောင်ရည်ညံ့ဖျင်းမှုကြောင့်

incompetence,

အလုပ်ထုတ်ခံရနိုင်တယ်လို့

or just poor performance.

နားလည်ထားကြပါတယ်။

But what if your job happens to be the most powerful position in the country,

ဒါပေမဲ့ အကယ်၍သင့်အလုပ်က နိုင်ငံမှာ ဒါမှမဟုတ်တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ အင်အားအကြီးဆုံး

or the world?

အလုပ်ဖြစ်နေမယ်ဆိုရင်ရော။

That's where impeachment comes in.

အဲ့ဒီမှာ စွပ်စွဲပြစ်တင်မှုက ဝင်ရောက်လာပါတယ်။

Impeachment isn't the same as actually removing someone from office.

စွပ်စွဲပြစ်တင်မှုကတစ်စုံတစ်ယောက် ကို ရုံးကထုတ်ပယ်ပစ်တာနဲ့မတူပါဘူး။

Like an indictment in criminal court,

ရာဇ၀တ်တရားရုံးတွင် စွဲချက်တင်ခြင်းလိုမျိုး

it's only the formal accusation that launches a trial,

တရားစီရင်မှုစတင်တဲ့ တရားဝင်စွပ်စွဲချက်ဖြစ်ပြီး

which could end in conviction or acquittal.

ပြစ်မှုထင်ရှားစီရင်ခြင်း သို့မဟုတ် တရားသေလွှတ်ခြင်းတွင် အဆုံးသတ်နိုင်တယ်။

Originating in the United Kingdom,

စွပ်စွဲပြစ်တင်ခြင်းက လွှတ်တော်ထဲက

impeachment allowed Parliament to vote for removing a government official from office

အစိုးရအရာရှိကိုဘုရင်ရဲ့ခွင့်ပြုချက် မလိုဘဲဖယ်ထုတ်ပစ်နိုင်ပြီး

even without the king's consent.

United Kingdom ကနေ ကနဦးအစပြုပါတယ်။

Although this was an important check on royal power,

ဒါကတော်ဝင်အာဏာအပေါ်ထိန်းညှိမှု ဖြစ်ပေမဲ့ဧကရာဇ်တွေဟာ အစိုးရအားလုံးရဲ့

the king couldn't be impeached

အာဏာအရင်းမြစ်လို့မှတ်ယူထားတဲ့အတွက်

because the monarch was considered the source of all government power.

ဘုရင်ကိုတော့စွပ်စွဲပြစ်တင်လို့မရပါဘူး။

But for the founders of the American Republic,

ဒါပေမဲ့ အမေရိကန်သမ္မတနိုင်ငံရဲ့ တည်ထောင်သူတွေအတွက်ကတော့

there was no higher authority beyond the people themselves.

ပြည်သူတွေ ကိုယ်တိုင်ထက်ကျော်ပြီး ပိုမြင့်တဲ့အာဏာမရှိပါဘူး။

And so impeachment was adopted in the United States as a power of Congress

စွပ်စွဲပြစ်တင်မှုကို ကွန်ဂရက်လွှတ်တော် ရဲ့ပါဝါအဖြစ် အမေရိကန်တွင် သဘောတူခဲ့ပြီး

applying to any civil officers, up to and including the president.

သမ္မတ အပါအဝင် မည်သည့်အရပ်ဘက် အရာရှိများမဆိုအကျုံးဝင်ပါတယ်။

Although demands for impeachment can come from any members of the public,

စွပ်စွဲပြစ်တင်မှုအတွက်တောင်းဆိုမှုတွေကို ပြည်သူတွေဆီကလာနိုင်ပေမဲ့လဲ

only the House of Representatives has the power to actually initiate the process.

