Speech acts: Constative and performative - Colleen Glenney Boggs

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

အများသုံး ရေကူးကန်မှာ

Have you ever seen

a big, red "No Running" sign at a public pool?

"မပြေးရ"ဆိုတဲ့ ဆိုင်းဘုတ်နီကြီး တစ်ခုကို မြင်ဖူးကြလား။

For the most part,

အများအားဖြင့်

the pace on the deck reflects this statement.

ကုန်းပတ်ပေါ်က ခြေလှမ်းက ဖော်ပြချက်ကို ထင်ဟပ်တယ်။

But while the sign accurately describes

ဒါပေမဲ့ ဒါက အားပေးသူ တွေရဲ့လှုပ်ရှားမှုတွေကို

the patrons' movements,

အတိအကျ ဖော်ပြပေမဲ့

isn't it true that people are walking

ဆိုင်းဘုတ်က သူတို့ကို မပြေးရလို့

because the sign tells them no running?

ပြောတာကြောင့်လူတွေဟာ လမ်းလျှောက်နေကြတာ မမှန်ဘူးလား။

So, is this sign portraying the pool's environment,

ဒီတော့ ဒီဆိုင်းဘုတ်က ရေကူးကန် ပတ်ဝန်းကျင်ကို ဖော်ပြနေတာလား

or is it doing something else,

(သို့) အခြားတစ်ခုခု၊

something more powerful?

ပိုစွမ်းအားကောင်းတဲ့ တစ်ခုခုကို ပြုလုပ်နေတာလား။

The difference between a statement that describes

ဖော်ပြတဲ့ အဆိုပြုချက်တစ်ခုနဲ့ အမိန့်ပေးတဲ့ တစ်ခုကြားက

and one that commands

ခြားနားချက်က

is an idea developed by British linguist J. L. Austin.

ဗြိတိသျှလူမျိုး ဘာသာဗေဒပညာရှင် J. L. Austin တီထွင်ခဲ့တဲ့ အယူအဆတစ်ခုပါ။

He defines this distinction

သူက ဒီကွဲပြားခြင်းကို

as two separate parts of speech:

နှုတ်ပြော သီးခြားနှစ်ပိုင်း အဖြစ် အနက်ဖွင့်တယ်​

constatives

ဖော်ပြချက်တွေနဲ

and performatives.

လုပ်ဆောင်ချက်တွေပါ။

Constatives are sentences

ဖော်ပြချက်တွေက တစ်ခုခုကို

that describe something as true or false,

အမှန်(သို့) အမှားအဖြစ် ဖော်ပြတဲ့ ဝါကျတွေဖ​ြစ်ကာ

and performatives are sentences

လုပ်ဆောင်ချက်တွေက

that denote an action.

လုပ်ရပ်ကို သရုပ်ဖော်တဲ့ ဝါကျတွေပါ။

In other words, a constative is,

တစ်နည်းဆိုရရင် ဖော်ပြချက်တစ်ခုက ဖြစ်တာ၊

and a performative does.

လုပ်ဆောင်ချက်တစ်ခုက လုပ်တာပါ။

To help us distinguish these two parts of speech,

ဝါစင်္ဂနှစ်ခုကို ကွဲပြားစေရန် ကူညီဖို့

let's start by examining constatives

ရေကူးကန် အပြင်က ပန်းခြံတစ်ဝိုက်က

around the park outside the pool.

ဖော်ပြချက်တွေကို စစ်ဆေးတာနဲ့ စလိုက်ရအောင်။

The first sign we encounter says,

ပထမ ကြုံရတဲ့ ဆိုင်းဘုတ်က ပြောတာက

"The park closes at 6 p.m."

"ညနေ ၆ နာရီမှာ ပန်းခြံပိတ်သည်။"

After checking with a friendly park official

ဖော်ရွေတဲ့ ပန်းခြံ အရာရှိတစ်ယောက်နဲ့ စစ်ဆေးအပြီးမှာ

that the park does, indeed, close at 6,

ပန်းခြံက ညနေ ၆ နာရီမှာ တကယ် ပိတ်တယ်။

we can confirm that this statement

ဒီဝါကျဟာ ဖော်ပြချက် အမှန်

is a true constative.

တစ်ခုဆိုတာ အတည်ပြုလို့ရတယ်။

Nearby, there's a man on a bench

အနီးအနားက ခုံတန်းတစ်ခုမှာ

with a newspaper, and the headline reads,

သတင်းစာနဲ့ လူတစ်ယောက်ရှိတယ်။ ခေါင်းစီးမှာက

"Heatwave!"

"အပူလှိုင်း"တဲ့။

However, the sky is cloudy and it feels quite chilly.

ဒါပေမဲ့ ကောင်းကင်က အုံ့နေပြီး အတော် အေးစိမ့်စိမ့် ဖြစ်နေတယ်။

Today's headline is a false constative

ဒီကနေ့ ခေါင်းစီးကတော့ မမှန်ဘူးဆိုတာကို

as it has proven to be incorrect.

သက်သေပြနေတာကြောင့် ဖော်ပြချက် အမှားတစ်ခုပါ။

Before the rain starts to fall,

မိုးစမရွာခင်မှာ

let's throw away our can of soda

ဆိုဒါဘူးခွံကို "ပြန်သုံးပါ"ဆိုတဲ့

at the blue trash bin that says, "Recycle."

အပြာရောင် အမှိုက်ပုံးထဲ လွင့်ပစ်လိုက်ရအောင်။

It's a performative.

ဒါက လုပ်ဆောင်ချက်တစ်ခုပါ။

Performatives are sentences

လုပ်ဆောင်ချက်တွေက လုပ်ရပ်တွေကို

that are meant to inspire actions.

စေ့ဆော်ဖို့ ရည်ရွယ်တဲ့ ဝါကျတွေပါ။

Rather than conveying a message,

သတင်းစကားတစ်ခု ပေးတယ်ဆိုတာထက်

it acts upon the world,

ကမ္ဘာအပေါ် သက်ရောက်တယ်၊

it does something.

တစ်ခုခုကို ပြုလုပ်တယ်။

In this case, the performative of "Recycle"

ဒီဖြစ်ရပ်မှာ "ပြန်သုံးပါ" ရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်က

is requesting people to put their trash

လူတွေရဲ့အမှိုက်ကို သင့်တော်တဲ့

into the proper receptacle.

ထည့်စရာထဲကို ထည့်ဖို့ ပန်ကြားနေတာပါ။

Words not only bring about actions,

စကားလုံးတွေဟာ လုပ်ဆောင်မှုတွေ ဖြစ်စေရုံမက

sometimes words themselves are actions.

တစ်ခါတစ်ရံ စကားလုံးတွေကိုယ်၌က လုပ်ဆောင်မှုတွေပါ။

This is what is known as speech acts.

ဒါက သိကြတဲ့ နှုတ်ပြော လုပ်ဆောင်ချက်တွေပါ။

These actions include, but are not limited to,

ဒီလုပ်ဆောင်ချက်တွေ ပါဝင်တာက အကန့်အသတ်မရှိပါ။

ordering,

အမိန့်ပေးခြင်း

promising,

ကတိပေးခြင်း၊

apologizing,

တောင်းပန်ခြင်း၊၊

warning,

သတိပေးခြင်း၊

sentencing,

ပြစ်ဒဏ်ချခြင်း၊

christening,

နာမည်ပေးခြင်းနဲ့

and even marrying.

လက်ထပ်တာတောင်ပါ။

Take a look at the wedding near the gazebo.

ရှုကြည့်ဆောင်နားက မင်္ဂလာဆောင်ကို ကြည့်ပါ။

The couple says the words, "I do."

စုံတွဲက "ကတိပြုပါတယ်" လို့ ပြောတယ်။

The speech act here are the words, "I do."

ဒီက နှုတ်ပြော လုပ်ဆောင်မှု စကားလုံးတွေက "ကတိပြုပါတယ်"ပါ။

These words cause them to marry one another.

ဒီစကားလုံးတွေက သူတို့ကို အကြင်လင်မယားမြောက်စေတယ်။

"I do" has acted upon them

"ကတိပြုပါတယ်"က သူတို့အပေါ် သက်ရောက်ပြီး

and profoundly changed their world.

သူတို့ကမ္ဘာကို နက်ရှိုင်းစွာ ပြောင်းလဲစေတယ်။

However, performatives depend

ဒါပေမဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေဟာ

on context and reception.

အခြေအနေနဲ့ တုံ့ပြန်မှုမှာ မူတည်တယ်။

These are known as felicity conditions.

ဒါတွေကို ဝမ်းမြောက်မှု အခြေအနေတွေလို့ သိကြတယ်။

Imagine if the mayor showed up to the wedding

မင်္ဂလာဆောင်ကို မြို့တော်ဝန် လာပြီးပြောတာက

and said, "By the power vested in me

"မြို့တော်ဝန်အဖြစ်နဲ့

as mayor of the city,

အပ်နှင်းထားတဲ့ အာဏာအရ

I name this gazebo 'The Mayor's Pizza Palace.'"