တကယ်တန်း အောက်လွှတ်တော်က သာလျှင် ဒီလုပ်ငန်းစဉ်ကိုစတင်နိုင်တဲ့ အာဏာရှိတာပါ။

It begins by referring the matter to a committee,

ဒီကိစ္စဟာ ကော်မတီကို အကြောင်းအရာ ရည်ညွှန်းခြင်းဖြင့်စတင်လေ့ရှိပြီး

usually the House Committee on Rules

များသောအားဖြင့်အောက်လွှတ်တော် စည်းမျဉ်းကော်မတီနဲ့

and the House Committee on the Judiciary.

အောက်လွှတ်တော်တရားစီရင်ရေး ကော်မတီတို့ဖြစ်ကြတယ်။

These committees review the accusations,

ဒီကော်မတီတွေဟာစွပ်စွဲမှုကို ပြန်လည်ဆန်းစစ်ခြင်း၊

examine the evidence,

သက်သေကိုစစ်ဆေးခြင်း၊

and issue a recommendation.

အကြံပြုချက်တင်သွင်းတာတွေလုပ်ကြပါတယ်။

If they find sufficient grounds to proceed,

ကော်မတီတွေရှေ့ဆက်ဖို့လုံလောက်တဲ့ သက်သေတွေ့ရင်

the House holds a separate vote on each of the specific charges,

အောက်လွှတ်တော်က စွပ်စွဲပြစ်တင်မှုဆိုင်ရာ ပုဒ်မများလို့ သိကြတဲ့

known as Articles of Impeachment.

သီးခြားစွဲချက်တစ်ခုစီအပေါ် သီးခြားမဲခွဲဆုံးဖြတ်ကြတယ်။

If one or more passes by a simple majority,

အကယ်၍မဲကလူဦးရေ တစ်ဝက်ထက်ကျော်လွန်သွားလျှင်

the official is impeached and the stage is set for trial.

၎င်းအရာရှိဟာစွပ်စွဲပစ်တင်ခံရမှာဖြစ်ပြီး၊ အမှုရင်ဆိုင်ရတဲ့အခြေအနေရောက်ရှိနိုင်ပါတယ်။

The actual trial that follows impeachment is held in the Senate.

စွပ်စွဲပြစ်တင်ပြီးနောက်အမှန်တကယ်ခုံရုံးတင် စစ်ဆေးခြင်းကိုအထက်လွှတ်တော်မှာကျင်းပပါတယ်။

Selected members of the House, known as managers, act as the prosecution,

အောက်လွှတ်တော်ကရွေးချယ်ထားတဲ့မန်နေဂျာတွေက တရားလိုအနေနဲ့ဆောင်ရွက်ကြပြီး

while the impeached official and their lawyers present their defense.

စွပ်စွဲခံရတဲ့အရာရှိနဲ့သူတို့ရှေ့နေတွေက ခုခံချေပရမှာဖြစ်တယ်။

The Senate acts as both judge and jury,

အထက်လွှတ်တော်က တရားသူကြီးနှင့်ခုံသမာဓိအဖွဲ့အဖြစ်

conducting the trial and deliberating after hearing all the arguments.

ဆောင်ရွက်ရပြီး ငြင်းခုံမှုတွေအပြီးမှာအမှု စစ်ဆေးတာကိုဦးစီးပြီး၊ချင့်ချိန်အကဲဖြတ်တယ်။

If it's the president or vice president being impeached,

အကယ်၍ သမ္မတဒါမှမဟုတ်ဒုတိယသမ္မတက စွပ်စွဲပြစ်တင်ခံရလျှင်

the chief justice of the Supreme Court presides.

နိုင်ငံတော်တရားရုံးချုပ်ရဲ့တရားသူကြီးချုပ် သဘာပတိအဖြစ်ဆောင်ရွက်ရပါတယ်။

A conviction requires a supermajority of two-thirds

ပြစ်မှုထင်ရှားစီရင်မှုက မဲအများစု သုံးပုံနှစ်ပုံလိုအပ်ပြီး

and results in automatic removal from power.

အလိုအလျောက်အာဏာမှဖယ်ရှားနိုင်ပါတယ်။

Depending on the original charges,

နဂို တရားစွဲဆိုချက်တွေအပေါ်မှူတည်ပြီး

it can also disqualify them from holding office in the future

သူတို့ကိုအနာဂတ်မှာရုံးမထိုင်နိုင် အောင်လုပ်နိုင်သလို

and open them to standard criminal prosecution.

ရာဇ၀တ်မှုဆိုင်ရာ စံနှုန်းနဲ့တရားစွဲဖို့ အမှုဖွင့်ထားနိုင်တယ်။

So what exactly can get someone impeached?

အကယ်၍တစ်စုံတစ်ယောက်ကစွပ်စွဲပြစ်တင် ခံရရင်ဘာတွေရနိုင်ပါသလဲ?

That's a bit more complicated.

ဒါက အများကြီးပိုရှုပ်ထွေးပါတယ်။

Unlike in the United Kingdom,

United Kingdom နဲ့မတူတာက

impeachment in the U.S. pits an elected legislature

ယူအက်စ်ကစွပ်စွဲပြစ်တင်မှုတွေဟာ ရွေးကောက်ခံဉပဒေပြုသူတွေကို

အစိုးရရဲ့တခြားဒီမိုကရေစီနည်းကျရွေးကောက် ခံရတဲ့အဖွဲ့ဝင်တွေနဲ့ ဆန့်ကျင်စေတယ်။

against other democratically elected members of government.

Therefore, to prevent the process from being used as a political weapon,

ဒါကြောင့်ဒီလုပ်ငန်းစဉ်ကိုနိုင်ငံရေးလက်နက် အဖြစ်အသုံးချမှုကိုတာဆီးရန်အတွက်

the Constitution specifies that an official can only be impeached

ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဉပဒေက နိုင်ငံတော်ပုန်ကန်မှု၊လာဘ်စားမှု

for treason,

ဒါမှမဟုတ်တခြားရာဇဝတ်မှုကြီးတွေ၊

bribery,

ဒုစရိုက်မှုတွေအတွက်သာလျှင်

or other high crimes and misdemeanors.

စွပ်စွဲပြစ်တင်ရမယ်ဆိုပြီး အလေးပေးထားတယ်။

That still leaves a lot of room for interpretation,

အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုမှုအပိုင်းမှာတော့နေရာတွေ အများကြီးချန်လှပ်ထားပါတယ်

not to mention politics,

နိုင်ငံရေးတင်မကဘဲ တခြား

and many impeachment trials have split along partisan lines.

စွပ်စွဲပြစ်တင်မှုခုရုံးတွေမှာ ပါတီစွဲတွေ ကြားလိုင်းတွေကွဲသွားခဲ့တယ်။

But the process is generally understood to be reserved for serious abuses of power.

လုပ်ငန်းစဉ်ဟာပြင်းထန်တဲ့အာဏာအလွဲသုံးစားမှု အတွက်ထိန်းတာဖြစ်တယ်လို့ယေဘုယျနားလည်ရမယ်။

The first official to be impeached was Tennesse Senator William Blount in 1797

၁၇၈၇မှာပထမဆုံးစွပ်စွဲပြစ်တင်ခံရတဲ့ အရာရှိTennesseဆီနိတ်တာWilliam Blountကစပိန်

for conspiring with Britain to cease the Spanish colony of Louisiana.

ကိုလိုနီLouisianaကိုဗြိတိန်နဲ့ပူးပေါင်းကြံ စည်ပြီးရပ်တန့်ဖို့ကြိုးစားတာကြောင့်ပါ။

Since then, the House has launched impeachment investigations about 60 times,

ထိုအချိန်ကစပြီးအောက်လွှတ်တော်က စွပ်စွဲ ပြစ်တင်မှုစုံစမ်းရေးတွေ အကြိမ်၆၀လောက်

but only 19 have led to actual impeachment proceedings.