ဒီအဆောင်ကို "The Mayor's Pizza Palace"လို့ အမည်ပေးတယ်"ဆိုပါစို့။

His words would be a speech act

သူ့စကားလုံးတွေက ကြည့်ရှုဆောင်ကို

by which he named the gazebo.

အမည်ပေးပုံအရ နှုတ်ပြော လုပ်ဆောင်ချက်ပါ

And because he's the mayor,

သူက မြို့တော်ဝန်ဖြစ်တာကြောင့်

the gazebo would be known by its new name.

ရှုကြည့်ဆောင်ဟာ အမည်သစ် တွင်သွားမယ်။

But if someone who isn't the mayor,

ဒါပေမဲ့ မြို့တော်ဝန် မဟုတ်ဘဲ

just a normal passerby,

ဖြတ်သွားဖြတ်လာ တစ်ယောက်သာ ဆိုရင်

decides to name the gazebo after her favorite cat,

အဆောင်ကို သူ့အချစ်ဆုံး ကြောင်ရဲ့ အမည်ကိုပေး ဖို့ဆုံးဖြတ်တယ်

the chances are the name would not change.

ဒီနာမည်ကတော့ မပြောင်းနိုင်လောက်ဘူး။

Felicity conditions are the rules

ဝမ်းမြောက်မှု အခြေအနေတွေဟာ လုပ်ဆောင်ချက်ကို

under which the performative can be enacted.

ဥပဒေပြုနိုင်မှုအောက်က စည်းမျဉ်းတွေပါ။

These are fairly logical.

ဒါတွေဟာ အတော်အတန် ယုတ္တိတန်တယ်။

The performative should have proper authority,

လုပ်ဆောင်ချက်ဟာ သင့်တော်တဲ့ အာဏာရှိသင့်တယ်။

it should be understood,

ဒါကို နားလည်သင့်တယ်။

it should be clear,

ရှင်းလင်းသင့်ပြီး

and it should be able to be executed.

လိုက်နာဆောင်ရွက်နိုင်သင့်တယ်။

If the performative doesn't meet these conditions,

လုပ်ဆောင်ချက်ဟာ ဒီအခြေအနေတွေနဲ့ မကိုက်ညီရင်

then it doesn't have the power

လုပ်ရပ်ကို ညွှန်းဖို့

to denote action.

အာဏာမရှိဘူး။

But just because a performative meets its conditions

ဒါပေမဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တစ်ခုဟာ ၎င်းရဲ့ အခြေအနေတွေနဲ့ကိုက်ကာ

and is clearly stated,

ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြလို့

doesn't mean that it's implicitly followed.

ဒါကို အကြွင်းမဲ့ လိုက်နာတယ် မဆိုလိုဘူး။

Back at the pool,

ရေကူးကန်မှာတော့

a rowdy group of teenagers races to the high dive.

ဗရုတ်ကျတဲ့ ဆယ်ကျော်သက်တစ်စုဟာ ဒိုင်ဗင်စင်မြင့်ဆီ ပြေးသွားတယ်။

"No running" does not seem

"မပြေးရ"က သူတို့အပေါ်

to have power over them,

အာဏာ သက်ရောက်မှု ရှိပုံမရဘူး။

and they'll have to face the consequences

သူတို့ဟာ ဒီလုပ်ဆောင်ချက်ကို

of breaking this performative.

ချိုးဖောက်တဲ့ အကျိုးဆက်တွေကို ရင်ဆိုင်ရမယ်။

They may even have to force out

ကိုယ်ပိုင် လုပ်ဆောင်ချက်တချို့တောင်

some performatives of their own,

သူတို့ ဖျစ်ညှစ် ပြောရနိုင်လောက်တယ်၊

such as apologizing to the life guard

အသက်ကယ် အစောင့်ကို

and promising to never run again.

တောင်းပန်တာ၊နောက် မပြေးပါဘူး လို့ ကတိပေးတာမျိုးပေါ့

Maybe the life guard will respond

သူက နောက်လုပ်ဆောင်ချက်နဲ့

with another performative,

တုံ့ပြန်နိင်လောက်မယ်။

sentencing them to be banished from the pool

နေ့ရဲ့ကျန်တဲ့အချိန်အတွက် ရေကူးကန်ကနေ

for the rest of the day.

သူတို့ကို မောင်းထုတ်အပြစ်ပေးတာပါ။

After all, these teenagers must learn

နောက်ဆုံးမှာတော့ ဒီဆယ်ကျော်သက်တွေဟာ

to respect the power of words.

စကားလုံးတွေရဲ့ အစွမ်းကို သင်ယူကြရမှာပါ။