လုပ်ခဲ့ပြီး၁၉ကြိမ်သာလျှင်တကယ့်စွပ်စွဲ ပြစ်တင်မှု တရားစွဲဆိုခြင်းတွေဖြစ်လာပါတယ်။

The eight cases that ended in a conviction and removal from office

အမှုစီရင်ခြင်းခံရပြီး ရာထူးက ဖယ်ရှားခံရတဲ့ရှစ်မှုမှာ

were all federal judges.

အကုန်လုံးက ဖဒရယ်တရားသူကြီးတွေဖြစ်တယ်။

And impeachment of a sitting president is even more rare.

လက်ရှိတာဝန်ယူထားတဲ့ သမ္မတကိုစွပ်စွဲ ပြစ်တင်တာကပိုတောင်ရှားပါသေးတယ်။

Andrew Johnson was impeached in 1868

Andrew Johnson ကအထက်လွှတ်တော်ကို မတိုင်ပင်ဘဲစစ်အတွင်းဝန်Edwin Stantonကို

for attempting to replace Secretary of War Edwin Stanton

အစားထိုးဖို့ကြိုးစားတဲ့အတွက်

၁၈၆၈မှာ စွပ်စွဲပြစ်တင်ခံရပါတယ်။

without consulting the Senate.

ရာစုနှစ်တစ်ခုကျော်ကြာပြီးBill Clinton ကလိင်ပိုင်းဆိုင်ရာနှောင့်ယှက်မှု

Over a century later, Bill Clinton was impeached

for making false statements under oath during a sexual harassment trial.

တရားခွင်တွင်း ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုမှုမှာ မှားယွင်းတဲ့ထွက်ဆိုချက်များပြုလုပ်တဲ့

အတွက်စွပ်စွဲပြစ်တင်ခံရတယ်။

Both were ultimately acquitted when the Senate's votes to convict

စီရင်ချက်ချရန် အတွက်အထက်လွှတ်တော် ရဲ့မဲပေးမှုမှာလိုအပ်တဲ့သုံးပုံနှစ်ပုံအောက်

ရောက်နေတဲ့အတွက်နှစ်ဦးစလုံး နောက်ဆုံးမှာတရားသေလွတ်မြောက်ခဲ့ပါတယ်။

fell short of the required two-thirds majority.

And contrary to popular belief,

ရေပန်းစားတဲ့ယုံကြည်မှုနဲ့ဆန့်ကျင်စွာဘဲ

Richard Nixon was never actually impeached for the Watergate scandal.

Richard NixonကWatergateအရှုပ်တော်ပုံ အတွက်အမှန်တကယ်စွပ်စွဲပြစ်တင်ခြင်းမခံရပါ။

He resigned before it could happen

သူက သေချာပေါက်နီးပါး တရားစီရင်ခံရမှာသိတဲ့အတွက်

knowing he would almost certainly be convicted.

ဒီအရာတွေဖြစ်မလာခင်မှာနှုတ်ထွက်ခဲ့ပါတယ်။

သီအိုရီအရဆိုရင်ယူအက်စ်အစိုးရက အပြန်အလှန်ထိန်းကျောင်းမှုစနစ်မှတဆင့်

Theoretically, the U.S. government is already designed

to prevent abuses of power,

မတူညီတဲ့မဏ္ဍိုင်တွေကိုကန့်သတ်ထားခြင်း

သက်တမ်းအကန့်အသတ်နဲ့လွတ်လပ်တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲတွေကနေ

limiting different branches through a system of checks and balances,

term limits,

အာဏာအလွဲသုံးစားလုပ်မှုကို

and free elections.

တားဆီးဖို့အတွက် စီစဉ်ပြီးသားပါ။

But impeachment can be seen as an emergency brake

သို့သော် အဆိုပါ အကာအကွယ်တွေ မအောင်မြင်တဲ့အခါ

for when these safeguards fail.

စွပ်စွဲပြစ်တင်မှုကို အရေးပေါ် တားဆီးမှု တစ်ခုအဖြစ်ရှုမြင်နိုင်ပါတယ်။